KİŞİSEL HİJYEN

için Bireyin sağlığını sürdürmek yaptığı “ÖZBAKIM’’ uygulamalarını içerir.

         

Kişisel Hijyen Konusu İçinde;

Vücut Bakımı Ve Temizliği, Yüz-boyun Temizliği, El Temizliği, Ayak Temizliği, Kulak Temizliği, Saçların Temizliği, Ağız- Diş Bakımı, Beslenme, Tuvalet Alışkanlığı Ve Temizliği Giyim Konuları yer almaktadır .

KİŞİSEL HİJYENLE NELER KAZANIRIZ:

1 Vücut salgıları ,atıklar,mikroplar vücuttan uzaklaşır.

2 Birey rahatlar ,dinlenir,gevşer,kas gerginliği azalır.

3 Derinin sağlıklı olmasını sağlar.

4 Bireyin görünümünü olumlu hale getirir.

genel 5 Bireyin kendine olan güvenini arttırır.

EL SAĞLIĞI

 Elin sağlıklı olması, el yıkama, tırnak bakımı ve cilt bakımı ile sağlanabilir.

EL YIKAMA

 El yıkamanın amacı kimyasal ve fiziksel zararlıların ve bulaşıcı hastalıklara yol açan mikroorganizmaların deriden uzaklaştırılmasıdır.

 Sadece su ile elin yıkanması görünen kirlerin giderilmesini sağlar. Su ile birlikte sabun kullanıldığında mikroorganizmaların çoğu giderilir.

Eller Ne Zaman Yıkanmalıdır?

Yemeklerden önce ve sonra, Yemek (besin) hazırlamadan önce, Diş, ağız, yüz, göz temizliği yapmadan önce, Tuvalet gereksiniminin giderilmesinden sonra, Kirli, tozlu bir işi tamamladıktan sonra, Dışardan eve gelindikten sonra ve Hasta ziyaretinden sonra eller yıkanmalıdır.



Sabun (sıvı) ve akar su kullanın.



En az 30 sn sürmelidir.



Ellerinizi yıkarken ovuşturun.



Tüm yüzeyleri yıkayın ( el sırtları, bilekler, parmak araları ve tırnak araları)



Tek kullanımlık havlu kullanın.



Suyu kağıt havlu kullanarak kapatın.



El yıkarken zaman harcayın.

 Tırnaklar derinin dış tabakasının uzantısıdır ve boynuzsu hücrelerden oluşur.

 El tırnakları haftada bir yarım ay biçiminde, kişiye özel bir tırnak makası ile kesilmelidir.

 Tırnak kesiminden sonra eller iyice yıkanmalıdır.

 Tırnak yemek, koparmak yanlış bir davranıştır ve bu alışkanlığın bırakılması gerekir.

 El ve tırnakların düzgün ve bakımlı görünmesi, hem kendimizi iyi hissetmemizi sağlar hem de karşımızdaki kişiyi olumlu etkiler.

AĞIZ HİJYENİ



Diş ve diş etlerinin temizlenmesi, ağzın bol su ile çalkalanması, diş etlerinin uyarılması ağız bakımı ile sağlanır.



Ağız bakımına dikkat edilmediği takdirde ağız kokusu, diş eti rahatsızlıkları, çiğneme güçlüğü ve hazımsızlık görülür.



Dişler günde en az iki kez 3 dakika süre ile florlu diş macunu ile tüm diş yüzeyini kapsayacak şekilde fırçalanmalıdır.



Fırçalama işlemi yemekten sonra ilk yirmi dakika içinde yapılmalıdır.

BEDEN VE CİLT SAĞLIĞI

 Her gün sabah uykudan kalkıldığında yüz su ve sabunla yıkanmalıdır.

 Kullanılan sabunun yüzü kolayca temizleyen ve cildin kurumasına yol açmayan özellikte olmasına özen gösterilmelidir.

 Beden sağlığımız için göstereceğimiz doğru davranış ve alışkanlıklar sayesinde pek çok hastalığın önüne geçebiliriz. Birkaç örnek vermek gerekirse ishalli hastalıklar, soğuk algınlıkları, cildin mikrobik hastalıkları, mantar, uyuz ve bitlenme gibi parazitleler oluşan deri hastalıkları sağlıklı yaşam davranışları ile önlenebilir.

 Beden sağlığının korunması ve cildin güzel görünümlü olabilmesi için deri yüzeyinde bulunan mikroorganizmaların , dökülen hücrelerin ve gün boyunca cildimizde biriken kirin, yağın ve terin uzaklaştırılması gerekir.

 Özellikle ergenlik döneminde salgılanan hormonlar nedeniyle ter ve yağ bezleri bu dönemde daha fazla çalışır. Bedenin 35-38 derece sıcaklığında su altında sabunla yıkanması, deri yüzeyinde biriken tüm atıkların deriden uzaklaştırılmasını sağlar.

 Her gün yıkanılması önerilmekle beraber haftada en az iki defa mutlaka yıkanılmalıdır.

 Banyodan sonra kişiye özel havlu kullanılmalı, iç çamaşırları ve giysiler değiştirilmelidir.

 Çeşitli nedenlerle banyo yapılamadığı durumlarda da iç çamaşırın değiştirilmesi gerekir.

 İç çamaşırların pamuklu kumaştan olması cilt enfeksiyonlarından korunma açısından önemlidir.

 Ergenlik dönemi ile birlikte kızlarda dış üreme organlarında ve koltuk altlarında kıllanma olur. Bu dönemden itibaren vücut temizliğinde banyo yapma dışında üreme organlarının temizliğine de özel olarak önem vermek gerekmektedir.

ADET DÖNEMİ

 Genç kızların adet döneminde üreme organı temizliğine daha fazla özen göstermeleri gerekmektedir. Halk arasında adet döneminde banyo yapmanın sakıncalı olduğu görüşü bulunmaktadır. Oysa adet döneminde banyo yapmak cilt temizliği açısından yararlıdır.

 Ancak özellikle adet döneminde yıkanırken bazı kurallara dikkat edilmesi gerekir.

 Adet döneminde genç kızların ayakta duş şeklinde banyo yapmaları önerilmektedir.

 Eğer sık olarak banyo yapma olanağı yoksa adet döneminde dış üreme organlarının sık olarak temizlenmesi gerekmektedir.( su ile önden arkaya doğru temizlenir )

 Adet döneminde dış üreme organlarının yanı sıra kullanılan pedlerin temizliğine de dikkat edilmelidir.  Pedler bir defa kullanılmalı, kanama durumuna göre sık sık değiştirilmeli , bir ped 6 saatten fazla kullanılmamalıdır.

 Ped açıkta taşınmamalı, özellikle dış üreme organlarına temas edecek yüzü asla kirletilmemelidir.

 Pedler suda erimeyen materyal olduğu için tuvalete atılmamalı ve kapatılmadan açıkta bırakılmamalıdır.

EPİLASYON

 Genç kızlar bacaklarda, koltukaltlarında ve dış üreme organlarındaki kılları yok etmek için farklı yöntemler kullanabilirler.

 Tüylerin deri üstündeki kısmının alınmasına depilasyon, kılın kökünden alınmasına ise epilasyon adı verilmektedir.

SAÇ HİJYENİ



Saçların temizliği sağlığı etkiler. Çünkü bazı hastalık etkenleri ve parazitler, kirli saçlara ve o bölgedeki deriye yerleşir.

daha kolay



Saçların sağlıklı görünümü beslenme ile ilgilidir.



Saçlar kökleri ile beslenir.



Taramak, fırçalamak, parmak uçları ile masaj yapmak kan basıncını hızlandırır ve saçları beslemiş olur.

AYAK HİJYENİ

Ayak sağlığı için



Temizlik kurallarının uygulanması



Uygun bir ayakkabı seçimi önem taşır.



Ayakların her gün yıkanması ve yıkandıktan sonra, özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir.



Aksi halde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının gelişmesine neden olur.



Ayak tırnakları da düzenli aralıklarla ve tırnak önlemek batmasını için kesilmelidir… düz



Uygun ve rahat bir ayakkabı ayak sağlığı için önemlidir.



Ayağa tam uyan bir ayakkabı; parmakları sıkmamalı, topuğu sıkıca tutmalı ve ayak kemerini iyice desteklemelidir.



Ayakkabının ökcesi geniş olmalı ve çok yüksek olmamalıdır.

olmamalıdır.

TUVALET ALIŞKANLIĞI VE TEMİZLİĞİ

 Sindirim ve metabolizma atıklarının atıldığı yer olan tuvalet, ev ve işyerlerinin en temiz tutulması gereken yerleridir. Tuvaletler, dışkıyla birlikte bol mikrop ve parazitin bulunduğu yerlerdir. Bu nedenle tuvalet ile ilgili aşağıdaki davranışlar alışkanlık haline getirilmelidir:



Tuvalete gitme sıklığı belirli bir düzen içinde ve günün belirli saatlerinde olmalıdır.( örn: sabahları kalktığında ya da gece yatmadan önce yapılmalıdır. Böylece sindirim ve boşaltım sisteminin düzgün çalışması sağlanır.



Tuvalete gitme gereksinimi duyulduğunda fazla bekletilmeden gidilmeli, tuvalete girmeden önce eller yıkanmalıdır.

 

Tuvalet yapma işlemi bittikten sonra üreme organı bölgesi önden arkaya doğru tuvalet kağıdıyla temizlenmeli, Dışkılama sonrası temizlikte doğrudan eller kullanıldığında kirlilik öyle artmaktadır ki etkili yıkama ile dahi eller tam olarak temizlenmemektedir.



Bu nedenle ilk temizliğin gözle görünür bir kirlilik kalmayıncaya kadar yinelenerek her seferinde kuru-temiz tuvalet kağıdıyla, daha sonra ise ıslatılmış kağıt ile yapılması ve bölgenin tuvalet kağıdı ile kurulanarak temizliğin bitirilmesi en uygun yöntemdir.



Bu işlem bittiğinde eller mutlaka etkili bir biçimde yıkanmalıdır.



Klozetin kapağını kapattıktan sonra suyu çekmeliyiz. Çünkü sıçrayan su hepatit A, tifo vs hastalıklara neden olabilir.

 Unutmamalıyız ki nasıl bırakırsak öyle buluruz!

 Ayrıca tuvaletler düzenli bir şekilde havalandırılmalıdır.

 Tuvalet kağıtlarının tuvalete değil, çöp kutusuna biriktirilip atılması çevre açısından önemli bir uygulamadır.

 Tuvaletten çıkmadan önce tuvalete bol su dökülerek dışkının akıtılması sağlanmalı, gerekirse tuvalet fırçası kullanılarak bir sonraki kullanımlar için temiz bırakılmalıdır.



Normal tuvalet yerine, oturaklı (klozet) tuvalet kullanılıyorsa, oturulan yer tuvalet kağıdı ile iyice temizlenmeli ve kurulanmalıdır. Daha sonra tuvalet kapağı kapatılmalı, sifon çekilmeli ve dışarı çıkılmalıdır.



Tuvaletten çıktıktan sonra lavaboya giderek önce ellerimizi ıslatmalı, daha sonra bol sabun ile köpürterek iyice sabunladıktan sonra bol su ile güzelce yıkamalıyız.



Tuvalet temizliği alışkanlığı çocukluk döneminde kazanılmalı ve yaşam boyu sürdürülmelidir.

GENEL KİŞİSEL TEMİZLİK

KURALLARI 1

- Yemeklerden önce ve sonra elleri su ve sabun ile yıkayıp kurulamak - İşten veya okuldan eve gelindiğinde el, yüz ve ayakları yıkamak

-

Günde en az iki defa diş fırçalamak

-

- Her gün saçları taramak ve saçlarımızı sık sık uygun şampuanla yıkamak - En az haftada bir defa banyo yapmak, çamaşır ve giyecekleri sık değiştirmek - Haftada bir defa el ve ayak tırnaklarını kesmek

GENEL KİŞİSEL TEMİZLİK

KURALLARI 2



- Akşamları yatmadan önce ayaklarımızı yıkamak, elbiselerimizi çıkarıp pijama veya gecelik giymek



- Yere düşen bir yiyeceği yememek

 

- Çiğ meyve ve sebzeleri yıkamadan yememek - Açıkta satılan yiyecekleri tüketmemek



- Yanımızda sürekli kâğıt mendil bulundurmak



- Tuvaletleri temiz kullanmak.



- Çöpleri çöp kutusuna atmak.

BÜTÜN BU HİJYEN UYGULAMALARINI YAPARKEN SU, TUVALET KAĞIDI VE HAVLU KAĞIT KONUSUNDA İSRAFTAN KAÇINMALIYIZ.

Sonuç olarak;

 Başta kişinin kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının da sağlığını korumanın en önemli aracı temizliktir.

 Sadece beden ve besin temizliği değil, kullanılan her şeyi ve her ortamı temiz tutmak da temiz olmanın gereğidir.

 Temizlik, kişisel ve sosyal sağlığın dayandığı bir temel olmanın yanında, toplum içinde yaşamanın vazgeçilmez bir parçasıdır.

 Günümüzde insanların uygarlık düzeyini gösteren ana ölçü temizliktir.

 Uygar insan vücut, giyecek ve çevre temizliğine önem veren insandır.

Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi