Transcript ევროკავშირის ბაზრისთვის განკუთვნილი პროდუქციის

პროექტი
კარპატისპირეთი ხელს უწყობს კახეთის
რეგიონულ განვითარებას სამეწარმეოე
საქმიანობის ხელშემწყობი ინსტიტუციების
დახმარებით
პროექტი თანადაფინანსებულია პოლონეთის
საგარეო საქმეთა სამინისტროს საგარეო
თანამშრომლობის პროექტის ფარგლებში 2013
წელს.
www.polskapomoc.gov.pl
წინამდებარე პუბლიკაცია ასახავს მხოლოდ ავტორების შეხედულებებს და არ შეიძლება
ჩაითვალოს როგორ პოლონეთის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური
პოზიცია
საქართველო, სექტემბერი 2013
1
1
ევროკავშირის ბაზრისთვის განკუთვნილი
ნაწარმის სერტიფიცირება
საქართველო, სექტემბერი 2013
იადვიგა ზენოვიჩი
ქ.პშემიშლის საბაჟო პალატის დირექტორის მოადგილე
2
ბევრი ნაწარმის გამოშვება ხდება ისეთ ქვეყნებში,
სადაც სამიზნე ბაზრების ქვეყნებში მოქმედი
უსაფრთხოების ნორმების დაცვა არ ხდება სათანადოდ.
ეს, როგორც წესი, ხარჯების შემცირებას უკავშირდება.
ამიტომაც ევროკავშირმა, მის ტერიტორიაზე შემოტანილი ნაწარმისთვის
უსაფრთხოების
ნორმების
დადგენით,
დააწესა
ჯანმრთელობისთვის,
სიცოცხლისთვის და გარემოსთვის საზიანო პროდუქციის ბაზრიდან ამოღების
ეფექტური მექანიზმები, ასევე დაავალდებულა საბაჟო სამსახურები ევროკავშირის
ბაზარზე დასაშვები პროდუქციის გაკონტროლებაზე სარეალიზაციოდ დაშვების
პროცედურის გათვალისწინებით.
აღნიშნული მიზნებისთვის, რაც ძირითადად მომხმარებელის
ინტერესებს ემსახურება, შემუშავებული იქნა მთელი
რიგი რეგულაციები ბაზრის ზედამხედველობის სფეროში
3
• ბაზრის ზედამხედველობის მიზანია მომხმარებლების უსაფრთხოების
უზრუნველყოფა ერთიან სავაჭრო ზონაში;
NADZÓR RYNKU
• საბაჟო ორგანოებს შეუძლიათ გააჩერონ პროდუქტის ბაზარზე დაშვება იმ
შემთხვევაში, თუ პროდუქტის ნიშნები იძლევა იმის ეჭვს, რომ
წარმოადგენს
ის
სერიოზულ
საფრთხეს
ჯანმრთელობისთვის,
უსაფრთხოებისთვის, გარემოსთვის, ასევე მაშინ, როდესაც არ ახლავს მას
სათანადო დოკუმენტაცია ან არ ატარებს სათანადო ნიშნებს
• საბაჟო ორგანოები თანამშრომლობენ ბაზრის ზედამხედველობის
ორგანოებთან, რომლებიც ატარებენ ნაწარმისა და პროდუქციის
კონტროლს და ატარებენ ექსპერტიზას იმის შესახებ, თუ რამდენად
აკმაყოფილებს პროდუქტი მოთხოვნებს.
4
ბაზრის ზედამხედველობა
პროდუქტის
უსაფრთხოება
ძირითადი
მოთხოვნები
5
სამართლებრივი საფუძვლები
2008 წლის 9 ივლისის ევროპარლამენტის და საბჭოს
დადგენილება ნომერი 765/2008, რომელიც აწესებს
მოთხოვნებს
აკრედიტაციისა
და
ბაზრის
ზედამხედველობის სფეროში და ძალადაკარგულად
აცხადებს დადგენილებას ნომერი 339/93

წლის 30 აგვისტოს პოლონეთის
შესაბამისობის შეფასების სისტემის შესახებ
2002
კანონი
6
შესაბამისობის შეფასების სისტემა
ნაწარმი
ნივთი, განურჩევლად მისი გადამუშავების დონისა,
რომელიც განკუთვნილია სარეალიზაციო ქსელში
გაშვებისთვის ან სარგებლობაში გადაცემისთვის,
გარდა სოფლის მეურნეობის სასურსათისა და
ცხოველების საკვები საშუალებებისა
ევროკავშირში შემოღებული ტექნიკური ჰარმონიზაცია
არ მოიცავს სპეციალურად სამხედრო ან საპოლიპიციო
დანიშნულების ნაწარმს.
7
ახალი მიდგომა
კანონით გათვალისწინებული ჰარმონიზაცია მოიცავს
გარკვეულ
ტექნიკულ
მოთხოვნებს,
რომელსაც
“ძირითადი მოთხოვნები” ეწოდება, და რომელიც
დადგენილია
“საზოგადო
ინტერესის”
დაცვის
კრიტერიუმის გათვალისწინებით
დირექტივებში ყურადღება გამახვილებულია ნაწარმის
ძირითად მახასიათებლებზე, არ არის ზედმეტად
ტექნიკური. მოთხოვნები არ ეხება კონკრეტულ ნაწარმს,
არამედ პროდუქტების კაეგორიებსა და რისკის ჯგუფებს.
ნაწარმი შეიძლება დაშვებული იქნას ბაზარზე მხოლოდ
იმ შემთხვევაში თუ აკმაყოფილებს ძირითად
8
მოთხოვნებს
ე.წ. “ახალი მიდგომის” დირექტივაში შესული
ნაწარმი (მაგალითები)
სათამაშოები
სამშენებლო ნაწარმი
ინდივიდუალური დაცვის საშუალებები
რეკრეაციული ნავები
9
ე.წ. “ახალი მიდგომის” დირექტივაში
შესული ნაწარმი (მაგალითები)
დანადგარები
LVD –ე.წ.
“დაბალი
ძაბვის
დირექტივა”
ფეიერვერკი
10
ძირითადი მოთხოვნები განსაზღვრულია შემდეგი
კატეგორიებსითვის:
•ძირითადი მოთხოვნები ელექტრო საქონელისთვის ,
•ძირითადი მოთხოვნები საზომი მოწყობილობებისთვის,
•ძირითადი მოთხოვნები დამცავი სისტემებისა და მოწყობილობებისთვის,
რომელიც განკუთვნილია აფეთქების საფრთხის ქვეშ არსებულ არეალში ,
•ძირითადი მოთხოვნები შენობების გარეთ გამოყენებისთვის განკუთვნილი
მოწყობილობებისთვის, რომელიც იქვევს ხმაურს გარემოში,
•ძირითადი მოთხოვნები გაზის საწვავზე მომუშავე მოწყობილობებისთვის,
•ძირითადი მოთხოვნები წნევის ქვეშ მომუშვე მოწყობილობებისთვის და
სისტემებისთვის,
•ძირითადი მოთხოვნები ამწეებისთვის და უსაფრთხოების
ელემენტებისთვის,
•ძირითადი მოთხოვნები ინდივიდუალური დაცვის საშუალებებისთვის,
ფინანსთა სამინისტრის განცხადება 2011 წლის 28 იანვრის,
•ძირითადი მოთხოვნები წნევის მარტივი კონტეინერებისთვის ,
•ძირითადი მოთხოვნები მანქანა-დანადგარებისთვის ,
11
ძირითადი მოთხოვნები განსაზღვრულია შემდეგი
კატეგორიებისთვის:
•ძირითადი მოთხოვნები ახალი წყლის გამათბობელი ღუმელების
ასევე თხევად საწვავზე და გაზზე მომუშავე წყლის ღუმელების
ენერგეტიკული ეფექტურობის შესახებ
•ძირითადი მოთხოვნები ენერგიის მომხმარებელი
მოწყობილობებისთვის და მათი აღნიშვნის,
•ძირითადი მოთხოვნები რეკრეაციული მცურავი ერთეულებისთვის,
• საზოგადოებრივი ქსელის ბოლოში ჩართვისთვის განკუთვნილი
სატელეკომუნიკაციო მოწყობილობების და რადიომოწყობილობების
ძირითად მოთხოვნებთან შესაბამისობის და სავალდებულო
ნიშანდებების შეფასება,
•ძირითადი მოთხოვნები მგზავრების გადაზიდვისთვის გაკუთნილი
საბაგირო გზისთვის,
•ძირითადი მოთხოვნები არაავტომატური სასწორებისთვის
რომელიც ექვემდებარება შესაბამისობის შეფასებას,
•ძირითადი მოთხოვნები სათამაშოებისთვის,
12
შესაბამისობის შეფასება
შესაბამისობის შეფასების შემდეგ, მწარმოებელი ან მისი
უფლებამოსილი წარმომადგენელი ვალდებულია
შეადგინოს შესაბამისობის დეკლარაცია.
• შესაბამისობის
სერტიფიკატი
უფლებამოსილი
მასერტიფიცირებელი ერთეულის მიერ
გაცემული
დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს იმას, რომ ნაწარმი
და მისი შექმნის პროცესი შეესაბამება ძირითად
მოთხოვნებს
• შესაბამისობის დეკლარაცია - მწარმოებლის ან მისი
უფლებამოსილი წარმომადგენელის განცხადება, იმის
შესახებ რომ ნაწარმი შეესაბამება ძირითად მოთხოვნებს.
განცხადებაზე პასუხისმგებელია მწარმოებელი ან მისი
უფლებამოსილი წარმომადგენელი.
13
შესაბამისობის შეფასების უფლებამოსილი
პირები
მწარმოებელი
აპროექტებს და აწარმოებს
პროდუქტს, ან პროდუქტი
იქნა მისთვის
დაპროექტებული და
დამზადებული, რომელიც
განკუთვნილია
სარეალიზაციოდ ან
სარგებლობაში
გადაცემისთვის საკუთარი
დასახელებით და ნიშნით.
უფლებამოსილი
წარმომადგენელი
„მწარმოებლის მიერ წერილობითი
რწმუნებულების მქონე პირი,
რომელიც მოქმედებს მისი
სახელით”
• მწარმოებლის მაგივრად
ასრულებს შესაბამისობის
შეფასებასთან დაკავშირებულ
ქმედებებს
• შეუძლია განახორციელოს
ნაწარმის შეფასება, მოათავსოს
ნაწარმზე CE ნიშანი,
შეადგინოს შესაბამისობის
დეკლარაცია
14
15
• შესაბამისობის დეკლარაცია წარმოადგენს
ბაზრის ზედამხედველობის ორგანოებისთვის
(ინსპექციებისთვის) განკუთვნილ დოკუმენტს.
• თუმცა ზოგი დირექტივა ითვალისწინებს
განსხვავებულ მექანიზმებს ამ სფეროში.
კერძოდ, ითვალისწინებს ნაწარმის ცალკეული
ეგზემპლარისთვის
ცალკე
დეკლარაციის
წარმოდგენას
(მოწყობილობა-დანადგარები,
რეკრეაციული
ნავები,
ლიფტები
და
აფეთქების
საფრთხოს
ქვეშ
არსებულ
ტერიტორიაზე
გამოსაყენებელი
დაცვის
სისტემები და მოწყობილობები)
16
CE ნიშანი
• მწარმოებლის დეკლარაცია,
რომ მოცემული ნაწარმი
შემოწმდა და ასრულებს
ძირითადი მოთხოვნებს
• ახალი მიდგომის
დირექტივების დიდი
ნაწილი ითვალისწინებს
ნაწარმზე „CE” ასოებისგან
შემდგარი და
დირექტივებით
დადგენილი ფორმის მქონე
ნიშნის მოთავსებას
17
• საზღვაო აღჭურვილობის შესახებ
დირექტივა 96/98/EC
ითვალისწინებს სრულიად
განსხვავებულ შესაბამისობის
ნიშანს.
• მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნულ
ნიშანს განსხვავებული ფორმა აქვს,
ის იგივე ფუნქციას ასრულებს
როგორც ნიშანი CE (ადასტურებს
ნაწარმის შესაბამისობას ძირითად
მოთხოვნებთან ) და მისი
მოთავსება ნაწარმზე ხდება იგივე
წესით როგორც CE ნიშნისა
18
იკრძალება
• შესაბამისობის ნიშნის მოთავსება ნაწარმზე, რომელიც არ ასრულებს
ძირითად მოთხოვნებს ან რომელთან მიმართებაშიც არ იქნა
გამოყენებული შესაბამისობის შეფასების სათანადო პროცედურა
• მსგავსი ნიშნების მოთავსება, რამაც შეიძლება შეცდომაში შეიყვანოს
მომხმარებელი ან ნაწარმის დისტრიბუტორი
• შესაბამისობის ნიშნის არ მქონე პროდუქტის სარეალიზაციოდ გაშვების ან
მოხმარებისთვის გადაცემა, თუ აღნიშნული ნაწარმი ექვემდებარება
ამგვარ ნიშანდებას.
19
საქონლის განბაჟებისთვის წარდგენა
საბაჟო ორგანოს ეჭვი ნაწარმთან დაკავშირებით
a) პროდუქტი ატარებს ისეთ ნიშნებს, რომელიც წარმოადგენს ეჭვის
საფუძველს რომ პროდუქტი, მისი სწორად აწყობის, შენახვის ან
მოხმარების შემთხვევაში, სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენს
ჯანმრთელობისთვის, უსაფრთხოებისთვის, გარემოსთვის ან სხვა
საზოგადოებრივი ინტერესისთვის,
b) პროდუქტს არ ახლავს ევროპის ჰარმონიზაციული
კანონმდებლობით გათვალისწინებული წერილობითი ან
ელექტრონული დოკუმენტაცია ან პროდუქტს არ ახლავს აღნიშნული
კანონმდებლობით გათვალისწინებული ნიშნები;
c) პროდუქტზე მოთავსებულია ყალბი ან შეცდომაში შემყვანი ნიშანი
CE
თავისუფალი ბრუნვის უფლების მინიჭების შეჩერება
20
NADZÓR RYNKU
თავისუფალი ბრუნვის უფლების მინიჭების
შეჩერება
სპეციალიზირებული / კონტროლის ორგანოს
მიმართვა ექსერტიზის თხოვნით
ექსპერტიზა
ნაწარმის
გათავისუფლება, თუ
სხვა მოთხოვნები და
ფორმალობები
წესრიგშია
პროდუქციის არ
დაშვება ბაზარზე +
ანოტაცია
ფაქტურაზე და
თანმხლებ
დოკუმენტებზე
ექსპერტიზის ნაკლებობა
ნაწარმის
გათავისუფლება, თუ
სხვა მოთხოვნები და
ფორმალობები
წესრიგშია 21
სპეციალიზირებული ორგანოები:
სავაჭრო ინსპექცია,
შრომის ინსპექცია,
 ელექტრონული კომუნიკაციის სამმართველო,
გარემოს დაცვის ინსპექცია,
სარკინიგზო ტრანსპორტის სამმართველო,
სამშენებლო ზედამხედველობა,
სამთო მოპოვების უმაღლესი სამმართველო
საზღვაო სამმართველოები
საგზაო ტრანსპორტის სამმართველო
22
საბაჟო ორგანოების პროცედურები
• უარყოფითი დასკვნა (ექსპერტიზა) – პროდუქტის
ზოგადი უსაფრთხოება
• სახიფათო პროდუქტი – თავისუფალი მიმოქცევის
ბაზარზე არ დაშვება, დადგენილება (WE) nr 765/2008,
• უარყოფითი დასკვნა (ექსპერტიზა) – შესაბამისობის
შეფასების სისტემა
• პროდუქტი არ შეესაბამება ნორმებს – თავისუფალი
მიმოქცევის ბაზარზე არ დაშვება, დადგენილება (WE)
nr 765/2008,
23
ინფორმაციის გაცვლა ევროპაში
ინფორმაციის გაცვლის სისტემა
RAPEX
•
RAPEX - სახიფათო პროდუქტების შესახებ ინფორმაციის სწრაფი გაცვლის ევროპული
სისტემა (RAPEX) შეიქმნა 1984 წელს ევროკავშირის ტერიტორიაზე მომხმარებელთა
ჯანმრთელობის და უსაფრთხოების დაცვის მაღალი ხარისხის უზრუნველსაყოფად.
ევროპარლამენტის და საბჭოს 2001 წლის 3 დეკემბრის დადგენილება ნომერი
2001/95/WE-ს მე-11 მუხლი წარმოადგენს სისტემის ფუნქციონირების საფუძველს.
•
სისტემის ძირითადი და უმთავრესი მიზანია ევროკავშირის წევრ
სახელმწიფოებსა და ევროკომისიას შორის ინფორმაციის სწრაფად გაცვლის
უზრუნველყოფა იმ პროდუქტებისა და მათი ბაზრიდან ამოღების ან ხმარების
შეზღუდვის მიზნით გატარებული ზომების შესახებ, რომელიც მიჩნეული იქნა
სახიფათოდ.
RAPEX-ი მოიცავს ყველა არასასურსათო პროდუქტს, რომელიც განკუთვნილია
მომხმარებლებისთვის, გარდა წამლებისა, სამედიცინო პროდუქტებისა,
ფარმაკოლოგიური ნაწარმისა, საკვებისა და ფურაჟისა.
•
24
http://ec.europa.eu/consumers/dyna/rapex/create_rapex_search.cfm
25
გმადლობთ
ყურადღებისთვის
26