Transcript Zelula ama pluripotenteak

ZELULA AMAK
Zer dira?
•
Zelula amak izaki batean
propioak
diren
beste
edozein
zelula
mota
ekoitzi ditzaketen eta
ugaltzeko
ahalmen
mugagabea duten zelulak
dira.
Historia
•
1850: zelula batzuk
beste zelula batzuk
•
1900: zelula batzuk
odol zelulak
ZELULA AMAK
80.
hamarkadan:
saguen
zelulak
banatuz, zelula amak
lortu (pluripotenteak)
Nola lortu?
http://www.iesizpisuabelmonte.es/Departa/BIO/flash/celulasmadre.s
wf
Motak
Lau zelula ama mota existitzen dira zelula desberdinak
sortzeko duten ahalmenaren arabera:
•
Zelula ama totipotenteak: hazi daitezkeen eta
organismo oso bat eratu dezaketen zelula amak
dira (enbrioia eta bere inguruko mintzak ere).
•
Zelula ama pluripotenteak: organismo oso baten
edozein zelula motak ekoiztu ditzaketenak, baina
ez enbrioiaren garapenerako behar diren mintzak.
•
Zelula ama multipotenteak: bakarrik bere ataleko
zelula motak ekoiztu ditzaketenak, odol zelulak
adibidez.
•
Zelula ama unipotenteak: bakarrik zelula mota bat
ekoiztu dezaketenak.
Zelula amak desberdintzen doazen neurrian
beste zelula batzuk sortzeko gaitasuna
(plastizitatea) galtzen dute
Zelula ama pluripotenteek bi
prozesutan parte hartu:
In vivo
In vitro
ZELULA AMA MOTAK JATORRIAREN
ARABERA
Zelula ama enbrionarioak
Haien ezaugarri nagusia pluripotentzialitatea da: giza gorputzeko ia zelula
mota guztietan ezberdindu daitezke.
Zelula ama helduak
Multipotenteak dira hauek: helduen zelulak berriztatzeaz arduratzen dira, organoak
etengabe birsortzeko eta lesioak konpontzeko.
Zelula ama induzituak
Zelula ama helduak birus bat erabiliz genetikoki modifikatu eta desberdintzean
atzera eraman daitezke pluripotentzial (enbrionarioen modukoak) bihurtu arte.
Bakoitzaren abantailak eta desabantailak ahozko azalpenetik ikasi behar dira.
Erabilerak
Gaur egungo ikerkuntzan, klonazio eta injenieritza genetikoaren
oinarria dira eta horregatik oso garrantzitsua da hauek oso ondo
ezagutzea eta hauekin ikerkuntza garatu, zenbait endekapenezko
gaixotasunen sendabidea izan daitezke eta: alzheimer, diabetes,
parkinson…
Gaur egun
http://www.neoteo.com/primer-implante-de-celulas-madre-en-un-14324
http://www.elpais.com/articulo/salud/Creado/corazon/bioartificial/celulas/m
adre/elpepusocsal/20080115elpepisal_5/Tes
http://www.youtube.com/watch?v=nGeqySWPl-U&feature=fvst
http://www.cmrb.eu/es_news/view.php?ID=199&CATEGORY2=64