Transcript FUNDACJE I STOWARZYSZENIA

Piotr Kępiński III C
Co to jest fundacja ?
Fundacja – forma prawna
organizacji pozarządowej, której
istotnym substratem jest kapitał
przeznaczony na określony cel
oraz statut zawierający reguły
dysponowania tym kapitałem.
Fundacje są po stowarzyszeniach
drugą co do popularności formą
prawną wśród organizacji
pozarządowych. Fundacja jest
zakładem (osobą prawną typu
zakładowego), a więc – w
odróżnieniu od np. stowarzyszeń,
związków zawodowych, partii,
samorządów zawodowych i innych
korporacji – nie ma członków (jest
bezosobowa).
W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym
problematykę fundacji, ich zakładania i funkcjonowania jest
ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz. U. z 1991
r., nr 46, poz. 203 z późn. zm.).
CO TO JEST STOWARZYSZENIE?
Stowarzyszenie - organizacja
społeczna (zrzeszenie)
powoływana przez grupę osób
mających wspólne cele lub
zainteresowania. Specjalnymi
odmianami stowarzyszeń,
oddzielnie skodyfikowanymi i
mającymi specjalne cele, są w
Polsce partie polityczne, komitety
wyborcze, związki wyznaniowe,
organizacje pracodawców,
związki zawodowe, cechy
rzemieślnicze. Cechą wspólną
wszystkich tych organizacji jest
działalność niezarobkowa.
Najwyższym aktem prawnym regulującym istnienie stowarzyszeń
w Polsce jest Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r., która w artykule
dwunastym stanowi, iż „Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność
tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji
społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów
obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji”.
DLACZEGO FUNDACJA , A NIE
STOWARZYSZENIE?
Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń
określił istotę fundacji jako: „formalnie
spersonifikowany
majątek, o którego przeznaczeniu decyduje wola
fundatora wyrażona w statucie”.
Definicja ta wskazuje najważniejsze cechy
fundacji, którymi sąm majątek oraz cel, dla
realizacji,
którego fundacja zostaje powołana. Zgodnie z
art. 3 ustawy o fundacjach „w oświadczeniu woli
o ustanowieniu fundacji fundator powinien
wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe
przeznaczone
na jego realizację”. Wyrazem znaczenia majątku
fundacji jest przyjęcie, że w razie
wyczerpania się środków finansowych i majątku
fundacji, podlega ona likwidacji1. Fundacja
może zostać powołana jedynie dla realizacji
celów społecznie lub gospodarczo użytecznych.
Stowarzyszenie jest natomiast związkiem osób, które
postanawiają realizować jakiś
wspólny cel. Do założenia stowarzyszenia konieczne
jest współdziałanie co najmniej 15
członków założycieli, którzy podejmują uchwałę o
powołaniu stowarzyszenia. W wypadku,
kiedy ilość członków stowarzyszenia spadnie poniżej
tej liczby podlega ono rozwiązaniu.
Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy
społecznej członków oraz samodzielnie
określa swoje cele, programy działania i struktury
organizacyjne oraz uchwala akty
wewnętrzne dotyczące jego działalności. Najwyższą
władzą stowarzyszenia jest walne zebranie
członków. Członkowie stowarzyszenia, w sposób
przyjęty w statucie, mogą zmieniać
cele działania stowarzyszenia, mogą podjąć decyzję o
jego rozwiązaniu lub wystąpieniu
ze stowarzyszenia. Cel stowarzyszenia nie musi być
celem społecznie użytecznym w tym
znaczeniu, że stowarzyszenie może realizować
partykularne interesy jakiejś wąskiej grupy
osób (np. stowarzyszenie wielbicieli gier
komputerowych RPG).
Zarówno stowarzyszenie, jak i fundacja uzyskują osobowość prawną z chwilą rejestracji
w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Stowarzyszenia i fundacje zostały zwolnione z
opłat sądowych, związanych z wpisem do KRS. Jednakże zwolnienie dotyczące fundacji ma
szerszy zakres, ponieważ fundacje nie ponoszą również opłat z tytułu wpisów do rejestru
przedsiębiorców.
TRYB UTWORZENIA FUNDACJI
1. OŚWIADCZENIE FUNDATORA O USTANOWIENIU FUNDACJI (AKT FUNDACYJNY)
Fundacje mogą ustanawiać:
a) osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania,
b) osoby prawne mające siedzibę w Polsce lub za granicą (art. 2 ust. 1).
Oświadczenie o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego (art.
3 ust. 1). Zgodnie z ustawą o fundacjach jego sporządzenie jest wolne od opłat notarialnych
(w praktyce jest pobierana tzw. taksa notarialna).
2. USTALENIE STATUTU
Statut fundacji ustalany jest przez fundatora. Możliwe jest również ustalenie statutu
fundacji przez osobę (fizyczną lub prawną) upoważnioną do tego przez fundatora (art. 6
ust. 1 ustawy). Ponieważ sam statut musi być sporządzony w formie pisemnej, również
pełnomocnictwo do jego ustalenia winno być udzielone w tej samej formie.
Jeżeli fundator ustanowił fundację w testamencie, a nie ustalił jej statutu i nie upoważnił
do tej czynności innej osoby, stosuje się odpowiednio przepisy księgi IV Kodeksu cywilnego
o poleceniu. Oznacza to, że osobą upoważnioną do ustalenia statutu fundacji będzie w takiej
sytuacji spadkobierca lub zapisobiorca.
Statut musi być podpisany przez wszystkie osoby, które fundację ustanowiły.
Statut powinien określać:
A) nazwę fundacji,
B) siedzibę fundacji,
C) majątek fundacji,
D) cele, zasady, formy i zakres jej działalności,
E) skład i organizację Zarządu, sposób powoływania, obowiązki i uprawnienia tego organu
oraz jego członków.
3. POSTĘPOWANIE REJESTROWE
A) odwołania,
B) Otrzymanie numeru REGON.
NAJWAŻNIEJSZE FUNDACJE W POLSCE
-Caritas Polska
-Fundacja na rzecz Nauki Polskiej
-Fundacja na rzecz Rozwoju
Polskiego Rolnictwa
-Fundacja Polsat
-Fundacja TVN
-Fundacja Polska Akcja
Humanitarna
-Fundacja Tygodnika Polityka
-Fundacja Współpracy PolskoNiemieckiej
-Polska Fundacja Upowszechniania
Nauki
-Wielka Orkiestra Świątecznej
Pomocy
-Fundacja Braci Śniadeckich
-Fundacja Episkopatu Polski Dzieło
Nowego Tysiąclecia
-Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej
Porozumienie Bez Barier
RODZAJE STOWARZYSZEŃ
Stowarzyszenia zwykłe:
Mogą je utworzyć co najmniej trzy osoby.
Uchwalają one nazwę, cele, określają
regulamin działalności, siedzibę i
wybierają swojego przedstawiciela, który
będzie reprezentował stowarzyszenie.
Następnie zgłaszają (pisemnie) utworzenie
stowarzyszenia do organu nadzorującego.
Stowarzyszenie zwykłe może rozpocząć
działalność, jeśli w ciągu 30 dni od dnia
uzyskania informacji o założeniu
stowarzyszenia zwykłego, w starostwie
powiatowym/urzędzie miasta nie zostanie
wydany zakaz jego działalności.
Stowarzyszenie zwykłe nie może:
powoływać swoich oddziałów terenowych,
łączyć się w związki stowarzyszeń,
zrzeszać osób prawnych, prowadzić
działalności gospodarczej oraz
przyjmować darowizn, spadków, zapisów,
otrzymywać dotacji, korzystać z ofiarności
publicznej. Za zobowiązania związane z
działalnością stowarzyszenia odpowiadają
całym swoim majątkiem ci członkowie
stowarzyszenia, którzy je zaciągnęli.
Organem nadzoru dla stowarzyszenia
zwykłego, tak jak dla stowarzyszenia
zarejestrowanego, jest starosta (lub
prezydent miasta, jeśli stowarzyszenie ma
siedzibę w mieście na prawach powiatu).
Stowarzyszenie sportowe
Stowarzyszenia sportowe, nazywane
przez przepisy stowarzyszeniami
kultury fizycznej działają na
podstawie ustawy z dnia 18 stycznia
1996 r. o kulturze fizycznej oraz
ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r.
Prawo o stowarzyszeniach. Zgodnie z
polskimi przepisami kluby sportowe
mogą działać w dwóch formach
organizacyjnych:
- sportowych spółek akcyjnych,
- stowarzyszeń kultury fizycznej.
Stowarzyszenia kultury fizycznej
tworzy się zgodnie z przepisami
Prawa o stowarzyszeniach, na
zasadach dotyczących ogółu
stowarzyszeń. Jednakże zgodnie z
art. 7 a ustawy o kulturze fizycznej,
stowarzyszenia sportowe,
nieprowadzące działalności
gospodarczej nie są rejestrowane w
Krajowym Rejestrze Sądowym, lecz
podlegają wpisowi do ewidencji,
prowadzonej przez
starostów/prezydentów.
Stowarzyszenia te uzyskują
osobowość prawną z chwilą wpisania
ich do ewidencji. Natomiast
stowarzyszeniami kultury fizycznej
rejestrowanymi przez
starostów/prezydentów są
stowarzyszenia, których cele
statutowe obejmują wyłącznie
działalność związaną z kulturą
fizyczną i turystyką.
Statut stowarzyszenia
Stowarzyszenie zarejestrowane musi
powołać co najmniej 15 osób, które
uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają
komitet założycielski. Statut musi zawierać
następujące dane: nazwę stowarzyszenia,
teren jego działania i siedzibę, cele i
sposoby ich realizacji, sposób nabycia /
przyczyny utraty członkostwa, prawa i
obowiązki członków, władze
stowarzyszenia, sposób ich wyboru.
Ponadto sposób reprezentowania,
zaciągania zobowiązań majątkowych,
warunki ważności uchwał, uzyskiwania
środków finansowych i płacenia składek
członkowskich, zasady wprowadzania
zmian w statucie, a także sposób
rozwiązania się stowarzyszenia. Jeśli
stowarzyszenie ma zamiar tworzyć
oddziały lokalne powinno określić w
statucie swoją strukturę organizacyjną i
zasady tworzenia oddziałów.
JAK ZAŁOŻYĆ WŁASNE STOWARZYSZENIE
Zebranie założycielskie
Pierwszym krokiem prowadzącym do zarejestrowania stowarzyszenia jest zwołanie zebrania założycielskiego. Na zebraniu założycielskim
zostaje podjęta oficjalna decyzja (uchwała) o powołaniu do życia stowarzyszenia. W zebraniu musi wziąć udział, co najmniej piętnaście osób tym samym staną się one członkami założycielami naszego stowarzyszenia.
Na tym zebraniu dokonuje się spisu członków założycieli, przyjmuje się statut stowarzyszenia oraz uchwały:
- o powołaniu organizacji,
- o przyjęciu statutu,
- o wyborze Komitetu Założycielskiego i o wyborze Zarządu,
- o wyborze organu kontroli wewnętrznej, np. Komisji Rewizyjnej.
Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym
Dokumenty dotyczące rejestracji składa się do sądu rejonowego mającego siedzibę w mieście będącym siedzibą wojewody. Krajowy Rejestr
Sądowy (KRS) dotyczy tych podmiotów, na które przepisy ustaw nakładają obowiązek takiego wpisu, w tym stowarzyszeń. Wniosek o
rejestrację (podpisany przez członków komitetu założycielskiego) musi być złożony na specjalnym formularzu - KRS W20 "Wniosek o
rejestracje podmiotu w Krajowym Rejestrze Sądowym" wraz z załącznikami - formularzami:
a) KRS -WK "Organy podmiotu" - ten formularz należy dołączyć zawsze. Jeśli powołano organ nadzoru wewnętrznego należy złożyć dwa
formularze: jeden z informacjami o członkach organu reprezentującego (Zarząd) i osobny z informacjami o członkach organu
nadzorującego (zależnie od statutu Rada Fundacji lub Komisja Rewizyjna).
b) KRS-WM - jeśli stowarzyszenie zamierza prowadzić działalność gospodarczą powinno złożyć również formularz KRS-WM - Przedmiot
działalności. W formularzu KRS-WM znajdują się pola, w które należy wpisać poszczególne rodzaje działalności podmiotu w oparciu o
wykaz działań przyjęty w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Wszystkie dokumenty składa się w dwóch egzemplarzach. Powinny być oryginałami lub kopiami notarialnie poświadczonymi. Do wniosku
należy dołączyć zaświadczenie o wniesieniu opłaty. Należy też dołączyć uwierzytelnione notarialnie albo złożone przed sędzią lub
upoważnionym pracownikiem sądu wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania tego podmiotu.
Członkowie Komitetu Założycielskiego muszą, w ciągu 7 dni od dnia zamknięcia zebrania założycielskiego, złożyć we właściwym sądzie
wniosek o rejestrację w Krajowym Rejestrze Sądowym wraz z wymaganymi dokumentami. W przypadku niezłożenia wniosku lub innych
wymaganych dokumentów w terminie, sąd rejestrowy wzywa do ich złożenia wyznaczając nowy 7-dniowy termin. Jeżeli osoby obowiązane
nie złożą wniosku wraz z dokumentami w tym dodatkowym wyznaczonym terminie, sąd rejestrowy może ukarać je karą grzywny. Grzywna
taka może być nakładana wielokrotnie, aż do wymuszenia pożądanego działania.
Sąd ma 3 miesiące (od dnia złożenia wniosku) na zarejestrowanie stowarzyszenia, przy braku uchybień. W przypadku stwierdzenia błędów
formalnych zarejestrowanie może się przedłużyć.
STOWARZYSZENIA W POLSCE
Stowarzyszenia Stop Korupcji
Stowarzyszenia Edukatorów
Caritas
Stowarzyszenia Wolontariuszy Wobec AIDS
Stowarzyszenia Młoda Socjaldemokracja
Stowarzyszenia Inżynierów Techników i Mechaników
Polskich
Stowarzyszenia Aktywności Społeczno-Artystycznej Nie
Po Drodze
Forum Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół 49 LO
Fundacja Dar Serca
Szkoły Stowarzyszenia Kultury i Edukacji - Okopowa
Stowarzyszenia Sportów Ekstremalnych Mielec
Stowarzyszenia Popierania Inicjatyw SpołecznycH
Forum Polskiego stowarzyszenia Chorych na Hemofilię
Stowarzyszenie Obrony Praw Ojca
Stowarzyszenia Inspektorów Ochrony Radiologicznej
Stowarzyszenia Chorych na Łuszczycę
Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków
Forum - Stowarzyszenia Edukacji Menedżerskiej
XVI Oddział Stowarzyszenia Hodowców Kotów
Rasowych
Podlaski oddział Stowarzyszenia Młoda
Socjaldemokracja
Usługowy Zakład Rachunkowości Stowarzyszenia
Księgowych w Polsce
Młodzieżowy Klub Internauty Stowarzyszenia SkauT
Centralny Ośrodek Szkolenia Zawodowego
Stowarzyszenia Księgowych
Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie
SŁOWNICZEK
•REGON (akronim od Rejestr Gospodarki Narodowej) - Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej,
rejestr statystyczny prowadzony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Pod pojęciem REGON-u rozumiany jest
także numer REGON, czyli dziewięciocyfrowy numer statystyczny podmiotu gospodarczego w powyższym rejestrze.
•USTAWA – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w
niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw
występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe.
•ORGANIZACJA POZARZĄDOWA (ang. non-governmental organization) – organizacja obywatelska (założona przez
obywateli lub ich organizacje) działająca z własnej inicjatywy na rzecz wybranego interesu publicznego i niedziałająca dla
osiągnięcia zysku. W prawie międzynarodowym, w odróżnieniu od organizacji międzyrządowych, organizacje pozarządowe
grupują nie państwa lecz osoby fizyczne lub prawne, i to z reguły z różnych krajów (najczęściej przyjmuje się, że minimum z
trzech). Działają w oparciu o prawo krajowe siedziby organizacji, a powstają w wyniku nie umowy międzynarodowej, ale
umowy cywilno-prawnej.
•AKT PRAWNY- rezultat tworzenia prawa przez właściwy organ państwowy lub organ do tego upoważniony. Akt prawny
rozumiany jest też jako działanie organu państwa lub podmiotu prawnego, zgodne z obowiązującymi przepisami w celu
wywołania skutków prawnych w konkretnym stosunku prawnym (orzeczenie lub inna czynność prawna). Akt prawny w tym
rozumieniu może być jednostronny albo dwustronny czy też konstytutywny lub deklaratoryjny.
•KAPITAŁ, to pojęcie z dziedziny ekonomii i finansów, oznaczające dobra (bogactwa, środki, aktywa) finansowe,
szczególnie, gdy służą one rozpoczęciu lub kontynuacji działalności gospodarczej. Jest jednym ze środków wytwórczych,
obok: pracy, przedsiębiorczości i ziemi, które są potrzebne do rozpoczęcia produkcji.
ORGANIZACJA SPOŁECZNA w rozumieniu polskiego Kodeksu postępowania administracyjnego to organizacje zawodowe,
samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne.
W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego organy organizacji społecznych zalicza się do organów
administracji publicznej