Transcript p 3.3 - akdc



Mededelingen
Paragraaf 3.3
◦ Het versterkt broeikaseffect
◦ Landdegradatie/Duurzaam landgebruik





Verwoestijning
Overbeweiding
Verzilting
Bodemerosie
(Examenbundel)





Morgen excursie Toyota;
Excursie half uur ingekort in verband met
uitvaart
We zijn te gast, gedraag je dan ook als gast!
Toyota gaat in op globalisering en
maatschappelijk verantwoord ondernemen
(duurzaamheid), ze gebruiken de gelegenheid
om reclame te maken voor hun bedrijf,
probeer hier een beetje doorheen te kijken.
Nog vragen??

Arm en Rijk:

Landbouw in Europa:

Systeem Aarde:
◦ Hst 1
◦ Hst 2
◦ Hst 3
◦ Hst 1 (NIET P1,1 en 1,2)
◦ Hst 2
◦ Hst 3
◦
◦
◦
◦


Hst
Hst
Hst
Hst
1
2
3
4
Vergeet niet je GB Atlas mee te nemen 54e druk!!!
Dit SE kun je (eventueel) herkansen in het volgend schooljaar.
Er wordt met een hoge waarschijnlijkheid
aangenomen dat de mens verantwoordelijk is
voor de mondiale klimaatverandering!

Wat is het versterkte broeikaseffect?


Wat is het versterkte broeikaseffect?
Hoe ontstaat het versterkte broeikaseffect?
◦ Broeikasgassen
(sinds industriële revolutie toegenomen)
 CO2
 CH4
 Vee of ontsnapt door afsmelten permafrost





H2O
Ozon (O3)
NOx
CFK’s ( chloor-, fluor-, koolwaterstofverbindingen)
Gevolgen van het broeikaseffect?
◦ Film Al Gore (en zie dia’s zometeen)



Niet ieder deeltje
heeft hetzelfde
effect op de
atmosfeer.
Sommige deeltjes
kunnen namelijk
beter warmte
vasthouden dan
andere.
Bij het
verbranden van
steenkool komt
veel CO2 vrij.
3
1
De resten van dode planten
vormen in moerassen dikke
veenlagen.
Wanneer de waterspiegel stijgt,
wordt er zand of klei op de
2
veenlaag afgezet.
In de loop van miljoenen jaren worden de
lagen klei en zand steeds dikker en dikker.
De druk en temperatuur stijgen door het
gewicht van de bovenliggende lagen.
Na miljoenen jaren is het veen samengeperst
tot bruinkool.
De druk en de temperatuur nemen nog
meer toe, door de hoeveelheid lagen
zand en klei die worden afgezet.
Na miljoenen jaren is de bruinkool
samengeperst tot steenkool.
4





Bij het inkolen van bladeren komt een
heleboel CO2 en CH4 vrij.
Als dit inkolen plaatsvindt onder een ijsmassa
(lees: permafrost), dan kan dit gas niet de
atmosfeer in ontsnappen.
Door klimaatverandering smelt de permafrost
Daardoor komt heel veel CH4 in 1 klap vrij,
dit versterkt het broeikaseffect en daardoor
krijg je nog meer afsmelting van de
permafrost
Dit noem je: positieve terugkoppeling
(versterkt elkaar)
Het afsmelten van het
poolijs heeft afname van
het albedo tot gevolg
 Daardoor positieve
terugkoppeling
(oppervlak groener 
absorbeert meer warmte 
meer afsmelting ijs  opp
groener  etc.)


Stijgende zeespiegel komt door 2 factoren:
◦ Smelten van het landijs (DUS GEEN ZEE-IJS)
◦ Thermische expansie van het water




Planten en dieren, sterven uit (biodiversiteit
neemt af en daarmee een van verlies
potentiele medicijnen).
Thermohaliene circulatie kan stoppen of
trager gaan werken.  ijstijd in W-Europa.
….
Etc.



Zoals Salamon Kronenberg
Hij gelooft in de
zogenaamde Milankovic
cyclus (stand van de aarde)
Ik geloof dat de mens wel
wat rustiger aan mag doen
met fossiele brandstoffen.
(zie film Al Gore)
‘Een paradijs op aarde’
 1200 eilanden. De grootste is 5 km2 , De
eilanden zijn in groepen atollen verdeeld.
Toerisme bedraagt 22% van BNP.
‘Een paradijs op aarde’
 1200 eilanden. De grootste is 5 km2 , De eilanden
zijn in groepen atollen verdeeld. Toerisme bedraagt
22% van BNP.
o De eilanden van de archipel liggen maar 1,5 meter
boven de zeespiegel. Wetenschappers verwachten dat
de zeespiegel 28 tot 58 cm stijgt door
klimaatverandering.
o Rondom een aantal eilanden ligt een 4m hoge muur. Ze
willen dit op meer plekken gaan doen maar de kosten zijn
erg hoog.
o Een andere oplossing is om ‘nieuw thuisland’ te kopen om
te voorkomen dat ze klimaatvluchtelingen worden.
o De nieuwste oplossing (mei 2012), steden op het water
bouwen




Temperatuur op aarde schommelt al sinds
het ontstaan van de aarde.
Vanuit het menselijke perspectief is de
opwarming van de aarde een probleem.
Als we dit probleem in een geologische
tijdschaal plaatsten zien we een heel ander
beeld.
Zie ook boek:

Paragraaf 3.3
◦ Het versterkt broeikaseffect
◦ Landdegradatie/Duurzaam landgebruik
 Verwoestijning
 Overbeweiding
 Verzilting
 Bodemerosie


(Opdrachten paragraaf 3.2 en 3.3)
(Examenbundel)
Degradatie
Ecosystemen:
Wat was ook
alweer het
verschil tussen
complex en
eenzijdige
ecosystemen?
Successie
Complex ecosysteem:
Stabiel evenwicht (v/d natuur) met
een zeer grote diversiteit aan
planten- en diersoorten
 Eenzijdig ecosysteem:
Stabiel evenwicht (v/d natuur) met
een kleine diversiteit aan plantenen diersoorten


Wanneer spreek je van een grote of
kleine diversiteit? (Waarvan is dit
afhankelijk?)

Diversiteit is afhankelijk van de hoeveelheid
voedingsstoffen (dynamiek) die er in de bodem te
vinden zijn!
Eutroof (voedselrijk)
Voedingsstoffen Mesotroof
Oligotroof (voedselarm)
Lage div.
Hoge div.
Juist voedselarme bodems blijken te zorgen voor een
hoge diversiteit
(ieder organisme zijn eigen specialisme om te overleven).

Degradatie
Degradatie wil dus
zeggen dat de
diversiteit
vermindert (ofwel
voedselrijke
bodem)
VB: grasveld/akkers
Successie wil dus
zeggen dat de
diversiteit
toeneemt (ofwel
voedselarme
bodem)
Successie VB: heide





Het aardoppervlak is voor de
helft in het bezit van de mens.
Meer mensen, betekent meer
behoefte naar voedsel!
Landbouwgronden worden
door slecht beheer uitgeput
(veel voedingsstoffen, erosie,
verzilting etc.)
Dit heeft landdegradatie tot
gevolg
Tegenwoordig een groeiend
besef dat dit niet langer kan!
 Opkomst duurzaam
landgebruik





Landbouwgronden worden door slecht beheer
uitgeput (veel voedingsstoffen, erosie, verzilting
etc.)
Dit kan op sommige plekken (Aride en Semi-Aride
gebieden) leiden tot verwoestijning.
In deze gebieden is al een beperkte begroeiing
aanwezig
Door oa. cultivatie (omvorming tot landbouwgrond)
zal dit gebied degraderen tot woestijn
VB: De Sahel in Afrika.


Verwoestijning
ontstaat door de
wisselwerking
tussen mens en
natuur
De mens grijpt
massaal en niet
duurzaam in
(waardoor de natuur
geen evenwicht
heeft)

1.
2.
3.
4.
5.
6.
Op welke manieren draagt de mens bij
aan verwoestijning?
Overbeweiding
Te groot gebruik van schaars water
(vaak fossiel water)
Branden
Ontbossingen
Verzilting door slechte
irrigatietechnieken
Bodemerosie


Te veel vee laten
grazen
Vegetatie krijgt niet
de kans zich te
herstellen

Door slechte
irrigatietechnieken kan
verzilting (toename van
zout in de bodem)
ontstaan
Hoe gebeurt dit?

Oplossingen???

◦ Verdampingsoverschot
◦ Achterlaten teveel onbenut
irrigatiewater
◦ Hoger waterpeil
◦ Kruipt omhoog en verdampt
aan de oppervlakte
◦ Druppelirrigatie



De verweringslaag
(voedingslaag) van de
bodem wordt
losgemaakt en
verplaatst door wind of
water
Dit leidt in kwetsbare
gebieden tot
verwoestijning
Verzilting en erosie zijn
dus ook twee vormen
die leiden tot
landdegradatie


Een oplossing die wordt
aangedragen is het streven naar
duurzame ontwikkeling
Wat betekent duurzame
ontwikkeling?
◦ Bij duurzame ontwikkeling wordt
voorzien in de behoeften van de
huidige generatie zonder dat de
behoeftevoorziening van de
toekomstige generaties gevaar loopt!

Conclusie: Ga verstandig en
verantwoord om met de natuur.
We hebben maar 1 aarde!!!

Ga aan de slag met de opdrachten van
paragraaf 3.2 en 3.3