BUDŻET ZADANIOWY JAKO NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA FINANSAMI PUBLICZNYMI

MODELE ZARZĄDZANIA FINANSAMI PUBLICZNYMI • 1.Model tradycyjny zwany modelem biurokratycznym • 2.Nowe zarządzanie środkami publicznymi – budżet zadaniowy • 3.Dobre rządzenie środkami publicznymi

Model tradycyjny (biurokratyczny) • Jego podstawowe cechy można przedstawić następująco: a) Hierarchiczny sposób zarządzania; b) Podstawa normatywna oparta o prawo administracyjne; c) Relacje między stronami oparte na dominacji i podporządkowaniu;

Model tradycyjny (c.d.) d) Celem działań jest zachowanie istniejącego układu powiązań i kompetencji; e) Podejmowane działania są opisane w postaci licznych procedur postępowania; f) Budżetowanie (określanie przychodów i wydatków) jest oparte na ekstrapolacji współczynników.

Nowe zarządzanie środkami publicznymi • Podstawowe cechy tego modelu można opisać następująco: a) Zarządzanie wynika z prawideł rynku; b) Podstawą normatywną rozdziału środków stają się kontrakty; c) Partnerzy współpracują w atmosferze konkurencji;

Nowe zarządzanie środkami publicznymi (c.d.) • Celem działania jest wywoływanie zmian w dotychczasowym układzie zależności; • Działania są skierowane na osiągnięcie oczekiwanych (zaplanowanych) efektów; • Budżetowanie (określanie przychodów i wydatków) oparte o budżetowanie zadaniowe

Dobre rządzenie środkami publicznymi • Pojawiający się już w niektórych społeczeństwach nowy model zaspokajania potrzeb publicznych oparty na: a) Sposobie zarządzania poprzez sieć; b) Skierowany na realizację zadań wynikających z przyjętych konwencji;

Dobre rządzenie .. . (c.d.) c)Kierowanie oparte na partnerstwie i konsultacjach; d) Relacje między uczestnikami oparte na równości i współzależności; e)Celem działania jest budowa porozumienia społecznego; f) Działania mają prowadzić do skutecznego zaspokojenia określonych potrzeb.

Nowe Zarządzanie Publiczne (NPM) • Ten model zarządzania środkami publicznymi adaptuje do sektora finansów publicznych metody i techniki stosowane w sektorze prywatnym gospodarki, czyli: 1. Zorientowanie na wyniki, 2. Konkurencyjność, 3. Zorientowanie na odbiorców usług;

NPM (c.d.) • 4.Wzrost jakości i efektywności świadczonych usług; • 5.orientacja na rozwiązywanie problemów.

• W tym modelu działania urzędnik staje się menadżerem spraw publicznych, zorientowanym na obywatela i jego potrzeby. Urzędnik ma wypracować jak najlepsze rezultaty jak najskromniejszymi środkami.

Podstawowe założenia NPM • Sektor finansów publicznych w pierwszej kolejności jest zorientowany na osiąganie wyników, a dopiero w drugiej na procesy i działania; • Należy ustalić zasady pomiaru osiąganych wyników; • Usługi publiczne mogą być wykonywane przez jednostki sektora, jednostki prywatne oraz jednostki sektora III (organizacje pożytku publicznego);

Podstawowe założenia NPM • Wybór realizatora usługi oparty jest na kryteriach skuteczności i efektywności (zamówienia publiczne). Taki wybór uruchamia mechanizmy konkurencji; • Jednostka sektora finansów publicznych powinna nieustannie poprawiać jakość świadczonych usług i dostosowywać je do potrzeb klientów;

Podstawowe instrumenty NPM • Ocena skutków regulacji (ewaluacja prawa); • Budżetowanie zadaniowe – głownie zarządzanie wydatkami publicznymi, na które składa się: planowanie strategiczne, wieloletnie planowanie finansowe, system pomiaru dokonań, zarządzanie ryzykiem, rachunek kosztów i audyt wewnętrzny.

Podstawowe założenia NPM • Wykorzystanie posiadanych zasobów powinno podlegać ciągłej kontroli. Należy poszukiwać możliwości zmniejszania kosztów lub poprawy jakości usług przy dotychczasowym poziomie kosztów; • Jednostki sektora finansów publicznych dostarczają jedynie takiej palety usług, która jest niezbędna do osiągnięcia celów stawianych jednostkom przez interesariuszy;

Podstawowe założenia NPM • Jednostki sektora finansów publicznych charakteryzuje elastyczność, innowacyjność, nastawienie na rozwiązywanie problemów i przedsiębiorczość; • W swej działalności jednostki sektora finansów publicznych wykorzystują nowoczesne narzędzia zarządzania do niedawna stosowane jedynie w sektorze prywatnym (sektorze przedsiębiorstw).