Transcript File

 Prokariotski
organizmi
 Veličina od 0,5-1,0 μm promjera i 1-5 μm dužine
 Bakterije žive rijetko pojedinačno, a češće u nakupinama koje se nazivaju kolonije sa i do milion jedinki
 Kolonije su vidljive golim okom i karakteristične
su za pojedine rodove i vrste bakterija
• Ćelijski zid od peptidoglikana(aminokis. i aminošeć.)
• Citoplazmatska membrana
• Citoplazma i u njoj neke organele
• Jedrov materijal – nukleoid zove se i bakterijski
hromosom i haploidan je
• Nukleoid predstavljen molek. DNA koja je sklupčana
i malim cikličnim molekulama - plazmidima
• Neke imaju kapsulu ili sluzavi omotač
• Na površini su: - bičevi za kretanje
- fimbrije za prijanjanje za podlogu
(DNA)
Bičevi
•
Okrugli - koki (Coccus)
• Štapićasti - bacili (Bacillus)
• Spiralni - spirili (Spirillum)
• U obliku zareza - Vibrio
 Po Hans Christian Gramu (prema bojenju)
1. Gram pozitivne ( G +)
- boje se ljubičasto (zadržavaju boju nakon ispiranja )
2. Gram negativne ( G -)
- boje se crveno (gube boju ispiranjem u vodi)

1.
a.
b.
2.
Prema ishrani:
Autotrofne
fototrofne
hemotrofne
Heterotrofne
 Saprofitske - razlagači (na uginoloj organskoj materiji)
 Parazitske – na živim bićima
 Simbiotske – u suživotu sa nekim drugim organizmom
 Aerobne – u prisustvu kisika
 Anaerobne – bez prisustva kisika
(a)
(b)
 Najrasprostranjeniji organizmi u prirodi
 Žive u raznolikom i ekstremnom okolišu
Pasterizacija (ubijanje bak. na T do 70˚C)
 Sterilizacija (ubijanje bak. na T od 100 do 120˚C)
Uginu na 100˚C , a prestaju se dijeliti ispod O˚C
 Sunčeva svjetlost ih ubija
 Deterdženti im razaraju zid i one propadaju
• kruženje materije i energije u prirodi
• čišćenje prirode
• “zeleno gnojenje”
• tretiranje otpada - dobijanje komposta (đubriva)
• korisne simbioze s biljkama (azotne bakterije)
• proizvodnja antibiotika
• u genetičkom inženjerstvu (Ecsherichia coli)
• u preradi i konzerviranju voća i povrća
• prerada mlijeka, alkohola, sirćetne kiseline
• izazivači bolesti ljudi (tuberkuloza,sifilis,reum.grozn.)
• životinja (antraks)
• biljaka (uvehlost,pjegavost lišća, tumore)
•
•
•
•
•
•
•
•
Bakterije bez ćelijskog zida
Veličina – prečnik 0,3 – o,8 μm
Sadrže i DNA i RNA
Razlika od virusa
Mogu se uzgajati na vještačkoj podlozi
Žive u slobodnoj prirodi u tj.tečnostima toplokrvnih ž.
Kolonija im liči na „jaje na oko”
Izazivači bolesti kod čovj.(disajni,ekskretorni i pol.or.)
Kod životinja: disajni or.,izostanak lučenja mlijeka
kod koze, kod biljaka takođe određene bolesti...
Kolonija oblika „jaje na oko”
Mycoplasma genitalium
Mycoplasma pneumoniae
(modrozelene alge)
 Odlike
 najstariji su fotosintetski organizmi
 jednoćelijske su ,kolonijalne ili nitaste
 nemaju formirano jedro i sliče po građi bakterijama
 periferni sloj citoplazme jače obojen i sadrži:
• hlorofil a, fikocijan,fikoeritrin,karotene i ksantofile
 rezervna tvar su im proteini i cijanoficejski skrob
 Razmnožavanje
• diobom ćelija – binarno cijepanje
• fragmentacijom niti
 Rasprostranjenost i ekologija cijanobakterija
• kozmopoliti su (žive na različitim staništima)
• u slatkim vodama,neke u moru,na i u tlu,na izvorima,
na stijenama, drveću kao i u organizmima biljaka
• žive na snijegu (-83˚C ) pa do termalnih voda(+70˚C )
• na T vode do 30˚C naglo se množe – “cvjetanje voda”
• vezuju elementarni azot iz zraka – prirodno gnojivo
 Značaj – važnost
• stvaranje kisika
• vezivanje azota
• prirodno gnojivo
• ishrana (sadrže bjelančevine)
 Predsavnici
• jednoćelijske: hrokokus,
• kolonijale: mikrocistis,nostok,
• oscilatorija i spirulina (aktivno se kreću)
Chroococcus
Agmenellum
Coelosphaerium
Spirullina
Oscillatoria
Nostoc
Microcystis