Transcript ÖFKE YÖNETİMİ

ÖFKE
Nedir ?
İnsanın öfkelenmesine yol açan duygu
ve düşünceler
Öfke kontrol edilebilir mi?
Öfke anında ne olur?
Öfke kontrolü için tavsiyeler
Öfke yaşayan hastalarla iletişim
Merziye Portakal Kasap
Aday Memur Eğitimi 2015
Aday Memur Eğitimi 2015
NEDİR ?
“Engelleme, incinme veya gözdağı karşısında
gösterilen saldırganlık tepkisi, kızgınlık, hışım, hiddet,
gazap”(TDK)
Aday Memur Eğitimi 2015
Öfke; sadece insanlarda var olan bir duygu değil,
her canlı organizmanın tehdit karşısında olaylara
gösterdiği doğal bir tepkidir…
Aday Memur Eğitimi 2015
İNSANIN ÖFKELENMESİNE YOL AÇAN
DUYGU VE DÜŞÜNCELER
Aday Memur Eğitimi 2015
DOĞRUDAN NEDENLERİ
 Çevremizdeki insanlar isteğimiz gibi
davranmadıklarında,
 Birileri istek ve amaçlarımıza engel olduğunda,
 Kaba davranış ve konuşmalarla karşılaştığımızda,
 İnsanlar verdikleri sözleri tutmadıklarında,
 Engellerle karşılaştığımızda,
 Haksızlığa maruz kaldığımızı düşündüğümüzde,
 Kayıplar, kaçırılmış fırsatlar, korkular, kavgalar,
engellenme,
 Saygısızlık, hayal kırıklığı, aşağılanma...
Aday Memur Eğitimi 2015
UZAK VEYA GİZLİ NEDENLERİ









Beslenme şeklimiz,
Yaşam tarzımız,
Okuduklarımız,
Yaşadığımız şehir,
Tutku, arzu ve istekler
Şiddet içerikli film, müzik, edebi eserler
Hava şartları
Hastalık
Uykusuzluk, açlık, yorgunluk..
Aday Memur Eğitimi 2015
Öfke kendini farklı şekillerde gösterebilir.
-Kızgınlık hissi,
-Bağırma,
-Fiziksel tepki,
-Keder,
-Üzüntü
-Aşırı eleştiricilik
-Sorun çıkarma
Aday Memur Eğitimi 2015
Öfkeli insan çok yüksek bir yerden atlayabilir,
çok agır seyleri kaldırabilir, siddet uygulayabilir.
ANCAK
BU GÜÇ
SADECE O ANDA OLUR…
ÖFKE KONTROL EDİLEBİLİR Mİ?
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKELİ MİYİM?
Aday Memur Eğitimi 2015
1) KENDİNİ TANI
Kendini tanıma çabası içine girmeyen bir kişinin
öfkesiyle istediği gibi baş etmesi mümkün değildir.
yaşadığı öfkeyle baş etmek isteyen insanların;
 ne tür durumlarda öfkelendiklerini,
 öfkelenince akıllarından neler geçtiğini,
 öfkelerine eşlik eden duyguları,
 öfkelenince ne tür davranışlar gösterdiklerini,
 ne yaptıklarında öfkelerinin dindiğini araştırmaları
gerekmektedir.
Aday Memur Eğitimi 2015
2) ÖFKENİZİN KAYNAĞINI BELİRLEYİN
Yaşanan öfke ile baş edebilmede en önemli
konu yaşanan öfkenin kaynağını belirlemektir.
Öfke çoğu zaman tek bir olaydan kaynaklanmaz.
Geçmişte yaşanan benzer bir çok olay yaşanan
öfkenin şiddetini arttırır.
Aday Memur Eğitimi 2015
3) ÖFKENİZİ NASIL İFADE ETTİĞİNİZİ
BELİRLEYİN
Öfkeyle ilgili yaygın yanlış anlayışlardan birisi de
öfkenin her koşulda açığa vurulması gerektiği
düşüncesiyle
yaklaşımıdır.
“ifade et, rahatlarsın”
Oysa önemli olan öfkenin ifade edilmesi değil,
öfkenin
dir.
insanın iç dünyasında nasıl işlendiği
Aday Memur Eğitimi 2015
iyi işlenmiş öfke
İnsanın iç dünyasında iyi işlenmiş öfke;
Öfkenin yaşanan olayla sınırlı tutabilme
Kusurun bütünüyle karşıda olmadığını görebilme
Karşısındaki insanı eş duyumla değerlendirebilme
Affedebilme gibi özellikler içerir
Aday Memur Eğitimi 2015
iyi işlenmeyen öfke
 öfkenin başka olaylarla ya da o kişiyle daha
önce yaşanan çatışmalarla ilişkilendirilmesi,
 kişinin iç dünyasındaki çatışmaların canlanması,
 kişiselleştirme ve genelleştirme tarzında düşünme
Örneğin “adam yerine konulmadığını”,
“önemsenmediğini” ve “küçümsendiğini”
düşünmek o kişinin iç dünyasındaki çatışmaların
canlandığını düşündürür.
Aday Memur Eğitimi 2015
4) KENDİNİZLE İLGİLİ YÖNLERİ OLUP
OLMADIĞINI GÖZDEN GEÇİRİN
Olup bitenlerden başkasını sorumlu tutma (hele
karşı taraf suçunu kabul etmiyorsa) öfkeyi arttırır.
Fakat insanlar arasında yaşanan sorunlarda suçun
tümüyle bir tarafta olduğu çok az olay vardır.
Olayın bu şekilde yaşanmasında tüm tarafların rolü
vardır.
Aday Memur Eğitimi 2015
5) ÖFKENİZİ NELERİN DİNDİRDİĞİNİ VE
YATIŞTIRDIĞINI BELİRLEYİN
Herkesin kendisine özgü rahatlama yolu vardır.
Kimi insan ortamdan uzaklaşınca,
kimi insan başka şeylerle oyalanınca,
 kimi insan birileriyle dertleşince,
 kimi insan ılık bir duş alınca,
kimi insan sessiz bir ortamda yalnız kalınca,
kimi çıkıp dolaşınca,
 kimi müzik dinleyince rahatlar.
Aday Memur Eğitimi 2015
6) PROFESYONEL YARDIM ALMANIZ GEREKİP
GEREKMEDİĞİNİ DEĞERLENDİRİN
Öfke ve öfke patlamaları bazen bir ruhsal hastalık
belirtisi de olabilmektedir.
Örneğin depresyon yaşayan bir kişi, depresyon
hastalığına yakalandıktan sonra her zamankinden
daha sinirli, daha kolay parlayan bir tutum
gösterebilmektedir. Sinirlilik ve öfke yanında ilgi
istek kaybı, üzüntü, karamsarlık, hayattan zevk
alamama, uykusuzluk, iştahsızlık ve durgunlaşma
gibi belirtiler varsa yaşanan öfkenin depresyonla
ilişkili olabileceği düşünülmelidir.
Aday Memur Eğitimi 2015
7) SİZİ ÖFKELENDİREN KİŞİYİ ANLAMAYA
ÇALIŞIN
Bir insanın kendisini öfkelendiren kişinin neden öyle
davrandığını anlamaya çalışması
ve makul görülebilecek bir nedeni olduğunu
düşünmesi yaşadığı öfkenin şiddetini
azaltmaktadır.
Aday Memur Eğitimi 2015
Aday Memur Eğitimi 2015
8) ÖFKELİ OLDUĞUNUZ ZAMAN
SORUNLARI KONUŞMAKTAN UZAK DURUN
Öfkeli olduğunuz anda çatışmayı başlatan ya da
sizin öfkelenmenize neden olan olayı, ilgili kişilerle
konuşmayı erteleyin;
sorun sizin kafanızda çözülmediyse konuyu iki
tarafın da sakin olduğu bir zaman da konuşmaya
çalışın. Eğer mümkünse öfkenizin giderek
artacağını düşündüğünüz ortamdan uzaklaşın.
Aday Memur Eğitimi 2015
9) STRESLE BAŞ ETME BECERİLERİNİZİ GELİŞTİRİN
Yaşanan stres insanlarda gerginlik yaratarak
öfkelenme potansiyelini arttırmaktadır; bu nedenle
sizin için stres kaynağı olan konuları belirleyin,
çözebildiklerinizi çözün.
Stresle baş etme becerilerinizi geliştirin. Öfkenin
daha şiddetli yanşamasının en önemli
nedenlerinden birisi de sürekli gerginlik içinde
olmaktır.
Aday Memur Eğitimi 2015
10) GÜVENDİĞİNİZ BİRİSİYLE DERTLEŞİN
Yaşadıklarınızı, düşünce ve duygularınızı yakın bir
arkadaşınızla paylaşın, dertleşin.
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE ANINDA NE OLUR?
Duygularımız ve zihnimiz;
Öfke anındaki patlamalar nedeniyle sinir
sistemimiz yıpranır. Duygularımız yaralanır.
Savunma mekanizmalarımızı ortadan kaldırırız.
Hassaslaşırız.
Aday Memur Eğitimi 2015
Muhakeme yeteneğimiz, akıl gücümüz kaybolur.
Ne yaptığımızı ve konuştuğumuzu hatırlamayız.
Hafıza ve dikkat kaybolur.
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE KONTROLÜ İÇİN TAVSİYELER
 İyi, adil ve güzel fikirleri yansıtan doğru düşüncelere
sahip olmak,
 Zihnimizi düzene sokmak,
 Dikkati ve farkındalığı geliştirmek,
 Zaman yönetimini geliştirmek,
 Kötü tecrübeleri geride bırakmak,
 Hoşgörü, saygı ve nezaketi geliştirmek,
 Öfkeye yenik düştüysek, özür dilemeyi
başarabilmek.
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE KONTROLÜ İÇİN TAVSİYELER
 Öfke ufukta göründüğü anda uzaklaşmak,
 Öfke yaratan ortamlarda ve kişilerle mümkün olduğu
kadar az temas etmek,
 Sağlıklı beslenme,
 Öfke ortaya çıkmışsa;
 Nefes alış verişini düzenlemek,
 Soğuk su içmek,
 Sessizleşmek,
 … ’e kadar saymak,
 Duş almak,
 Temiz hava almak,
 Yürüyüşe çıkmak
Aday Memur Eğitimi 2015
Tümüyle haklı olsanız bile haklı olduğunuzu karşı tarafa
kabul ettirmeye odaklanmak yerine
yaşanan çatışmayı
nasıl çözebileceğinize odaklanmak
daha yararlı bir yaklaşımdır.
Aday Memur Eğitimi 2015
Ruh sağlığı açısından önemli olan
öfkenin insanın doğasında olan bir duygu olduğunu
bilerek; yaşanan öfkeyi hissedebilmek,
o anki anlamını anlayabilmek
ve
öfke tarafından yönlendirilmeden,
onu yönlendirebilmektir.
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE YAŞAYAN HASTALARLA İLETİŞİM
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE YAŞAYAN HASTALARLA İLETİŞİM
 Öfke yaşayan hastalarla iletişim kurarken kendi
duygularını kontrol altına almalı,
 Sakin konuşmalı,
 Hastanın davranışlarını ve beden dilini
gözlemlemeli,
 Hastanın duygularını göstermesine olanak
sağlamalı,
 Hastanın kızgınlık kaynağı araştırılmalı (Neye
öfkelendiğini öğrendiğiniz zaman kızgınlığın sizinle
ilgili olmadığını anlayacak ve daha kolay bireysel
yaklaşımda bulunacaksınız.),
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE YAŞAYAN HASTALARLA İLETİŞİM
 Hastaya bağırılmamalı ve onunla kavga
edilmemeli,
 Hasta çok öfkeli ise ona yaklaşılmamalı ve
dokunulmamalı, (Fiziksel saldırıda bulunmasına
neden olabilirsiniz.),
 Hastanın duyguları yok sayılmamalı, bu durum
öfke kaynağını bulunmasını engeller,
 Hastaların söyledikleri sabırla dinlenmeli,
 Hasta zarar verici davranışlarda bulunuyorsa
güvenli bir alana geçilmeli,
Aday Memur Eğitimi 2015
ÖFKE YAŞAYAN HASTALARLA İLETİŞİM
 Hasta için zaman ayrılmalı, bu sürede sabırlı
olunmalı,
 Öfkeli davranışlarından dolayı yargılamamalı,
öfkesini arttıracak küçümseyen tavır ve
ifadelerden kaçınılmalı,
 Yapılması gereken tıbbi uygulamalarda, eğer
beklemesi gerekiyorsa bunun nedeni
açıklanmalı,
 Hasta yakınları, hastanın öfkesinin artmasına
neden oluyorsa bulunduğu ortamdan
uzaklaştırılmalıdır..
Aday Memur Eğitimi 2015
özet olarak; Öfke Kontrolü
öfkenin denetlenmesi öfkenin yok sayılması,
bastırılması ya da tam tersi denetimsiz
biçimde ifade edilmesi değil;
Öfkeyi fark edebilmek ve hissedebilmek,
öfkenin kaynağını,
öfkeyi arttıran nedenleri görebilmek,
öfkeyi uygun zamanda ve uygun biçimde
değerlendirerek, ifade edebilmek
Aday Memur Eğitimi 2015
anlamına gelmektedir.
Aday Memur Eğitimi 2015