Transcript 4. Polski patriotyzm na przestrzeni wieków

4. Polski patriotyzm na
przestrzeni wieków
Opracowała Helena Tomaszewska
1. Patriotyzm – pojęcie i cechy
1. Patriotyzm – umiłowanie własnej Ojczyzny = kraju.
PATRIOTYZM
NACJONALIZM
umiłowanie własnej ojczyzny
wartością kluczową jest naród
skrajną formą nacjonalizmu jest szowinizm
rzetelne wypełnianie obowiązków
narzucanych przez prawo, przestrzeganie
przyjętego prawa (nawet jeżeli jest
niewygodne np. płacenie podatków)
naród powinien posiadać własne państwo
służba wojskowa w obronie własnego kraju
wszyscy powinni dbać o rozwój narodu
stawianie dobra kraju ponad interes osobisty i
zawodowy
nacjonalizm może być pozytywny – walka o
utrzymanie niepodległości, zachowanie
własnej tożsamości narodowej;
solidaryzowanie się z własnym narodem przy
jednoczesnym szacunku okazywanym innym
narodoom
lub negatywny – uzasadnienie agresji gdy
przyjmiemy, że nasz naród jest „ważniejszy”
czy lepszy od innych narodów– bezkrytyczny
stosunek do własnego narodu,
wyolbrzymienie jego zalet i niedostrzeganie
wad połączone z nienawiścią i pogardą do
innych narodów
wartością nadrzędna jest dobro wspólne –
dobro wszystkich obywateli (bez względu na
ich pochodzenie etniczne – narodowe)
2. Pojmowanie patriotyzmu na przestrzeni wieków
Epoka
Postawy patriotyczne
Kim jest patriota?
Średniowiecze
• początkowo przywiązanie do „Małej
Ojczyzny” – zamieszkiwanej ziemi
(księstwa, prowincji)
• wierność suzerenowi = władcy połączona
wiernością panującej dynastii;
• od czasów Kazimierza Wielkiego (XIV w.)
wierność krajowi – wprowadzono pojęcie
Korony Królestwa Polskiego rozumianej jako
kraj, ojczyzna = oddzielenie kraju od władcy
Rycerz
I RP
1569 – 1795
• obrona własnego kraju podczas wojen
• obrona chrześcijańskiej Europy przed islamem
• w oświeceniu – wykorzystywanie swoich
umiejętności na rzecz dobra kraju
Szlachcic wywodzący
się od Sarmatów,
chrześcijanin
Okres zaborów • przywiązanie do własnego narodu poprzez :
1795 – 1918
- walkę zbrojną (udział w powstaniach narodowych,
praca w organizacjach konspiracyjnych)
- pracę pozytywistyczną (działalność mająca na celu
szerzenie polskiej kultury, zwłaszcza wśród
chłopstwa, wspieranie gospodarki)
Obywatel – szlachcic,
mieszczanin, chłop
bez względu na
pochodzenie etniczne;
każdy kto walczy o
niepodległość
II RP i II w. św.
1918 – 1945
• walka o niepodległość w 1918 – 1922 r. , jej
zachowanie w 1939 r.,
• obchodzenie świąt narodowych
• czczenie symboli narodowych
• działalność w licznych organizacjach
społecznych
• podczas wojny udział w konspiracji – walka
czynna (partyzantka), walka bierna (każdy
obywatel był zobowiązany do utrudniania życia
okupantów); nie wiązanie utrzymywanie
żadnych stosunków z wrogiem (kobiety);
zachowanie dóbr polskiej kultury i nauki; udział
w walkach na poza granicami kraju u boku
sojuszników
Obywatel bez względu
na pochodzenie etniczne
i społeczne
PRL
1945 – 1989
• współpraca z organami władzy
• wspieranie sojuszu z ZSRR
• stawianie interesu partii ponad własny
• Obywatel wspierający
państwo i system
komunistyczny
III RP
od 1989
• postępowanie zgodnie z prawem
• wierność krajowi
• gotowość obrony kraju
• obchodzenie świąt narodowych
• dbanie o pozytywny obraz kraju w oczach
obcokrajowców
• Obywatel wypełniający
obowiązki wymienione
w konstytucji
• Polak = Europejczyk