Transcript Kompetencje Sądów i Trybunałów

Kompetencje Sądów
i Trybunałów
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Art. 173 Konstytucji RP
Sądy i Trybunały są władzą odrębną i
niezależną od innych władz.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Sądy
Powszechne
Sąd
Najwyższy
Sądy
Apelacyjny
Sąd
Okręgowy
Sąd
Rejonowy
Sądy
szczególne
Wojskowe
www.strazgraniczna.pl
Administrac.
Kompetencje Sądów i Trybunałów
•
•
•
•
Rozprawa
Posiedzenie pojednawcze
Postępowanie mediacyjne
Posiedzenie (jawne i niejawne)
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Sąd Najwyższy
to sąd kasacyjny. Mieści się w Warszawie. Do tego
sądu wnosi się kasację czyli zaskarżenie wyroku lub
postanowienia wydanego przez sąd II instancji. Sąd
Najwyższy nie rozpoznaje ponownie sprawy, ale
sprawdza, czy sądy powszechne i wojskowe
prawidłowo zastosowały prawo przy orzekaniu. Nie
we wszystkich kategoriach spraw można wnieść
kasację.
Kasacja musi być złożona przez adwokata lub radcę
prawnego.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Kasacja
pismo procesowe będące odwołaniem od
wyroku lub od niektórych postanowień
wydanych przez sąd II instancji,
wnoszone do Sądu Najwyższego za
pośrednictwem sądu, który wydał to
orzeczenie.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Sądownictwo powszechne
jest
dwuinstancyjne
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
• Pismo procesowe - pismo obejmujące
wnioski i oświadczenia stron, np.: skarga,
pozew, akt oskarżenia, wniosek, zażalenie,
sprzeciw, apelacja, kasacja.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
• Pozew - pismo procesowe zawierające
m.in. dokładne określenie żądania (także
oznaczenie wartości przedmio- tu sporu)
i przytoczenie okoliczności sprawy.
• Pozwany - osoba, przeciwko której
wniesiono pozew.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
•
•
•
•
•
•
•
Wydział karny
Wydział cywilny
Wydział rodzinny i nieletnich
Wydział pracy – sąd pracy
Wydział Ksiąg Wieczystych
Wydział gospodarczy – sąd gospodarczy
Wydziały grodzkie
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU
KRYTERIA WYBORU SĄDU:
Rodzaj sprawy
• Miejsce zamieszkania pozwanego
• Miejsce siedziby pozwanego
• Miejsce położenia nieruchomości
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA
•
•
•
•
Zależy od rodzaju spraw
Rozstrzyga o randze sądu I instancji
ZASADA: Sądy Rejonowe
Sąd Okręgowy – wyjątkowo w sprawach o
szczególnej wadze, np.: rozwód, prawa
majątkowe powyżej 75 tys. zł, prawa
autorskie, prawo prasowe,
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA
Zależy od miejsca zamieszkania lub siedziby
pozwanego
ZASADA: miejsce zamieszkania pozwanego
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
• WYJĄTKI OD ZASAD OGÓLNYCH:
• Roszczenie alimentacyjne – Miejsce
zamieszkania uprawnionego
• Roszczenie przeciwko przedsiębiorcy –
Siedziba zakładu głównego lub oddziału
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
• WYJĄTKI OD ZASAD OGÓLNYCH:
• Sprawy o nieruchomości – Miejsce
położenia nieruchomości
• Sprawy spadkowe, zachowek – Miejsce
ostatniego zamieszkania spadkodawcy
lub miejsce gdzie znajduje się majątek
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Sądy administracyjne
powołane zostały do kontroli działalności
administracji publicznej pod względem
jej zgodności z prawem.
Postępowanie przed sądem adm. jest dwu
instancyjne.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Pierwsza instancja to
Wojewódzkie Sądy Administracyjne
Drugą instancją Naczelny Sąd Administracyjny,
który znajduje się w Warszawie.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Sądy administracyjne mogą jedynie uchylić,
unieważnić albo podtrzymać zaskarżony
akt administracyjny.
Nie mogą one wydać żadnej nowej decyzji
administracyjnej kształtującej nasze prawa
i obowiązki.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Wybór odpowiedniego sądu adm. do
którego skierujemy sprawę, zależy od
miejsca siedziby organu, na którego
działalność wnosimy skargę.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
WSA orzeka w sprawach skarg przede
wszystkim na:
• decyzje administracyjne (np. zgoda na budowę, nakaz
zapłaty podatku);
• akty prawa organów jednostek samorządu
terytorialnego i terenowych organów administracji
rządowej (np. ustalanie stawek podatków lokalnych,
zasady parkowania w mieście);
• bezczynność organów administracji.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Trybunał Konstytucyjny
Zapewnia sądową kontrolę zgodności ustaw
z Konstytucją
Trybunał Konstytucyjny
bada czy normy niższej rangi są zgodne z
normami wyższego rzędu
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Trybunał Konstytucyjny
Jest organem niezależnym od władzy
wykonawczej i ustawodawczej.
Trybunał Konstytucyjny
Składa się z 15 sędziów wybieranych przez Sejm
na 9 – letnią kadencję
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Trybunał Stanu
Organ władzy sądowniczej o niezależnym
charakterze, chociarz nie jest sądem.
W skład TS wchodzi 19 członków
Jego przywilejem jest pociąganie do
odpowiedzialności konstytucyjnej/prawnej co
realizuje z inicjatywy Sejmu i w odniesieniu
do ściśle wskazanych w Konstytucji
podmiotów.
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Do odpowiedzialności przed TS mogą być
pociągnięci:
Prezydent, Marszałek Sejmu, Prezes i członkowie RM,
Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie KRRiT, Naczelny
Dowódca Sił Zbrojnych.
Za czyn popełniony w zakresie pełnienia urzędu i jest
popełniony w związku z zajmowanym stanowiskiem lub
z powodu popełnienia przestępstwa
www.strazgraniczna.pl
Kompetencje Sądów i Trybunałów
Sądownictwo powszechne
jest
dwuinstancyjne
www.strazgraniczna.pl