Transcript แนวคิดและแนวปฏิบัติในกรอบ TQF ต่อการพัฒนาคุณภาพบัณฑิต (TQF และ ม

แนวปฏิบต
ั ท
ิ ดี
ี่ ของการเรียนการสอน
การวัดและประเมินผลการเรียนรู ้
รองศาสตราจารย ์ ดร.ปาริชาติ บัว
เจริญ
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา
ภาคพายัพ เชียงใหม่
แนวคิดและแนวปฏิบต
ั ใิ นกรอบ
TQF
ต่อการพัฒนาคุณภาพ
บัณฑิต
พรบ.การศึกษาแห่งชาติ
มาตรฐานการศึกษาของชาติ
มาตรฐานการอุดมศึกษา
การบริหารจัดการ การสร ้างและพัฒนาสังคมฐาน
คุณภาพบัณฑิต การอุดมศึกษา ความรู ้และสังคมแห่งการเรียนร
กรอบมาตรฐานคุณวุฒิ (TQF)
มาตรฐานคุณวุฒส
ิ าขา/สาขาวิชา (มคอ. ๑)
มาตรฐานคุณวุฒส
ิ าขา/สาขาวิชา
(มคอ.๑)
• หมายถึง กรอบทีก
่ าหนดมาตรฐานผลการ
เรียนรู ้ของบัณฑิตในแต่ละคุณวุฒข
ิ องสาขา/
สาขาวิชาหนึง่ ... เพือ
่ ให ้หลักประกันว่า
ึ ษาจาก
บัณฑิตทีส
่ าเร็จการศก
ึ ษาต่าง ๆ มีคณ
สถาบันอุดมศก
ุ ภาพไม่น ้อย
กว่าทีก
่ าหนด
ึ ษาสามารถเพิม
• สถาบันอุดมศก
่ เติมได ้อย่าง
อิสระ ตามความต ้องการหรือเอกลักษณ์ของ
สถาบัน
มาตรฐานคุณวุฒส
ิ าขาวิชา (มคอ.
๑)
• ให ้มีการกากับดูแลคุณภาพการผลิต
บัณฑิตกันเองของแต่ละสาขาวิชา  มี
ี่ วชาญในสาขา/
คณะกรรมการผู ้เชย
สาขาวิชา ทีไ่ ด ้รับมอบหมายจาก กกอ.
• ต ้องเป็ นสากล และเป็ นทีย
่ อมรับของ
ึ ษา และ/หรือผู ้มีสว่ นได ้
สถาบันอุดมศก
ี
สว่ นเสย
• เป็ นประกาศกระทรวง ทีใ่ ห ้แนวทางใน
ึ ษาที่
การดาเนินการแก่สถาบันอุดมศก
กาหนดกลยุทธ ์การสอนและการ
ประเมินผลการเรียนรู ้
กลยุทธ ์การสอน
่ น
– การเรียนการสอนควรเป็ นไปในลักษณะทีเน้
ผู เ้ รียนเป็ นสาคัญ
– ทาการทดลองปฏิบต
ั ก
ิ ารจริงและมีโอกาสใช้
่
เครืองมื
อด้วยตนเอง
่
– มอบหมายงานเพือให้
ผูเ้ รียนได้มก
ี ารฝึ กฝนทักษะ
ด้านต่าง ๆ รู ้จักวิเคราะห ์และแก้ปัญหาด้วยตนเอง
่
– การทางานโครงงานกลุ่มหรือโครงงานเดียวให้
สามารถบู รณาการระบบและนาไปใช้งาน
กลยุทธ ์การประเมินผลการเรียนรู ้
– ตามรายละเอียดของหลักสู ตร รายวิชา และ
มาตรฐานคุณวุฒ ิ
• การทวนสอบมาตรฐานผลการเรียนรู ้
• คุณสมบัตผ
ิ ู เ้ ข้าศึกษาและการเทียบโอนผล
การเรียนรู ้
• คณาจารย ์และบุคลากรสนับสนุ นการเรียน
การสอน
• ทร ัพยากรการเรียนการสอนและการจัดการ
• แนวทางการพัฒนาคณาจารย ์
• การประกันคุณภาพหลักสู ตรและการจัดการ
เรียนการสอน
• การนามาตรฐานคุณวุฒริ ะดับปริญญาตรี
การประกันคุณภาพหลักสูตรและการ
จัดการเรียนการสอน
้
ตัวบ่งชีผลการด
าเนิ นงาน
่
1 มีการจัดทารายละเอียดของหลักสูตร ตามแบบ มคอ.๒ ทีสอดคล
้องกับกรอบมาตรฐานคุณวุฒิ
แห่งชาติ หรือ มาตรฐานคุณวุฒส
ิ าขา/สาขาวิชา (ถ ้ามี)
2 อาจารย ์ประจามีสว่ นร่วมในการวางแผน ติดตาม และทบทวนการดาเนิ นงานหลักสูตร
3 มีการจัดทารายละเอียดของรายวิชา และรายละเอียดของประสบการณ์ภาคสนาม (ถ ้ามี) ตาม
แบบ มคอ.๓ และ มคอ.๔ ก่อนการเปิ ดสอนให ้ครบทุกรายวิชา
4 มีการจัดทารายงานผลการดาเนิ นการของรายวิชา และรายงานผลการดาเนิ นการของ
้ ดภาค
ประสบการณ์ภาคสนาม (ถ ้ามี) ตามแบบ มคอ.๕ และ มคอ.๖ ภายใน ๓๐ วัน หลังสินสุ
่ ดสอนให ้ครบทุกรายวิชา
การศึกษาทีเปิ
้ ด
5 มีการจัดทารายงานผลการดาเนิ นการของหลักสูตร ตามแบบ มคอ.๗ ภายใน ๖๐ วัน หลังสินสุ
ปี การศึกษา
6 มีการพัฒนา/ปร ับปรุงการจัดการเรียนการสอน กลยุทธ ์การสอน หรือ การประเมินผลการเรียนรู ้
่
่ ้ว
จากผลการประเมินการดาเนิ นงานทีรายงานใน
มคอ.๗ ปี ทีแล
้
ต ัวบ่งชีผลการด
าเนิ นงาน
์
๗ มีการทวนสอบผลสัมฤทธิของนั
กศึกษาตามมาตรฐานผลการเรียนรู ้
่ าหนดในมคอ.๓ และมคอ.๔ (ถ ้ามี) อย่างน้อยร ้อยละ ๒๕ ของ
ทีก
่ ดสอนในแต่ละปี การศึกษา
รายวิชาทีเปิ
๘ อาจารย ์ใหม่ (ถ ้ามี) ทุกคน ได ้ร ับการปฐมนิ เทศหรือคาแนะนาด ้าน
การจัดการเรียนการสอน
๙ อาจารย ์ประจาทุกคนได ้ร ับการพัฒนาทางวิชาการ และ/หรือวิชาชีพ
อย่างน้อยปี ละหนึ่ งครง้ั
๑๐ จานวนบุคลากรสนับสนุ นการเรียนการสอน (ถ ้ามี) ได ้ร ับการ
พัฒนาวิชาการ และ/หรือวิชาชีพ ไม่นอ้ ยกว่าร ้อยละ ๕๐ ต่อปี
๑๑ ระดับความพึงพอใจของนักศึกษาปี สุดท ้าย/บัณฑิตใหม่ทมี
ี ่ ตอ
่
่ นอ้ ยกว่า ๓.๕ จากคะแนนเต็ม ๕.๐
คุณภาพหลักสูตร เฉลียไม่
่ ตอ
่ นอ้ ย
๑๒ ระดับความพึงพอใจของผู ้ใช ้บัณฑิตทีมี
่ บัณฑิตใหม่ เฉลียไม่
กว่า ๓.๕ จากคะแนนเต็ม ๕.๐
มาตรฐานคุณวุฒิ
มคอ.1
ื่ สาขา/สาขาวิชา
๑ ชอ
ื่ ปริญญาและสาขาวิชา
๒ ชอ
๓ ลักษณะของสาขา/สาขาวิชา
่ งประสงค ์
๔ คุณสมบัตข
ิ องบัณฑิตทีพึ
๕ มาตรฐานผลการเรียนรู ้
ี ทีเ่ กีย
๖ องค์กรวิชาชพ
่ วข ้อง
๗ โครงสร ้างหลักสู ตร
๘ เนือ
้ หาสาระสาคัญของสาขา/สาขาวิชา
เพิม
่ รายละเอียด
๙ กลยุทธ ์การสอนและการประเมินผลการ
เรียนรู ้
มาตรฐานคุณวุฒ ิ มคอ.1
๑๐. การทวนสอบมาตรฐานผลการเรียนรู ้
๑๑. คุณสมบัตผ
ิ ู เ้ ข้าศึกษาและการเทียบโอนผลการ
เรียนรู ้
๑๒. คณาจารย ์และบุคลากรสนับสนุ นการ
เรียนการสอน
๑๓. ทร ัพยากรการเรียนการสอนและการจัดการ
๑๔. แนวทางการพัฒนาคณาจารย ์
๑๕. การประกันคุณภาพหลักสู ตรและการ
จัดการเรียนการสอน
๑๖. การนามาตรฐานคุณวุฒริ ะดับปริญญาตรีสาขา
การพัฒนา/ปร ับปรุงหลักสู ตร
แบบเดิม
ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒ ิ
วัตถุประสงค์ของหลักสูตร
วัตถุประสงค์ของหลักสูตร
กลุม
่ เนือ
้ หาสาระสาคัญ
กลุม
่ เนือ
้ หาสาระสาคัญ
โครงสร ้างหลักสูตร
รายวิชา
ผลการเรียนรู ้
โครงสร ้างหลักสูตร รายวิชา
ผลการเรียนรู ้ (Learning Outcomes) คือ
อะไร?
• ผลการเรียนรู ้ หมายถึง สงิ่ ทีพ
่ ัฒนาขึน
้
ึ ษา ทัง้ จากการเรียนใน
ในตัวนักศก
ห ้องเรียน กิจกรรมในและนอกหลักสูตร
ั พันธ์กบ
ึ ษาอืน
ปฎิสม
ั นักศก
่ กับอาจารย์
ประสบการณ์ทเี่ กิดขึน
้ ในชว่ งเวลาที่
ึ ษาอยูใ่ นมหาวิทยาลัย
ศก
ผลการเรียนรู ้ (Learning Outcomes) คือ
อะไร?(ต่อ)
• ผลการเรียนรู ้ ต้องวัดได้ และครอบคลุมถึง
้
– สาระความรู ้ ความเข้าใจในเนื อหาวิ
ชา
– ทักษะหรือความสามารถในการนา
ความรู ้ไปใช้
่
– พฤติกรรม ทัศนคติ แนวคิด ความเชือ
อุปนิ สย
ั
• สกอ. กาหนดมาตรฐานผลการเรียนรู ้
อย่างน้อย 5 ด้าน
กรอบการเรียนรู ้ 5 ด้าน
(5 Domains of Learning)
๑. คุณธรรม จริยธรรม
๒. ความรู ้
๓. ทักษะทางปั ญญา
๔. ทักษะความสัมพันธ ์ระหว่างบุคคลและ
ความร ับผิดชอบ
๕. ทักษะการวิเคราะห ์เชิงตัวเลข การ
่
สือสาร
และการใช้เทคโนโลยี
สารสนเทศ
ผลการเรียนรู ้ของแต่ละหลักสู ตร
กาหนดจากข้อมู ลใด?
• สถานการณ์ภายนอก (เศรษฐกิจ/
สังคม)
• ปร ัชญา ปณิ ธาน ของมหาวิทยาลัย
• ปร ัชญา ปณิ ธาน วัตถุประสงค ์ ของ
หลักสู ตร
• ความต้องการของผู ใ้ ช้บณ
ั ฑิต
• กรอบมาตรฐานคุณวุฒแ
ิ ห่งชาติ (ถ้ายัง
ไม่มม
ี าตรฐานคุณวุฒส
ิ าขาวิชา)
่
• มาตรฐานคุณวุฒส
ิ าขาวิชา ซึงรวมถึ
ง
– มาตรฐานวิชาชีพ (ถ้ามี)
การถ่ายทอดผลการเรียนรู ้ จากกรอบ
มาตรฐานคุณวุฒฯ
ิ
สู ห
่ ลักสู ตร
กรอบมาตรฐานคุณวุฒิฯ
แห่งชาติ
มาตรฐานคุณวุฒิสาขาวิชา
หลักสูตร
การบรรลุผลการเรียนรู ้ของ
บั
ณ
ฑิ
ต
• การดาเนิ นการหลักสู ตร
– โครงสร ้างหลักสู ตร รายวิชา
– นักศึกษา ต้องคานึ งถึงคุณสมบัตท
ิ ต้
ี่ องการ
ให้เหมาะสมกับหลักสู ตร
– ทร ัพยากร (resources)
• อาจารย ์
• บุคลากรสนับสนุ น
• ทร ัพยากรสนับสนุ นการเรียนการสอน
– กระบวนการเรียนการสอน/การประเมิน
์
ผลสัมฤทธิของนั
กศึกษา
• การบริหารจัดการ และกากับดู แล
– การวางแผน ติดตาม ทวนสอบ ประเมิน
การวางแผนหลักสู ตร
• กาหนดผลการเรียนรู ้ ทัง้ ๕ ด ้าน (บางสาขา
สามารถกาหนดเพิม
่ เติมได ้ตามความเหมาะสม)
• กาหนดโครงสร ้างหลักสูตร และรายวิชา
• กระจายความรับผิดชอบต่อผลการเรียนรู ้สูร่ ายวิชา
• กาหนดกลยุทธ์การสอนและการประเมินผลการ
เรียนรู ้ สาหรับการเรียนรู ้แต่ละด ้าน
ั ฤทธิข
• กาหนดการติดตาม ทวนสอบผลสม
์ อง
ึ ษา ประเมินผลการดาเนินการในระดับ
นักศก
รายวิชา/หลักสูตร
• การบริหารจัดการ/การประกันคุณภาพ/การประเมิน
• กาหนดการทบทวนผลการดาเนินการและแก ้ไข
รายละเอียดหลักสู ตร (มคอ.
๒)
• การอธิบายภาพรวมของการจัดหลักสู ตร
่
การจัดการเรียนการสอน ทีจะท
าให้
บัณฑิตบรรลุผลการเรียนรู ้ของหลักสู ตร
่ ายทอดมาจากกรอบมาตรฐาน
ซึงถ่
คุณวุฒริ ะดับอุดมศึกษาแห่งชาติ หรือ
จากมาตรฐานคุณวุฒส
ิ าขาวิชา (ถ้ามี)
• ผลการเรียนรู ้ของหลักสู ตร ต้องครบถ้วน
่
ทัง้ ๕ ด้านและไม่ตากว่
า มาตรฐานผล
่ าหนดไว้ในกรอบมาตรฐาน
การเรียนรู ้ทีก
ส่วนประกอบของ
รายละเอียดของหลักสู ตร
หมวดที่ ๑. ข ้อมูลทั่วไป
หมวดที่ ๒. ข ้อมูลเฉพาะของหลักสูตร
ึ ษา การ
หมวดที่ ๓. ระบบการจัดการศก
ดาเนินการ และโครงสร ้าง
หลักสูตร
หมวดที่ ๔ ผลการเรียนรู ้ กลยุทธ์การสอน
และการประเมินผลการ
เรียนรู ้
หมวดที่ ๕. หลักเกณฑ์ในการประเมินผล
หมวดที่ ๖. การพัฒนาคณาจารย์และ
บุคลากร
หมวดที่ ๔. ผลการเรียนรู ้ กลยุทธ ์
การสอนและการประเมินผล
๑. การพัฒนาคุณลักษณะพิเศษของ
นักศึกษา
๒. การพัฒนาผลการเรียนรู ้แต่ละด้าน
่ องพัฒนา
๑. ผลการเรียนรู ้ทีต้
๒. กลยุทธ ์การสอน
๓. กลยุทธ ์การประเมินผล
่
๓. แผนทีแสดงการกระจายความ
ร ับผิดชอบต่อผลการเรียนรู ้ จาก
หมวดที่ ๕. หลักเกณฑ ์ในการ
ประเมินผลนักศึกษา
๑. กฎระเบียบหรือหลักเกณฑ ์ในการให ้ระดับ
คะแนน (เกรด)
๒. กระบวนการทวนสอบมาตรฐานผลสัมฤทธิ ์
ของนักศึกษา
๓. เกณฑ ์การสาเร็จการศึกษาของหลักสูตร
หมวดที่ ๘. การประเมินและ
ปร ับปรุงการดาเนิ นการของหลักสู ตร
๑. การประเมินประสิทธิผลของการสอน
๑. การประเมินกลยุทธ ์การสอน
๒. การประเมินทักษะของอาจารย ์ในการใช้กล
ยุทธ ์การสอน
๒. การประเมินหลักสู ตรในภาพรวม
๓. การประเมินผลการดาเนิ นงานตามที่
กาหนดในรายละเอียดหลักสู ตร
๔. การทบทวนผลการประเมินและวางแผน
ปร ับปรุง
บทสรุป
• รายละเอียดหลักสู ตร
– เป็ นสว่ นหนึง่ ของกลไกการประกัน
ึ ษา ด้านมาตรฐาน
คุณภาพการศก
คุณภาพบัณฑิต ให ้เป็ นไปตามที่
กาหนดในกรอบมาตรฐานคุณวุฒ ิ
ึ ษาของชาติและมาตรฐาน
ระดับอุดมศก
คุณวุฒข
ิ องสาขาวิชา(ถ ้ามี)
– เป็ นแผนการดาเนินการให ้บรรลุ
วัตถุประสงค์ของหลักสูตร ทีค
่ ณาจารย์
ประโยชน์ทได้
ี่ ร ับ
• ผู ้เรียน
มีมาตรฐานตามผลการเรียนรู ้
• ผู ้พัฒนาหลักสูตร มีแนวทางในการพัฒนา
หลักสูตรตาม
มาตรฐานระดับชาติ
• ผู ้ใชบั้ ณฑิต
มีความพึงพอใจในทักษะ
ความสามารถของบัณฑิต
ึ ษา มีคณ
• สถาบันอุดมศก
ุ ภาพในการจัดการ
ึ ษา และ
การศก