Transcript Para

PARA VE
PARA
POLİTİKASI
Paranın Tanımı

Para mal ve hizmet değişiminde;
borçların ödenmesinde genellikle kabul
edilen ödeme aracıdır.
Bir Malın Para Olarak Kabul Edilebilmesi
İçin Taşıması Gereken Özellikler





l. Para olarak kullanılan fiziki varlıkların homojen
olması, tümünün aynı maddi değeri temsil
etmesi gerekir.
2. Para olarak kullanılan fiziki varlıklar taklit
edilmemelidir.
3. Parasal varlıklar bozulmamalı ve taşınmaya
elverişli olmalıdır.
4. Para ticarete konu olan malların en küçük
birimlerindeki değişimi mümkün kılacak biçimde
bölünebilir olmalıdır .
5. Para olarak kullanılan fiziki varlıklar, zaman
içerisinde önemli değer kaybına uğramamalıdır .
Paranın Fonksiyonları

Para bir ekonomik yapı içerisinde üç
temel fonksiyon üstlenmektedir:



Değişim aracı olma
Hesap birimi olma
Değer saklama aracı olma
Paranın Fonksiyonları

Değişim aracı olma


Para kullanımı, alım satım işlemlerinin eş
anlı olması zorunluluğunu ortadan kaldırır.
Böylece değişime girişen taraflar arasında,
gereksinmelerin
karşılıklı
örtüşmesi
zorunluğu ortadan kalkar.
Değişim aracı olarak para, zaman ve
emekten tasarruf sağlar; iş bölümünün ileri
düzeylere ulaşmasını sağlar.
Paranın Fonksiyonları

Hesap birimi olma

Bir hesap birimi olarak para, mal ve
hizmetlerin değerini ölçmede ortak bir
ölçüm birimidir.

Değer saklama aracı olma

Paranın değer biriktirme aracı olması,
kişilerin mal ve hizmet değişimi karşılığında
elde ettikleri gelirin bir kısmını hemen
harcamayıp para olarak saklamak suretiyle
değer biriktirmeleri demektir.
Paranın Çeşitleri

Modern bir ekonomide üç çeşit para söz
konusudur:



Bozukluk (madeni)
Banknot (kağıt para)
Vadesiz mevduat
Paranın Çeşitleri
-Madeni Para



Bozukluk adı verilen madeni para günümüzde
toplam para miktarı içinde çok küçük bir
bölümü oluşturmaktadır.
Ülkemizde Hazine Müsteşarlığına bağlı olarak
faaliyet gösteren Darphane tarafından
dolaşıma çıkarılan bozukluk paranın toplam
içindeki payı binde 1'den daha düşüktür.
Bu durumun nedeni bozukluk paranın küçük
miktardaki işlemlerde kullanılmasıdır.
Paranın Çeşitleri
-Banknot


Banknot (nakit), yani Türkiye'deki 5, 10 ve 20, 50
ve 100 YTL gibi kağıt paralar , toplam para
miktarının daha büyükçe bir kısmını oluştururlar.
Kağıt parayı, genellikle ülkenin merkez bankası
basmaktadır. Örneğin Türkiye'de kağıt paraların
tamamı TC Merkez Bankası tarafından basılarak
piyasaya çıkarılmaktadır.
Paranın Çeşitleri
-Banknot


Artık günümüzde paranın değerli bir madene
dönüştürülmesi söz konusu olmadığı için, bozukluk
veya nakit anlamındaki paralar yasal anlamda para
konumundadırlar.
Yani, bu metal ve kağıt parçaları devlet böyle
istediği ve halk da bunu kabul ettiği için
paradırlar.
Paranın Çeşitleri
-Vadesiz Mevduat


İktisatçılar gerek istendiği anda nakde
dönüştürülebilme olanağı olan, gerekse
değişim aracı olarak kullanılabilen vadesiz
mevduatı da para olarak kabul etmektedirler.
Paranın üçüncü türünü oluşturan vadesiz
mevduatlar, yani istenilen anda bankadan
çekebilecek mevduatlar para miktarının
oldukça büyük bir bölümünü oluşturmaktadır.
Paranın Çeşitleri


-Vadesiz Mevduat
Vadesiz mevduat hesaplarının özelliği,
istendiği anda bankadan çekilebilmesi ve
bu hesaplar karşılığında çek ve kredi kartı
kullanılabilmesidir.
Burada para olarak kullanılan çekin
yazıldığı kağıt veya kredi kartının yapılmış
olduğu plastik değil, bunlar karşılığında
bankada bulunan vadesiz mevduatlardır.
Para Benzerleri


Likitide olarak adlandırılan varlıkların nakde
veya vadesiz mevduat dönüşüm hızı esas
alındığında, birçok finansal varlık paranın
sahip olduğu bu özelliğe, tam olmasa da, bir
ölçüde sahip olabilmektedir.
Likitidesi yüksek, ancak ödemelerde direkt
olarak kullanılamayan bu tür varlıklara para
benzerleri adı verilmektedir.
Para Benzerleri




Bir ülkede bulunan diğer birçok finansal varlık,
kolayca nakde dönüştürülebilmektedir.
Örneğin, yüksek enflasyon yaşanan ülkelerde
değerini koruyabilen yabancı paralar (Örneğin
ABD Doları gibi) genellikle satın alma gücünü
koruyabilmek amacıyla kullanılmakta ve kolayca
yerli paraya dönüştürülebilirler.
Hatta çoğu zaman sözü edilen yabancı parayı yerli
paraya çevirmeksizin ödemelerde kullanmak
mümkün olmaktadır.
Benzer şekilde, hazine bonolarını nakde
çevirmek de son derece kolaydır.
Para Benzerleri




Bir ülkedeki toplam para miktarına dahil edilen
bankalardaki vadesiz mevduatın yanı sıra, vadeli
mevduadlar da bulunmaktadır.
Bu tür mevduadların özelliği ancak belirli bir süre
sonra bankadan çekilebilmesidir.
Bir bankada vadeli mevduat hesabı varsa,
vadesiz mevduat hesaplarında olduğu gibi bir
çek yazarak ödemede bulunma olanağı yoktur.
Bu nedenle, yukarıda sıralanan para türleri içinde
vadeli mevduadlar para kapsamı dışında
tutulmuştur.
Para Arzı

Arz edilen para miktarı; parasal
sistemin, yani merkez bankası ile
ticari bankaların birlikte ürettiği
para miktarıdır.
Asli Para, Kaydi Para





Ekonomide üretilen paranın iki türü
bulunmaktadır:
Asli para
Kaydi para
Asli para, merkez bankası tarafından
üretilir.
Kaydi paranın ise merkez bankası ve ticari
bankalar olmak üzere iki üreticisi
bulunmaktadır.
Asli Para, Kaydi Para



Asli para olarak tanımlanan madeni ve banknot para,
fiziki bir obje ile temsil edildiği için, oldukça kolay
anlaşılabilen, ölçülebilen ve ekonomideki etkileri
oldukça net olarak izlenebilen bir büyüklüktür.
Madeni ve banknotları, merkez bankası darphanede
bastırıp, faiz karşılığında kredi olarak bankalara verir.
Altın ve döviz karşılığında da piyasaya sürülebilir.
Paraya ihtiyacı olanlar da bunu bankalardan kredi
şeklinde veya altın ve döviz bozdurarak elde
edebilecekleri gibi, çalışarak da kazanabilirler.
Asli Para, Kaydi Para




Kişiler, paralarını nakit olarak cüzdanlarında
veya bankada mevduat olarak tutabilirler.
Kişilerin nakit miktarını (C),
Bankalar mevduatı (D) ile tanımlanırsa,
(C + D) kişilerin toplam parasını verir.
Asli Para, Kaydi Para



Bu oranların değişmesi, ekonomideki kaydi
para arzı üzerinde etkili olan bir faktördür.
Çünkü (C)'yi artıran bir kişi, (D)'yi
düşürecektir.
(D) ise, bankaların para yaratma sürecinde
çok önemli bir rol oynar.
Bankaların Para Yaratma
Süreci


Her banka, sağladığı mevduatın belirli
bir kısmını; kanuni karşılık olarak
tutmak zorundadır.
Bu miktar gerekli rezerv olarak ta
tanımlanabilir.
Bankaların Para Yaratma
Süreci


Bir kişi, nakit ihtiyacının belirli bir
bölümünü, 100 YTL, bankaya mevduat
olarak yatırsın.
Bu durumda banka, 100 YTL 'nakit girişi
sağlarken, 100 YTL' de mevduat şeklinde
yükümlülük altına girecektir.
Bankaların Para Yaratma
Süreci



Kanuni karşılık olarak tutmak zorunda
oduğu, gerekli rezerv oranı, % 20
olduğunda,
Banka, bu miktarın dışındaki kısmı, başka
bir kişiye kredi olarak verebilir.
Kredi vermek, o kişiye mevduat açmak
demektir.
Bankaların Para Yaratma
Süreci
Yatırılan Mevduat
(YTL)
Reserv Miktarındaki
Değişme (YTL)
Kredi Miktarındaki
Değişme (YTL)
100.0
20.0
80.0
Bankaların Para Yaratma
Süreci
Yatırılan Mevduat
(YTL)
Reserv Miktarındaki
Değişme (YTL)
Kredi Miktarındaki
Değişme (YTL)
100.0
20.0
80.0
80.0
16.0
64.0
64.0
12.8
51.2
51.2
10.24
40.96
40.96
8.20
32.77
32.77
6.55
26.21
26.21
5.24
20.97
20.97
4.1
16.8
16.8
3.35
13.42
13.42
2.68
10.7
10.7
2.14
8.6
.
.
.
Bankaların Para Yaratma
Süreci



Bankacılık sisteminin yaratabileceği
kaydi para miktarı, yani vadesiz
mevduatlardaki değişim miktarı D,
bankacılık sisteminin rezervlerinde
meydana gelen değişme miktarı, R
ve zorunlu rezerv oranı r simgeleri ile
gösterilirse,
Bankaların Para Yaratma
Süreci






Yaratılabilecek kaydi para miktarı,
1
D = (----)R
r
formülü yardımıyla hesaplanabilir.
Bu eşitlikte parantez içerisinde yer alan
(1/r) terimi basit kaydi para çarpanı
olarak tanımlanmaktadır.
Bankaların Para Yaratma
Süreci
1


D = (----)R
r
Örnekte zorunlu rezerv oranı %20
olduğu için bunun tersi (1/0.20) 5
bulunacaktır.
Dolayısıyla örnekte bankaya yatırılan
100 YTL (R ) ile
yaratılabilecek kaydi para miktarı (D )
(100YTL x 5) 500 YTL olmaktadır.
Kaydi Para - Banka Parası



Banka sisteminin ürettiği kaydi para; ikincil para,
kredi parası veya banka parası olarak ta ifade
edilmektedir.
Zorunlu rezerv oranı merkez bankası tarafından
belirlenmektedir.
Merkez bankasının zorunlu rezerv oranını düşürmesi
(↓) durumunda;


bankaların yaratabileceği kaydi para miktarı artar (↑),
Zorunlu rezerv oranını yükseltmesi (↑) durumunda

yaratılabilecek kaydi para miktarı azalır (↓) .
PARA ARZI
Para Arzı Tanımları


Her ülkenin merkez bankası çeşitli para
arzı tanımları yaparlar.
Türkiye’de TC Merkez Bankası Ml, M2,
M2Y ve diğer bazı alternatif para arzı
tanımlarına ilişkin verileri
yayınlamaktadır.
Para Arzı Tanımları


M1=Dolaşımdaki Nakit + Ticari
Bankalardaki Vadesiz Mevduatlar +
Merkez Bankasındaki Mevduat
Tanımdan anlaşılacagı gibi M1 tanımında
paranın degişim aracı olma fonksiyonu
ön plana çıkmaktadır.
Para Arzı Tanımları



M2= M1 + Ticari Bankalardaki Vadeli
Mevduatlar
M2= M1 + Para Benzerleri
TC Merkez Bankası para benzeri olarak
adlandırılan finansal varlıklardan birisi
olan vadeli mevduatları da yaptığı para
tanımına dahil ederek likitideyi ön plana
çıkartmaktadır.
Para Arzı Tanımları



TC Merkez Bankası, son yıllarda M2 para
stoku tanımının farklı bir tanımına da
yer vermekte ve bu yeni tanımı M2Y
olarak göstermektedir.
M2Y=M2 + Döviz Tevdiat Hesapları
Döviz Tevdiat Hesapları, Türkiye'de
yerleşik gerçek tüzel kişilere ait ticari
bankalardaki yabancı para üzerine
açılmış olan mevduat hesaplarını ifade
etmektedir.
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı

Gerekli rezerv oranı yanında, kişilerin
nakit (C) ile mevduat (D) arasındaki
tercihleri de C/D oranı da vadesiz

mevduat düzeyini etkiler.
Vadesiz mevduat miktarı ve dolayısıyla
da para arzı merkez bankasının
davranışları yanında kişilerin
davranışlarına da bağlıdır.
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı

Ayrıca;
Firmalar, gelecekte ekonomide bir daralma
nedeniyle satışlarının düşeceğini düşünerek
faaliyetlerini daraltır ve bankalardan daha az
borçlanırlarsa,
 Bankalar, ekonomide bir daralma olacağını ve
müşterilerinin verilen borçları ödemede
zorlanacaklarını düşünürlerse,
Bankaların rezervlerindeki artışın tümünü borç
verememelerine yol açar.

Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı

Vadesiz mevduat miktarını ve dolayısıyla
para arzını merkez bankasının kararları
yanında, kişilerin ve bankaların
davranışları da etkiler
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı


Rezervler (R), Gerekli rezervler (RR) ile
fazla rezervlerin (ER) toplamı olarak
ifade edilebilir (R=RR+ER),
Gerekli rezerv oranı yanında bankaların
fazla rezerv (ER) ile mevduat (D)
arasındaki tercihleri de ER/D oranı
vadesiz mevduat düzeyini etkiler.
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı

Parasal Taban (M0): Nakit ile Rezervlerin
toplamı olarak tanımlanır
M0= C+R
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı







Para arzı ve parasal taban arasındaki ilişki
para arzı, parasal tabana bölünerek ifade
edilebilir.
M1
C+D
mm= ------- = -------------M0
C+R
1+(C/D)
mm= -------------------(C/D) +(R/D)
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı





1+(C/D)
mm= -------------------(C/D) +(R/D)
Rezervler (R), Gerekli rezervler (RR) ile fazla
rezervlerin (ER) toplamı olduğundan
(R=RR+ER),
M1
1+(C/D)
mm= ------ = ----------------------------M
(C/D) +(RR/D)+(ER/D)
Para Arzının Belirleyicileri:
Parasal Taban ve Para Çarpanı

1+(C/D)
mm= ----------------------------(C/D) +(RR/D)+(ER/D)

M1=mm x M0

1+(C/D)
M1 = ----------------------------- x M0
(C/D) +(RR/D)+(ER/D)


Parasal taban
çarpanı yada
para çarpanı
Para Politikasının Yürütülmesi
ve Para Politikası Araçları



Merkez bankasının ekonomiye para arz
etmesi para politikası olarak tanımlanır.
Para politikası, merkez bankasının
ülkedeki para miktarını etkilemeye
dönük olarak aldığı kararlardır.
Para politikası kararları alınırken devletin
hedefi enflasyona neden olmaksızın tam
istihdam düzeyine ulaşmak ve bunu
sürdürmektir.
Para Politikasının Yürütülmesi
ve Para Politikası Araçları



Para Arzı, para çarpanı ile parasal
tabanın çarpımına eşit olduğundan
(M1=mm x M0)
Merkez bankası para politikasını para
çarpanını ve parasal tabanı kontrol
ederek uygular.
Merkez Bankasının Para
Politikası Araçları



Açık Piyasa İşlemleri
Reeskont oranı
Zorunlu rezerv oranları
Merkez bankası bu araçlardan ilk ikisi ile
parasal tabanı (M0 ) , üçüncüsü ile para
çarpanını (mm) etkiler.
Açık Piyasa İşlemleri


Açık piyasa işlemleri, merkez bankasının
piyasadan devlete ait bono ve tahvilleri
alıp satmasıdır.
Merkez bankası piyasadan devlete ait
menkul kıymetleri satın aldığı zaman,
bankalara bunun karşılığında rezerv
aktarmakta, bu da daha önce belirtilen
kaydi para yaratma sürecinin
başlangıcını oluşturmaktadır.
Açık Piyasa İşlemleri


Dolayısıyla, merkez bankası para arzındaki
artışı hızlandırmak istediği zaman açık
piyasada alım yaparak bankacılık sisteminin
rezervlerini direkt olarak arttıracaktır.
Öte yandan, merkez bankası piyasada
devlete ait menkul kıymetleri satmaya
başlarsa, bunun karşılığında bankacılık
sisteminden rezerv çekmiş olacaktır. Bu da
bankaların yaratabileceği kaydi para
miktarının azalması anlamına gelmektedir.
Açık Piyasa İşlemleri

Açık piyasa işlemleri, parasal tabanı
direkt etkilemesi nedeniyle merkez
bankalarının elinde bulunan en esnek
para politikası aracıdır.
Reeskont oranı



Bankalar nakit ihtiyacı içerisinde oldukları
zaman merkez bankasından borçlanabilirler.
Bu durumda merkez bankasının da borç
vermeyi kabul etmesi gerekir.
Bankalara kredi verme merkez bankasının
temel fonksiyonlarından birisidir.
İşte, merkez bankasının bankalara verdiği
kredilere uyguladığı faiz oranına reeskont
oranı adı verilmektedir.
Reeskont oranı


Merkez bankası, ekonominin ve bankacılık
sisteminin içinde bulunduğu koşullara göre,
istediği zaman bu oranı arttırıp azaltabilir.
Reeskont oranındaki artışlar bankaların
merkez bankasından borçlanmalarını
caydırırken, reeskont oranındaki düşüşler
bankaların merkez bankasından
borçlanmalarını teşvik eder.
Reeskont oranı


Reeskont oranı önemli miktarda ve sık sık
değiştirilebilir. Merkez bankası reeskont oranını
yükselttiğinde, bankaların rezervlerini
tamamlamaları pahalı hale geleceginden,
merkez bankası para arzı artışını sınırlandırmış
olur.
Tersine, merkez bankası reeskont oranını
düşürürse, bankaların merkez bankasından
borçlanmalarını ucuzlatmış olur. Bu da para
arzı üzerindeki kontrolün gevşetilmesi
anlamına gelmektedir.
Reeskont oranı


Reeskont oranı değişiklikleri konusunda
dikkat edilmesi gereken nokta, reeskont
politikası sürecinde merkez bankasının
pasif bir pozisyonda oluşudur.
Merkez bankası, örneğin, reeskont
oranını düşürebilir, ancak bankaları
borçlanmaya zorlayamaz.
Zorunlu Rezerv Oranı
(Kanuni Karşılık Oranı)


Bankaların mevduat şeklindeki
yükümlülükleri karşılığında belirli bir oranda
rezerv tutmaları, temsili paraya geçiş
sürecinde, bankaları iflastan koruyabilmek
amacıyla getirilen bir uygulamadır.
Ancak zaman içerisinde gerekli rezerv
uygulamasının amacı bankaların iflas
etmelerini engel olmaktan çıkmış ve merkez
bankalarının para miktarını kontrol
edebilmek amacıyla kullanabilecekleri bir
araç haline gelmiştir.
Zorunlu Rezerv Oranı

Birçok ülkede, bankaların mevduat
şeklindeki yükümlülükleri karşılığında
ayıracakları zorunlu rezerv oranını
belirlemeye yetkili kuruluş, merkez
bankasıdır.
Zorunlu Rezerv Oranı


Merkez bankası zorunlu rezerv oranını
yükselttiğinde, bankalar daha büyük bir miktarı
ellerinde rezerv olarak tutmak zorunda
kalacaklardır. Bu da bankaların yaratabileceği
kaydi para miktarını azaltan bir unsurdur.
Dolayısıyla, merkez bankası para arzındaki artışı
engellemek istiyorsa zorunlu rezerv oranlarını
yükseltecektir.
Zorunlu Rezerv Oranı



Aksine, merkez bankasının zorunlu rezerv oranını
düşürmesi durumunda, bankalar mevcut
mevduat yükümlülükleri karşılığında daha az
rezerv tutmaya başlayacaklardır.
Bu da bankaların daha fazla kaydi para
yaratmaları anlamına gelmektedir.
Sonuç olarak, zorunlu rezerv oranlarındaki düşüş,
bankaların yaratabileceği kaydi para miktarını ve
dolayısıyla para arzını arttırıcı bir etki
yaratmaktadır .
Zorunlu Rezerv Oranı


Zorunlu rezerv oranı değişiklikleri, para arzını
etkilemek açısından son derece etkin bir araç
niteliğindedir.
Öte yandan zorunlu rezerv oranında yapılacak
değişiklikler, bir yandan para arzında büyük
değişikliklere neden olabilirken, diğer yandan
da bankaları likitide sıkışıklığı içerisine
sokabilir.
Para Arzı Eğrisi
Faiz Oranı
MS
O
Para Miktarı
fig
PARA TALEBİ
Para Talebi


Kişiler geçmişte yaptıkları tasarruflardan
oluşan servetlerinin bir kısmını çeşitli
amaçlarla nakit para ya da vadesiz
mevduat biçiminde tutarlar. Kişilerin
paralarını cüzdanınlarında nakit olarak veya
vadesiz mevduat hesablarında tutmaları
para talebi olarak tanımlanır.
Ancak paranın harcanması para talebi
anlamına gelmemektedir.
Para Talebi



İşlem amaçlı para talebi
İhtiyat amaçlı para talebi
Spekülatif amaçlı para talebi
Para Talebi


Ekonomik birimlerin mal ve hizmetlere
harcamak amacıyla tutmak istedikleri
para miktarına, işlem amaçlı para
talebi adı verilmektedir.
Satın alma işlemlerini
gerçekleştirebilmek amacıyla nakit para
bulundurulmasının nedeni, gelir elde
etme dönemi ile harcama yapma
dönemlerinin aynı olmamasıdır.
Para Talebi




Ekonomik birimler acil durumlarda kullanılmak
üzere de ellerinde bir miktar para tutarlar.
Beklenmeyen
harcamaların
karşılanması
amacıyla elde tutulmak istenen para miktarına
ihtiyat amaçlı para talebi adı verilmektedir.
Bu amaçla elde tutulacak para miktarını
belirleyen faktör ise gelirdir.
Gelir arttıkça ihtiyat amacıyla elde tutulmak
istenen para miktarı da artar.
İşlem ve ihtiyat Amaçlı Para Talebi
Y1 Gelir
Düzeyinde
Y2 Gelir
Düzeyinde
Faiz Oranı
6
4
O
150
100
Para Miktarı
fig
Para Talebi



Spekülatif amaçlı para talebi, diğer finansal
varlıkların değeri konusundaki belirsizlikler nedeniyle
elde tutulmak istenen para miktarıdır.
Bu tür bir talebin ortaya çıkış nedeni paranın en likit
değer muhafaza aracı olmasıdır.
Örneğin, bir kişi hisse senedi satın almak istiyor ve
almayı düşündüğü hisse senedinin fiyatının bir gün
içinde düşmesini bekliyorsa, hisse senedini satın
alıncaya kadar parasını cüzdanında veya bankadaki
vadesiz mevduat hesabında tutacaktır.
Spekülatif Amaçlı Para
Talebi
Fiyatında düşme beklenilen bir finansal varlık
yerine elde para tutulması daha az risk
taşımaktadır.
Ekonomik birimler ellerindeki satın alma
gücünün bir kısmını nakit olarak, bir kısmını da
diğer finansal varlıklar şeklinde tutarlar.
İşte spekülatif amaçlı para talebi buradan
kaynaklanmaktadır.
Spekülatif Amaçlı Para
Talebi




Tahvilin Piyasa değeri (V), tahvilin sabit faiz geliri
(R), piyasa faiz oranı (i),
V= R/i
Örneğin, faiz oranlarının artacağı şeklinde bir
beklentisi varsa, bugünkü düşük faizden tahvil
satın almak akılcı değildir.
Bu nedenle faiz oranlarında beklenilen artış
gerçekleşinceye kadar elde para tutmak daha
akılcıdır.
Spekülatif Amaçlı Para
Talebi

Faiz oranı %3.9, %4 ve %4.2

R=40 YTL ise

V= 40 /0.039 = 1025 YTL

V= 40 /0.040 = 1000 YTL

V= 40 / 0.042 = 950 YTL
Spekülatif Amaçlı Para
Talebi



Tahvilin Piyasa değeri (V), tahvilin faiz geliri (R),
piyasa faiz oranı (i),
V= R/i
Faiz oranlarında bir düşüş beklentisi varsa,
bugünkü yüksek faizden mümkün olduğunca çok
tahvil almak akılcıdır. Bu da elde tutulmak istenilen
para miktarında bir azalma anlamına gelir.
Spekülatif Amaçlı Para
Talebi


Görüldüğü gibi, spekülatif amaçlı para talebi
faiz oranıyla ters yönde değişmektedir.
Yani, faiz oranının yüksek olduğu bir
dönemde elde tutulmak istenen para miktarı
düşük olmakta, faiz oranının düşük olduğu bir
dönemde ise elde tutulmak istenen para
miktarı yüksek olmaktadır.
Faiz Oranı
Spekülatif Amaçlı Para Talebi Eğrisi
6
4
Md
O
50
80
Para Miktarı
Faiz Oranı
Toplam Para Talebi Eğrisi
6
4
Md
O
100
150
180
Para Miktarı
fig
Para Talebinin Belirleyicileri

Milli gelir

Kişilerin harcamalarını ödeme sıklığı

Finansal gelişmeler

Faiz oranı
Para Piyasasında Denge

Para arzı ve para talebinin eşit olduğu
noktada denge faiz oranı oluşur.
Para Piyasasında Denge
Faiz Oranı
MS
re
Md
O
Me
Para Miktarı
Faiz Oranı
Faiz Oranının Değişmesi: Reel Gelirin Değişmesi
i2
E2
i1
E1
Md1
O
Me
Para Miktarı
Md2
Para Piyasasında Denge

Milli gelirdeki değişmenin

Faiz oranına etkisi

Y  i 
Faiz Oranı
Faiz Oranının Değişmesi: Para Arzının Artması
i1
i2
E1
E2
Md1
O
Para Miktarı
Para Piyasasında Denge

Para arzındaki değişikliklerin
Faiz oranına etkisi
Ms  i
Para Arzı ve Para Talebi
Faiz Oranı
M S'
MS
r2
r1
Md
O
Q2
Q1
Para Miktarı
Para Piyasasında Denge

Para arzındaki değişikliklerin
Faiz oranına etkisi
Ms   i 
Para Piyasasında Denge

Para arzındaki değişikliklerin milli gelir
üzerine etkisi

Faiz oranına etkisi


Ms  r
Faiz oranındaki değişikliklerin yatırımlara
etkisi

r  I
Para Piyasasında Denge

Faiz oranındaki değişikliklerin Milli Gelire
etkisi

r  I  Y 