Transcript swot/ fütz analizi

PLANLAMA VE TALEP
TAHMİNİ YÖNETİMİ
Planlama Kavramı ve İşletmeler
Açısından Önemi
Yönetim fonksiyonlarından birincisi ve en
önemlisi planlamadır. Plansız bir girişimin
başarı şansı yoktur. Çok bilinen “eğer
nereye gitmek istediğinizi bilmiyorsanız
her yol sizin için makbuldür” sözü
planlamanın yaşamdaki önemini ifade
eder.
YÖNETİMİN İŞLEVLERİ
(FONKSİYONLARI)
•
•
•
•
•
Fayol yönetim işlevlerini; planlama, örgütleme,
kaynakları bir araya getirme, yön verme, kontrol şeklinde
gruplandırmıştır.
Çağdaş
yönetim
kuramcıları
Fayol’ün
gruplamasında birtakım değişiklikler yaparak, yönetim
işlevlerini şu şekilde ele almıştır:
Planlama
Organize Etme (örgütleme)
Yürütme
Koordinasyon (eşgüdümleme)
Kontrol.
3
Planlama İşlevi:
• Plan, planlama süreci içerisinde amaçlara varmak için
ne yapılması gerektiğini belirten araçtır.
• Planlama, önceden ne yapılacağına, nasıl yapılacağına,
neden, ne zaman ve nerede yapılacağına ve bunları
kimin yapacağına karar vermektir.
• Planlama bir süreci, plan ise bir sonucu ifade eder.
Planlama işlevinde bilgi toplama, analiz yapma,
varsayımların kurulması, tahmin ve öngörülerin
yapılması, seçeneklerin belirlenmesi, karar verme gibi
konular ön plana çıkmaktadır.
4
Planlama İşlevi:
Planlamanın Özellikleri:
• Planlama kaynakların verimli bir biçimde kullanılmasını
sağlar,
• Planlama bir seçim ve karar sürecidir,
• Planlama geleceğe dönük bir süreçtir,
• Plan esnek ve dinamiktir.
Planlama,
yöneticiler
arasında
düzenli
bir
haberleşme ve koordinasyon sağlar; en iyi kararları
almaya ve uygulamaya yöneltir; yetki devrini
kolaylaştırır.
5
Planlama Süreci:
Planlama süreci 4 aşamadan oluşmaktadır:
1.Misyon açıklamaları ve vizyon
2.Amaç ve hedeflerin belirlenmesi
3.Amaçlara ulaştıracak alternatif yolların
belirlenmesi
4.Alternatifler arasından seçim yapma.
6
Planlama Süreci:
1. Misyon açıklamaları ve vizyon:
Misyon, örgütün yaptığı işin tanımını ve örgütü
aynı işi yapan diğer örgütlerden ayıran
özellikleri kapsar. Örgütün iş felsefesi; örgütün
iş felsefesi, işe yaklaşım biçimi, iş değerleri,
müşteriye yaklaşım ve vermek istediği imaj
belirtilir.
Vizyon, mevcut gerçekler ile gelecekte
beklenen koşulları birleştirerek, örgüt için arzu
edilen bir gelecek imajı yaratmak şeklinde
tanımlanmaktadır.
7
Planlama Süreci:
2. Amaç ve hedeflerin belirlenmesi:
Amaç, belli bir sürede örgütün ulaşmak istediği sonucu
ifade eder.
Hedef, ise ölçülebilir, zaman boyutuna sahip olan,
gerçekçi ve aksiyona işaret eden bir kavramdır.
3. Amaçlara ulaştıracak alternatif yolların
belirlenmesi:
Bu aşamada gelecekte ulaşılması kararlaştırılmış
durum veya sonuca nasıl ve ne yaparak
ulaşılabileceğinin yolları belirlenir.
4. Alternatifler arasından seçim yapma:
Alternatif yollardan biri seçilir.
8
Stratejik Planlama Süreci:
Strateji: fırsatlardan en iyi şekilde faydalanmak ve gelecekteki
başarıyı güvence altına almak amacı ile gerçekleştirilen karar alma
süreçleri ve diğer uygulamaların toplamıdır şeklinde tanımlanabilir.
Stratejik Yönetim: etkili stratejiler geliştirmeye, uygulamaya ve
sonuçlarını değerlendirerek kontrol etmeye yönelik kararlar ve
faaliyetler bütünü olarak tanımlanabilir.
Stratejik yönetim sürecinin en temel amacı, uygulandığı
kuruma sektördeki diğer kurumlardan ayrılabilmesi/farklı olabilmesi
için yardımcı olmaktır. Bunu da kurumun güçlü yönlerine ve
fırsatlarına odaklanmasını ve bunun yanında zayıf yönlerini ve dış
tehditlerini
minimum
seviyeye
çekmesini
sağlayarak
gerçekleştirmektedir.
9
Stratejik Planlama Süreci:
Stratejilerin
geliştirilmesi
sürecinde
kurum
içinde
uygulanabilecek yöntemlerin başında ise Stratejik Analiz
gelmektedir.
Analiz araçları:
• Dış çevre-genel çevrenin ölçülmesi,
• Dış çevre-sektörel /iş çevresinin ölçülmesi,
• SWOT/FÜTZ analizi,
• Performans güçleri analizi,
• Denge analizi.
10
Stratejik Yönetimin Unsurları:
• Vizyon: gelecek ile ilgili büyük amaçları, arzuları ifade
eden bir kavramdır.
• Misyon: bir işletmeye yön vermek ve anlam
kazandırmak amacıyla belirlenmiş ve o işletmeyi
benzerlerinden ayıran görev ve ortak değerlerdir.
Misyon, örgütün var oluş nedenini, hangi alanda var
olduğunu ve bu alanda başarıyı nasıl yakalayacağını
kesin ve hafızada kalıcı bir şekilde belirten bir tür
bildirgedir.
11
Stratejik Yönetimin Unsurları:
• İşletmelerde misyon, stratejistlere ve çalışanlara yol
gösteren bir rehberdir.
• İşletme misyonu, işletmenin içinde ve dışında tüm sosyal
paydaşlara işletmenin işi, değerleri, felsefesiyle ilgili bir
biçimsel açıklama özelliğindedir.
• İşletme misyonu, koyduğu değer ve felsefe normları ile
çalışanlar arasında ortak bir bağlayıcı elemandır.
• İşletmenin bütünü açısından işletmenin temel bir
misyonu olmasının yanında her yönetim düzeyindeki
değişik iş birimlerinin de işletmenin temel misyonu ile
uyumlu kendine ait bir misyonu vardır.
12
Stratejik Yönetimin Unsurları:
• Amaç: işletmenin faaliyetlerinin sonucunda elde
etmek istedikleri olup işletmenin yaptığı işleri,
faaliyetleri niçin yaptığını, neyi veya neleri elde
etmek için yaptıklarını belirten sonuçlardır.
• Hedefler: amaçların işlemsel tanımlarıdır.
Örgütsel hedeflerin de örgütsel amaçlar gibi
birçok özelliğinden bahsedilebilir. Örgütsel
hedefler ölçülebilirler, bir zaman dilimi içerirler,
ve olası ikilemleri ortadan kaldırırlar.
13
DURUM BELİRLEME
MATRİSLERİ:
• SWOT/ FÜTZ ANALİZİ:
İşletmeler dış ve iç çevre unsurlarının analizini
yaptıktan sonra elde ettikleri bilgileri bir biçimde
düzenlerler.
Böylece dış çevrenin, işletme için yarattığı fırsat ve
tehditlerle, işletme içindeki varlık ve yeteneklerin
işletmeye sağladığı üstünlük ve zayıflıklar bir matris
üzerinde sistematik olarak belirlenebilir.
Bu fırsat ve tehditler ile üstünlük ve zayıflıkları
değerleyen analizlerden en çok kullanılanı SWOT/FÜTZ
Analizi’dir.
14
DURUM BELİRLEME
MATRİSLERİ:
SWOT Analizi’nde, işletmenin dış çevresindeki unsurların incelenmesi
sonucunda işletme için fırsat ve tehditler, işletme içi analiz sonucunda ise
işletmenin üstünlükleri ve zayıflıkları belirlenir.
• Fırsatlar: dış çevrenin analizi sonucunda işletme için olumlu
sonuçlar yaratabilecek unsurlardır.
• Tehditler: fırsatların aksine ve işletmenin varlığını sürdürebilmesine
engel olabilecek veya rekabet üstünlüğünü kaybetmesine neden
olabilecek uzak veya yakın çevresindeki değişimler sonucu ortaya
çıkan, işletme için arzu edilmeyen oluşumlardır.
• Üstünlükler: işletmenin iç çevresinin analizi sonucunda ortaya
çıkarılan, rakiplerine karşı üstünlük sağlayabildiği varlık ve
yetenekleri kapsamaktadır.
• Zayıflıklar: işletmenin mevcut varlık ve yetenek kapasitelerinin
rakiplerine oranla güçsüz ve düşük olduğu durumları belirtmektedir.
15
SWOT ANALİZİ
SWOT Analizinde ilk yapılacak iş tüm bu faktörleri alt alta
yazmaktır.
Yani ..
İç faktörler
• Güçlü Yanlar (Strengths)
• 1.
• 2.
• 3.....
• Zayıf Yanlar (Weaknesses)
• 1.
• 2.
• 3.....
SWOT ANALİZİ
Sonra Dış Faktörler
• Fırsatlar (Opportunities)
• 1.
• 2.
• 3.....
• Tehditler (Threats)
• 1.
• 2.
• 3.....
• Tüm bunlar listelendikten sonra iç faktörlerle dış
faktörleri karşılaştıracak şekilde ilk başta verildiği gibi bir
SWOT matrisi oluşturulur.
SWOT ANALİZİ
SWOT Matrisi oluştururken 4 soru sorulur:
• 1. Her bir güçlü yanımızı nasıl kullanabiliriz?
• 2. Her bir zayıf yanımızı nasıl düzeltiriz?
• 3. Her bir fırsatı nasıl değerlendiririz ?
• 4. Her bir tehdidi nasıl bertaraf ederiz?
SWOT ANALİZİ
• Organizasyonlarda SWOT analizi yapılmasının başlıca
iki yararı bulunmaktadır. İlk olarak, SWOT analizi
yapılarak organizasyonun mevcut durumu tespit edilir.
• Bu çerçevede güçlü ve zayıf yönler ile organizasyonun
karşı karşıya bulunduğu fırsatlar ve tehdit unsurları
ortaya konulmaya çalışılır. Bu anlamda SWOT bir
"mevcut durum" analizidir.
• SWOT aynı zamanda organizasyonun gelecekteki
durumunun ne olacağını tespit ve tahmin etmeye
yarayan bir analiz tekniğidir. Bu ikinci anlamda SWOT bir
"gelecek durum" analizidir.
Fırsatlar
++++++
Mevcut Durum
-Durumunuz
nedir?
-Kime hizmet
ediyoruz?
-Organizastonun
güçlü ve zayıf
yönleri nelerdir?
-Organizasyonun
sebep olduğu fırsat
ve tehlikeler
nelerdir?
Güçlü
yönler
Gelecek Durum
-Durumunuz ne
olacak?
-Kime hizmet
edeceğiz?
-Organizasyonu
gelecekte neler
bekliyor?
Zayıf
yönler
Tehlikeler
-------
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
• İlk olarak organizasyonda potansiyel içsel sağlamlık ve
güçlülük faktörlerini tespit etmeye çalışırız.
• İyi bir lidere ve yetenekli yöneticilere sahip olma, yeni ve
etkin teknolojileri kullanma, yeni ürünler geliştirebilme,
bilgi ve becerisi yüksek çalışanlara sahip olma vesaire
faktörler başlıca içsel sağlamlık ve güçlülük faktörleri
arasında sayılabilir.
• Organizasyonda potansiyel içsel zayıflık ve yetersizlik
göstergeleri arasında ise şu konular sayılabilir:
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
• Organizasyonda stratejik bir hedefin mevcut olmaması,
lider eksikliği, yetenekli yönetici ve çalışanların
bulunmaması, araştırma ve geliştirmeye önem
verilmemesi, kurum kültürünün oluşmamış olması,
pazarlama ve satış yeteneğinin sınırlı olması, kalite ve
verimliliğin düşük olması vesaire.
• Dışsal göstergeler ise potansiyel dışsal fırsatlar ve
tehlikelerden oluşur. Bir organizasyonda başlıca
potansiyel dışsal fırsatları şu şekilde sayabiliriz: yeni
müşteriler edinme fırsatı, yeni piyasalara girme fırsatı,
ürün ve hizmet arzının genişletilmesi fırsatı, pazar
payının artırılması fırsatı vesaire.
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
• SWOT Analizinde temel başarı, doğru soruyu sorup, bu
soruya doğru cevabı verebilmekte yatar. Örneğin
değerlendirmenin ilk kısmı olan "mevcut durumun", güçlü
ve zayıf yanların belirlenmesi sürecinde değerlendirmesi
gereken faktörlerin seçimi ve bunlara ait değerlerin doğru
olarak belirlenmesi çok önemlidir.
• Söz gelimi herhangi bir firma için bu mevcut durum
değerleri söyle belirlenebilir ve burada belirlenen
faktörler analizde sorulacak sorular olarak listelenir.
Örneğin güçlü ve olumlu yönleri belirleme kısmında;
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
• Güçlü bir lidere ve yetenekli yöneticilere sahip
miyiz?
• Yeni ve bize faydası olan teknolojileri kullanıyor
muyuz?
• Yeni ürün ve yeni stratejiler (inovasyon)
geliştirebiliyor muyuz?
• Bilgi ve becerisi yüksek çalışanlara sahip miyiz ?
ve bunlara eklenebilecek yeni sorularla içsel güç
ve başarı durumu yani SWOT Analizinin "S"
bölümü analiz edilmiş olur.
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
Benzer şekilde;
• Kurumsal yapıda stratejik bir hedefleme eksikliği var
mıdır?
• Lider, yönetici ve çalışanların yetenek ve bilgilerinde bir
yetersizlik söz konusu mudur?
• Ar-Ge (araştırma ve geliştirme)ye verilen önem ne
ölçüde?
• Kurum kültürümüzde aşınma ya da eksiklik söz konusu
mu?
• Satış, pazarlama, ürün ya da hizmet kalitesi ve
verimliliğimizde düşüklük var mı?
vs. gibi içsel yapının zayıf ve olumsuz yönlerinin(W
bölümü) tespit edilmesine yönelik sorular listelenir.
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
• Dışsal göstergeler ise "O" ile simgelenen potansiyel
dışsal fırsatlar ve "T" ile simgelenen tehlikelerden
oluşur. Bu kısımlar için değerlendirmeye alınacak
değerleri şöyle özetleyebiliriz;
Örneğin fırsat yaratan değerleri,
• Teknoloji ve iç-dış pazarlarda oluşan değişimler
• Devletin, hükümetin ya da uluslararası kurumların
(AB gibi) politikalarındaki değişiklikler
• Ülkedeki ekonomik ve sosyo-kültürel yapıdaki gelişmeler
SWOT ANALİZİNDE İÇSEL VE DIŞSAL
DURUM GÖSTERGELERİ
Tehdit ve risk yaratan değerleri ise,
• Kurum olarak karşılaşabileceğimiz engeller nelerdir ?
• Mevcut ve potansiyel rakiplerimiz ne yapmaktalar?
• Ürün ve hizmet üretirken, iç ve dış sektörde iş, ürün veya
hizmet standartları değişmekte mi ?
• Durmadan ilerleyen ve değişen teknoloji piyasadaki
konumumuzu tehdit ediyor mu ?
• Nakit durumumuzu zora sokacak finansal sorunlarımız
var mı ? olarak belirtebiliriz.
SWOT ANALİZİ’ NDE
SORUNLAR
• SWOT matrisinde yapılan analizlerin anlık olduğu ve dış
ve iç çevrenin dinamik bir yapıya sahip olduğu ve sürekli
değiştiği düşünülürse, uzun vadede bu analizin belirli
zaman aralıklarında tekrarlanması gerekmektedir.
• Metodun içinde geleceğe yönelik bir aşama olmasına
rağmen, bu aşama geleceğin belirsizlikleri ile baş
edebilmekten uzaktır.
• Modelde ayrıca alternatiflerin hedeflere ulaşmada ne
kadar başarılı olacakları üzerine herhangi bir analiz yer
almamaktadır.
TALEP TAHMİNİ NEDİR?
Talep tahmini, tüketicilerin gelecekte ne miktar
mal ve hizmet talep edeceklerinin kestirilmesi
işlevidir. Bu tahmin işletmenin üretim seviyesinin
saptanmasında temel oluşturur. Hangi ürünün
üretileceği, tüketicilerin bu üründen ne miktar talep
edecekleri ve bu talebin çoğunlukla hangi tarihlerde
gerçekleşme olasılığının bulunduğu talep tahminleri
ile yorumlanır.
TALEP ARAŞTIRMASI NASIL
YAPILIR
1.Bilgi toplanması
2.Talep tahmin periyodunun tespiti
3.Tahmin yönteminin seçimi ve hata
hesabının yapılması
4.Tahmin sonuçlarının geçerliliğinin
araştırılması
BİLGİ TOPLANMASI
• Araştırmanın değerini veya geçerliğini
etkileyen önemli bir aşamadır.
• Geçmişe ait satış, tedarik, işlem zamanı
ve maliyet kayıtları olmadan geleceği
tahmin etmek güçtür.
TALEP TAHMİN
PERİYODUNUN TESPİTİ
• Talep araştırması sonuçlarının kullanılış amacı ile
periyodun uzunluğu arasında yakın bir ilişki vardır.
• Örneğin, günlük iş emirlerinin hazırlanmasında
yararlanılacak tahminlerin aylık periyotlar için
yapılması son derece yanıltıcı sonuçlar verebilir.
Zira
günlük
değerlerdeki
oynamalar
aylık
periyotlarda tamamen kaybolur.