HISTORIA IGRZYSK OLIMPIJSKICH

IGRZYSKA OLIMPIJSKIE To największa w świecie międzynarodowa impreza sportowa, o tradycjach antycznych, organizowana w starożytności i współcześnie co 4 lata.

• • • • • • • •

STAROŻYTNE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE

Pierwsze starożytne igrzyska olimpijskie odbyły się w Olimpii W Grecji w roku 776 p.n.e.

Udział w igrzyskach mogli brać tylko Grecy z wyjątkiem kobiet; Zawody trwały 5 dni, a poprzedzała je przysięga składana przed posągiem Zeusa; Pośród dyscyplin najważniejszy był bieg na jeden stadion (ok.192 metry); Odbywały się również inne dyscypliny: skoki w dal, rzuty oszczepem i dyskiem, zapasy, boks; Najcięższy był pięciobój, w skład którego wchodziły biegi krótkie, skok w dal, rzut oszczepem i dyskiem oraz zapasy; Odbywały się również wyścigi zaprzęgów konnych; Zwycięzców honorowano wieńcem laurowym, posągami i odami pochwalnymi;

• • • • • Późniejsze starożytne igrzyska olimpijskie dopuszczały udział w nich cudzoziemców; Igrzyska pozostawały w zapomnieniu do ok.1618r., gdy zawody olimpijskie zainicjował Anglik R.Dover. Były oparte na konkurencjach rycerskich i ludowych. Przetrwały do 1852r.; Do 1896r. miały miejsce próby wskrzeszenia igrzysk olimpijskich, wśród nich rozegrane 4-krotnie w Grecji igrzyska panhelleńskie (1859, 1870, 1875, 1889); W drugiej połowie XIX wieku prace wykopaliskowe w Olimpii wzmogły zainteresowanie starożytnym sportem; W 1894r. Francuz Coubertin zwołał I Kongres Olimpijski, podczas którego został powołany Międzynarodowy Komitet Olimpijski, jako organizacja kierująca ruchem olimpijskim i przyznająca poszczególnym miastom prawa organizowania kolejnych igrzysk.

Olimpia- miejsce najsłynniejszych igrzysk greckich Starożytny stadion w Olimpii

• • • • • •

NOWOŻYTNE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE

Pierwsze letnie nowożytne igrzyska olimpijskie odbyły się w 1896r. w Atenach - startowało 14 krajów w 9 dyscyplinach(43 konkurencje) w liczbie 245 uczestników. Kobiety nie brały udziału w zawodach; Pierwsze zimowe igrzyska olimpijskie odbyły się w 1924r. w Chamonix startowało 16 krajów w 6 dyscyplinach (16 konkurencji); Do roku 1988 igrzyska letnie i zimowe odbywały się w tych samych latach; Od roku 1994 igrzyska zimowe odbywają się 2 lata po letnich; Do 1988 roku w igrzyskach olimpijskich mogli startować jedynie sportowcy amatorzy; Igrzyska olimpijskie są traktowane przez sportowców jako najważniejsze zawody sportowe, a złoty medal olimpijski jako najcenniejsze trofeum.

LISTA MIEJSC NOWOŻYTNYCH IGRZYSK OLIMPIJSKICH

• • • • • • • • • • • • • •

IGRZYSKA LETNIE:

1896r. Ateny(Grecja) • 1900r. Paryż(Francja) 1904r. Saint Louis • • 1908r. Londyn(Anglia) 1912r. Sztokholm(Szwecja) 1916r. Berlin(Niemcy) • • • 1920r. Antwerpia(Belgia) 1924r. Paryż(Francja) 1928r. Amsterdam(Holandia) 1932r. Los Angeles(USA) 1936r. Berlin(Niemcy) 1940r.Helsinki(Finlandia)nie odbyły się 1944r. Londyn(Anglia) nie odbyły się 1948r. Londyn(Anglia) • • • • • • • • 1952r. Helsinki(Finlandia) 1956r. Melbourne(Australia) 1960r. Rzym(Włochy) 1964r. Tokio(Japonia) 1968r. Meksyk(Meksyk) 1972r. Monachium(Niemcy) 1976r. Montreal(Kanada) 1980r. Moskwa(ZSSR) 1984r. Los Angeles(USA) 1988r. Seul(Korea) 1992r. Barcelona(Hiszpania) 1996r. Atlanta(USA) 2000r. Sydney(Australia) 2004r. Ateny(Grecja)

IGRZYSKA ZIMOWE:

• • • • • • • • • • • • • 1924r. Chamonix(Francja) 1928r. Sankt Moritz(Szwajcaria) 1932r. Lake Placid(USA) 1936r. Garmisch Partenkirchen(Niemcy) 1940r. Sapporo(Japonia)-nie odbyły się 1944r. -nie odbyły się 1948r. Sankt Moritz(Szwajcaria) 1952r. Oslo(Norwegia) 1956r. Cortina d’Ampezzo(Włochy) 1960r. Squaw Valley(USA) 1964r. Innsbruck(Austria) 1968r. Grenoble(Francja) 1972r. Sapporo(Japonia) • • • • • • • • • 1976r. Innsbruck(Austria) 1980r. Lake Placid(USA) 1984r. Sarajewo(Jugosławia) 1988r. Calgary(Kanada) 1992r. Albertville(Francja) 1994r. Lillehammer(Norwegia) 1998r. Nagano(Japonia) 2002r. Salt Lake City(USA) 2006r. Turyn(Włochy)

• • • • • • •

GŁÓWNE WYDARZENIA IGRZYSK OLIMPIJSKICH

1916r. Berlin- igrzyska olimpijskie nie rozegrane w powodu I wojny światowej; 1928r. Amsterdam- pierwszy raz w lekkoatletyce startowały kobiety oraz pierwszy raz zapłonął znicz olimpijski; 1940r. Helsinki- igrzyska olimpijskie nie zostały rozegrane z powodu II wojny światowej; 1944r. Londyn-igrzyska olimpijskie nie zostały rozegrane z powodu II wojny światowej; 1952r. Oslo- pierwszy raz zapłonął znicz na zimowych igrzyskach olimpijskich; 1956-64r. Melbourne, Rzym, Tokio- zdobycie przez gimnastyczkę z ZSRR największej liczby medali igrzysk olimpijskich (18 w tym 9 złotych) 1986r. Grenoble- pierwsza maskotka igrzysk- kukiełka narciarza „Schuss”

• • • • • • 1972r. Monachium- zamach terrorystyczny na ekipę Izraela; 1980r. Moskwa- bojkot letnich igrzysk olimpijskich przez 56 państw zachodnich na skutek inwazji ZSSR na Afganistan w 1979r.; 1984r. Los Angeles- bojkot igrzysk olimpijskich przez państwa socjalistyczne w drodze rewanżu za 1980r.; 1988r. Seul- powrót zawodów tenisowych (nieobecnych na igrzyskach olimpijskich od 1924r.); 1988r. Nagano- wprowadzenie nowych konkurencji: snowboard i narciarstwo akrobatyczne; 2000r. Sydney- wprowadzenie „męskich” dyscyplin dla kobiet: podnoszenie ciężarów, skok o tyczce, rzut młotem.

MOTTO OLIMPIJSKIE Citius- Altius- Fortius

• Oznacza: szybciej- wyżej- silniej; • Autorem jest dominikanin Henri le Didon; • Od 1896r. jest hasłem towarzyszącym i wyrażającym idee igrzysk olimpijskich; • Nie odnosi się tylko do wysiłku fizycznego, ale obejmuje również cele moralne.

SYMBOL OLIMPIJSKI

• Symbolem ruchu olimpijskiego jest pięć kół splecionych ze sobą: niebieskie, czarne i czerwone na górze, oraz żółte i zielone na dole; • Symbol został wymyślony przez Coubertina w 1912r. w Sztokholmie i jest elementem flagi olimpijskiej; • Koła reprezentują unię pięciu kontynentów i sportowców całego świata podczas igrzysk olimpijskich (niebieski-Europa, czarny-Afryka, czerwony-Ameryka, żółty-Azja, zielony-Australia.

ZNICZ OLIMPIJSKI

• Jest symbolem trwałości idei olimpijskiej; • Po raz pierwszy zapłonął w Amsterdamie w 1928r. lecz bez żadnej towarzyszącej temu uroczystości; • Od 1936r. w Berlinie ustalił się zwyczaj przenoszenia ognia przez sztafetę biegnących z antycznej Olimpii przez Ateny do miasta kolejnych igrzysk.

MASKOTKA OLIMPIJSKA

• Pierwszą maskotką olimpijską był „Schuss”- kukiełka narciarza, podczas igrzysk zimowych w Grenoble w 1968r.; • Ani w Meksyku ani w Sapporo w 1972r. nie pochwycono tego pomysłu; • Podjęto go dopiero Niemcy w Monachium w 1972r. ; maskotką był jamnik „Waldi”- pierwsza nieoficjalna maskotka olimpijska; • Od tego roku wszystkie kolejne igrzyska, zimowe i letnie, miały już swoją maskotkę; • Od 1991r. Obecność maskotki jest usankcjonowana w Karcie Olimpijskiej.

Lista maskotek poszczególnych Igrzysk:

• • • • • • • • •

IGRZYSKA LETNIE

: 1972r. Monachium – jamnik „Waldi” 1976r. Montreal- bóbr „Amik” 1980r. Moskwa- niedźwiadek „Misza” 1984r. Los Angeles- orzeł „Sam” 1988r. Seul- tygrysek „Hodori” 1992r. Barcelona- piesek „Kobi” 1996r. Atlanta- „Whatizyt” 2000r. Sydney- „Syd”, „Mille” i „Olly” 2004r. Ateny- „Atena” (Athena) i „Apollo” (Phevos). • • • • • • • • • •

IGRZYSKA ZIMOWE:

1968r. Grenoble- narciarz „Schuss” 1976r. Innsbruck- bałwanek 1980r. Lake Placid- szop „ Roni” 1984r. Sarajewo- wilk „Wuczko” 1988r. Calgary- niedźwiadki „Hidy” i „Howdy” 1992r. Albertville- magik 1994r. Lillehammer- dzieci Kristin i Hakon 1988r. Nagano- sowy Sukki, Nokki, Lekki, Tsukki 2002r. Salt Lake City- zając, miś, kojot 2006r. Turyn- „Neve” (powstała z śniegu) i „Gliz” (powstały z lodu).

• • • • • • •

POLSKA W IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH

W igrzyskach olimpijskich w 1908r. I 1912r. Polacy brali udział w ekipach Rosji i Austrii; 1919r.– powstaje Polski Komitet Olimpijski; 1920r. Antwerpia- Polacy nie biorą udziału w igrzyskach olimpijskich z powodu wojny polsko-bolszewickiej; 1924r. Paryż- pierwsze medale dla Polski (kolarstwo torowe- medal srebrny jeździectwo konne- medal brązowy) 1956r.Cortina d’Ampezzo- pierwszy polski medal na zimowych igrzyskach olimpijskich (brąz w dwuboju klasycznym) 1964-1976r. Tokio, Meksyk, Monachium, Montreal- zdobycie największej ilości medali przez Irenę Szewińską w lekkoatletyce (7 w tym 3 złote) 1984r. Los Angeles- bojkot igrzysk olimpijskich przez ekipę Polski

LICZBA MEDALI ZDOBYTYCH PRZEZ POLAKÓW

IGRZYSKA OLIMPIJSKIE LETNIE:

Razem 251 w tym: • Złote-59 • Srebrne- 74 • Brązowe- 118

IGRZYSKA OLIMPIJSKIE ZIMOWE

: Razem 8 w tym: • Złote- 3 • Srebrne- 2 • Brązowe- 3