Transcript ราชประชา_Lep_Forecast_13กย.55n

้ น
การพยากรณ์การเกิดโรคเรือ
ประเทศไทย พ.ศ. 2556
ั
สถาบันราชประชาสมาสย
ความสาค ัญ
ความชุกโรคตา
่
• ลาดับความสาคัญของโรคลดลงในทุกระดับ
• แพทย์ & เจ ้าหน ้าทีส
่ าธารณสุขขาดความ
ตระหนัก & ทักษะ
• ประชาชนขาดความตระหนัก
้
• ความล่าชาในการตรวจวิ
นจ
ิ ฉั ย
วัตถุประสงค์
ี่ งของการเกิด
• เพือ
่ ประเมินความเสย
โรคเรือ
้ นรายอาเภอ ในปี พ.ศ. 2556
ึ ษา
วิธก
ี ารศก
• ระบาดวิทยาเชงิ พรรณนา
• Risk analysis matrix
• ประเมินผลการพยากรณ์
– Screening
เครือ
่ งมือ
1. ข ้อมูลโรคเรือ
้ นจากระบบรายงานของ
ั
สถาบันราชประชาสมาสย
ปี พ.ศ. 2527-2554
2. ข ้อมูลประชากร จากสานักทะเบียนกลาง
กรมการปกครอง ปี พ.ศ. 2527-2554
ึ ษา
ผลการศก
้ นในประเทศไทย
สถานการณ์โรคเรือ
ตงแต่
ั้
ปี 2527-2554
อัตรา 1 ต่อประชากร 10 000 คน
10
MDT Implementation (2527)
PR 8.9
Achieving Elimination Goal (2537)
1
DR 0.7
0. 11
0.1
0.04
ปี พ.ศ.
0.01
2527 2529 2531 2533 2535 2537 2539 2541 2543 2545 2547 2549 2551 2553
จานวนผู ้ป่ วยใหม่ และอัตราการตรวจพบผู ้ป่ วยใหม่
ตัง้ แต่ปี 2538-2554
อัตราการค ้นพบผู ้ป่ วยใหม่
ต่อประชากร 100,000 คน
จานวน(คน)
1457
จานวนผู ้ป่ วยใหม่
1297
1197
2.2
3
อัตราการค ้นพบผู ้ป่ วยใหม่
2.4
1111
2
1037
1.8
1000
1.7
797
864
1000
1.45
1.3
1.4
705
1.12
1.03
1.03
0.99
638
652
615
1
0.8
506
0.63
401
0.56
358
0.63
0.44
405
280
0
-1
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
ปี พ.ศ.
2547
2548
2549
2550
2551
2552
2553
2554
ั ว่ นผูป
สดส
้ ่ วยใหม่ทเี่ ป็นเด็ก (0-14 ปี )
ปี 2527-2554
%
16
14
12
10
8
6
4
2
0
7 52 9 53 1 53 3 53 5 53 7 53 9 54 1 54 3 54 5 54 7 54 9 55 1 55 3
252
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
ั ว
่ นผูป
จานวน และสดส
้ ่ วยใหม่ทม
ี่ ค
ี วามพิการระด ับ 2
ตงแต่
ั้
ปี 2543-2554
จานวน
Number of Gr.2
ร ้อยละ
Proportion of Gr.2
160
16
141
140
140
14
14
14
12.5
120
14.53
13.82
12.22
12.07
111
10.3610
88
80
12
11.46
11.36
100
14
14.81
85
72
77
8
60
58
60
49
6
52
40
29
4
20
2
0
0
2543
2544
2545
2546
2547
2548
พ.ศ.
2549
2550
2551
2552
2553
2554
การกระจายของผู ้ป่ วยโรคเรือ
้ น จาแนกรายภาค ปี 2554
เหนือ 13 % (90 คน)
กลาง 14 % (91 คน)
เหนือ 17 % (47 คน)
ตะว ันออกเฉียงเหนือ
52 % (353 คน)
ตะว ันออกเฉียงเหนือ
51 % (142 คน)
ใต้ 20 % (57คน)
ใต้ 21 % (144 คน)
ตะว ันออกเฉียงเหนือ
กลาง 12 % (34 คน)
ใต้
กลาง
เหนือ
ตะว ันออกเฉียงเหนือ
ใต้
กลาง
เหนือ
ผูป
้ ่ วยในทะเบียนร ักษา 678 คน
ผูป
้ ่ วยใหม่ 280 คน
(ณ 31 ธ ันวาคม 2554)
(ตงแต่
ั้
1 มกราคม- 31 ธ ันวาคม 2554)
จานวนผู ้ป่ วยโรคเรือ
้ นรายใหม่
รายอาเภอ ปี 2544
ไม่พบผู ้ป่ วยใหม่
มี 549 อาเภอ (59.29 %)
พบผู ้ป่ วยใหม่อาเภอละ 1-2 คน
มี 285 อาเภอ (30.78 %)
พบผู ้ป่ วยใหม่อาเภอละ 3-4 คน
มี 54 อาเภอ (5.83 %)
พบผู ้ป่ วยใหม่อาเภอละตัง้ แต่ 5 คนขึน
้ ไป
มี 38 อาเภอ (4.10 %)
จานวนผู ้ป่ วยโรคเรือ
้ นรายใหม่
รายอาเภอ ปี 2554
ไม่พบผู ้ป่ วยใหม่
มี 744 อาเภอ (80.17 %)
พบผู ้ป่ วยใหม่อาเภอละ 1-2 คน
มี 162 อาเภอ (17.46 %)
พบผู ้ป่ วยใหม่อาเภอละ 3-4 คน
มี 19 อาเภอ (2.05 %)
พบผู ้ป่ วยใหม่อาเภอละตัง้ แต่ 5 คนขึน
้ ไป
มี 3 อาเภอ (0.32 %)
วิธพ
ี ยากรณ์การเกิดโรค
• Risk analysis matrix
– ต ัวชวี้ ัดด้านโอกาส
– ด้านความรุนแรง
นิยามตัวชวี้ ด
ั
้ น
โอกาสการเกิดโรคเรือ
ั ผัสโรคร่วมบ ้าน (House-hold contact)
ผู ้สม
ั ผัสโรคร่วมบ ้านของผู ้ป่ วยประเภทเชอ
ื้ มาก (Multibacillary leprosy: MB) มี
– ผู ้สม
ี่ งในการเกิดโรค 5 – 8 เท่า
ความเสย
ั ผัสโรคร่วมบ ้านกับผู ้ป่ วยประเภทเชอ
ื้ น ้อย (Paucibacillary leprosy: PB) มี
– ผู ้สม
ี่ งในการเกิดโรค 2 เท่า
ความเสย
้ น
ความรุนแรงของการเกิดโรคเรือ
พืน
้ ทีท
่ ม
ี่ รี ายงานการตรวจพบผู ้ป่ วยโรคเรือ
้ นใหม่ ในรอบ 5 ปี ทผ
ี่ า่ นมา
1. ผู ้ป่ วยใหม่ทเี่ ป็ นเด็ก (อายุตา่ กว่า 15 ปี ) ปี ใดปี หนึง่ ในรอบ 5 ปี
2. จานวนปี ทพ
ี่ บผู ้ป่ วยใหม่ ในรอบ 5 ปี
3. จานวนผู ้ป่ วยใหม่ทพ
ี่ บ ในรอบ 5 ปี
้ น
ตารางที่ 1 ต ัวชวี้ ัดและเกณฑ์ของโอกาสและความรุนแรงของการเกิดโรคเรือ
ต ัวชวี้ ัดด้านโอกาส
โอกาส (ปั จจัยทีม
่ ผ
ี ลต่อการเกิดโรค)
1
ั ผัสโรคร่วมบ ้านของผู ้ป่ วย ในรอบ 5 ปี ทีผ
ผู ้สม
่ า่ นมา
2
3
4
PB
5
MB
คะแนนของโอกาส
ต ัวชวี้ ัดด้านความรุนแรง
ความรุนแรง
1. มีผู ้ป่ วยใหม่เป็ นเด็ก ในรอบ 5 ปี ทีผ
่ า่ นมา
2. จานวนปี ทพ
ี่ บผู ้ป่ วยใหม่ ในรอบ 5 ปี ทีผ
่ า่ นมา
3. จานวนผู ้ป่ วยใหม่ทพ
ี่ บในรอบ 5 ปี ทีผ
่ า่ นมา
คะแนนของความรุนแรง
1
2
3
4
5
ไม่ม ี
มี
1
2
3
4
5
1-2
3-4
5-6
7-9
10+
ี่ งของแต่ละพืน
้ ที่
ตารางที่ 2 แสดงการให้คะแนนความเสย
้ ที่
พืน
A
B
C
D
E
2
2
5
5
5
1. มีผู ้ป่ วยใหม่เป็ นเด็กในรอบ 5 ปี ทผ
ี่ า่ นมา
1
1
1
1
2
2. จานวนปี ทพ
ี่ บผู ้ป่ วยใหม่ในรอบ 5 ปี ทผ
ี่ า่ นมา
1
2
3
4
5
3. จานวนผู ้ป่ วยใหม่ทพ
ี่ บในรอบ 5 ปี ทผ
ี่ า่ นมา
1
2
3
4
5
3*5/12
5*5/12
9*5/12
12*12/12
=1.25
=2.08
7*5/12
2.5
4.16
14.60
18.75
25
คะแนนของโอกาส
คะแนนของความรุนแรง
คะแนนของความรุนแรง (ทาให ้เป็ น 1-5)
ี่ ง
รวมคะแนนความเสย
(โอกาส x ความรุนแรง)
น ้อย 1-9 คะแนน
ปานกลาง 10-19 คะแนน
=2.92
=3.75
=5
มาก 20-25 คะแนน
ี่ งการเกิดโรคเรือ
้ น
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสย
ปี 2556
569 อาเภอ (61%จาก 928 อาเภอ)
่ งน ้อย มี 423 อาเภอ (45.58%)
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสีย
่ งปานกลาง มี 79 อาเภอ (8.51%)
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสีย
่ งมาก มี 67 อาเภอ (7.22%)
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสีย
77 จังหวัด 928 อาเภอ
ี่ ง
้ ทีท
ตารางที่ 3 มาตรการการดาเนินงานตามพืน
่ ม
ี่ ค
ี วามเสย
้ น ปี 2556
การเกิดโรคเรือ
ี่ งน้อย
เสย
(423 อาเภอ)
ี่ งปานกลาง
เสย
(79 อาเภอ)
ี่ งมาก
เสย
(67 อาเภอ)
ึ ษา
1. ให้สข
ุ ศก
ั ันธ์
ประชาสมพ
1. รณรงค์สร้างความ
้ นทงั้
ตระหน ักเรือ
่ งโรคเรือ
อาเภอ
1. รณรงค์สร้างความตระหน ัก
้ นทงอ
เรือ
่ งโรคเรือ
ั้ าเภอ
ั ัสโรคร่วม
2. ตรวจผูส
้ มผ
บ้านทุกคน
ั
2. ค ัดกรองผูส
้ งสย
ั
2. ค ัดกรองผูส
้ งสย
3. สอบสวนโรคเมือ
่ พบ
ผูป
้ ่ วยใหม่
ั ัสโรคร่วมบ้าน
3. ตรวจผูส
้ มผ
ทุกคน
ั ัสโรคร่วมบ้านทุก
3. ตรวจผูส
้ มผ
คน
* มาตรการนี้
ดาเนินการในพืน
้ ทีท
่ ไี่ ม่ม ี
ผู ้ป่ วย
4. สอบสวนโรคเมือ
่ พบ
ผูป
้ ่ วยใหม่
4. สอบสวนโรคเมือ
่ พบผูป
้ ่ วยใหม่
5. สารวจหมูบ
่ า้ นแบบเร็ ว
(Rapid village survey: RVS) ใน
หมูบ
่ า้ นทีม
่ ผ
ี ป
ู ้ ่ วยใหม่เด็ กในรอบ
5 ปี
ี่ ง
การประเมินผลการพยากรณ์ความเสย
้ น ปี 2554
การเกิดโรคเรือ
ี่ งการเกิดโรคเรือ
้ น
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสย
ปี 2554
626 อาเภอ (67%จาก 928 อาเภอ)
่ งน ้อย มี 436 อาเภอ (46.98%)
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสีย
่ งปานกลาง มี 105 อาเภอ (11.31%)
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสีย
่ งมาก มี 85 อาเภอ (9.16%)
อาเภอทีม
่ ค
ี วามเสีย
77 จังหวัด 928 อาเภอ
ี่ งสูง 190 อาเภอ
เสย
ี่ งการเกิดโรคเรือ
้ น และจานวนอาเภอทีค
ตารางที่ 4 การพยากรณ์ความเสย
่ น
้ พบ
ผูป
้ ่ วยใหม่ ในปี พ.ศ. 2554
จานวนอาเภอ
้ ที่
พืน
ี่ งสูง
ผลการพยากรณ์ เสย
ี่ งปี 2554 เสย
ความเสย
่ี งตา่
รวม
พบ
ผูป
้ ่ วยใหม่
ไม่พบ
ผูป
้ ่ วยใหม่
รวม
82
108
190
78
358
436
160
466
626
ความไว (Sensitivity) = 82/160*100 = 51.25 %
ค่าพยากรณ์บวก (Predictive value of positive) = 82/190*100 = 43.16 %
ี่ ง
้ ทีท
ตารางที่ 5 การเปรียบเทียบจานวนผูป
้ ่ วยใหม่ทค
ี่ น
้ พบในพืน
่ ม
ี่ ค
ี วามเสย
ี่ งตา่ ปี พ.ศ. 2554
้ นสูงก ับพืน
้ ทีท
การเกิดโรคเรือ
่ ม
ี่ ค
ี วามเสย
ปี พ.ศ. 2554
(ผูป
้ ่ วยใหม่ 254 คน)
้ ที่
พืน
จานวนผูป
้ ่ วยใหม่
ทีค
่ น
้ พบ
ี่ งสูง
้ ทีค
พืน
่ วามเสย
(190 อาเภอ)
ี่ งตา
้ ทีค
พืน
่ วามเสย
่
(436 อาเภอ)
153
(60.24 %)
101
(39.76 %)
สรุป
ี่ งในการเกิดโรคเรือ
• ผลการพยากรณ์ความเสย
้ น ปี 2554
– Sensitivity เพียงแค่ 51.25%
– Predictive value of positive เท่ากับ 43.16%
ี่ งสูง สามารถพบ
– แต่ใน 20.47% ของอาเภอทีม
่ ค
ี วามเสย
ผู ้ป่ วยใหม่ได ้ถึง 60.24%
ี่ งนี้ มีความ
• จึงถือว่าการพยากรณ์พน
ื้ ทีค
่ วามเสย
ื่ ถือเพียงพอทีจ
่ ยเพิม
ิ ธิภาพใน
น่าเชอ
่ ะชว
่ ประสท
การชเ้ี ป้าหมายเพือ
่ การดาเนินงานเร่งร ัดค้นหา
้ นทีเ่ หมาะสมก ับสถานการณ์ของโรค
ผูป
้ ่ วยโรคเรือ
้ นทีต
เรือ
่ า
่ ลง
ข้อจาก ัด
• รายงานผู ้ป่ วยใหม่ (New case)
– การตรวจพบผู ้ป่ วย (Case Detection)
่ บ
– ไม่ใชอ
ุ ต
ั ก
ิ ารณ์ของโรค (Incidence)
– Case Detection ก็ขน
ึ้ อยูก
่ บ
ั กิจกรรมการดาเนินงาน
• ระยะฟั กตัวของโรคยาวนานขึน
้ ตัง้ แต่ 3 – 12 ปี
ขอบคุณคะ