Transcript Wymiana międzybiblioteczna jako forma współpracy bibliotek

Wymiana
międzybiblioteczna jako
forma współpracy bibliotek
(aspekt historyczny i współczesny)
mgr Beata Fiedorowicz
Współpraca bibliotek
 Zasięg terytorialny (współpraca lokalna,
regionalna, ogólnokrajowa, międzynarodowa)
 Zasięg dziedzinowy (współpraca w ramach
jednej dyscypliny naukowej, współpraca
ponaddziedzinowa)
 Szczegółowe zadania (gromadzenie zbiorów,
opracowanie zbiorów, tworzenie źródeł
informacji, obsługa czytelników, edukacja
pracowników biblioteki)
Historia wymiany międzybibliotecznej
 1740 – Commercium Litterarium
(porozumienie uniwersytetów w Abo,
Greiswaldzie i Lund)
 1817 - Konwencja Marburska (porozumienie
17 uniwersytetów; w 1882 – 68)
 II połowa XIX w. – wymiana dysertacji
doktorskich (porozumienie między Francją a
Niemcami)
 Nicolas Marie
Alexandre Vattemare
(1796–1864)
 1839 – biuro wymiany
w Paryżu (współpraca
bibliotek i muzeów z
Francji, Kanady i
Stanów Zjednoczonych)
Konwencje i kongresy
międzynarodowe
15 marca1886 – Konwencja Brukselska
(Belgia, Brazylia, Hiszpania, Portugalia, Serbia, Stany
Zjednoczone, Szwajcaria, Włochy)
- wymiana wydawnictw naukowych i literackich oraz
druków urzędowych
Konwencje i kongresy
międzynarodowe
 Międzynarodowy Kongres Bibliotekarzy i
Bibliofilów – Praga (1926)
 I Światowy Kongres Bibliotek i Bibliografii –
Rzym-Wenecja (1929)
 II Światowy Kongres Bibliotek i Bibliografii –
Madryt (1936)
 Konferencja Ministrów Spraw Zagranicznych
państw alianckich – Londyn (1944)
Konwencje i kongresy
międzynarodowe
 UNESCO – działania na rzecz aktywizacji
i rozwoju wymiany wydawnictw na świecie
 1947-1954 Biuro Wymiany Międzynarodowej
(wymiana dubletów, dystrybucja publikacji)
 przygotowanie nowych konwencji
o charakterze uniwersalnym
(ogólnej – o wymianie różnych wydawnictw,
specjalnej – o wymianie druków urzędowych)
Konwencje
międzynarodowe
3 grudnia 1958 Konwencja Paryska
Konwencja Paryska - 1958
 Określenie podmiotu – organy rządowe
i instytucje pozarządowe prowadzące
działalność oświatową, naukową, kulturalną
 Określenie przedmiotu wymiany – publikacje
o charakterze naukowym, prawnym,
technicznym i informacyjnym ( książki,
gazety, czasopisma, mapy, plany, ryciny,
fotografie, mikrofilmy, dzieła muzyczne,
wydawnictwa dla niewidomych i in.)
Polska w procesach międzynarodowej
wymiany wydawnictw
 Polskie instytucje naukowe – współpraca na
poziomie krajowym i międzynarodowym:
 Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Warszawie
 Towarzystwo Naukowe Krakowskie (od 1873 r. – Akademia




Umiejętności w Krakowie)
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Biblioteka Kórnicka
Polska w procesach międzynarodowej
wymiany wydawnictw
 1920: nawiązywanie kontaktów
międzynarodowych w celu wymiany publikacji
 Biblioteka Głównego Urzędu Statystycznego
 Instytut Geologiczny
 Polskie Państwowe Muzeum Przyrodnicze
 Biblioteka Publiczna Miasta Stołecznego Warszawy
 Akademia Nauk Technicznych
 Biblioteka Sejmowa
1921 – przystąpienie Polski do
Konwencji Brukselskiej
15 września 1924
15 września 1924
Biuro Międzynarodowej Wymiany
Wydawnictw




1921-1928 – Biblioteka Ministerstwa Spraw
Zagranicznych
Biblioteka Narodowa (do 1939)
1946 – wznowienie działalności w Bibliotece
Sejmowej
1947 – przeprowadzka do Biblioteki
Narodowej
17.01.1970

Przystąpienie Polski do Konwencji Paryskiej
Wymiana dubletów i materiałów
zbędnych

Zarządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia
Publicznego (8 marca 1935)

Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki (16 marca 1965)
„W sprawie międzybibliotecznej wymiany druków zbędnych”

Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki (15.02.1973)
„W sprawie zasad wymiany, nieodpłatnego przekazywania i
sprzedaży materiałów bibliotecznych”
Wymiana międzybiblioteczna obecnie

Czy jest opłacalna ?

W dobie katalogów on-line i elektronicznych baz danych –
(powszechny dostęp do informacji) – wymiana nie jest już
jedynym sposobem dotarcia do literatury zagranicznej (sytuacja
sprzed 1989 r.)
wysokie koszty pracy, pozyskania publikacji i wysyłki
pracochłonność (metody ewidencji – tradycyjne; elektroniczne
narzędzia wykorzystywane w niewielkim stopniu)


Wymiana w Bibliotece Wyższej Szkoły
Ekonomicznej w Białymstoku

Podmioty współpracujące : 77

Biblioteki uczelni niepublicznych : 66
Biblioteki uczelni publicznych:






Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia
w Białymstoku
Biblioteka Wydziału Ekonomii i Zarządzania U w B
Biblioteka Wydziału Historyczno-Socjologicznego U w B
Biblioteka Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
Wymiana w Bibliotece Wyższej Szkoły
Ekonomicznej w Białymstoku

Inne instytucje współpracujące:

Miejska Biblioteka Publiczna w Białej Podlaskiej
Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska PAN
w Warszawie
Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w
Warszawie
Parki Narodowe: Wigierski, Narwiański i Biebrzański



Biblioteka Wyższej Szkoły
Ekonomicznej w Białymstoku
Rok
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Ilość
egz.
339
340
453
394
261
309
258
309
274
244
(wol./j)
Wymiana – ilość egzemplarzy pozyskanych w latach 2002-2011
(3181 wol./j.)
Biblioteka Wyższej Szkoły
Ekonomicznej w Białymstoku
Wymiana - egzemplarze pozyskane w latach 2002 - 2011
600
400
200
0
Ilość egz.
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Struktura wpływów w BWSE
2002-2011
17,38%
30,21%
52,41%
Zakup
Dary
Wymiana
Rezygnacja z wymiany?




Luki w księgozbiorze, niemożliwe do
uzupełnienia w przyszłości
Spadek atrakcyjności zbiorów
Utrata kontrahenta (często bezpowrotnie)
Utrata prestiżu biblioteki
Dziękuję za uwagę