Transcript Korzyści i zagrożenia związane z aktywnością fizyczną

Korzyści i zagrożenia
związane z aktywnością
fizyczną
Co kryje się od pojęciem
„aktywność fizyczna”
“Wysiłek fizyczny
(aktywność fizyczna)
to praca mięśni szkieletowych wraz
z całym zespołem towarzyszących
jej czynnościowych zmian w
organizmie”
(Kozłowski i Nazar, 1995, s.155)
Aktywność fizyczna
to proces edukacyjny,
którego podstawowym elementem
na płaszczyźnie kultury fizycznej
nie jest usprawnianie,
lecz osiągnięcie nawyku ruchu
(Krawański, 1993)
Jednym z najważniejszych
składników zdrowego stylu życia
jest regularna aktywność fizyczna
Składowe stylu życia i miejsce
w nim aktywności fizycznej
(za: Drabik, 1996)
Właściwe
odżywianie
Kontrola masy
ciała
Radzenie sobie
ze stresem
Nienadużywanie
używek
Aktywność
fizyczna
Niepalenie
tytoniu
Dostateczna ilość
snu
Styl życia - podstawowym
uwarunkowaniem zdrowia
(za: Drabik, 1995)
czynniki
genetyczne
służba
medyczna
czynniki
środowiska
Styl Życia
Aktywność fizyczna:
• jest przeciwwagą dla pracy umysłowej i stresu,
• zaspokaja potrzebę zabawy, odpoczynku, rozrywki,
• ma udział w zapobieganiu zaburzeniom i chorobom układu
ruchu, zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia, cukrzycy,
otyłości, nowotworów, osteoporozy,
• ważna jest w terapii różnych chorób, w kształtowaniu
odporności
na
choroby,
pomaga
osobom
niepełnosprawnym w powrocie do normalnego życia,
• pomnaża zdrowie fizyczne i podtrzymuje siły biologiczne
człowieka,
• może być skuteczna w patologii społecznej,
• może być źródłem sukcesów i radości.
Od czego zależą efekty
zachodzących w
organizmie zmian ?
Zmiany adaptacyjne zależą w
dużej mierze od:
(Jegier, 1995)
• rodzaju podejmowanego wysiłku
fizycznego,
• intensywności wysiłku fizycznego,
• czasu trwania wysiłku fizycznego,
• stanu przygotowania czynnościowego
organizmu
Ważny jest także rodzaj
aktywności fizycznej
Wpływ
różnych
rodzajów
aktywności
fizycznej
na układ
krążenia
(Brown i
Henderson,
1984, Yacenda,
1995)
Korzyści
Średnie
Małe
T
konkurencje triathlonu
B
bieg
A
aerobik
R
jazda na rowerze
P
pływanie
M
marsz
S
trening siły
Duże
Efekty regularnej aktywności
fizycznej
(AAHPERD,1981)
Regularna aktywność fizyczna
utrzymanie
właściwej
masy ciała
rozwój
naczyń
włosowatyc
h serca
wzmocnienie
układu kostnostawowego
Zmniejszenie
pracy serca w
wysiłkach
submaksymalnych
redukcja ryzyka
chorób układu
krążenia
wzmocnienie
mięśni, ścięgien
i wiązadeł
obniżenie nadciśnienia skurczowego
i rozkurczowego
krwi
redukcja
poziomu
lipidów
we krwi
Efekty treningu wytrzymałościowego
(AAHPERD,1981)
Poprawa poziomu wydolności fizycznej
~50%
~ 50%
poprawa krążenia krwi
(pojemności wyrzutowej)
silniejsze serce
(pojemność
skurczowa)
lepsze
dostarczanie
tlenu do mięśni
(więcej
kapilarów)
poprawa zdolności pozyskania tlenu z
krwi pracujących mięśni
lepsze wykorzystanie tlenu z krwi
dostarczanej do pracujących mięśni
(więcej mitochondriów i większy ich
rozmiar)
poprawa reakcji enzymatycznych
Zaobserwowano również
szereg pozytywnych zmian
psycho-społecznych
Wybrane efekty psychospołeczne aktywności
fizycznej u osób zdrowych i chorych
(Vouri, 1987)
W ZR O ST
Z M N IE JS Z E N IE
S z yb k ośc i u czen ia się
N ad u ż yw an ia a lk oh o lu
A sertyw n o śc i
Z au fan ia
G n iew u
E m ocjon a ln ej stab iliz acji
N ieza leżn ośc i
Z d o ln ości in telek tu a ln ych
P am ięci
P ostrz egan ia
P op u la rn ośc i
S am ok on tro li
L ęk u
Z a gu b ien ia
D ep resji
B ó ló w g łow y
W ro g o ści
F o b ii
P sych o tyczn ych zach ow a ń
S tan ó w stresow ych
S atysfak cji sek su a ln ej
N ap ięc ia
D ob reg o sam op oczu c ia
B łęd ó w w p rac y
W yd ajn ości p rac y
Ale uważajcie . . .
Ryzyko związane z
aktywnością fizyczną
Aktywność fizyczna staje się zagrożeniem
wówczas, kiedy:
1. Aktywność podejmowana jest sporadycznie;
2. Nieprzestrzegane są założenia metodyczne zajęć ruchowych;
3. Wysiłek fizyczny jest niedostosowany do możliwości organizmu;
4. Brak jest odpowiednich przerw między treningami;
5. Brak przygotowania kondycyjno - koordynacyjnego;
6. Brak rozgrzewki i części końcowej treningu, a w niej ćwiczeń o
charakterze gibkościowym i strechingu;
7. Nieuwzdlędnianie są wskazania medyczne;
8. Lekceważone są zasady bezpieczeństwa;
9. Używanie nieodpowiedniego sprzętu;
10.Niedostosowanie typu zajęć i ubioru do warunków
klimatycznych;
Najczęściej spotykanym, niekorzystnym efektem
aktywności fizycznej są urazy.
Należy jednak pamiętać, że urazy są najczęściej związane
zarówno ze zbyt dużą aktywnością fizyczną, jak i jej
sporadycznością.
Aktywność fizyczna może prowadzić nawet do
śmierci
Większość zgonów dotyczy osób,
które miały
problemy zdrowotne
z układem krążenia, wady wrodzone
serca lub lekceważyły symptomy
zagrożenia zawałem serca
(A.H.A., 1990)
Takie ryzyko występuje jednak
głównie podczas
skrajnie wyczerpujących wysiłków
i zaznacza się nawet u zawodników
wytrenowanych
(za: Drabik,1995)
Podsumowanie
Serce
Wytrenowane serce przy tym
samym wysiłku mniej się męczy i ...
...pracuje bardziej ekonomicznie
wytrenowane serce ma znacznie
większe możliwości rezerwowe
Mózg
Poprawa ukrwienia
Poprawa procesów koncentracji, uwagi i
funkcji intelektualnych
Przewód pokarmowy
Lepsze trawienie
Normalizacja apetytu
Mniej problemów z zaparciem
Płuca
Lepsze wykorzystanie pojemności płuc
Wzmocnienie mięśni oddechowych
Sprawniejsze oczyszczanie oskrzeli
Skóra
Lepsze ukrwienie
Opóźnianie procesów starzenia skóry
Młodszy wygląd
Kości
Elastyczniejsze
Mniej podatne na odwapnienie (również u starszych)
Bardziej odporne na złamania
Mięśnie
Lepsza wytrzymałość i większa siła
Możliwość dłuższej pracy bez zmęczenia
Prawidłowy stan napięcia – lepsza, sprężysta
sylwetka
Tkanka tłuszczowa
Długotrwały umiarkowany wysiłek fizyczny sprzyja
pozbyciu się nadmiaru tkanki tłuszczowej
Stawy
Większy zakres ruchów
Większa odporność na urazy
Krew
Dostarcza więcej tlenu do tkanek
Lepsza eliminacja zbędnych produktów
przemiany materii
Poprawa składu lipidów – mniej “złego” ,
więcej “dobrego” cholesterolu
Lepsza regulacja poziomu cukru we krwi
Naczynia krwionośne i limfatyczne
Poprawa krążenia krwi i limfy
Przeciwdziałanie powstawaniu zmian
miażdżycowych
Normalizacja ciśnienia krwi
Psychika
Poprawa obrazu “własnego ja”
Satysfakcja z własnej sprawności
Odwaga i optymizm
Chęć do czynu
Łatwiejsze radzenie sobie ze stresem
System nerwowy
Lepsza koordynacja ruchowa
Szybszy refleks
Niekorzystne efekty
aktywności fizycznej
Korzystne efekty
aktywności fizycznej