Historische letterkunde

Van Vroegrenaissance tot Romantiek

1550 - 1800

Vroegrenaissance

1550-1600 Overgangstijd van Middeleeuwen naar Renaissance - Het humanisme krijgt meer invloed. [ Erasmus (± 1497-1536) ] - Invloed van Rederijkers - De reformatie zet door: aanhangers van Luther en Calvijn staan lijnrecht tegenover de behoudende katholieken (bijv. Anna Bijns) - Begin van de Tachtigjarige oorlog: 1568 (Het Wilhelmus 1574) - Het gedrukte boek als wapen

Renaissance

In Nederland van 1600-1700 Kenmerken: - classicisme: belangstelling voor de Klassieke Oudheid.

- individualisme: zelfbewuste dichters zetten hun naam onder hun werk.

- antropocentrisme: men gaat het leven op aarde even belangrijk vinden als het leven na de dood. Niet god, maar de mens wordt het middelpunt van het bestaan.

- empirisme: zelf onderzoek doen en niet alles aannemen op gezag van de kerk.

- estheticisme: steeds hogere eisen aan de vorm van het literaire werk.

17e eeuw: de Gouden eeuw

Renaissanceliteratuur wordt vooral gedragen door: - Gerbrand Adriaanszoon Bredero (1585-1618) - Pieter Corneliszoon Hooft (1581-1647) - Joost van den Vondel (1587-1679) - Constantijn Huygens (1596-1687) - Jacob Cats (1577-1660)

Renaissance

De genres - Classicistisch toneel: tragedies - emblematabundels - liedboeken - herdersspelen - lyriek Amsterdamse Schouwburg 1638

De Verlichting

1700-1800 - Tijdperk van de rede (de ratio): rationalisme - Tijdperk van wetenschappelijke ontdekkingen - religie: het deïsme [ God schiep de wereld en liet het verder aan de mensen over ] - economie: het liberalisme [ het marktmechanisme zijn werk laten doen ] - politiek: trias politica [ scheiding der uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht ]

De Verlichting

Auteurs van de verlichting - Pieter Langendijk (1683-1756) blijspeldichter: “Het wederzijds huwelijksbedrog” - Hubert Corneliszoon Poot (1689-1733) minnepoëzie en bijbelse poëzie - Justus van Effen (1684-1735) Spectatoriale geschriften - Hieronymus van Alphen (1746-1803) kindergedichten - Betje Wolf (1738-1804) en Aagje Deken (1741-1804)

briefroman

“Sara Burgerhart” Hierna gaan we verder met een aparte presentatie over

De Romantiek