Transcript Rynkowy system finansowy

1.
2.
M. Górski, Rynkowy system finansowy. PWE,
Warszawa 2009
Rynki, instrumenty i instytucje finansowe.
pr. zbior. pod red. J. Czekaja, PWN,
Warszawa 2008
Roczne raporty NBP Rozwój systemu finansowego w
Polsce w 2006 r. www.nbp.pl
2.
www. knf.gov.pl – rynek
kapitałowy/publikacje/broszury:
 P. Biernacki, P. Szulec: "Pierwsze kroki na rynku
kapitałowym"
 K. Jajuga: "Wprowadzenie do inwestycji
finansowych"
 K. Jajuga: "Obligacje i akcje"
 K. Jajuga: "Instrumenty pochodne"
 K. Jajuga: "Rynek wtórny papierów wartościowych"
 K. Jajuga: "Podstawowe strategie inwestowania"
1.


System
finansowy
jest
częścią
systemu
ekonomicznego, która umożliwia świadczenie usług
pozwalających na
krążenie
siły nabywczej
w
gospodarce.
W jego skład wchodzą:
publiczny (fiskalny) system finansowy
rynkowy system finansowy
System
społeczny
Inne
systemy
System
polityczny
System
prawny
System
ekonomiczny
Sfera
finansowa
Gospodarka
finansowa
podmiotów sfery
realnej
Sfera realna
System
finansowy
Publiczny
system
finansowy
Rynkowy
system
finansowy
 Publiczny
– funkcjonowanie systemu
regulowane jest za pomocą norm
prawnych i decyzji państwa, związany
przede wszystkim z dostarczaniem dóbr
i usług i charakterze publicznym
 Rynkowy
– jego funkcjonowanie regulują
mechanizmy rynkowe
Rynkowy system finansowy, w odróżnieniu od
publicznego, funkcjonuje przede wszystkim w
oparciu o transakcje, w których co najmniej
jedna strona jest instytucją prywatną dlatego
często
bywa
nazywany
także
prywatnym systemem finansowym
System finansowy w gospodarce rynkowej
to mechanizm współtworzenia siły
nabywczej oraz jej przepływu między
niefinansowym i podmiotami
gospodarczymi, pełni istotne funkcje
związane z transferem kapitału od
podmiotów posiadających jego nadwyżki
do podmiotów, które go poszukują.
System finansowy jest więc pośrednikiem
między podmiotami gospodarki realnej



monetarne (pieniężne) obejmujące kreowanie
pieniądza oraz jego przepływ
kapitałowe umożliwiające swobodne pozyskiwanie,
przemieszczanie i lokowanie kapitałów, tak aby
przyniosły maksymalny zysk instytucje finansowe (lub
mechanizm rynku papierów wartościowych)
umożliwiają transformację ryzyka, wielkości i
terminów udostępnianych funduszy
kontrolne wyrażające się w umożliwianiu właścicielom
pożyczonych środków monitorowania wykorzystania
funduszy w celu zwiększenia ich wartości i
prawdopodobieństwa odzyskania.











oszczędnościowa
elastycznego kształtowania struktury czasowej konsumpcji i
inwestycji
zapewniania płynności aktywów finansowych
kredytowa
płatnicza
ochrony przed ryzykiem
transmisji polityki gospodarczej
obniżania kosztów transakcyjnych
wycena instrumentów i usług finansowych
dyscyplinowanie uczestników rynków finansowych
integrowanie działalności podmiotów gospodarczych
W skład systemu finansowego wchodzą:
 instrumenty finansowe – są nośnikami siły nabywczej
 rynki finansowe - zapewniają przepływ siły nabywczej
 instytucje finansowe – aktywizują rynki
 zasady określające sposób ich funkcjonowania –
porządkują sposób działania powyższych elementów
W skład systemu finansowego wchodzą:
 INSTRUMENTY
FINANSOWE – SĄ
NOŚNIKAMI SIŁY NABYWCZEJ



rynki finansowe - zapewniają przepływ siły nabywczej
instytucje finansowe – aktywizują rynki
zasady określające sposób ich funkcjonowania –
porządkują sposób działania powyższych elementów
Kontrakt, który powoduje powstanie aktywów
finansowych u jednej ze stron i zobowiązania
finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej
ze stron pod warunkiem, że z kontraktu zawartego
między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie
wynikają skutki gospodarcze ► przyrzeczenie, że
zainwestowane dzisiaj środki pieniężne zapewnią
określone płatności w przyszłości (zwrot, odsetki,
dywidendy czy inne)
Instrumentami finansowymi są:
 papiery wartościowe
 niebędące papierami wartościowymi:
a) tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania (certyfikaty
inwestycyjne, jednostki uczestnictwa),
b) instrumenty rynku pieniężnego,
c) finansowe kontrakty terminowe
d) opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy
procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje oraz równoważne
instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie,
e) pochodne instrumenty towarowe
f) inne instrumenty, jeżeli zostały dopuszczone do obrotu na rynku
regulowanym na terytorium państwa członkowskiego lub są przedmiotem
ubiegania się o takie dopuszczenie






W aspekcie rodzaju praw majątkowych:
instrumenty własnościowe
instrumenty wierzycielskie
Ze względu na generowane dochody:
o stałym dochodzie
o zmiennym dochodzie








Ze względu na sposób przenoszenia tytułu własności
(tylko papiery wartościowe):
na okaziciela
imienne
na zlecenie
Ze względu na funkcje pełnione w gospodarce:
lokacyjne papiery wartościowe
dowodowe papiery wartościowe
rozliczeniowe papiery wartościowe







Według kryterium czasu:
krótkoterminowe
średnioterminowe
długoterminowe
Ze względu na cel korzystania:
transferu kapitału
transferu ryzyka
kontrakt, w którym jedna strona,
dysponująca nadmiarem kapitału,
przekazuje go drugiej stronie,
zgłaszającej popyt na kapitał
kontrakt, w którym jedna lub obie strony
kontraktu przekazują ryzyko drugiej
stronie kontraktu
Dz.U. z 2005
r. Nr 183, poz. 1537.
W skład systemu finansowego wchodzą:
 instrumenty finansowe – są nośnikami siły nabywczej
 rynki finansowe - zapewniają przepływ siły nabywczej
 instytucje finansowe – aktywizują rynki
 ZASADY
OKREŚLAJĄCE SPOSÓB ICH
FUNKCJONOWANIA – PORZĄDKUJĄ
SPOSÓB DZIAŁANIA POWYŻSZYCH
ELEMENTÓW





Instytucje i systemy umożliwiające dokonywanie
płatności przez uczestników rynku,
Podmioty regulujące funkcjonowanie systemu
finansowego i nadzorujące go,
Organizujące obrót instrumentami finansowymi oraz
umożliwiające rozliczanie i rozrachunek zawartych
transakcji,
Systemy zapewniające ochronę uczestnikom rynku,
Instytucje poprawiające przejrzystość informacyjną.
System SORBNET zapewnia dokonanie rozrachunku poprzez
rachunki bankowe prowadzone w NBP. Uczestnikami systemu
SORBNET są: NBP, banki posiadające rachunek bieżący w złotych
w Centrali NBP oraz pośrednicy rozliczeniowi posiadający
rachunek bankowy w złotych w Centrali NBP
ELIXIR jest systemem Elektronicznej Izby Rozliczeniowej
NBP Rejestr Papierów Wartościowych obsługiwany jest przez
systemy SKARBNET (transakcje dotyczące bonów skarbowych) i
SEBOP
(transakcje dotyczące bonów pieniężnych) - należą do
NBP
Rozliczaniem i rozrachunkiem wszystkich transakcji
zawieranych na GPW i BondSpot zajmuje się Krajowy
Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) ►
– rejestrowanie papierów wartościowych
dopuszczonych do publicznego obrotu,
– nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą
papierów wartościowych znajdujących
się w obrocie,
– realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli
papierów wartościowych,
– rozliczanie transakcji zawartych na publicznym
rynku papierów wartościowych.
 Ministerstwo
Finansów,
 Narodowy Bank Polski (NBP)
 Komisja Nadzoru Finansowego (KNF)
 Komitet Stabilności Finansowej (KSF)
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
 Spółka BondSpot organizator regulowanego rynku

pozagiełdowego, Rynku Treasury BondSpot Poland,
rynków Catalyst.
Warszawska Giełda Towarowa
 Rejestr Papierów Wartościowych
 Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
 Izba Rozliczeniowa WGT

 Bankowy
Fundusz Gwarancyjny
 Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
 Fundusz Gwarancyjny OFE
 Program Ochrony Oszczędności
Spółdzielczych Kas OszczędnościowoKredytowych
 Obowiązkowy system rekompensat KDPW
 Biuro
Informacji Kredytowej
 Instytucje oceniające ryzyko inwestycyjne
podmiotów (agencje ratingowe)
W skład systemu finansowego wchodzą:
 instrumenty finansowe – są nośnikami siły nabywczej
 RYNKI
FINANSOWE - ZAPEWNIAJĄ
PRZEPŁYW SIŁY NABYWCZEJ


instytucje finansowe – aktywizują rynki
zasady określające sposób ich funkcjonowania –
porządkują sposób działania powyższych elementów
Rynki finansowe to rynki, na których
dokonuje się transakcji instrumentami
finansowymi








Kryterium rodzaju instrumentów finansowych:
rynek pieniężny
rynek kapitałowy
rynek walutowy
rynek instrumentów pochodnych
Kryterium podmiotu oferującego instrumenty
finansowe:
Rynek pierwotny
Rynek wtórny
Segment rynku finansowego, obejmujący
transakcje instrumentami
krótkoterminowymi o okresie zapadalności
do jednego roku, over-the -counter (OTCmarket) zdecentralizowany ekonomicznie i
technicznie
 sieć rozrzuconych i połączonych ze sobą w
całym świecie telekomunikacyjnie , za
pośrednictwem komputerów bankowych,
niebankowych instytucji finansowych
 transakcje zawierają dealerzy i brokerzy
36
To system obrotu instrumentami
finansowymi opiewającymi wyłącznie na
wierzytelności pieniężne, o terminie realizacji
praw, liczonym od dnia ich wystawienia albo
nabycia w obrocie pierwotnym, nie dłuższym
niż rok.
37
o
o
o
Zapewnienie płynności uczestnikom rynku
Źródło informacji o stanie gospodarki informuje o stopach procentowych
Regulacyjna – pełni ją bank centralny przy
pomocy operacji otwartego rynku
38
Wysokość oprocentowania
wielu kredytów, zwłaszcza
długoterminowych, uzależniona
jest od stóp takich jak: WIBOR,
LIBOR lub EURIBOR
39
 Rynek

międzybankowy depozytów i lokat
Rynek zbywalnych papierów wartościowych
40
 Instrumenty:
Depozyty międzybankowe
o Zbywalne papiery wartościowe: bony
skarbowe, bony pieniężne, certyfikaty
depozytowe, papiery komercyjne.
 Transakcje:
o Repo/Revers rep
o Sell buy back (SBB)/Buy sell back (BSB)
o Swapy walutowe (lokaty zabezpieczone
walutami – fx swaps)
o
W Polsce emitowane są jako papiery na okaziciela w
postaci zdematerializowanej, nominał to 10 tys. zł na
terminy od 1 tygodnia do 52 tygodni. Wielkość emisji
bonów skarbowych w danym roku określona jest w
ustawie budżetowej. Dostęp do rynku pierwotnego
bonów skarbowych mają tylko dealerzy skarbowych
papierów wartościowych (obecnie 10 banków).
Dealerzy skarbowych papierów wartościowych mogą
nabywać bony skarbowe tylko na własny rachunek.
Ilość ofert składanych przez dealerów jest
ograniczona przy czym Minister Finansów w liście
emisyjnym określa minimalną wartość oferty – min.
na 10 tys. bonów skarbowych.
42
Przetarg odbywa się w pierwszy dzień
roboczy tygodnia. Minister Finansów na
podstawie zebranych ofert ustala minimalną
cenę przetargową tzw. stop price. Dealerzy
zakupują wg ceny, którą podali. Od 2003 r.
mogą się odbywać przetargi uzupełniające na
drugi dzień roboczy. Mogą w nich brać udział
tylko ci dealerzy, którzy dokonali zakupu
bonów skarbowych w dniu poprzednim,
zakup odbywa się wg ceny średniej. Zapłata
ma miejsce na datę waluty spot.
43








Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem
finansowym
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi
Ustawa z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i
warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach
publicznych
Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach
Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych
44


o
o
o
o
Pojęcie: część rynku finansowego, która obejmuje
transakcje instrumentami dłużnymi o terminie
zapadalności powyżej jednego roku i
własnościowymi
Funkcje:
system mobilizacji i alokacji kapitału
obiektywna wycena papierów wartościowych
barometr koniunktury
mechanizm redystrybucji dochodów
 rynek
papierów wartościowych (instrument
stwierdzający istnienie określonego prawa
majątkowego),
 rynek hipoteczny (hipoteka na grunty,
budynki),
 rynek długoterminowych pożyczek
bankowych.
47
 Instrumenty:
o
o
o
o
o
o
o
Akcje
Prawa do akcji
Prawa poboru
Kwity depozytowe
Certyfikaty inwestycyjne
Obligacje
Listy zastawne
Z łaciny „actio”; są to papiery wartościowe,
które emitowane przez spółkę akcyjną jako
dokumenty, stwierdzają ułamkową
własność kapitału akcyjnego oraz ogół
praw i obowiązków przynależnych
akcjonariuszom, czyli osobom
nabywającym akcje. W powyższym
znaczeniu, akcje stanowią formę
finansowania działalności gospodarczej
przedsiębiorstw z jednej strony, a z
drugiej formę inwestowania własnych
oszczędności w aktywny sposób.
49
Papier dłużny, emitowany w seriach, w którym
emitent stwierdza, że jest dłużnikiem
obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do
spełnienia określonego świadczenia. Nie daje
żadnych uprawnień w stosunku do emitenta i
ma ograniczony czas trwania.
50

wartość nominalna – jest to wartość, od której nalicza się
odsetki i która jest płacona w momencie wykupu przez emitenta
posiadaczowi obligacji;
 termin wykupu – jest to termin, w którym obligatariusz
otrzymuje od emitenta kwotę równą wartości nominalnej; w
terminie wykupu obligacja podlega wykupowi;
 oprocentowanie (inaczej: stopa kuponów) – stopa procentowa
określająca wielkość odsetek wypłaconych obligatariuszowi;
 terminy płacenia odsetek – inaczej częstotliwość wypłacania
odsetek, która wynosi zazwyczaj raz w roku, raz na pół roku
bądź raz na kwartał;
cena emisyjna – jest to cena, po której obligacja jest
sprzedawana jej pierwszemu posiadaczowi w momencie emisji,
 cena rynkowa – to cena realizowana w transakcjach na rynku.
51
Ze względu na emitenta:



Skarbowe
Komunalne
Korporacyjne
Ze względu na sposób oprocentowania:



Zerokuponowe
Oprocentowane - stałoprocentowe, zmiennoprocentowe,
Dochodowe
Ze względu na termin wykupu:




Krótkoterminowe 1-5 lat
Średnioterminowe 5-12 lat
Długoterminowe powyżej 12 lat
Wieczyste, bez terminu wykupu
52
To dłużne papiery wartościowe, emitowane przez banki
hipoteczne, a w tym:


hipoteczny list zastawny jest to papier wartościowy
wyemitowany na podstawie wierzytelności banku
hipotecznego zabezpieczonych hipotekami, w którym bank
zobowiązuje się spełnienia określonych świadczeń
pieniężnych,
publiczny list zastawny jest to papier wartościowy,
wyemitowany:
 na podstawie kredytu zabezpieczonego gwarancją lub
poręczeniem SP, NBP, Wspólnot Europejskich lub ich państw
członkowskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub
Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku
światowego)
 na podstawie wierzytelności banku hipotecznego z tytułu
kredytów udzielonych podmiotom wymienionym wyżej
53
Aby jednostka monetarna danego kraju stała
się walutą, musi być wymienialna na inne
waluty - wymienialność waluty jest to
gwarantowana prawem możliwość swobodnej
wymiany waluty krajowej na dowolną walutę
obcą lub odwrotnie; jest ona podstawowym
warunkiem swobodnego przepływu towarów,
usług, kapitału i siły roboczej pomiędzy
krajami. Kurs walutowy jest ceną jednostki
pieniężnej jednego kraju wyrażoną w
jednostkach pieniężnych innego kraju.
54
 Wymienialność
wewnętrzna występuje
wówczas, gdy Bank Centralny zobowiązuje
się do skupu lub sprzedaży takiej ilości
waluty jaka zostanie zgłoszona do
sprzedaży czy zakupu na krajowym rynku
walutowym po kursie ustalonym przez Bank
Centralny.
 Wymienialność zewnętrzna występuje
wówczas, gdy pieniądz krajowy jest
używany do dokonywania płatności i
transferów z jednego obszaru płatniczego
do drugiego.
55
Jest rynkiem OTC (Over The Couter) co
oznacza, że transakcje są realizowane przez
dwie strony za pośrednictwem telefonu i/lub
elektronicznych systemów, a obrót nie jest
scentralizowany przez żadną giełdę. Handel
rozpoczyna się w Sydney, a następnie
przenosi do Tokio, Londynu, aby zakończyć
dzień w Nowym Jorku. Gra na rynku Forex
odbywa się przez 5 dni w tygodniu od
niedzieli od godz. 23.00 do piątku do godziny
23:00 czasu lokalnego.
56
Funkcje rynku dewizowego:
- nieustanna wycena walut,
- transfer siły nabywczej w formie pieniężnej
między krajami w związku z obrotami
towarowymi, usługowymi i kapitałowymi.
57
58
 Ze
o
o
względu na termin realizacji transakcji:
transakcje spot - rozliczenie operacji i
dostarczenie waluty po dwóch dniach
roboczych,
transakcje terminowe - czas rozliczenia
dłuższy niż dwa dni robocze – instrumenty:
kontrakty forward, walutowe kontrakty
futures, opcje walutowe oraz transakcje typu
swap
 Ze
o
o
względu na termin realizacji transakcji:
transakcje spot - rozliczenie operacji i
dostarczenie waluty po dwóch dniach
roboczych,
transakcje terminowe - czas rozliczenia
dłuższy niż dwa dni robocze – instrumenty:
kontrakty forward, walutowe kontrakty
futures, opcje walutowe oraz transakcje typu
swap
Instrumenty pochodne stanowią
odrębną grupę instrumentów
finansowych. Od instrumentów
udziałowych (w tym akcji)
i instrumentów dłużnych różnią
się przede wszystkim tym,
iż podstawowym celem ich
stosowania nie jest transfer
kapitału, lecz transfer ryzyka.
61
Pojęcie: segment rynku finansowego, na którym
odbywa się obrót instrumentami pochodnymi.
 Instrument pochodny jest to taki instrument
finansowy, którego wartość zależy od wartości
innego instrumentu finansowego zwanego
instrumentem podstawowym
(bazowym).

1. Spekulacja – to najpopularniejszy cel
stosowania przez mniejszych inwestorów,
dysponujących niewielkim kapitałem,
którzy chcą zarabiać na krótkoterminowych
zmianach cen.
2. Hedging – to domena większych
inwestorów i pierwotna przyczyna
powstania instrumentów pochodnych - ma
na celu zabezpieczanie ryzyka, które
zawsze występuje w inwestowaniu.
3. Arbitraż –polega na zarabianiu na
niedopasowaniu cenowym pomiędzy
kontraktem terminowym a ceną
instrumentu bazowego.
63
Instrumenty
pochodne
Swapy
Kontrakty
terminowe
Forward
Opcje
Futures
64






Kryterium dostępności oferowanych
instrumentów finansowych dla inwestorów i
zakresu ochrony ich interesów:
rynek publiczny
rynek prywatny
Kryterium terminu rozliczenia transakcji:
rynek spot (kasowy, natychmiastowy)
rynek terminowy
73
74
75
40
20
47
42
34
10
0
-20
-51
-40
-60
2005
2006
2007
2008
2009
• w 2009 r. indeks WIG wzrósł o 47%;
•pozostałe indeksy giełdowe także odnotowały kilkudziesięcioprocentowe wzrosty (WIG20 - 33%,
mWIG40 – 55%, sWIG80 – 62%)
76
• na koniec 2009 roku na rynku NewConnect
było 107 spółek krajowych, w tym
2 zagraniczne;
• spółki na NewConnect trafiają najczęściej w
efekcie ofert prywatnych
•
w roku 2009 wraz ze wzrostem liczby
notowanych na NewConnect spółek rosły
całkowite obroty;
•
przeciętne obroty akcjami na sesję wyniosły
w całym roku 4,3 mln zł;
77
LICZBA SERII OBLIGACJI
40
komunalne
korporacyjne
październik
listopad
35
30
25
20
15
10
5
0
wrzesien
grudzień
• na koniec 2009 w obrocie znajdowało się 9 serii obligacji komunalnych i 26 korporacyjnych;
79
Liczba transakcji
200
150
100
50
0
wrzesień
październik
transakcje sesyjne
listopad
grudzień
transakcje pakietowe
• Kolejne miesiące przynosiły wzrost liczby
transakcji dokonywanych w czasie sesji w
stosunku do transakcji pakietowych.
•
Na Catalyst zdecydowanie dominują obroty
realizowane w transakcjach pakietowych;
•
W całym 2009 roku obrót na Catalyst wyniósł
5,1 mld zł, z czego 4,9 mld zł było
zrealizowane w transakcjach pakietowych;
80
W skład systemu finansowego wchodzą:
 instrumenty finansowe – są nośnikami siły nabywczej
 rynki finansowe - zapewniają przepływ siły nabywczej
 INSTYTUCJE
FINANSOWE –
AKTYWIZUJĄ RYNKI

zasady określające sposób ich funkcjonowania –
porządkują sposób działania powyższych elementów
Instytucje finansowe (pośrednicy)
specjalizują się w przyjmowaniu na siebie
zobowiązań finansowych od innych
podmiotów ► przedmiotem ich działalności
jest utrzymywanie instrumentów finansowych
i dokonywanie transakcji nimi ► instrumenty
finansowe są głównym składnikiem ich
aktywów
PASYWNE –
dystrybutorzy
instrumentów
finansowych kantory walutowe,
domy maklerskie
firmy leasingowe
firmy faktoringowe
AKTYWNE – tworzące
instrumenty finansowe:
a) tworzące pieniądz –
bank centralny, banki
depozytowo-kredytowe
b) tworzące instrumenty
niepieniężne –
towarzystwa
ubezpieczeniowe,
fundusze inwestycyjne,
fundusze emerytalne,
fundusze venture
capital, banki
inwestycyjne, kasy
oszczędnościowopożyczkowe,
Z prawnego punktu widzenia
stosowane są najczęściej dwa typy
definicji:
 instytucja stająca się bankiem z
racji tego, że realizuje określone
czynności
 bank jako jedyna instytucja
uprawniona do wykonywania ściśle
określonych czynności
W Polsce ma zastosowanie koncepcja
pierwsza.
Zgodnie z ustawą z dnia 29
sierpnia1997 r. Prawo bankowe
bankiem jest osoba prawna, utworzona
zgodnie z przepisami prawa, działająca
na podstawie odpowiednich zezwoleń
uprawniających do wykonywania
czynności bankowych obciążających
ryzykiem środki powierzone pod
jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Art. 5.1 Czynnościami bankowymi są:
1) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z
nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków
tych wkładów,
2) prowadzenie innych rachunków bankowych,
3) udzielanie kredytów,
4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz
otwieranie i potwierdzanie akredytyw,
5) emitowanie bankowych papierów wartościowych,
6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
7) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,
7) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla
banku w odrębnych
Również, o ile są one wykonywane przez banki, takie jak:
1) udzielanie pożyczek pieniężnych,
2) operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są
warranty,
3) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
4) terminowe operacje finansowe,
5) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
6) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz
udostępnianie skrytek sejfowych,
7) prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,
8) udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
9) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów
wartościowych,
10) pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w
obrocie dewizowym
1) obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby
prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
2) zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych,
3) dokonywać obrotu papierami wartościowymi,
4) dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany
wierzytelności na składniki majątku dłużnika, z tym że bank jest
obowiązany do ich sprzedaży w okresie nie dłuższym niż 3 lata od
daty nabycia,
5) nabywać i zbywać nieruchomości,
6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,
7) świadczyć usługi certyfikacyjne w rozumieniu przepisów o podpisie
elektronicznym, z wyłączeniem wydawania certyfikatów
kwalifikowanych wykorzystywanych przez banki w czynnościach,
których są stronami,
8) świadczyć inne usługi finansowe,
9) wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw
uprawniają je do tego.
Banki mogą być tworzone jako banki państwowe, banki spółdzielcze
lub banki w formie spółek akcyjnych
Banki zwykłe funkcjonują jako spółki akcyjne. Utworzyć taki bank
mogą osoby fizyczne lub prawne, z tym że liczba założycieli nie może
być mniejsza niż 3, przy czym zasada ta nie ma zastosowania w
przypadku, gdy bank tworzy inny bank krajowy lub bank państwowy.
Mogą one działać tylko na podstawie zezwolenia udzielonego przez
Komisję Nadzoru Finansowego.
Minimalna wysokość kapitału założycielskiego banku wynosi (z
wyjątkiem banków spółdzielczych zrzeszających się) równowartość
kwoty 5 mln euro
Organem nadzorczym banku jest obligatoryjna (podobnie jak w każdej
spółce akcyjnej) rada nadzorcza. W jej skład musi wchodzić co
najmniej pięciu członków. Zarząd banku może liczyć minimum trzech
członków.
udział w kreacji pieniądza
udział w społecznym podziale pracy
dokonywanie alokacji i transformacji środków
 transformacja informacji
 transformacja
ilości
i
wielkości
strumieni
pieniężnych
 transformacja terminu
 transformacja ryzyka
Funkcja kreacja pieniądza
Dokonuje
się
w
ramach
dualistycznego
procesu
zakładającego
kreację
pieniądza
centralnego
jako
ostatecznego środka zapłaty przez banki emisyjne i kreację
pieniądza wkładowego spełniającego funkcję płatniczą i
kredytową przez banki kredytowe
Funkcja usprawniania przepływu pieniądza w gospodarce.
Realizacja tej funkcji dokonuje się przede wszystkim poprzez
bankowy
system
rozliczeń
pieniężnych,
system
rozrachunków
międzybankowych
organizowanie
infrastruktury
wspomagającej.
W
zależności
od
zróżnicowania swej oferty i stopnia innowacyjności banki
mogą przejmować od innych podmiotów gospodarczych
szereg
funkcji
typowo
przez
nie
realizowanych
(inicjowanych), takich jak:
 realizacja zleceń stałych
 współudział w zarządzaniu płynnością (faktoring, forfiting)
 księgowość płacowa
Funkcja koncentracji kapitału
Banki gromadzą kapitał pochodzący z oszczędności deponentów oraz
pozyskują kapitał na rynkach finansowych
Funkcja alokacji kapitału
Banki alokują kapitał (poprzez działalność kredytową i inwestycyjną) w
obszary gospodarcze umożliwiające ich najbardziej efektywne (a tym
samym dochodowe dla banku) wykorzystanie
Funkcja transformacji strumieni finansowych
Realizując proces alokacji kapitału banki zmieniają charakterystykę
strumieni finansowych dokonując ich transformacji w obszarze:
 wolumenu i wielkości (np. banki przyjmują dużą ilość małych
depozytów, finansując nimi jeden duży kredyt inwestycyjny)
 terminu
 przestrzeni (np. lokata założona w jednej miejscowości może być
podstawą do udzielenia kredytu w innym miejscu. Skala takiej
transformacji może być lokalna, narodowa, międzynarodowa lub
globalna)
 ryzyka (np. przejmują na siebie ryzyko niewypłacalności swojego
klienta wobec jego partnera handlowego)
Funkcja transformacja informacji
Podejmując działania w ramach funkcji monetarnych i kapitałowych
banki występujące w charakterze pośredników udostępniają wszelkiego
rodzaju informacje umożliwiające ich klientom podejmowanie
racjonalnych decyzji finansowych. Banki oceniają sytuację finansową
kredytobiorców, jak również udzielają informacji dotyczących możliwości
inwestowania na rynku.
Funkcja dyscyplinująca
Wiąże się głównie realizowaniem przez banki funkcji kapitałowych.
Użyczający swe oszczędności powinien mieć możliwość monitorowania
inwestycji dokonywanych w jego imieniu przez bank (obserwacja
notowań kursów akcji banku, ratingi wystawiane dla banku przez
niezależne instytucje itd.).
Funkcja polityczna
Banki, w sposób niepożądany, mogą być narzędziem rządu w jego
działaniach gospodarczych. Odbywa się to najczęściej w dwóch
obszarach:

w ramach funkcji monetarnych – wpływ rządu na wielkość emisji
pieniądza

w ramach funkcji kapitałowych – wpływ rządu na kierunek i rozmiar
alokacji strumieni finansowych w gospodarce.






Forma prawna
Lokalizacja właścicieli kapitału
Zasięg terytorialny
Liczba oddziałów
Rodzaj obsługiwanych klientów i rodzaj
wykonywanych operacji
Zakres i charakter oferowanych usług




funkcjonalną - skupienie na świadczeniu
wybranych rodzajów czynności
(banki i kasy oszczędnościowe, banki
inwestycyjne),
branżową - świadczenie usług dla określonych
branż gospodarki (banki rolne,
banki handlu zagranicznego, banki rozwoju
eksportu),
terytorialną - ograniczenie działalności do
oznaczonego terytorium kraju
(banki regionalne, komunalne).
„Bank uniwersalny" to bank uprawniony do wykonywania
wszystkich czynności bankowych, bez rygorystycznie
określonych ograniczeń funkcjonalnych, branżowych i
terytorialnych w tym również podejmujący samodzielnie i
równoprawnie z innymi podmiotami aktywność na rynku
kapitałowym.
Bankowość uniwersalna nie ogranicza zakresu działania,
rodzaju produktów bankowych, zasięgu terytorialnego na rynki
krajowym oraz profilu klientów.
Uniwersalność banku pozwala różnicować ryzyko utraty
kapitałów i dochodów przez unikanie nadmiernej koncentracji
produktowej, branżowej czy terytorialnej.





Zasada samodzielności oznacza, że bank jest
jednostką samodzielną, działającą w obrocie
gospodarczym.
Zasada samofinansowania. Działając samodzielnie
bank jest zmuszony do finansowania swoich
wydatków.
Zasada komercjalizmu oznacza, że banki działają
odpłatnie i dążą do osiągnięcia maksymalnego zysku
przy optymalnym ryzyku.
Zasada konkurencyjności - celem banku będzie
przedstawienie potencjalnym klientom oferty
porównywalnej z innymi bankami.
Zasada uniwersalizmu oznacza, że banki mają prawo
do wykonywania wszystkich czynności bankowych



instytucje - bank centralny, banki komercyjne i
spółdzielcze
wzajemne powiązania między nimi a
otoczeniem
infrastruktura prawna regulująca działalność
tych instytucji
Od 1998 r. NBP stosuje strategię
bezpośredniego celu inflacyjnego. Od
początku 2004 r. ciągły cel inflacyjny
wynosi 2,5 proc. z możliwością
odchylenia do 1 punktu procentowego
w górę lub w dół. Oznacza to, że roczny
wskaźnik CPI powinien w każdym
miesiącu znajdować się jak najbliżej
2,5 proc.



NBP wpływa na poziom inflacji przede wszystkim
poprzez określanie wysokości oficjalnych stóp
procentowych, które wyznaczają rentowności
instrumentów polityki pieniężnej. W celu
kształtowania krótkoterminowych stóp
procentowych na rynku pieniężnym NBP
wykorzystuje nowoczesne instrumenty polityki
pieniężnej, w tym:
operacje otwartego rynku
operacje depozytowo-kredytowe
rezerwę obowiązkową
Ustawa o funduszach inwestycyjnych z dnia
27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2004 r., nr 146, poz.
1546)
I. Opłata dystrybucyjna – koszty obciążające klienta
Dla poszczególnych funduszy stosuje się progowe tabele
opłat. Opłata zależy od wysokości wpłaty, rodzaju
kupowanego funduszu oraz dotychczasowej wartości
zgromadzonych jednostek.
II. Opłata za zarządzanie – koszty obciążające fundusz
 Opłata jest pobierana od aktywów samego funduszu (nie od
klienta).
 Opłata za zarządzanie nie obciąża klienta bezpośrednio, ma
jedynie wpływ na cenę jednostki uczestnictwa
 Każdy fundusz jest obciążany opłatą za zarządzanie
określoną w statucie w maksymalnej wysokości, w praktyce
opłata ta może być pobierana w niższej wysokości niż to
wskazano w statucie
 Opłata za zarządzanie jest wyliczana w skali rocznej w
każdym dniu wyceny funduszu
Biorąc pod uwagę formę prawną samych
funduszy inwestycyjnych, w okresie od
połowy
2004
r.
do
połowy
2009
r.
zarejestrowanych zostało aż 312 nowych
funduszy, z czego 70 miało formę funduszy
otwartych, 32 funduszy specjalistycznych
otwartych oraz aż 210 funduszy zamkniętych.
W gronie funduszy zamkniętych decydowanie
dominowały fundusze emitujące niepubliczne
certyfikaty inwestycyjne (164).
Ubezpieczenia społeczne – całokształt
urządzeń publicznych chroniących przed
niedostatkiem
 Ubezpieczenia gospodarcze – instrument
polityki gospodarczej państwa

ubezpieczenie emerytalne
wymiaru,
19,52% podstawy
ubezpieczenia rentowe 6,00% podstawy wymiaru
ubezpieczenie chorobowe 2,45% podstawy
wymiaru
ubezpieczenie wypadkowe od 0,67% do 3,33%
podstawy wymiaru
Fundusz Pracy 2,45% podstawy wymiaru
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych 0,10% podstawy wymiaru


Składki na ubezpieczenie emerytalne finansuje
ubezpieczony i płatnik składek z własnych
środków w równych częściach po 9,76% podstawy
wymiaru. Składki na ubezpieczenia rentowe
finansuje ubezpieczony z własnych środków w
wysokości 1,5% podstawy wymiaru, a płatnik
składek w wysokości 4,5% podstawy wymiaru.
Składki na ubezpieczenie chorobowe (2,45%)
w całości finansuje sam ubezpieczony. Składki na
ubezpieczenie wypadkowe (0,67%-3,60%)
w całości finansuje, z własnych środków, płatnik
składek. Składki na Fundusz Pracy i Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych finansuje
w całości płatnik składek.
Wynosi 9,00% podstawy wymiaru, w całości, z
własnych środków, opłaca ubezpieczony.
Składka jest potrącana z kwoty należnego
podatku od dochodów osobistych (7,75%) i z
dochodów po opodatkowaniu (1,25%).
System emerytalny regulują obecnie
następujące akty prawne: ustawa o systemie
ubezpieczeń społecznych, ustawa o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, ustawa
o emeryturach i emeryturach z FUS, ustawa
o pracowniczych programach emerytalnych i
ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych.



I FILAR - ZUS/FUS: obowiązkowy, powszechny,
działający w oparciu o zasadę repartacji składek i
świadczeń, administrowany przez państwo
II FILAR - PTE/OFE: obowiązkowy, powszechny, oparty
na systemie kapitałowym, zarządzany przez prywatne
podmioty, którymi są powszechne towarzystwa
emerytalne (PTE)
III FILAR- dodatkowy, dobrowolny, oparty na systemie
kapitałowym, zarządzany przez prywatne podmioty



Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych
programach emerytalnych
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych
kontach emerytalnych
Powszechne Towarzystwo Emerytalne jest
organem Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE).
Może działać wyłącznie w formie spółki akcyjnej,
jego minimalny kapitał akcyjny wynosi 5 mln Euro.
Zadaniem PTE jest wyłącznie tworzenie i odpłatne
zarządzanie funduszami emerytalnymi oraz ich
reprezentowanie wobec osób trzecich.
Towarzystwo może zarządzać tylko jednym
funduszem.
Licencję na działanie PTE wydaje Komisja Nadzoru
Finansowego.
Obecnie działa 14 PTE/OFE (na początku było 22)
Osoba prawna posiadająca odrębną masę majątkową w
stosunku do instytucji nią zarządzającą –PTE. Głównym
przedmiotem działalności funduszy jest gromadzenie
środków pieniężnych pochodzących ze składek
ubezpieczonych i inwestowanie ich na rynku finansowym, z
przeznaczeniem na wypłatę emerytur dla członków funduszu
po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego. Do otwartego
funduszu emerytalnego ma obowiązek przystąpić osoba
urodzona po 31 grudnia 1968 r. Środki pieniężne trafiają do
OFE poprzez ZUS w postaci części składek na ubezpieczenia
emerytalne: OFE dostają 7,3% podstawy wymiaru składki na
ubezpieczenie społeczne. Fundusz tworzony jest wyłącznie
przez PTE, działa na podstawie zezwolenia KNF, nabywa
osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru funduszy.
Nie posiadają zdolności upadłościowej tzn. nie mogą ogłosić
bankructwa


System ewidencji członków OFE jest prowadzony
przez agenta transferowego, który jest odpowiedzialny za
utworzenie dla każdego członka OFE odrębnego rachunku,
na którym odnotowywane będą poszczególne składki.
Każda składka wpływająca do OFE jest przeliczana na
jednostki rozrachunkowe, których suma znajduje się na
rachunku członka OFE.
System ewidencji aktywów OFE jest prowadzony przez
bank depozytariusz - podmiot, który ustala bieżącą
wartość funduszu oraz jest gwarantem zgodności z
prawem czynności wykonywanych przez PTE w ramach
zarządzania OFE. Operacje jakich dokonuje PTE związane
z zarządzaniem aktywami OFE są wykonywane za
pośrednictwem banku depozytariusza - PTE nie posiada
bezpośredniego dostępu do aktywów zgromadzonych w
OFE.







Depozytariusz
Ograniczenia inwestycyjne
Minimalna stopa zwrotu
Rachunek rezerwowy
Gwarancja PTE
Fundusz Gwarancyjny
Gwarancja Skarbu Państwa
Wskaźnik liczony za 32 miesiące działalności, na koniec
marca i października, OFE ustala wysokość stopy zwrotu za
ostatnie 32 miesiące. Informacja o uzyskanej stopie zwrotu
przekazywana jest przez wszystkie OFE do Komisja Nadzoru
Finansowego (KNF), gdzie obliczana jest wysokość średniej
ważonej stopy zwrotu wszystkich OFE. Licząc średnią stopę
zwrotu wynik pojedynczego funduszu uwzględnia się w nie
więcej niż w 15%. Jeżeli okaże się, że fundusz osiągnął
stopę zwrotu niższą o 50% od średniej ważonej stopy zwrotu
wszystkich otwartych funduszy lub o 4 punkty procentowe od
tej średniej, PTE zarządzające tym funduszem zobowiązane
jest do pokrycia niedoboru z rachunku rezerwowego. W
przypadku dalszego niedoboru różnica pokrywana jest ze
środków własnych PTE.




opłata od składki, czyli tzw. opłata dystrybucyjna - od
01.01.2010 r. - 3,5%
opłatę za zarządzanie – stała nie wyższa niż 0,045%
zarządzanych aktywów netto, zmienna zależy od wyników
inwestycyjnych - 0,005% wartości aktywów netto tylko w
funduszu który osiągnął najwyższą stopę zwrotu.
opłatę z tytułu dokonania wypłaty transferowej
inne koszty pokrywane przez fundusz bezpośrednio z jego
aktywów – transakcyjne, związane z przechowywaniem
aktywów
Każdy członek funduszu ma w funduszu
emerytalnym indywidualny rachunek, na
którym odnotowana jest ilość tzw. jednostek
rozrachunkowych. Wartość jednostki
rozrachunkowej ustalana jest każdego dnia
roboczego w oparciu o wartość aktywów
funduszu. Środki gromadzone w funduszu
emerytalnym są własnością członków możliwość wypłaty co do zasady po
osiągnięciu przez członka wieku
emerytalnego-w przypadku śmierci
ubezpieczonego stanowią specyficzną masę
spadkową.




Raz w roku, w określonym w statucie dzienniku o zasięgu
krajowym przeznaczonym do ogłoszeń funduszu,
ogłaszają prospekt informacyjny, zawierający statut
funduszu, informację nt. wyników inwestycyjnych oraz
sprawozdanie finansowe funduszu.
Prospekt informacyjny przekazywany jest także na każde
żądanie członka funduszu oraz przed zawarciem umowy o
członkostwo w funduszu.
Każdemu członkowi, nie rzadziej niż co 12 miesięcy,
informację o wysokości środków znajdujących się na
rachunku, terminach wpłat składek i wypłat
transferowych, ich przeliczeniu na jednostki
rozrachunkowe oraz dane dotyczące wyników
inwestycyjnych funduszu.
Do organu nadzoru i publikuje na ogólnodostępnej
stronie internetowej informacje dotyczące struktury
swoich aktywów - w różnym zakresie w odstępach
miesięcznych, półrocznych i rocznych.
Ubezpieczenie jest urządzeniem
gospodarczym, którego wyłącznym zadaniem
jest łagodzenie (lub w pełni likwidowanie)
negatywnych skutków zdarzeń losowych
poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na
wiele jednostek, którym te zdarzenia zagrażają.
WYPADEK LOSOWY
Jest to zdarzenie losowe, którego skutki oceniane
są negatywnie (uszczerbek w mieniu, utrata zdrowia
lub życia).
WYPADEK UBEZPIECZENIOWY
Jest to zdarzenie losowe objęte działalnością
ubezpieczeniową, z wystąpieniem którego zakład
ubezpieczeń jest zobowiązany spełnić w
nawiązanym stosunku ubezpieczeniowym określone
odszkodowanie lub świadczenie.
Urządzenie, którego wyłącznym zadaniem jest łagodzenie
lub całkowite likwidowanie negatywnych skutków zdarzeń
losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na
wiele jednostek, którym takie zagrożenia zagrażają.
Z jednej strony na podstawie umowy i dzięki opłacie
składki pozwala zakładowi ubezpieczeń przyjąć na siebie,
a ubezpieczającemu przekazać do zakładu, ryzyko
negatywnych, ekonomicznych skutków określonego
zdarzenia losowego. Z drugiej strony - pozwala zakładowi
ubezpieczeń na podstawie metody oceny ryzyka ocenić,
selekcjonować i gromadzić ryzyka i jednocześnie
gromadzić składki w sposób i w skali pozwalającej na
pokrycie przyrzeczonych świadczeń z tytułu wypadków
ubezpieczeniowych oraz koszty funkcjonowania zakładu
ubezpieczeń.
Czynności związane z oferowaniem i udzielaniem
ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków
zdarzeń losowych, w szczególności:
• zawieranie umów ubezpieczenia,
• reasekuracja,
• gwarancje ubezpieczeniowe,
• wypłacanie ustalonych odszkodowań,
• ocena ryzyka w ubezpieczeniach majątkowych,
• ustalanie składek i prowizji,
• wysokość szkód,
• prowadzenie postępowań regresowych,
• lokowanie środków zakładu ubezpieczeń,
• marketing i reklamę świadczonych usług.
Działalność prowadzona na podstawie zezwolenia,
przez zakład ubezpieczeń, polegająca na
zobowiązywaniu się zakładu ubezpieczeń na
podstawie umowy ubezpieczenia do udzielenia
ochrony ubezpieczeniowej w zamian za opłacaną
regularnie i w określonej wysokości składkę
ubezpieczeniową, a w razie zajścia zdarzenia
losowego do wypłaty przez zakład świadczenia. W
czasie udzielania ochrony ubezpieczeniowej zakład
ubezpieczeń oraz ubezpieczającego wiąże stosunek
ubezpieczenia.
OCHRONA UBEZPIECZENIOWA
 PREWENCJA
 AKUMULACJA KAPITAŁOWA

Składka ubezpieczeniowa: to świadczenie pieniężne uiszczane
przez ubezpieczającego na rzecz zakładu ubezpieczeń w
zamian za ochronę ubezpieczeniową. Podstawową funkcją
składki ubezpieczeniowej jest gromadzenie funduszu
ubezpieczeniowego.
Świadczenie ubezpieczeniowe- to wypłata, w wysokości
wynikającej z umowy ubezpieczenia, do której Ubezpieczyciel
jest zobowiązany w przypadku zajścia zdarzenia losowego
określonego w umowie ubezpieczeniowej. Gdy świadczenie
służy kompensacie strat majątkowych, najczęściej jest
nazywane odszkodowaniem. Zadaniem świadczenia jest
kompensata całkowita lub częściowa strat w mieniu, utraty
praw, szkód osobistych lub braków finansowych. Świadczenie z
zasady nie może przekraczać poniesionych strat, czyli
przekraczać kwot wynikających z interesu ubezpieczeniowego.
Kryterium: stopień swobody
 Ubezpieczenia dobrowolne
 Ubezpieczenia obowiązkowe
Kryterium: przedmiot ubezpieczenia
 Ubezpieczenia osobowe
 Ubezpieczenia majątkowe
Klasyfikacja ustawowa
 Dział I:Ubezpieczenia na życie
 Dział II: Ubezpieczenia majątkowe i
pozostałe osobowe
Grupa 1 - na życie
Grupa 2 – posagowe, zaopatrzenia dzieci
Grupa 3 – na życie związane z funduszem
inwestycyjnym
Grupa 4 – rentowe
Grupa 5 – wypadkowe i chorobowe
Grupa 1 – NNW
Grupa 2 – choroba
Grupa 3 – autocasco
Grupa 4 – casco pojazdów szynowych
Grupa 5 – aerocasco
Grupa 6 – casco żeglugi morskiej i śródlądowej
Grupa 7 – cargo
Grupa 8 – szkody spowodowane żywiołami
Grupa 9 – pozostałe szkody rzeczowe
Grupa 10 – OC posiadaczy pojazdów lądowych,
Grupa 11 – OC lotnicza
Grupa 12 – OC żeglugi morskiej i śródlądowej
Grupa 13 – ogólna OC
Grupa 14 – ubezpieczenie kredytu
Grupa 15 – gwarancja ubezpieczeniowa
Grupa 16 – ubezpieczenie różnych ryzyk finansowych
Grupa 17 – ubezpieczenie ochrony prawnej
Grupa 18 – assistance





Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności
ubezpieczeniowej
Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze
ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz
Rzeczniku Ubezpieczonych
Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o
ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i
Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych
Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie
ubezpieczeniowym
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks
cywilny
Księga Trzecia, Tytuł XXVII Umowa
ubezpieczenia, art. 805- 834


Przeważającą formą organizacyjno-prawną
krajowych zakładów ubezpieczeń jest forma
spółki akcyjnej (56 podmiotów, w tym 28
zakładów ubezpieczeń na życie oraz 28
zakładów ubezpieczeń pozostałych
osobowych i majątkowych )
Działalność ubezpieczeniową prowadziło też 9
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, w tym 2
w dziale ubezpieczeń na życie i 7 w dziale
pozostałych ubezpieczeń osobowych i
majątkowych.






Banki prowadzące działalność maklerską
Domy maklerskie
Zagraniczne firmy inwestycyjne - bez
oddziału
Zagraniczne firmy inwestycyjne w formie
oddziału
Zagraniczne instytucje kredytowe - bez
oddziału
Zagraniczne instytucje kredytowe w formie
oddziału







Agenci firm inwestycyjnych
Banki powiernicze
Przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące
rejestry lub rachunki towarów giełdowych
Podmioty prowadzące obsługę funduszy
inwestycyjnych
Podmioty pełniące funkcję depozytariusza 11
Podmioty prowadzące rejestry uczestników
funduszy inwestycyjnych 8
Dystrybutorzy jednostek uczestnictwa funduszy
inwestycyjnych - podmioty inne niż podmiot
prowadzący działalność maklerską 65





Związek Maklerów i Doradców
Izba Domów Maklerskich
Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych
Izba Zarządzających Funduszami i
Aktywami
Stowarzyszenie Inwestorów
Indywidualnych





Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK-i) są
pozabankowymi instytucjami finansowymi zaliczanymi do
sektora monetarnych instytucji finansowych.
Działalność SKOK-ów reguluje Ustawa o spółdzielczych
kasach oszczędnościowo-kredytowych.
SKOK-i nie podlegają nadzorowi Komisji Nadzoru
Finansowego, kontrolę nad systemem kas sprawuje Krajowa
Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa.
Na koniec 2008 r. aktywa SKOK-ów wyniosły 9,5 mld zł.
Na koniec 2008 r. funkcjonowały 62 kasy oszczędnościowokredytowe





Działalność leasingową w Polsce w 2008 r.
prowadziło 66podmiotów, w tym 36
zrzeszonych w Związku Polskiego Leasingu
Są to głównie spółki zależne od banków
Na koniec 2008 r. liczba leasingobiorców
wyniosła 302 tys.
Około 205 tys. leasingobiorców korzystało z
leasingu operacyjnego – około 96 tys., a z
leasingu mieszanego – niecałe 3 tys.
W wartości nowych umów leasingowych
blisko 80% stanowił leasing finansowy



Faktoring obejmuje usługi polegające głównie na
finansowaniu faktur, ewidencji i zarządzaniu
wierzytelnościami, monitorowaniu odbiorców
towarów, porządkowaniu rozliczeń, inkasowaniu
płatności itp.
na koniec 2008 r. w Polsce działało kilkanaście
firm faktoringowych (13 zrzeszonych w PZF)
oraz 20 banków komercyjnych świadczyło usługi
faktoringu
faktoring ma szczególnie duże znaczenie w
Wielkiej Brytanii (około 10,3% PKB), Włoszech
(około 8,2% PKB) oraz Francji (około 6,9% PKB), w
Polsce około 2,2% PKB