Transcript Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması

Türkiye Ev Kan Basıncı
Ölçüm Aletleri Çalışması
Sonuçları
Türk Hipertansiyon ve Böbrek
Hastalıkları Derneği
21 Ekim 2011-Antalya
Sunuş
Saygıdeğer Meslektaşlarımız,
Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek artan oldukça önemli bir sağlık sorunudur.
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği daha önce “Türk Hipertansiyon Prevalans
Çalışması”, “Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması” ve “Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan
Basıncı Çalışması” yaparak hipertansiyon alanında eksikliği uzun süredir hissedilen güncel bilgileri bilim
dünyamızın ve ülke insanının kullanımına sunmuştur. Bu çalışmada dünyada ve ülkemizde giderek
kullanımı yaygınlaşan ev kan basıncı ölçüm aletleri ve bunların kullanımı incelenmiştir.
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği bu verileri sizlerle paylaşırken, bir yandan ülkemizde
hipertansiyon ve kan basıncı ölçümü konusunda bilinç ve bilgi birikiminin artmasını, öte yandan hem
klinik uygulamalarda hem de halk sağlığını koruma yaklaşımlarında çabaların artmasını amaçlamaktadır.
Bu verilerin Türk bilimine ve dolayısıyla Türk insanının sağlıklı yaşama çabasına katkıda bulunması en
büyük arzumuzdur.
Saygılarımızla,
Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm
Aletleri Çalışması
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Prof. Dr. Tekin AKPOLAT
Prof. Dr. Yunus ERDEM
Prof. Dr. Ülver DERİCİ
Prof. Dr. Şehsuvar ERTÜRK
Prof. Dr. Şali ÇAĞLAR
Prof. Dr. Enver HASANOĞLU
Prof. Dr. Oktay KARATAN
Prof. Dr. Şükrü SİNDEL
Prof. Dr. Çetin TURGAN
Çalışma Yöntemi
•
•
Çalışmaya PATENT (HINT), SALTÜRK ve Omega Saha Çalışması Veri tabanındaki
Hipertansif gönüllüler dahil edilmiştir
PATENT (HINT) çalışmasından 910 gönüllü, SALTÜRK çalışmasından 459 gönüllü ve
Omega Saha Çalışması Veri tabanından 1378 gönüllü olmak üzere toplam 2747 hipertansif
gönüllü dahil edilmiştir
Proje
PATENT (HINT)
SALTURK
Toplam Hipertansif
Gönüllü Sayısı
Çalışmaya Dahil Edilen
Hipertansif Gönüllü
Sayısı
Ulaşılan
Yüzde
1644
910
%55,4
675
459
%68,0
•
Gönüllüler telefon ile aranarak ve bilgisayar yardımı ile telefon görüşmesi (computer-assisted
telephone interviewing, CATI) yöntemi kullanılarak anket formu uygulanmıştır
Anket formu
• Aranan tüm gönüllülere sorulan sorular
• Alet sahiplerine sorulan sorular
• Her alet için sorulan sorular
Gönüllülerle ilgili veritabanından
elde edilen diğer veriler
•
•
•
•
•
•
•
•
Yaş
Cinsiyet
Yerleşim yeri
Eğitim durumu
Gelir durumu
Kan basıncı kategorisi
Hipertansiyonun farkında olma
Antihipertansif ilaç kullanımı
Gönüllülerin Şehirlere Dağılımı
%0,2
%21
%3,2
%5,9
%0,8
%2,2
%1,9
%3,2
%1,0
%6,8
%10,5
%0,4
%1,3
%0,1
%0,8
%5,0
%0,8
%0,5
%1,7
%0,1
%1,4
%1,3
%6,0
%4,3
%0,5
%1,3
%1,3
%4,4
%0,9
%1,8
%0,2
%6,0
İstanbul
577
Kocaeli
61
Denizli
23
Ankara
288
Ordu
53
Düzce
21
N=2747
Bursa
188
Aydın
49
İçel
17
Kayseri
166
Erzurum
46
Isparta
13
%2,4
%0,6
Antalya
164
Ağrı
38
Malatya
13
Samsun
163
Elazığ
37
Balıkesir
11
İzmir
136
Sivas
36
Adana
6
Diyarbakır
121
Van
36
Edirne
5
Konya
118
Manisa
35
Kırıkkale
4
Trabzon
89
Çorum
28
Yozgat
4
Tekirdağ
87
Kahramanmaraş
24
Gaziantep
67
Afyon
23
Toplam
2747
Gönüllülerin 7 Coğrafi Bölgeye
Dağılımı
40,0
35,0
n=950
34,6
30,0
n=644
25,0
23,4
20,0
n=305
15,0
11,1
10,0
n=266
9,7
n=224
8,2
n=188
6,8
n=170
6,2
5,0
Doğu Anadolu
Güneydoğu Anadolu
Akdeniz
Ege
Karadeniz
İç Anadolu
Marmara
,0
Gönüllülerin Cinsiyet Dağılımı
43,6
Kadın
n=1549
56,4
n=1198
Erkek
Gönüllülerin Yaş Dağılımı
n=736
30,0
26,8
n=628
25,0
22,9
n=568
20,7
n=484
20,0
17,6
15,0
n=262
9,5
10,0
5,0
n=69
2,5
,0
20-29 Yaş
30-39 Yaş
40-49 Yaş
50-59 Yaş
60-69 Yaş
70 ve üzeri
48,8% n=236
n=248
51,2%
42,4% n=266
57,6% n=362
41,7% n=307
58,3% n=429
41,5% n=236
58,5% n=332
n=114
n=148
56,5%
43,5%
50,0%
43,5%
60,0%
n=30
70,0%
56,5% n=39
Cinsiyet-Yaş Grubu
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
,0%
20-29 Yaş
30-39 Yaş
40-49 Yaş
Kadın
1549 kadın, 1198 erkek
50-59 Yaş
Erkek
60-69 Yaş
70 ve üzeri
VKİ Grupları
n=1081
45,0
39,7
40,0
n=1120
41,2
35,0
30,0
25,0
n=474
20,0
17,4
15,0
10,0
5,0
n=45
1,7
,0
Zayıf
Normal
Kilolu
Obez
Gönüllülerin Eğitim Seviyesi
4,5
8,2
6,7
n=218
n=120
20,0
n=533
n=177
Okuryazar değil
Okur-yazar veya İlkokul
Ortaokul
Lise
Üniversite
n=1612
60,6
Gönüllülerin Kent-Kır Dağılımı
30,4
n=834
Kent
Kır
n=1913
69,6
Gönüllülerin Gelir Dağılımı (aylık)
70,0
n=1650
63,0
60,0
50,0
n=848
40,0
32,4
30,0
20,0
n=121
10,0
4,6
,0
<500 TL
500-1500 TL
1500 TL ve üstü
Gönüllülerin Hipertansiyon Evreleri
n=1519
60,0
55,4
50,0
40,0
n=682
30,0
24,9
20,0
10,0
n=278
n=225
n=40
10,1
8,2
1,5
,0
Optimal
Normal-yüksek
normal
Evre I
Evre II
Evre III
Gönüllülerde Hipertansiyon
Farkındalığı
36,1
n=966
HT farkındalığı yok
n=1707
63,9
HT farkındalığı var
Gönüllülerin Hipertansiyon İlacı
Kullanımı
34,6
n=950
Ht ilacı yok
n=1793
65,4
Ht ilacı var
Bilgi Kaynağı
454; 17%
Hastadan
Yakınından
2293; 83%
Bilgi Kaynağı-Diğer
50%
n=209
46,0%
n=197
43,4%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
n=16
n=15
3,5%
3,3%
n=8
n=5
n=4
1,8%
1,1%
0,9%
Akrabası
Kardeşi
Diğer
0%
Eşi
Çocuğu
Torunu
Annesi/Babası
Evde Tansiyon Ölçen Bir Alet Var Mı?
n=1466
53,4
46,6
n=1281
Evet
Hayır
Cinsiyete Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet
Varlığı
56,0%
n=645
n=821
54,0%
53,8%
53,0%
52,0%
50,0%
Evet
n=728
48,0%
47,0%
n=553
46,2%
46,0%
44,0%
42,0%
Kadın
p=0,662
Erkek
Hayır
Yaş Grubuna Göre Evde Tansiyon
Ölçen Alet Varlığı
80,0%
n=190
n=46
70,0%
72,5%
66,7%
n=344
60,6%
60,0%
n=382
51,9%n=354
48,1%
50,0%
n=224
40,0%
54,0%
n=289
n=241 n=243
49,8% 50,2%
46,0%
39,4%
n=23
33,3%
n=339
n=72
27,5%
30,0%
20,0%
10,0%
,0%
20-29 Yaş
30-39 Yaş
40-49 Yaş
Evet
p<0,001
N=2747
50-59 Yaş
Hayır
60-69 Yaş
70 ve üzeri
Yerleşim Yerine Göre Evde Tansiyon
Ölçen Alet Varlığı
n=508
70,0%
60,0%
50,0%
60,9%
n=955 n=958
49,9%
50,1%
n=326
39,1%
40,0%
Evet
30,0%
Hayır
20,0%
10,0%
0,0%
Kent
p<0,001
Kır
Bölgelere Göre Evde Tansiyon
Ölçen Alet Varlığı
90,0%
n=144
76,6%
80,0%
n=112
70,0%
n=135
60,3%
60,0%
50,0%
40,0%
65,9%
n=275
56,4% n=369
57,3%
n=126
54,4%n=140
52,6%
n=89
n=172
n=133
47,4%
43,6%
39,7%
n=433
n=517 45,6%
42,7%
n=58
34,1%
n=44
30,0%
23,4%
20,0%
10,0%
,0%
Akdeniz
Karadeniz
Marmara
Ege
Evet
N=2747
Hayır
İç Anadolu
Doğu Anadolu
Güneydoğu
Anadolu
VKİ Gruplarına Göre Evde Tansiyon
Ölçen Alet Varlığı
40,0%
37,8%
49,2%
n=569 n=551
50,8%
52,5%
64,6%
n=168
47,5%
50,0%
n=17
n=567
n=514
35,4%
70,0%
60,0%
n=306
62,2%
n=28
Evet
Hayır
30,0%
20,0%
10,0%
,0%
Zayıf
p<0,001
Normal
Kilolu
Obez
Gelire Göre Evde Tansiyon
Ölçen Alet Varlığı
n=80
70,00%
n=933
60,00%
56,50%
n=717
50,00%
66,10%
n=441
n=407
52,00%
48,00%
43,50%
n=41
40,00%
33,90%
Hayır
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
<500 TL
p<0,001
Evet
500-1500 TL
1500 TL ve üstü
Hipertansiyon Farkındalığına Göre
Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı
70,0%
60,0%
50,0%
n=1014
n=565
59,4%
58,5%
n=693
40,6%
n=401
41,5%
40,0%
Evet
30,0%
Hayır
20,0%
10,0%
,0%
HT farkındalığı yok
p<0,001
HT farkındalığı var
HT Evresine Göre Evde Tansiyon
Ölçen Alet Varlığı
70,0%
n=24
n=126
60,0%
60,0%
50,0%
56,0%
n=16
n=99
44,0%
n=833
n=375
54,8%
55,0%
n=686
n=307
45,2%
45,0%
n=143
n=135 51,4%
48,6%
40,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
,0%
Optimal
Normal-yüksek
normal
Evre I
Evet
Hayır
Evre II
Evre III
HT İlacı Kullanımına Göre Evde
Tansiyon Ölçen Alet Varlığı
70,0%
n=560
58,9%
60,0%
50,0%
n=720
n=1073
59,8%
n=390
40,2%
41,1%
40,0%
Ht ilacı yok
30,0%
Ht ilacı var
20,0%
10,0%
0,0%
Evet
p<0,001
Hayır
Kan basıncı ölçüm aletine sahip
olma ile ilişkili parametreler
•
•
•
•
•
•
•
•
Kadın cinsiyet (Multivariate logistic regression analysis)
İleri yaş
VKİ artışı
Yüksek eğitim durumu
Yüksek gelire sahip olma
Kentte yaşama
Hipertansiyonun farkında olma
Antihipertansif ilaç kullanma
Doktora Gitmeden Önce Kan Basıncı Takibi
Yapıyor Musunuz?
120,0
n=2625
95,8
100,0
80,0
60,0
40,0
20,0
n=114
4,2
,0
Evet
Hayır
Takip Yöntemi
120,0
100,0
n=87
96,7
80,0
60,0
40,0
n=3
20,0
3,3
,0
Evde kendi aletimle
Sağlık Ocağı/Aile hekimi
Evde Kaç Tansiyon Ölçüm Aleti Var?
100,0
90,0
n=1141
89,1
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
n=134
20,0
10,5
10,0
n=4
n=2
,3
,2
3
Sayısını belirtmedi
,0
1
2
Evde kan basıncı yüksek kişi
sayısı
n=708
60,0
55,3
50,0
40,0
n=317
30,0
24,7
n=241
18,8
20,0
n=15
10,0
1,2
,0
1
2
3
HT'li kişi sayısı
belirtilmedi
Bu aletle kan basıncı ölçülen
kişi sayısı
n=890
80,0
69,5
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
n=219
20,0
17,1
n=110
8,6
10,0
n=51
4,0
n=2
n=9
,2
,7
5
Cevap
verilmemiş
,0
1
2
3
4
Alet Tipleri
Otomatik (bileğe takılan-elektronik)
10 Diğer
726
100
21
3
9
234
Otomatik değil (Civalı-aneroid)
178
Otomatik (kola takılan-elektronik)
Tüm Aletlerin Sayısının Dağılımı
(1421 Aletin Dökümü)
0,3%
n=4
15,1%
Otomatik (bileğe takılanelektronik
n=215
Otomatik değil (Civalıaneroid)
24,5%
n=348
n=854
60,1%
Otomatik (kola takılanelektronik)
Boş
Tek Aleti Olanlarda Alet Tipi
0,3%
n=3
15,6%
Otomatik (bileğe takılanelektronik)
n=178
Otomatik değil (Civalıaneroid)
20,5%
n=234
n=726
63,6%
Otomatik (kola takılanelektronik)
Boş
İki Aleti Olanlarda Alet Tipi
Otomatik (bileğe takılan-elektronik)+Otomatik değil
(Civalı-aneroid)
3,0
n=4
15,7
n=21
Otomatik (kola takılan-elektronik)+Otomatik değil
(Civalı-aneroid)
6,7
n=9
Otomatik (bileğe takılan-elektronik)+Otomatik (kola
takılan-elektronik)
n=100
74,6
Diğer
2 kişide 2 alet de Otomatik (kola takılan-elektronik)
1 kişide 2 alet de Otomatik (bileğe takılan-elektronik)
1 kişide 1. alet Otomatik değil (Civalı-aneroid),
2. alet belirsiz
Üç Aleti Olanlarda Alet Tipi
25,0
n=1
Otomatik (1 kişide 2 alet de bileğe takılanelektronik)+Otomatik değil (Civalı-aneroid)
n=3
75,0
Otomatik (bileğe takılan-elektronik)+Otomatik (kola
takılan-elektronik)+Otomatik değil (Civalı-aneroid)
Doktora Giderken Aletinizi Yanınızda
Götürüyor Musunuz?
100,0
90,0
n=1172
91,5
80,0
70,0
60,0
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
n=56
4,4
n=33
2,6
n=20
1,6
,0
Hayır
Hastadan bilgi
alındı, boş
Yakınından bilgi
alındı, bilmiyor
Evet
Aletinizin hafızası var mı?
13,0
n=120
7,0
n=65
Hayır
Evet
Bilgim yok
n=740
80,0
Kaç yıldan beri bu alete sahipsiniz?
100,0%
n=1232
90,0%
86,6%
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
n=170
20,0%
11,9%
10,0%
n=21
1,5%
0,0%
1 yıldan fazla
1 yıl ve daha az
Boş
Bu aleti nereden temin ettiniz?
n=1213
100,0%
90,0%
85,2%
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
n=153
20,0%
10,8%
10,0%
n=57
4,0%
0,0%
Yurt içi
Yurt dışı
Boş
Bu aleti nasıl temin ettiniz?
100,0%
90,0%
80,0%
n=1067
75,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
n=316
30,0%
22,2%
20,0%
n=40
10,0%
2,8%
0,0%
Satın aldım
Hediye
Boş
Satın Aldıysanız Bu Aleti Kim Tavsiye Etti?
n=443
45,0%
41,5%
40,0%
n=297
35,0%
27,8%
30,0%
n=175
25,0%
20,0%
16,4%
15,0%
10,0%
n=73
6,8%
n=28
2,6%
5,0%
n=51
4,8%
0,0%
Kendim
araştırdım
Kimse tavsiye
etmedi
Doktor
Kampanyadan Arkadaş komşu
aldım
Boş
Aletin Kullanımı ile İlgili Eğitim Aldınız mı?
n=1278
100,0%
90,0%
89,8%
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
n=138
20,0%
9,7%
10,0%
n=7
0,5%
0,0%
Evet
Hayır
Boş
Eğitimi Kimden Aldınız?
60,0%
50,0%
40,0%
n=633
49,5%
n=412
32,2%
30,0%
20,0%
n=93
7,3%
10,0%
n=62
4,9%
n=42
n=31
3,3%
2,4%
n=5
0,4%
0,0%
Satan kimse Tanıdığım
Kullanma
kılavuzu
Hemşire
Doktor
Boş
Diğer
Teşekkür
Çalışmaya katılanlara…
Çalışmayı yürütenlere ve
OMEGA ekibine…
Plan
•
•
•
•
Evde kan basıncı takibinin önemi
Bu çalışmayı neden yaptık
Bu çalışmadan çıkarılan dersler
Neler yaptık
Evde KB ölçümünün avantajları 1
Gün içinde çok sayıda ölçüm
Günler-haftalar-aylar boyu takip
Beyaz önlük hipertansiyonu tanısı
Gizli (masked) hipertansiyon tanısı:
Kardiyovasküler risk daha fazladır
• Tekrarlanabilir
• İyi prognostik değer
•
•
•
•
Evde KB ölçümünün avantajları 2
•
•
•
•
•
•
•
Göreceli olarak ucuz
Hasta tarafından kabul edilebilir
Eğitim aracı
Hafızada kayıtların saklanması
Tedaviye uyumun artması
Hipertansiyon kontrol hızını arttırması
Tanıdaki rolü?
Evde KB ölçümünün dezavantajları 1
• Hasta eğitimi (otomatik cihazlarda
daha az)
• Kayıtların doğruluğuna güven sorunu
• Aşırı ölçüm
• Hastanın tedaviyi değiştirmesi
• Gece kayıtlarının olmaması
Evde KB ölçümünün endikasyonları
• İlaç kullanan tüm hastalar
• Beyaz önlük hipertansiyonu
• Gizli hipertansiyon
• Hatalı kontrolsüz hipertansiyon
• Tedaviye dirençli hipertansiyon
• Tedaviye uyumu arttırmak
• Hipertansiyon kontrol hızını arttırmak için
• Sıkı kan basıncı kontrolü gereken hastalar
(yüksek riskli hastalar, gebelik)
Kronik böbrek hastalığı
• GFD’ndeki azalmayı iyi yansıtır
• Daha etkin kan basıncı kontrolü
• Hedef organ hasarı ve prognozu belirlemede
yardımcı
• Sol ventrikül hipertrofisi ve mortalite ile
ilişkili
• Klinik dışı kan basıncı ölçümü tüm kronik
böbrek hastalarında kardiyorenal riskin
belirlenmesinde, tanı ve takipte son derece
önemlidir
Bu çalışmayı neden yaptık 1
• Ucuz, kullanımı kolay ve otomatik
aletler nedeni ile evde kendi kendine
kan basıncı giderek yaygınlaştı
• Amerika Birleşik Devletlerinde bir
alete sahip hasta oranı 2000 yılında %
49 iken 2005 yılında % 64’e çıkmış
Bu çalışmayı neden yaptık 2
• 2004-2005 yılında Japonya’da yapılan
bir araştırmaya göre klinisyenlerin %
90’ı evde kan basıncı takibini öneriyor
ve hipertansif hastaların % 77’sinin bir
aleti var
Amaçlarımız
• Ülkemizdeki sıklığı araştırmak
• Evde kan basıncı takibi ile ilgili pratik
sorunları anlamak
• Konu hakkında farkındalık yaratmak
Çıkarılan dersler
1.Yaygın ama etkisiz kullanım
2.Eğitim
Bu çalışmanın sonuçları
doğrultusunda hastalarımızın konu
hakkındaki bilgilerini arttırmak
amacı ile web sayfamıza eklemeler
yapılmıştır
www.turkhipertansiyon.org
Bir eğitim
filmi
hazırlanmıştır
Bu eğitim
filmine web
sayfasından
da ulaşılabilir
Web
sayfasındaki
diğer
yararlı
kaynaklar
Eğitim Tıp Fakültesinde başlamalı
• Manşonlu tansiyon aleti: Öğrencinin
ifadesine göre tansiyon ölçüm aleti tipi
Çalışmanın indirilebileceği web
sayfası
www.turkhipertansiyon.org
Sunumun indirilebileceği web
sayfası
www.tekinakpolat.net