Transcript wykład 2 fundacje

Fundacje
Fundacja jest to instytucja realizująca zadania społeczne i gospodarcze, które w
akcie fundacyjnym określił założyciel (fundator) i w tym celu przeznaczył
odpowiedni majątek stanowiący podstawę jej działalności.
1. Kryterium rodzaju działalności
• fundacje gromadzące środki na finansowanie określonych celów
(grantmaking foundations)
• fundacje gromadzące środki na prowadzenie badań lub bezpośrednie
świadczenie usług (operating foundations)
•
2. Kryterium osoby fundatora:
fundacje zakładane przez prywatne osoby
• fundacje zakładane przez instytucje
• fundacje zakładane przez państwo
Fundacje
Fundacja podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru
Sądowego.
Fundacje
Sąd dokonuje wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego fundacji po stwierdzeniu,
że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez
uprawnioną osobę lub organ i są ważne.
Postanowienie o wpisaniu fundacji do krajowego Rejestru Sądowego sąd wydaje
ponadto po stwierdzeniu, że cel i statut fundacji są zgodne z przepisami
prawa.
Fundacje
O wpisaniu fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego sąd zawiadamia
ministra właściwego ze względu na zakres jego działania oraz cele fundacji oraz
właściwego ze względu na siedzibę fundacji starostę, przesyłając
jednocześnie statut.
Fundacje
Jeżeli cele fundacji wkraczają w zakres działania dwóch lub więcej ministrów,
sąd zawiadamia o wpisaniu fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego, wraz z
przesłaniem statutu, właściwego ministra, z którego zakresem działania wiążą
się główne cele fundacji.
Części składowe statutu fundacji:
1. Cel fundacji
2. Osoba fundatora
3. Metody realizacji celu
4. Majątek fundacji
5. Organizacja fundacji
6. Likwidacja fundacji
Cel Fundacji
Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi
interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo
użytecznych, w szczególności, takich jak:
• ochrona zdrowia,
• rozwój gospodarki i nauki,
• oświata i wychowanie,
• kultura i sztuka,
• opieka i pomoc społeczna,
• ochrona środowiska
• oraz opieka nad zabytkami.
Osoba fundatora
Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i
miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za
granicą.
Osoba fundatora
Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu
notarialnego. Zachowania tej formy nie wymaga się, jeżeli ustanowienie fundacji
następuje w testamencie.
W oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel
fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację.
Osoba fundatora
Fundator ustala statut fundacji:
• określający jej nazwę,
• Siedzibę
• Majątek,
• Cele i zasady,
• Formy i zakres działalności fundacji,
• Skład i organizację zarządu,
• Sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego
członków.
Statut może zawierać również inne postanowienia, w szczególności dotyczące
prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej, dopuszczalności i
warunków jej połączenia z inną fundacją, zmiany celu lub statutu, a także
przewidywać tworzenie obok zarządu innych organów fundacji.
Metody realizacji celu
O zgodności działania fundacji z przepisami prawa i statutem oraz z celem, w
jakim fundacja została ustanowiona, orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym
na wniosek właściwego ministra lub starosty.
Metody realizacji celu
Fundacja składa corocznie właściwemu ministrowi sprawozdanie ze swojej
działalności.
Sprawozdanie to jest przez fundację udostępnione do publicznej wiadomości.
Metody realizacji celu
Właściwy minister lub starosta może wystąpić do sądu o uchylenie uchwały
zarządu fundacji, pozostającej w rażącej sprzeczności z jej celem albo z
postanowieniami statutu fundacji lub z przepisami prawa.
Organ ten może jednocześnie zwrócić się do sądu o wstrzymanie wykonania
uchwały do czasu rozstrzygnięcia sprawy.
Metody realizacji celu
Jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa lub
postanowienia jej statutu albo jest niezgodne z jej celem, minister lub starosta
może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia tych uchybień w działalności
zarządu albo może żądać dokonania w wyznaczonym terminie zmiany
zarządu fundacji.
Metody realizacji celu
Po bezskutecznym upływie terminu albo w razie dalszego uporczywego działania
zarządu fundacji w sposób niezgodny z prawem, statutem lub celem fundacji,
minister lub starosta może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i
wyznaczenie zarządcy przymusowego.
Metody realizacji celu
Zarządca przymusowy reprezentuje fundację w sprawach wynikających z
zarządu, w tym również w postępowaniu sądowym;
Jest on obowiązany wykonywać czynności potrzebne do prawidłowego działania
fundacji.
Metody realizacji celu
Zarządca przymusowy reprezentuje fundację w sprawach wynikających z
zarządu, w tym również w postępowaniu sądowym;
Jest on obowiązany wykonywać czynności potrzebne do prawidłowego działania
fundacji.
Organa fundacji
1. Rada Fundacji – zarządzanie i kontrola
2. Zarząd Fundacji – realizacja zadań
3. Komisja Rewizyjna (nie zawsze występuje)
Zarząd
Zarząd to jedyny obowiązkowy organ fundacji.
Jest to władza wykonawcza, organ odpowiadający za faktyczne codzienne
działania fundacji.
Jest to również „wizytówka” fundacji, ponieważ to członkowie zarządu
reprezentują organizację na zewnątrz, czyli innymi słowy podpisują różne
umowy, rozmawiają z innymi o współpracy itp.
Zarząd odpowiada za majątek fundacji, co w praktyce oznacza, że np. przyjmuje
darowizny, podpisuje umowy czy sprawozdania finansowe.
W statucie musi być jasno określony sposób wyboru członków zarządu, jego
kompetencje i tryb pracy.
Zarząd
Jeśli fundacja chce starać się o status organizacji pożytku publicznego musi mieć
powołany, oprócz zarządu, również organ kontroli wewnętrznej (np. radę
fundacji czy komisję rewizyjną), którego członkowie spełniają określone
wymogi
Sposób wyboru zarządu
W statucie fundacji musi być określony sposób wyboru zarządu.
Pierwszy zarząd zwyczajowo wybierany jest przez fundatora/fundatorów.
Czasem wręcz w statucie wymienia się osoby, które wejdą w skład pierwszego
zarządu fundacji.
Członków zarządu można wyznaczyć i później, czyli nie wypisywać ich imion
oraz nazwisk w statucie.
Kompetencje zarządu
Najczęściej wymieniane w statucie fundacji kompetencje zarządu związane są z
funkcją wykonawczą, jaka do niego należy, np.
•
kierowanie bieżącą działalnością fundacji,
•
reprezentowanie fundacji na zewnątrz czy też
•
sprawowanie zarządu nad majątkiem fundacji.
Kompetencje zarządu
Jeśli jednak zarząd jest jedyną władzą fundacji ma on wtedy dodatkowe zadania,
np.:
• wyznaczanie głównych kierunków działania fundacji,
• podejmowanie decyzji w sprawie zmian statutu fundacji,
• występowanie z wnioskiem i wyrażanie zgody w sprawie połączenia z inną
fundacją,
• podejmowanie decyzji w sprawie likwidacji fundacji i przeznaczenia majątku
zlikwidowanej fundacji.
Kompetencje zarządu
Jeśli jednak zarząd jest jedyną władzą fundacji ma on wtedy dodatkowe zadania,
np.:
• wyznaczanie głównych kierunków działania fundacji,
• podejmowanie decyzji w sprawie zmian statutu fundacji,
• występowanie z wnioskiem i wyrażanie zgody w sprawie połączenia z inną
fundacją,
• podejmowanie decyzji w sprawie likwidacji fundacji i przeznaczenia majątku
zlikwidowanej fundacji.
Źródła finansowania fundacji
1. Majątek fundacji
2. Dochody z własnej działalności gospodarczej
3. Spadki, darowizny, zapisy
4. Sponsorowanie
5. Ofiarność społeczna
6. Środki publiczne
Dochody z własnej działalności gospodarczej
Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących
realizacji jej celów.
Jeżeli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą, wartość środków
majątkowych fundacji przeznaczonych na działalność gospodarczą
nie może być mniejsza niż tysiąc złotych
Likwidacja fundacji
W razie osiągnięcia celu, dla którego fundacja była ustanowiona, lub w razie
wyczerpania środków finansowych i majątku fundacji, fundacja podlega
likwidacji w sposób wskazany w statucie.
Likwidacja fundacji
Jeżeli statut nie przewiduje likwidacji fundacji lub jego postanowienia w tym
przedmiocie nie są wykonywane, minister lub starosta, zwraca się do sądu o
likwidację fundacji.
Likwidacja fundacji
W wypadkach innych niż osiągnięcie celu fundacji lub wyczerpania się środków
finansowych i majątku fundacji likwidacja fundacji może nastąpić tylko na mocy
przepisu ustawy.
Likwidacja fundacji
Jeżeli statut fundacji nie określa przeznaczenia środków majątkowych
pozostających po jej likwidacji, sąd orzeka o przeznaczeniu tych środków z
uwzględnieniem celów, którym fundacja służyła.