Transcript Stratejik Yönetim Süreci

Temel Analiz Yöntemleri
Dr. Gültekin ALTUNTAŞ
2
3
Picasso & Velazquez
Las Meninas & The Royal Family
Picasso ve Velazquez

"Hayatta hiçbirşey Velazquez'in resmi kadar
belirgin ve net değildir.

İş
ortamının
gerçeklerini
Picasso'nun
resmindeki gibi şekil değiştirmiş olarak
görebilirsiniz.

Picasso'nun resmine bakıp, Velazquez'in
resmini görebilenleriniz başarılı olacak,
diğerleri kübik şekillere bakıp yanlış anlamlar
çıkarmaktan gerçekleri hiç göremeyecek."
5
Gündem

Yönetim ve Stratejik Yönetim,

Stratejik Yönetim ile ilgili Kavramlar,

Stratejik Yönetim Süreci ve Evreleri,

FÜTZ (SWOT) Analizi,

Kişisel FÜTZ (SWOT) Analizi.
6
Yönetim

Bir kurumun amaçlarını gerçekleştirmek için
sahip olduğu üretim kaynaklarının, bir başka
deyişle,




Doğal Kaynaklar,
İnsan Kaynakları,
Sermaye,
Ham Madde, Makine ve Donanımlar, v.b.
kaynakları etkili ve verimli olarak kullanması
sürecidir.
Stratejik Yönetim
Kuruluşların,

uzun dönemde yaşamını devam ettirebilmek,

sürdürülebilir rekabet üstünlüğü ve

ortalama üzerinde getiri sağlayabilmek
amacıyla, sahip olduğu üretim faktörlerinin etkili
ve verimli olarak kullanılması sürecidir.
8
Temel Kavramlar
Strateji

Latince “Stratum” sözcüğü, anlamı, yol, çizgi,

Strategema sözcüğü, anlamı, savaş hileleri,

Stratos ve ago sözcükleri, anlamları, ordu ve yönetmek,

Strategike episteme sözcükleri, anlamı, generalin bilgisi,

Strategike sophia sözcükleri, anlamı, generalin bilgeliği.
9
Stratejik Yönetimin Unsurları





“Uzun Dönem”deki faaliyetlere ve “Nihai Hedefler”e
yoğunlaşmak,
“Yaşamını sürdürebilmek” ve kurumu tehdit eden
çevre unsurlarına karşı önlemler almak,
Bilgi toplama, analiz etme, karar verme ve uygulamayı
kapsamak (Analitik olmak),
Etkili ve verimli olmayı amaçlamak,
Hedeflenen sonuçlara varmak için “yönetimin dört
temel işlevi”ni (planlama, örgütleme, yürütmek ve
kontrol) kullanmak.
10
Stratejik Yönetim ile İlgili
Terim ve Kavramlar
Planlama:
“Bir
kuruluşun
amaçlarına
erişebilmesi için gerekli yol ve araçların
belirlenmesi süreci”
Plan: “Planlama süreci içinde amaçlara
varmak için belirlenmiş kararlar topluluğu”
Amaçlar: “Varılmak istenen sonuçlar”
11
Yönetimin İşlevleri




Planlama: Kurumun amaçlarının ve bu amaçlara
erişebilmek için gerekli yol ve araçların belirlenmesi,
Organize etme: Amaçlar, planlar ve araçlar belirlendikten
sonra bunları gerçekleştirecek yapının tasarlanması,
kurulması ve organizasyonu,
Yürütme: Kurumun amaçlara uygun olarak harekete
geçirilmesi,
Kontrol: İşlerin amaçlara, konulan yöntem, prosedür ve
standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığının
belirlenmesi ve gerektiğinde düzeltmeler yaparak işlerin
amaç ve planlara uygun olarak yürütülmesinin sağlanması.
12
Stratejik Yönetim
Kurumun günlük ve olağan işlerinin yönetimi ile
değil, “uzun dönemde yaşamını sürdürmesini”
mümkün kılacak ve ona “rekabet üstünlüğü” ile
“ortalama üzerinde bir getiri” sağlayabilecek
işlerin yönetimi ile ilgilidir.
13
Stratejik Yönetim ile İlgili
Terim ve Kavramlar
Strateji: İç ve dış çevre faktörlerini
inceleyerek, amaçlara varmak için
belirlenmiş, nihai sonuca odaklı, uzun
dönemli, dinamik kararlar topluluğudur.
Politika: Örgütlerde arzulanan amaçlara
ulaşılabilmesi için belirlenen stratejilerin
uygulanması
sürecinde
yöneticilerin
kararlarına ve faaliyetlerine yol gösteren
temel düşünce tarzıdır.
14
Stratejik Yönetim ile İlgili
Terim ve Kavramlar
Taktik:
Stratejilerin uygulanması
sürecinde değişen koşullara uygun
olarak yapılan, dinamik ve daha kısa
dönemleri kapsayan, baskı gruplarının
davranışlarını dikkate alan faaliyetler
ve kararlardır.
Yöntem, Proje, Bütçe, ...
15
Stratejik Yönetim
PLANLAMA ORGANİZE
YÜRÜTME
KONTROL
ETME
Neredeyiz?
Uygulama
Sonuçları
Nasıl?
Nasıl?
Değerleme
Nereye
Nasıl?
Ulaşmak
Örgüt Yapısı Yetkilendirme,
İstiyoruz?
Görev ve
Performans
Karar verme
Yetkiler
Durum
Lider Anlayışı Standartlarını
Analizi
Sorumluluklar
Belirleme,
Takım
Misyon
Sapmaları
Yapısal
Çalışması
Vizyon
Ölçme ve
İlişkiler
Aktif Katılım
Değerleme,
Amaç ve
Atamalar
Yönetici
Hedefler
Düzeltici
Doğru adamı
Eğitimi ve
Önlemler
Bütçeler
seçme/atama
Geliştirme
Alma
16
Stratejik Yönetim Evreleri
 Ülgen&Mirze
17 2004
Stratejik Yönetim Sürecinin Evreleri




“Neredeyiz?” sorusuna cevap verecek şekilde kuruluş içi ve
dışı faktörlerin inceleneceği bir “durum analizi”nin
yapılması,
“Nereye gitmek istiyoruz?” sorusu çerçevesinde kuruluş
için misyon, vizyon, ilkeler, stratejik amaç ve hedeflerin
belirlenmesi,
“Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?” sorusu
kapsamında uygulama stratejisi geliştirme,
Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz?” sorusuna
yönelik olarak izleme ve değerlendirme faaliyetlerinin
sistematik bir şekilde yürütülmesi
18
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
19
Stratejik Bilinç Oluşturma

Kurumların
çevrede,
içinde
bulundukları
 Stratejilerini
nasıl geliştirebileceklerini,
 Çevresel
fırsatlardan
nasıl
yararlanabileceklerini,
 Çevresel
tehditlerden
ise
nasıl
korunabilecekleri
bilinçli
olarak
düşünmeleridir.
20
Stratejistlerin Seçimi ve Görevlendirilmesi

Stratejistler,
Kurumlarında stratejik yönetim süreci ile ilgili
çalışmaları başlatan ve bu sürecin her evresinde yer
alan; stratejik faaliyetlerden sorumlu görevlilerdir.
Stratejik
bilinç sahibi olma,
Bilgileri toplayabilme sistem yaklaşımı içinde
analiz edebilme,
İçgüdü ve öngörü yeteneklerine sahip olma,
Yaratıcı ve takım çalışmasına yatkın,
Zamanı iyi yönetebilme, v.b. gibi niteliklere sahip
olmalıdır.
21
Stratejistler
22
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
Stratejik
Analiz
Dış ve İç
Çevre
Analizi
23
Stratejik Analiz Süreci

Stratejik analiz süreci, kuruluşta mevcut
durumun analiz edilerek ortaya konulmasıdır.
Plan ve Programlar
FÜTZ Analizi
Piyasa Analizi
DURUM
ANALİZİ
NEREDEYİZ?
Hedef Kitle / İlgili
Tarafların Belirlenmesi
24
Stratejik Analiz Süreci
25
Çevre Analizi

Genel/Uzak Dış Çevre Analizi
Politik, yasal, ekonomik, sosyo-kültürel, demografik,
teknolojik ve uluslararası (global) unsurlar.

Sektör/Yakın Dış Çevre Analizi
İşletmenin yakın çevresinin ihtiyaçları, beklenen
hizmetlerin miktar ve kalitesi, vbg…

Kurum İçi Çevrenin Analizi
Yönetim, bütçe ve mali durum, insan kaynakları,
pazarlama, üretim, altyapı, hizmet maliyeti, tanıtım,
vbg...
26
Genel Çevre Ölçümleme Teknikleri

Çevresel Unsurun Olasılık Derecesi,

Çevresel Unsurun Kuruma Etki Derecesi,

Çevresel Unsurun Kurum için Önem Derecesi,

Kurumun Olası Çevresel Unsurlara Karşı Hazırlık
Derecesi

Kurumun
Olası
Çevresel
Unsurlara
Karşı
Kullanabileceği Kaynakların Belirlenmesi
27
SWOT Analizi
İşletmenin sektördeki rakiplerine oranla
üstünlük (Strengths) ve
zayıflıkları(Weaknesses)
ile işletmenin içinde bulunduğu
çevredeki fırsatlar (Opportunities) ve
tehditleri (Threats) tanımlayan
bir analiz sürecidir.
SWOT – TOWS – FÜTZ - FZGT ANALİZİ
28
SWOT Analizi
SWOT Analizinde
Kurumun
Dış Çevresinin Analizi
Dış
Çevredeki
Fırsatlar
unsurların incelenmesi sonucunda
Dış
Çevredeki
Tehditler
Kurumun
İç Çevresinin
Analizi
Kurumun
Üstünlükler
Kurumu etkileyen dış çevredeki
Kurumun
Zayıflıklar


Fırsat ve
Tehditler
Kurumun iç çevresinin analizi
sonucunda ise işletmenin

Üstünlükleri ve
 Zayıflıkları
belirlenir.
29
SWOT Analizi

Fırsatlar, “dış çevrenin analizi sonucunda işletme için olumlu sonuçlar
yaratabilecek unsurlar”dır.

Tehditler, “fırsatların aksine ve işletmenin varlığını sürdürmesine engel
olabilecek veya rekabet üstünlüğünü kaybetmesine neden olabilecek uzak
veya yakın çevredeki değişimler sonucu ortaya çıkan, işletme için arzu
edilmeyen oluşumlar”dır.

Üstünlükler, “işletmenin iç çevresinin analizi sonucunda ortaya
çıkartılan, rakiplerine karşı üstünlük sağlayabildiği varlık ve yeteneklerini”
kapsamaktadır.

Zayıflıklar, “işletmenin mevcut varlık ve yetenek kapasitelerinin
rakiplerine oranla güçsüz ve düşük olduğu durumları” belirtmektedir.
30
SWOT Analizi
31
SWOT Analizi
Durum analizinde esas olarak şu değerlendirmeler yapılır:
1.
2.
3.
4.
Kuruluşun iç yapısının analizi (kuruluşun görev ve yetkilerinin,
performansının, sorunlarının, potansiyellerinin, kurumsal
kültürünün, insan kaynaklarının, teknolojik düzeyinin, vb.
analizi).
Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın ve dış
koşulların analizi).
Kuruluşun gelecekte karşılaşabileceği ve etkilenebileceği
gelişmelerin analizi.
İlgili tarafların (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş
faaliyetlerinden
olumlu/olumsuz
yönde
etkilenenlerin;
paydaşların analizi.
32
SWOT Analizi – Kurum İçi Analiz
Temel Noktalar – I







Kuruluşun geçmişi, mevzuatı ve bu mevzuat gereği görevleri
Kuruluşun genel bürokrasi içindeki yeri ve yönetim yapısı
Kuruluş içi iletişim ve karar alma süreci
Kuruluş personelinin sayısı ve nitelikleri
Kuruluşun yararlandığı değişik finansman kaynakları
(Bütçe, fon, döner sermaye, diğer)
Kuruluşun personel ve ücret politikası ile bu alanlardaki
esneklikleri
Kuruluş çalışanlarının motivasyon düzeyi ve kuruluşun
durumuna dair değerlendirmeleri ve beklentileri
33
SWOT Analizi – Kurum İçi Analiz
Temel Noktalar – II








Kuruluşun teknolojik alt yapısı ve teknolojiyi kullanma
düzeyi
Kuruluşun araç ve bina envanteri ve diğer varlıkları
Kuruluşta kullanılan raporlama sistemi
Kuruluş faaliyetlerini izleme ve değerlendirme sistemi
Kuruluşun gerçekleştirdiği ve yürütmekte olduğu önemli
faaliyetler ve projeler
Son dönemde kuruluş yapısında ve görev alanında yapılan
önemli değişiklikler
Kuruluş yapısında ve görev alanında yapılması gündemde
olan önemli değişiklikler
Aynı ya da benzer görevi yapan birimler ve yetki
çakışmaları
34
SWOT Analizi – Dış Çevre Analizi
Temel Noktalar





Kuruluşun faaliyet alanında dünyadaki durum ve gelişme
eğilimleri
Kuruluşun faaliyet alanında ülkemizdeki durum ve gelişme
eğilimleri
Dünyada ve ülkemizdeki temel eğilimler ve sorunlar
arasında kuruluşu yakından ilgilendiren kritik konular.
Bu konuların kuruluşu nasıl ve ne yönde etkileyeceği
Kuruluşun faaliyetleri ile alanıyla ilgili kalkınma planı,
sektörel ve bölgesel plan ve programlarda yer alan amaç,
ilke ve politikalar ve bunlar arasındaki uyum
Kuruluşun faaliyetlerini yürütürken karşılaştığı temel
riskler ve belirsizlikler
35
Faaliyet Alanı :





Faaliyet alanımızı nasıl tanımlıyoruz?
Coğrafi olarak faaliyet alanımız neresidir?
Sağladığımız hizmet türleri nelerdir?
Kurumun kuruluş kanunundan kaynaklanan yetki,
görev ve sorumlulukları/alanı nedir?
Beklentiler :
 Kurumumuz ne’ye ve kime hizmet için kuruldu?
 Kurumun varlığının sürdürebilmesinin ana nedenleri nelerdir?
 Üst birimin kurumumuzdan beklentileri nedir?
 Ulusal, sektörel ve bölgesel
plan ve programlar kurumdan neler
beklemektedir?
 Hizmet
ettiğimiz/edeceğimiz, direkt ilişki ve etkileşim içinde
bulunduğumuz kesimin(birincil paydaşlar) beklentileri nelerdir?
 Direkt ilişki veya etkileşim içinde bulunmasak dahi, çalışmalarımızdan ve
faaliyetlerimizden endirekt olarak etkilenebilecek kesimlerin(ikincil
paydaşlar) beklentileri nelerdir?
 Kurum çalışanlarının beklentileri nelerdir?
 Paydaşların beklentilerine uygun olabilecek, yeni olarak neler(görevler)
yapabiliriz?
Ekonomik Çevre Unsurları











DIŞ
ÇEVRE
Ekonomik gelişmeler ve eğilimler
Toplum genel refah seviyesi (ekonomik büyüme
oranları, tasarruf ve yatırım oranları, tüketim
harcamaları, yatırım harcamaları, altyapı yatırımları v.s)
Yerel faaliyet alanında toplum genel refah seviyesi
Kalkınma planları ve programları ile, varsa istikrar
programları
Para politikalarında gelişmeler( para arzı, faiz hadleri,
fon ve kaynak kullanımları, v.s.)
Maliye politikalarında gelişmeler(bütçe dengeleri,
kamu harcamaları ve gelirleri, vergi politikaları ve
devlet borçlarında gelişimler, eğilimler)
Milli gelir trendlerinin belirlenmesi(toplam milli gelir,
milli gelir yıllık artış oranları, gelir dağılımı, fert başına
düşen milli gelir v.s.)
Üretim faktör(işgücü, sermaye, doğal kaynaklar,
girişimcilik) pazarlarında gelişmeler, eğilimler
Dış ödemeler dengesi ile ilgili faktörler ve gelişimleri
Ekonomik
gelişmeler
ve
eğilimler
sonucu
enflasyonist-deflasyonist etkiler, döviz kurlarında
değişim ve trendler
Yerel altyapı ve finansal kaynaklar açısından gelişim
ve trendler
Politik ve Yasal Çevre Unsurları














Devlet, hükümet, resmi ve yerel makamlar
ile ilgili gelişmeler, eğilimler
Devlet, hükümet, resmi ve yerel makam
ilişkilerinde gelişim ve eğilimler
Hükümet ve üst kurum programları
Güç dengeleri, siyasal yapı ve tercihler
Kamu bürokrasisi
Devlet-birey ilişkileri
Ulusal-uluslararası hukuk etkileşimleri ve
gelişmeler; globalleşme eğilimlerinin yasal
uygulamaları
Devlet
ve
hükümet
çevrelerinde
globalleşme(politik ve ekonomik alanlarda)
eğilimleri
Devletin ekonomi ve iş alanına müdahaleleri;
ve/veya
özelleştirme-devletleştirme
eğilimleri ve gelişmeler
Çevre hukuku ile ilgili gelişmeler, eğilimler
İş hukuku ile ilgili gelişmeler
Kamu ve özel hukuk alanında gelişimler,
eğilimler
Yönetişim, paydaş hakları, tüketici hakları ile
ilgili gelişimler, eğilimler
Kurumun alanı ve faaliyetleri ile sınırlı yasal
gelişimler, eğilimler
Teknolojik Çevre Unsurları




Faaliyet
alanını
etkileyebilecek uluslar arası
teknolojik değişim ve gelişme
potansiyeli
Faaliyet
alanını
ve
çalışmalarınızı etkileyebilecek
iletişim
ve
bilgi
teknolojilerinde gelişimler,
eğilimler
Hizmet
ve
faaliyetleri
etkileyebilecek
üretim
süreçlerinde
teknolojik
gelişimler, eğilimler
Faaliyet alanındaki
diğer
teknolojik
gelişmeler,
eğilimler
Sosyokültürel Çevre Unsurları













Faaliyet alanında toplumda dünya görüşü, yaşam biçimi,
alışkanlıkları ve değer yargıları ile ilgili gelişmeler, eğilimler
Önemli toplumsal sorunlar
Ulusal ve uluslararası politik ve ekonomik olaylara bakış
açıları ve çeşitli olaylara karşı tutum ve davranış
biçimlerinde değişim veya gelişimler
Toplumsal etik ve ahlak düşünüş ve davranışlarında
gelişimler, eğilimler
Kültürel alışkanlıklarda gelişmeler
Faaliyet alanı içinde
değişik paydaş grupları ve
gereksinimlerinin özellikleri
Globalleşme ile ilgili gelişmeler ve eğilimler
Alt kültürlerde baskın eğilimler
Sivil toplum, işadamları ve işgören örgütlerinin gelişimi ve
güç dengelerinde yerleri, eğilimler
Çeşitli baskı gruplarının gelişimi ve güç dengelerinde yerleri,
eğilimleri
Çevre bilinci ile ilgili eğilimler ve değişimler
Çalışanların kurum ve ekonomik alanlarda düşünüş, tutum
ve davranış eğilimleri
Hizmet verilen kesim ve diğer paydaşların, faaliyet
alanında kurumun yaptığı çalışmaları ile ilgili düşünüş,
tutum ve davranışları ile ilgili gelişmeler, eğilimler
Uluslar Arası Çevre Unsurları
Demografik Çevre Unsurları
Yakın çevre: Ülkenin, komşuları ve etkileşim
derecesi yüksek diğer ülkeler ile birlikte yer
aldığı coğrafi bölge

Faaliyet alanında toplum nüfusu ile ilgili
bilgiler;
 sayısal büyüklük,
 nüfus trendleri, yapısı, özellikleri,
 kadın-erkek nüfus oranları,
 yaş grupları,
 etnik yapı ve kültürel özellikler
 bölgelerarası nüfus dağılımı,
 bölgesel nüfus hareketleri,
 bölgesel gelir dağılımı,
 bölgesel eğitim durumu, v.s.)

Faaliyetlerin sürdürülmesi için kuruma
girdi sağlayan dış kuruluşlar

İşbirliği yapılması gereken temel kurum
ve kuruluşlar

Bölgesel coğrafi ve topografik yapı
1. Uzak çevre : Ülkenin yakın çevresinde
sayılmayan ama yoğun politik ve ekonomik
ilişkileri nedeni ile etkileşimi bulunan
ülkelerin (coğrafi bölge oluşturmayabilirler)
oluşturduğu çevre
2. Uzak çevre : Yakın ve 1. Uzak çevre dışında
bulunan coğrafya ve bölgeler
 Kurumun
faaliyet
alanında
dünyada
gelişmeler ve eğilimler
 Ülkenin yakın, 1. uzak ve 2. uzak çevresinde
yüksek gerginlik durumları (askeri müdahale
ve faaliyetler dahil)
 Yakın çevrede yeni politik ve ekonomik
oluşumlar; ülkelerarası politik/ekonomik
birleşme veya ayrılmalar, blok değiştirmeler,
siyasal işbirlikleri, v.s.
 1. Uzak çevrede yeni politik/ekonomik
oluşumlar (yukarıdaki unsurların aynı)
 2. Uzak çevrede politik/ekonomik gelişmeler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kurum geçmişi, mevzuatı ve görevleri
Genel bürokrasi içinde yeri ve yönetim yapısı
Kurum insan kaynakları/çalışanlarının sayı, nitelik, etkinlik ve motivasyon açısından
düzeyleri
Kurum yöneticilerinin liderlik ve yönetim becerileri
Çalışanların tatmini ve memnuniyeti açısından düzeyi
Kurum içi iletişim süreci, karar alma ve raporlama sistemi
Kurum dışı hizmet verilen kesim ve diğer paydaşlarla iletişim ve tatmin düzeylerinin
ölçme ve değerlendirme sistemi
Kurumun planlama ve teknoloji kullanımı açısından düzeyi
Bürokratik ve kırtasiyecilikler açısından kurumun düzeyi
Kurumun küresel, ulusal ve yerel gelişmeleri izleme, değerlendirme ve uyumu
düzeyi
Kurumun maddi varlık yapısı (bina, araçlar, makineler, v.s.)
Kurum teknolojik alt yapısı
Kurum finansal kaynak yapısı (bütçe, döner ser., v.s.) ve gücü
Kurum yatırım ve masraf yönetimlerinde etkinliği
Üst, yan ve benzer kurumlarla yetki ve görev çakışmaları
Kurum faaliyetlerinin izlenme, kontrol ve değerlendirme sistemi açısından düzeyi
Gerçekleştirilen faaliyetlerde kritik başarı noktaları ve/veya sorunların belirlenmesi
açısından etkinliği
İşlevsel faaliyetlerde (üretim, lojistik, pazarlama, ar-ge, halkla ilişkiler, v.s.) üstünlük
ve zayıflıklar
Diğer…
40
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
Stratejik
Analiz
Dış ve İç
Çevre
Analizi
Stratejik
Yönlendirme
Misyon, Vizyon,
ve Hedefler
41
Stratejik Yönlendirme Evresi

İşletmenin varoluş nedeninin, arzu edilen
geleceğinin ve stratejik amaç ve hedeflerinin
belirlenmesine yöneliktir.
Kuruluşun Varoluş Gerekçesi
Temel İlkeler
Arzu Edilen Gelecek
Orta Vadede Ulaşılacak
Amaçlar
Spesifik, Somut ve
Ölçülebilir Hedefler
MİSYON
ve
İLKELER
VİZYON
NEREYE
ULAŞMAK
STRATEJİK AMAÇ
İSTİYORUZ?
ve
HEDEFLER
42
Kurumun Misyonu

Misyon “bir kuruma yön vermek ve anlam
kazandırmak amacıyla belirlenmiş ve o kurumu
benzerlerinden ayıran görev ve ortak değerler” dir.

Bu bağlamda misyon, bir işletme veya örgütün
“kuruluş ve varoluş nedeni”ni açıklayan, temel
amaç ve hedefini net bir şekilde ortaya koyan bir
ifadedir.
43
İlgili Taraflar Analizinde Temel
Noktalar





Faaliyetlerini sürdürmesi için kuruluşa girdi sağlayan kuruluş
dışı birimler
Kuruluş faaliyetlerinin yürütülmesi sürecinde işbirliği yapılması
gereken temel kurum ve kuruluşlar
Öncelik sırasına göre kuruluşun ilgili olduğu ve hizmet sunduğu
kesimler ve bu kesimlerin kuruluş ile ilgili temel beklentileri
Hedef kitle ve diğer ilgililerden gelen görüş ve şikayetleri
değerlendirme sistemi
Hedef kitle ve diğer ilgililerin kuruluş çalışmaları ile ilgili
tatmin düzeylerinin nasıl ölçüldüğü/ölçülebileceği
44
Misyon Bildirimi
Misyon bildiriminde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:





Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir.
Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin
amacını tanımlar.
Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve
yetkiler çerçevesinde belirlenir.
Kuruluşun hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar belirtilir.
Kuruluşun sunduğu hizmet ve/veya ürünler
tanımlanır.
45
Misyon Bildirimi İçin Cevaplanması
Gereken Sorular






Kuruluşun var olma nedeni nedir?
Kuruluş kimlere hizmet sunuyor?
Kuruluş hangi alanda çalışıyor?
Kuruluş hangi ihtiyaçları karşılıyor?
Kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu yasal görevler
nelerdir?
Kuruluşun amacı ilk kurulduğundan bu yana değişti mi?
46
Kurumun Vizyonu

Vizyon,
kişilerin
veya
kurumların,
kendilerinin veya işletmelerinin gelecekte
olmasını arzu ettikleri durumun ifadesidir.

Bu anlamda vizyon, “gelecekteki varılması
veya olması arzu edilen bir durumla ilgili
rüya veya hayalin ifade edilmiş bir şeklidir”.
47
Etkili Misyon
Hayır: 0 Az-çok: 1 Evet: 2
15-puan ve üstü: Etkili bir Misyon Açıklaması
10 puan ve altı: Misyon açıklaması yeterli değil










Misyon açıklaması, çeşitli paydaş guruplarının kendi çıkarları ile ilgili
baskılarını ve zorlamalarını engelleyebilecek, çekici ve ilham verici kurumsal
amaçlara yönelik hususları kapsamakta mıdır?
Misyon açıklaması, kurumun paydaşlarına karşı sorumluluklarını açık olarak
belirtmekte midir?
Misyon açıklaması, kurumun iş’i, faaliyet alanı, ve bu alanın çekiciliği ile ilgili
bilgiler ve hususları kapsamakta mıdır?
Misyon açıklaması kurumun
varmak istediği ve stratejik üstünlük
sağlayabileceği stratejik bir konumu tanımlamakta mıdır?
Misyon açıklaması, kurumun amaçları ile uyumlu olan, çalışanlarının gurur
duyacağı değerleri belirtmekte midir?
Misyon açıklamasında yer alan değerler seçilecek stratejilere uyumlu ve onları
destekleyici özellikte midir?
Misyon açıklaması,
strateji ve değerlere uygun, çalışanlara rehberlik
edebilecek önemli davranış standartlarını belirtmekte midir?
Misyon açıklamasında yer alan davranış standartları, çalışanlara rehber
olabilecek şekilde kendi kişisel doğru ve yanlış davranışlarını kontrol
edebilecekleri açıklıkta belirtilmiş midir?
Misyon açıklaması, kurum kültürünü de yansıtan özellikte kurumun geniş bir
resmini (portresini) verebilmekte midir?
Misyon açıklaması kolayca okunabilir ve anlaşılabilir nitelikte midir?
48
Vizyonun Unsurları
 Ülgen&Mirze
49 2004
Vizyonun Oluşturulması

Vizyonu oluşturmada iki temel yol izlenebilir;

Başkan tarafından önceden belirlenmiş bir vizyonun
kurum üyeleri ve halk ile paylaşılması ve geliştirilmesi,

Vizyonun çalışanlarla ve halkla paylaşılması ve birlikte
geliştirilmesi.

İlkinin başarılı
yeteneğine,

İkincisinin başarısı ise sağlıklı bir iletişim ortamının
varlığına bağlıdır.
olabilmesi
yöneticinin
liderlik
50
Vizyon Bildirimi
Güçlü bir vizyon aşağıdaki özelliklere sahiptir:




İdealisttir.
Özgündür.
Ayırt edicidir.
Çekicidir.
İyi ifade edilmiş bir vizyon,




Kısa ve akılda kalıcıdır.
İlham verici ve iddialıdır.
Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlayıcıdır.
Tüm çalışanları, hizmet sunulan kitle ve diğer kişiler için
çekicidir.
51
Vizyon Bildirimi İçin Cevaplanması
Gereken Sorular

Kuruluşun ideal geleceği nedir?

Kuruluş, müşteriler, vatandaşlar, diğer
kuruluşlar ve siyasi otorite tarafından nasıl
algılanmak istiyor?

Kuruluşun bir vizyon ifadesi var mı? Varsa,
yenilenmesi gerekiyor mu?
52
Vizyon Bildirimi

İyi ifade edilmiş bir ilkeler bildirimi,




Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille ortaya
koymalıdır.
Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara ilişkin
temel düşünceyi belirtmelidir.
Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak sistem
ve süreçleri desteklemelidir.
İlkeler bildirimi üç temel alana ilişkindir:



Kişiler: Kuruluş çalışanları ve kuruluş dışındaki kişiler
Süreçler: Kuruluşun yönetim, karar alma ve hizmet üretimi
süreci
Performans: Kuruluşun ürettiği hizmet ve/veya ürünlerin
kalitesine yönelik beklentiler
53
İlkeler Bildirimi İçin Cevaplanması
Gereken Sorular
 Kuruluşun çalışma felsefesi nedir?

Kuruluşun çalışmalarına temel teşkil eden
değerler, standartlar ve idealler nelerdir?

Kuruluşun
personeli
tarafından
benimsenen değerler ve inançlar nelerdir?
54
Kurumun Amaç ve Hedefleri

Kurumun amaçları, faaliyetlerinin sonucunda elde etmek
istedikleri olup işletmenin yaptığı işleri, faaliyetleri “niçin”
yaptığını, “neyi veya neleri elde etmek için” yaptıklarını belirten
sonuçlardır.

Misyon bir kurumun varoluş nedenini belirlerken, amaçlar
vizyonu oluşturan temel adımlardaki beklentilerdir.

Hedefler ise daha kesin ve ölçülebilir özellikte olup genelde
amaçların nicelik olarak belirtilmiş şeklidir.
55
Amaçların Türleri

Stratejik Amaçlar, Kurumun tümünü ilgilendiren
ve üst düzeyde belirlenen amaçlardır.

İşlevsel Amaçlar, Kurumun orta ve alt yönetim
düzeylerinde her işlevsel bölümün kendi iş
birimlerindeki etkinlikleri sonucu elde etmek
istedikleri amaçlar,

Süreleri açısından ise; kısa, orta veya uzun
dönemli amaçlar olarak sınıflandırılabilir.
56
Stratejik Amaçların Özellikleri









Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır.
Kuruluşun misyonunu yerine getirmesine katkıda bulunmalıdır.
İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır.
Kuruluşun şimdiki durumundan gelecekteki arzu edilen
durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.
Ulaşılmak istenen noktayı açık bir şekilde ifade etmeli, ancak
buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır.
Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir
çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleştirilmesinde yol
gösterici olmalıdır.
Kuruluşun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre
şekillenmelidir.
Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır.
Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir.
57
Stratejik Amaçlar İçin
Cevaplanması Gereken Sorular

Kuruluş misyonunu yerine getirmek için neler yapmalıdır?

Kuruluş kısa ve
amaçlamaktadır?

Kuruluşun şu andaki faaliyetleri dış çevre ile uyumlu
mudur, değilse ne değişmelidir?

Kuruluş diğer kamu kuruluşları ile ortak amaçlara sahip
midir?
orta
vadede
neleri
başarmayı
58
Hedefler

Hedefler, stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya
konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Stratejik amaçların
aksine, hedefler sayısal olarak ifade edilirler ve daha kısa vadeyi
kapsarlar. Bir stratejik amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak
birden fazla hedef belirlenebilir.

Hedefler,





Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır.
Ölçülebilir olmalıdır.
İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır.
Sonuca odaklanmış olmalıdır.
Zaman çerçevesi belli olmalıdır.
59
Hedeflerin Oluşturulması İçin
Cevaplanması Gereken Sorular







Hedefler, kuruluşun misyon, vizyon, ilkeler ve stratejik amaçları ile
tutarlı mı?
Hangi spesifik sonuçlara ulaşmaya çalışılıyor? Sonucu etkileyen
faktörler nelerdir?
Bir stratejik amaca ilişkin hedefler gerçekleştirildiğinde o stratejik
amaca ulaşılabiliyor mu?
Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu var mı?
İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir?
Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür?
Kıyas noktaları nelerdir? Ne kadar gelişme sağlanabilir?
60
Misyon,
Vizyon,
İlke
Amaç A
Hedef A1
Hedef A2
Faaliyet
A1/1
Faaliyet
A2/1
Faaliiyet
A1/2
Faaliyet
A1/3
Amaç B
Hedef B1
Amaç C
Hedef B2‘
Hedef C2
Faaliyet
B2/1
Faaliyet
C1/1
Faaliyet
C 2/1
Faaliyet
A2/2
Faaliyet
B2/2
Faaliyet
C1/2
Faaliyet
C 2/2
Faaliyet
A2/3
Faaliyet
B2/3
Faaliyet
A2/4
Faaliyet
B1/1
Hedef C1
Faaliyet
C 2/3
Faaliyet
C 2/4
Faaliyet
C 2/5
61
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
Stratejik
Analiz
Dış ve İç
Çevre
Analizi
Stratejik
Yönlendirme
Misyon, Vizyon,
ve Hedefler
Strateji
Oluşturma
62
Strateji Oluşturma Evresi

Strateji oluşturma evresi, uygulanacak
stratejinin belirlenmesini içerir.
Amaç ve Hedeflere Ulaşma
Yöntemleri
Detaylı İş Planları
Maliyetlendirme
FAALİYET
ve
PROJELER
GİTMEK
İSTEDİĞİMİZ
YERE
NASIL
ULAŞIRIZ?
63
Faaliyetler-Stratejiler
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
SORULAR
Hedefin



Kurum her bir amaca ait
hedefleri bu başlık altında
ayrıntılı olarak açıklayacak
ve bu hedeflere ulaşmak
için gerekli olan faaliyet ve
projeleri detaylı olarak
ifade edecektir.
Her bir hedefin yerine
getirilmesinden
sorumlu
birimler(rol, sorumluluk ve
yetkileri ile) belirlenecektir.
Öncelik verilen hedeflere
ulaşmak
için
gerekli
faaliyet/stratejiler
aynı
öncelik
sırasında
ele
alınacaktır.
yerine getirilmesinde seçilen bu
faaliyet/stratejinin rolü ve önemi nedir?
Hedefleri gerçekleştirecek faaliyetlerde yol
ve yöntemler tanımlanmış mıdır?
Süre, maliyet, kalite ile ilgili ölçülebilir
kriterler bulunmakta mıdır?
Sorumlu birimler ve sorumlulukları açık
olarak belirlenmiş midir?
Aynı hedefi gerçekleştirecek alternatif
faaliyetler değerlendirilmiş midir?
Her bir faaliyet belirli bir hedefe yönelik
midir?
Faaliyetlerin
diğer faaliyet/stratejilerle
çakışan noktalarının olmamasına dikkat
edilmiş midir?
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
Stratejik
Analiz
Dış ve İç
Çevre
Analizi
Stratejik
Stratejik
Yönlendirme
Misyon, Vizyon,
ve Hedefler
Strateji
Uygulama
Oluşturma
(Organizasyon,
İnsan Kayn. Ve
Liderlik)
65
Stratejik Uygulama

Stratejilere uygun örgütsel yapının kurulması,

Kurulan örgütsel yapıda görev yapacak,
stratejileri gerçekleştirebilecek nitelikte insan
kaynaklarının seçimi, atanması ve eğitimi,

Stratejilerin
uygulanmasını
sağlayacak
stratejik
değişimleri
ve
uygulamaları
gerçekleştirebilecek nitelikte liderlerin tayini
ve uygun örgütsel iklim’in hazırlanması.
66
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
Stratejik
Analiz
Dış ve İç
Çevre
Analizi
Stratejik
Stratejik
Yönlendirme
Misyon, Vizyon,
ve Hedefler
Strateji
Uygulama
Stratejik
Oluşturma
(Organizasyon,
İnsan Kayn. Ve
Liderlik)
Kontrol
67
Stratejik Kontrol Evresi

Stratejik kontrol evresi; işletmede uygulanan
strateji ile ulaşılmak istenen amaç ve hedeflere
ne derece yaklaşıldığının belirlenmesidir.
Raporlama
Karşılaştırma
İZLEME
Geri Besleme
Ölçme Yöntemlerinin
Belirlenmesi
Performans
Göstergeleri
Performans Yönetimi
DEĞERLEME
ve
PERFORMANS
ÖLÇÜMÜ
BAŞARIMIZI
NASIL
İZLER
ve
DEĞERLENDİRİRİZ?
68
Stratejik Yönetim Süreci
Stratejik
Yönetim
Bilinci
Yaratma
Stratejik
Analiz
Dış ve İç
Çevre
Analizi
Stratejik
Stratejik
Yönlendirme
Misyon, Vizyon,
ve Hedefler
Strateji
Uygulama
Stratejik
Oluşturma
(Organizasyon,
İnsan Kayn. Ve
Liderlik)
Kontrol
69
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi





Bireyin fotoğrafını çekmektir.
Bir anlamda, farklı alanlardan bakarak bireye
gerçeğe daha yakın bir görüntü sunmaktır.
Bireyin kaynak ve becerileri ile çevre şartlarının
uyumlaştırılması sürecidir.
Bireyin gelecek yönelimlerini belirlemek ve
uygulamaya geçirmek amacı güder.
Bireyin geliştirilmesine yöneliktir.
70
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi

Kısaca siz,

Araştırmacı: Uzmanlık, bilgi, ……., …….,
……., ……., ……., ……., …….,

Gözlemci ve araştırmacı bir kişiliğiniz var. Bilgi
elde etme, ……., ……., ……., ……., …….,
……., …….,
71
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi

Oluşturduğunuz listedeki sözcükler ve
kavramlar, sizin dünyanız…
Pozitif Yönler
(Güçlü Noktalarınız)
Negatif Yönler
(Olası Zayıf Noktalarınız)
Meraklı
Bilge
…
…
Analitik
…
…
…
Bilgiç
…
…
…
…
…
…
72
Kişisel Potansiyeliniz
Fikir ve Düşünce
Boyutu
Fiziksel
Potansiyel
(Çekinik)
Eylem ve Hareket
Boyutu
Duygusal
Potansiyel
(Yardımcı)
His ve Duygu
Boyutu
Zihinsel
Potansiyel
(Baskın)
73
Zihinsel Potansiyel

Zihinsel potansiyeli yüksek insanlar,
Genel olarak, kavramlar, fikirler ve stratejilere
ilgi duyarlar.
 Fikirlerin dünyasında, güç, onay, ilham ararlar.
 Rasyonel düşünürler.
 Analiz, fikir ve proje üretme konusunda
yeteneklidir.
 Zaman olarak gelecek odaklıdır.

74
Duygusal Potansiyel

Duygusal potansiyeli yüksek insanlar,
Genel olarak, ilişkiler, insanlar, ilgi ve imaj
üzerine ilgi duyarlar.
 İnsanların dünyasında, güç, onay, ilham ararlar.
 İnsanları bir araya getirme, sıcak ve yakın
ilişkiler kurma,
insanları motive etme
konusunda yeteneklidir.
 Zaman algıları geçmişe yöneliktir.

75
Fiziksel Potansiyel

Fiziksel potansiyeli yüksek insanlar,
Genel olarak, aksiyon, uygulama, hayatta kalma,
güçlü ve bağımsız olma konularına ilgi duyarlar.
 Fiziksel dünyada, güç, onay, ilham ararlar.
 Düşünceleri
sistemli
hale
getirme
ve
uygulamaya geçirme odaklıdır.
 Zaman olarak şimdiye odaklıdır.

76
Genel Bakış ve Analiz
Beden
İş ve
Kariyer
Teknoloji
BEN
Aile
İlişkiler
Finansal
Durum
Zihinsel
Durum
77
Genel Bakış ve Analiz

Ben,





Mutlu muyum?
Hedeflerim var mı?
Hayatım bir amacı var mı?
…
İlişkiler,





Gerçekten güvendiğim dostlarım var mı?
Uzaktan olan sevdiklerimi arayıp soruyor muyum?
Yalnız mıyım?
İnsanlarla yakın ilişkiler kurabiliyor muyum?
…
78
Genel Bakış ve Analiz

Zihinsel alan,







Bilgi düzeyim nedir?
Kitap okuyor muyum?
Hafızam güçlü mü?
Kendimi geliştiriyor muyum?
Yabancı dil bilgim nedir?
…
Finansal durum,





Savurgan mıyım?
Cimri miyim?
Zor zamanlar için birikimim var mı?
Borçlarım çok mu?
…
79
Genel Bakış ve Analiz

Aile,





Aile fertleri ile aram nasıl?
Onları arayıp soruyor muyum?
Onlara hediyeler alıyor muyum?
…
Beden,





Kilo fazlam var mı?
Düzenli ve dengeli besleniyor muyum?
Check up yaptırıyor muyum?
Düzenli spor yapıyor muyum?
…
80
Genel Bakış ve Analiz

İş ve Kariyer,






İşimde daha başarılı olmak için ne yapıyorum?
İşimi seviyor muyum?
İşimle ilgili güncel gelişmeleri izliyor muyum?
Geleceğe yönelik kariyer planım ne?
…
Teknoloji,



Teknolojik gelişmeleri izliyor muyum?
Bilgi işlem teknolojilerini etkin kullanıyor muyum?
…
81
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi




Güçlü yanlar: Bireyin diğerlerine üstünlük
sağladığı varlık ve yeteneklerdir. Potansiyeli de
içerir.
Zayıf yanlar: Bireyi zayıflatan, ilerlemesini
engelleyen unsurlardır.
Fırsatlar: Birey için olumlu sonuçlar yaratabilecek
ve gelişimi için kullandığı unsurlardır.
Tehditler: Bireyin varlığını sürdürmesine engel
olabilecek
istenmeyen
durumlarla
birlikte
amaçlarını gerçekleştirmesini güçleştiren ve kendi
başarısı ile çalışmasını risk altına sokan
unsurlardır.
82
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi

Güçlü yanlar:








Sahip olduğum olanaklar,
Avantaj ve üstünlüklerim,
Neleri iyi yapabildiğim,
Hangi kaynaklara kolay ulaşabildiğim,
Dışarıdan gözlemleyenlerin, beni güçlü buldukları
alanlar,
Eğitim ve teknik bilgi düzeyim,
Olumlu özelliklerim,
Vb.
83
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi

Zayıf yanlar:








Neleri kötü yaptığım,
Yetersiz ve gereksiz yaptıklarım,
Yeniden düzenleme gerektiren alanlar,
Engellerim,
Kaçınmam gerek olan alanlar,
Bilgi ve iletişim akışımı yönelik engeller,
Başkalarınca görülen zayıf alanlarım,
Vb.
84
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi

Fırsatlar:








Çevremde neler olup bittiği,
Önümdeki fırsatlar,
Fırsat yaratan kaynaklar,
Teknoloji ve pazarda oluşan değişimler,
Hükümet politikalarındaki değişiklikler,
Sosyo-kültürel yapıdaki değişiklikler,
Yerel olaylar,
Vb.
85
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi

Tehditler:






Önümdeki engeller,
Rakiplerimin durumu,
İş, ürün veya hizmet standartlarındaki değişim,
Değişen teknoloji,
Finansal durumum,
Vb.
86
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi
Güçlü Yönleriniz
Yaratıcıyım. Yaptığım çalışmalar
arkadaşlara yeni bir bakış açısı sağlar.
Zayıf Yönleriniz
diğer Çok sayıda yapılacak iş beni bekliyor.
Çalışma arkadaşlarım, yöneticilerim ve diğer Zamanım yetmiyor.
insanlarla iletişimim iyidir.
Doğru soruları sorar ve uygun cevaplar Zaman baskısı ve yapılacak iş sayısı stres
bulurum.
düzeyimi yükseltiyor.
Dikkatli ve yaptığım işe yönelik yoğun Toplum önünde
konsantrasyon sahibiyim.
yetersizdir.
Fırsatlar
konuşma
becerilerim
Tehditler
İşten ayrılacak arkadaşımın yerine girişimcilik Çalışma arkadaşlarımdan biri, topluluk
dersini alırsam, yeni bir alana açılabilirim.
önünde konuşmakta benden daha iyi ve terfi
için onunla çekişiyorum.
Gelecek yıl, en büyük bilimsel kongrelerden İşten ayrılan arkadaşım nedeniyle, fazla mesai
birinde sunum yapmaya davet edildim.
yaptığım için yaratıcılığım zarar görüyor.
Müdür yardımcılığı kadrosu boş duruyor.
Ekonomik iklim, eğitim sektörünü daraltıyor.
87
Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi
Anlama ve algılama kolaylaşır.
 Karar alma kolaylaşır.

88
Amaç ve Hedef Belirleme

1 Ay Sonraki Hedeflerim ve Durumum

Hedefler,





Neredeyim ve Nasılım?








A,
B,
C,
…
A,
B,
C,
…
3 Ay Sonra?
6 Ay Sonra?
1 Yıl Sonra?
Daha uzun?
89
[email protected]
(212)473-7000 (D: 19230)
Ders notları için:
http://www.gultekinaltuntas.com