Transcript Havuz Suyunda Mikrobiyolojik Uygunsuzluklar ve Dezenfeksiyonun
HAVUZ SUYUNDA MİKROBİYOLOJİK UYGUNSUZLUKLAR VE DEZENFEKSİYONUN ÖNEMİ
Uzm. Dr. Derya ÇAMUR Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı
Yüzme havuzları;
Turizm
Fiziksel aktivite
YÜZME HAVUZU YARALANMA VE BOĞULMALAR
Tasarım ve inşaat
MİKROBİYOLOJİK TEHLİKE KİMYASAL TEHLİKE SU VE HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ
İşletme
UYGULAMA
Toplum eğitimi Mevzuat düzenlemesi
Havuz Tipleri
Genel (Public) havuz
Belediyelerin işlettiği havuzlar
Kapalı havuz
Açık havuz
Yarı kamusal (Semi public) havuz
Spor salonları, okullar…
Özel (Domestik) havuz
Aileye özel havuzlar
Çocuk havuzu
Olimpik havuz
Dalga havuzu
…..
Çocuk Havuzu
Mikrobiyolojik kirlilik riski fazla olduğundan
Büyük havuzundan ayrı olmalı
Su hazırlık ünitesi diğer havuzlardan ayrı olmalı Ayda bir defa boşaltılmalı
Temizlenmeli
Dezenfekte edilmeli
Yeniden doldurulmalı
Erişkin Havuzları
Havuz büyüklüğü en yüksek kullanıcı sayısı göz önünde bulundurularak hesaplanmalı Deniz kenarındaki tesislerde maksimum kapasitenin %40’ının havuz kullanacağı varsayılmalı Yüzey alanı: Kişi başı 4 m 2
Erişkin Havuzları
Bakteri kirliliğinin %75’i havuzun üst 16 cm’de Havuz suyu berrak olmalı
Secchii diski (15 cm çaplı, siyah-beyaz boyalı) en derin yerde görünür olmalı Hergün dip temizliği Haftada bir kez duvar temizliği Yılda 1 kez boşaltma / dezenfeksiyon / yeniden doldurma
Havuzu Kirletenler
Tozlar
Dallar, yapraklar
Vücuda sürülen kimyasallar
Kıllar ve deri döküntüleri
Vücut yağı
Ağız, burun akıntıları
Fekal materyal
İdrar
Herbir kullanıcı ort 50 cc idrar
Kirlenme Riskini Artıran Durumlar
Kullanıcı sayısının fazlalığı İshalli hastalık geçirenlerin havuzu kullanması Bezli bebek / çocuklar Yetersiz dezenfeksiyon Yetersiz filtrasyon
Mikrobiyolojik Kirlilik
Dışkı kaynaklı Bakteri (Shigella, E.coli) Virüs
(Adenovirüs, Hepatit A, Norovirüs, Enterovirüs) Protozoa (Giardiya, Kriptosporidium) Dışkı kaynaklı olmayan
Bakteri (Lejyonella, Pseudomonas, Mycobakterium, S. Aureus, Leptospira) Virüs (Molluscipoxvirüs, Papillomavirüs, Adenovirüs) Protozoa (Nagleria, Acantomoeba, Plasmodium)
Mantar (Trikofiton, Epidermofiton)
Risk
Sınırlı hacimdeki su kirlenir
Mikrobiyolojik
Kimyasal
Suyun yutulması hastalık riskini artırır
Ne yapmalı?
Mikrobiyolojik kontaminasyon azaltılmalı
Nasıl ?
Havuz optimal koşullarda işletilmeli Çalışanlar ve işleticilerin sağlık konusunda eğitilmesi Yüzücü / kullanıcı davranışlarının geliştirilmesi
Nasıl ?
Havuz alanı girişlerinde duş Tuvalet ve duşlar ulaşılabilir yerde Yeterli sayıda lavabo Sabun Kağıt havluluklar
El kurutucuları
Nasıl ?
Çocuk havuzları erişkin havuzlarından ayrı olmalı Bebek bakım / bez değiştirme alanları
Kolay ulaşılabilir Havuz ve civarında periyodik gözlem
KİM / NE ?
İşletici
havuz suyu dezenfeksiyonu
Kullanıcı
hijyen kuralları
ÖNEMLİ !
Su mikroorganizmalarla kirlendi mi?
Sürekli mikrobiyolojik analiz yapamayız Dezenfeksiyon yapmalıyız
Her an kirlenme olabilir!
Dezenfektan etki kullanım boyunca sürmeli
Dezenfeksiyon Yöntemleri
Kimyasal yöntemler
Fiziksel yöntemler
Kimyasal dezenfektanlar;
Klor
Brom bileşikleri Klorlu izosiyanüratlar Hidrojen peroksit Biguanid
Yeterli dezenfeksiyon durumunda bakteriler inaktive olur Ama dezenfektan düzeyi düşerse hızla çoğalırlar Virüsler dezenfektanlara karşı bakterilere göre daha dirençlidir Criptosporidium normal doz dezenfeksiyona oldukça dirençli
KLOR
Primer dezenfektan etkinliği yüksek Rezidüel dezenfektan etkinliği var Çok yönlü etki gösterir:
Mikrobisit
Algisit
Oksidasyon yapıcı etki Ekonomik Kolay uygulanabilir
BROM BİLEŞİKLERİ
Açık havuzlarda kullanımı uygun değil
Çünkü güneş ışığı ile hızla yıkıma uğrar
İki formda olabilir;
Bromoklorodimetilhidantoin (MCDMH)
Sodyum bromid+hipoklorid
KLORLU İZOSİYANÜRATLAR
Güneş ışığına dayanıklı
Açık havuzlar için uygun
Kullanım sırasında tehlikesi yok
Raf ömrü uzun
HİDROJEN PEROKSİT
Küçük boyutlu
Aile tipi yüzme havuzlarında Gümüş ve bakır iyonları ile birlikte kullanılması önerilmektedir BİGUANİD
Açık
Küçük boyutlu
Aile tipi yüzme havuzlarında kullanılması önerilmektedir
ULTRAVİYOLE
Kimyasal kullanılmadığından bunların kullanımına ait sorunlar oluşmaz (taşıma depolama…) Dezenfeksiyon yan ürünleri oluşmaz Virüs, spor ve kistlere etkili Criptosporidiuma etkili
ULTRAVİYOLE
Rezidüel koruma yok Kurulum ve işletme gideri yüksek Enerji tüketimi yüksek Ek dezenfektanlar gerekebilir Kullanılan cıvalı lambalar çevre kirliliğine neden olabilir
DEZENFEKTAN SEÇİMİ
Uygulanması, kullanılması güvenli Suyun özelliğine uyumlu (pH) Rezidüel etkinlik Kullanıcı yoğunluğu Havuzun teknik yönetim biçimi
DEZENFEKTAN SEÇİMİ Dezenfektan seçimi yüzme havuzunun özelliklerine göre yapılır.
Küçük boyutlu ve aile tipi havuzlarda;
kolay kullanılabilen
kolay uygulanabilen
Primer dezenfektan etkinliği iyi Büyük ve kullanıcı yoğunluğu fazla havuzlarda;
rezidüel etkinliği olan
YÜZME HAVUZLARINDA KULLANILABİLECEK DEZENFEKSİYON YÖNTEMLERİ Yüzme Havuzlarında Kullanılabilecek Dezenfeksiyon Yöntemleri Büyük ve kullanıcı yoğunluğu fazla
havuzlarda Klor Klordioksit * Klorlu izosiyanüratlar Daha küçük havuzlarda Brom Lityum hipoklorit
Küçük boyutlu ve kişisel
havuzlarda Brom bileşikleri Hidrojen peroksit+gümüş+bakır Biguanid Ozon * UV * UV * * Rezidüel etkinliği olan klor ya da brom ile kullanılmalıdır. UV-Ozon *
İyi bir yüzme havuzu dezenfektanı;
Uygun sürede
mikroorganizmaları yok edebilmeli
Suda yeterli süre
kalabilmeli
İnsanlara
toksik etkisi olmamalı Ucuz Depolanması, taşınması ve uygulanması kolay
İşlem sonunda kolay
ölçülebilir
olmalı kalıntıları
NEDEN KLOR / KLORLU BİLEŞİKLER?
PRİMER DEZENFEKSİYON için KLOR
REZİDÜEL KORUMA için KLOR
İZLEME
Yüzme havuzu suyu kalite standartları Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmekte
Yüzme Havuzlarının Tabii Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmelik
Sizler tarafından izlenmekte
Mevcut yönetmeliğe göre yüzme havuzlarında mikrobiyolojik parametreler Parametre Analiz Sıklığı Sınır Değerler
Toplam koloni (jerm) sayısı Toplam koliform bakteri Escherichia coli Pseudomonas aeruginosa Ayda bir defa 200 CFU /ml 0/100 ml 0/100 ml 0/100 ml
Mevcut yönetmeliğe göre yüzme havuzlarında klor düzeyleri Parametre
Bağlı klor
Sınır Değerler En az En çok
0,2 Serbest klor (Kapalı yüzme havuzu) Serbest klor (Açık yüzme havuzu) 1 1 1,5 3
Kullanıcılar
Havuza girmeden önce duş
Tuvaletten sonra eller sabun ile yıkanmalı
Havuz suyunu yutmaktan kaçınmalı
Havuzda sakız bile çiğnememeli
Kullanıcılar
İshalli bir hastalık geçiriliyorsa havuza girilmemeli
Bulgular düzelene kadar
Criptosporidium saptananlar bulgular düzeldikten 2 hafta sonraya kadar
Anne ve Babalar Dikkat!
Çocuklar sık sık tuvalete götürülmeli ve bezi değiştirilmeli Çocukların bezi havuz kenarında değiştirilmemeli Bebek bezi değişinden sonra eller sabun ile yıkanmalı Çocuk havuza girmeden önce yıkanmalı