Transcript İndir - WordPress.com

HİPERTANSİYON
Doç. Dr. Naim NUR
CÜTF Halk Sağlığı A.D
1
Tanım ve Epidemiyoloji:
Sistolik kan basıncının 140mmhg,
diastolik kan basıncının ise 90mmhg’nın
üzerinde olmasına hipertansiyon denir.

Hipertansiyon dünyadaki erişkin nüfusun
%26.4’nü etkilemekte (972 milyon erişkin)

Hipertansiyon yılda yaklaşık 7.1 milyon
kişinin ölüme sebep olmaktadır.

1999-2000 Ulusal Sağlık ve Beslenme inceleme
anketlerine göre:

%30 Hipertansiyon hastası, farkında değil

%11 Hipertansiyon hastası olduğunun farkında,
tedavi almıyor

%25 Tedavi alıyor,hipertansiyonu
kontrol altında değil

%34 Tedavi alıyor, hipertansiyonu
kontrol altında (AKB <140/90 mmHg)

Türkiye’de erişkin nüfusun % 33’ü
(12 milyon erişkin) etkilenmekte

TEK HARF çalışması, 31 yaş üzerinde 8.8 milyon
kişide şiddetli hipertansiyona işaret etmekte

Halen tedavi alan her 3 erkek ve 4 kadından
1 tanesinde kan basıncı kontrol altında

Gelişmiş batı ülkelerinde erişkin nüfusta %20-25
hipertansiyon prevalansı olduğu bildirilmektedir

Yine gelişmiş ülkelerde bu hastaların yaklaşık
yarısında tanı konabildiği sanılmaktadır

Tanı konanların ABD’de %27.4’ünde, Almanya’da
%22,5’inde yeterli etkinlikte tedavi yapılabildiği
bildirilmektedir

Hipertansiyon en sık Kuzey Japonya’da, en az ise
Hindistan’da görülmektedir
Hipertansiyon Toplumda Sık Görülür…
30
29,2
29,6
29
28
27
26,4
Genel
Erkek
Kadın
26,6
26,1
26
25
24
2000
972 milyon
(2000)
2025
1,56 milyar
(2010)
Lancet 2005:365:217
HİPERTANSİYONUN KOMPLİKASYONLARI
Hipertansiyon hastaları tedavi
edilmez ise:
- %50’si Kalp hastalıklarından
- %33’ü felçten ve
- %10-15’i Böbrek yetmezliğinden ölür.
Kan Basıncı Sınıflandırması
KB sınıfı
Normal
Sistolik KB
Diyastolik KB
<120
<80
Prehipertansiyon
120-139
80-89
Evre 1 HT
140-159
90-99
Evre 2 HT
≥160
≥110
Normal Kan Basıncı (Tanım)
Tanım için sayısal bir değer verilebilir mi ?
>140/90 = HT
139/89
Zararlı
Zararsız mı?
Kan Basıncı Tanımı
“Yüksek kan basıncı için kesin bir sınır yoktur. Arter basıncı
ve mortalite arasındaki ilişki kantitatiftir, basınç
yükseldikçe prognoz kötüleşir.”
T Pickering, 1972
Hipertansiyonun fiili tanımı, düşürmenin yararlarının
düşürmemenin yararlarından fazla olmaya başladığı
seviyedir.”
G Rose, 1980
“Doku perfüzyonu sağlayacak kadar yüksek
ama zarar vermeyecek kadar da düşük” olan seviye
HİPERTANSİYON
BİRİNCİL
HİPERTANSİYON
İKİNCİL
HİPERTANSİYON
Nedeni belli olmayan
HİPERTANSİYON
Nedeni belli olan
HİPERTANSİYON
Hipertansiyonlu kişilerin
%90-%95’İ
OLUŞTURUR
%5 -%10’U
OLUŞTURUR
Sistolik tansiyon
(mmHg)
Diyastolik
tansiyon (mmHg)
Toplantı
+20
+15
Çalışma
+16
+13
Seyahat
+14
+9
Yürüyüş
+12
+6
Giyinme
+11
+10
Ev işleri
+11
+10
Telefon konuşması
+10
+7
Yemek
+9
+10
Konuşma
+7
+7
Masa işi
+6
+5
Okuma
+2
+2
Televizyon izleme
0
+1
Uyku
-10
-8
Hipertansiyon Nedenleri
 Böbrekle ilgili sorunlar
 Hormonal sorunlar
 İlaca bağlı sorunlar
 Nörojenik sorunlar
 Hamileliğe bağlı sorunlar (Gebelik toksemisi)
Hipertansiyon Oluşumunu
Kolaylaştıran Faktörler
 Kalıtım
 Aşırı tuz kullanma
 Yaş artışı (65 yaş üzeri)
 Irk (Siyah ırk)
 Cinsiyet
Stres
Hipertansiyon Oluşumunu
Kolaylaştıran Faktörler
 Hava kirliliği
 Serum kolesterol yüksekliği
 Sigara
 Diyabet
 Şişmanlık
Kan Basıncı Ölçümü

Uygun ayarlanmış ve geçerliliği
gösterilmiş bir aletle

Oturur pozisyonda, kol kalp hizasında,
kolu bir yere dayanmış olarak

5 dakika dinlendikten sonra

Ölçümden önceki 30 dakika içinde sigara,
kahve içilmemeli
Kan Basıncı Ölçümü

Uygun boyutta manşonla

En az 2 ölçüm yapılmalı

Ölçülen ve hedef KB değerleri sözlü yazılı olarak
hastaya bildirilmeli
HT & Hedef Organ Hasarı
İnme
HT
Hipertansiyon
MI
Kalp
yetmezliği
Ölüm
Böbrek
yetmezliği
Adapted from Willenheimer R et al. Eur Heart J. 1999;20:9971008; Dahlöf B. J Hum Hypertens. 1995;9(suppl 5): S37S44;
Daugherty A et al. J Clin Invest. 2000;105:16051612; Fyhrquist F et al. J Hum Hypertens. 1995;9
(suppl 5): S19S24; Booz GW, Baker KM. Heart Fail Rev. 1998;3:125130; Beers MH, Berkow R, eds. The Merck Manual of
Diagnosis and Therapy. 17th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research Laboratories; 1999: 16821704; Anderson S. Exp
Nephrol. 1996;4(suppl 1):3440; Fogo AB. Am J Kidney Dis. 2000;35:179188.
Değişik çalışmalara göre
Türkiye’de erişkin nüfusta bazı kronik
hastalıkların prevalansları
Hastalık
Hipertansiyon (30 yaş + )
%
12.0 – 38.0
İskemik kalp hastalıkları (30 yaş +)
3.0 –
6.6
Diyabetes mellitus (20 yaş+)
3.5 –
5.0
Depresyon (20 – 49 yaş)
23.0 – 27.0
Osteoartrit (50 yaş +)
25.5 – 38.8
Astma (20 yaş +)
5.2 – 10.5
Kronik bronşit (20 yaş +)
7.1 – 17.7
Hastalık Dağılımı
4500
3896
4000
3500
3000
2500
2000
2295
1813
1327
1500
917
1000
461
500
166
189
Kanser
Akciğer Hastalığı
34
0
Diabet
Hipertansiyon
Astım Bronşit
Romatizmal
Hastalıklar
Böbrek Hastalığı
Kalp
Tüberküloz
Kan Basıncı – Kalp Hastalığına Bağlı Mortalite İlişkisi
Sistolik kan basıncı
Yaş
80-89
70-79
Mortalite
60-69
50-59
40-49
Sistolik kan basıncı
mmHg
Lancet 2002; 360: 1903–13
Diyastolik kan basıncı
Yaş
80-89
70-79
60-69
50-59
40-49
Diyastolik kan basıncı
mmHg
Kan Basıncı–İnmeye Bağlı Mortalite İlişkisi
Sistolik kan basıncı
Diyastolik kan basıncı
Yaş
80-89
80-89
70-79
70-79
60-69
60-69
50-59
50-59
40-49
40-49
Mortalite
Yaş
Sistolik kan basıncı
mmHg
Diyastolik kan basıncı
mmHg
Lancet 2002; 360: 1903–13
Prehipertansiyon & KVH Riski
Normal KB
Pre-HT
Yüksek KB
<120/80 mmHg
120-139/80-89 mmHg
• KVH risk ?
MI riski 3.7 kat fazla
(10 yıllık izlem)
>140/90 mmHg
• Artmış KVH riski
“The Framingham Study”
Kan Basıncı – Kardiyovasküler Risk
5
4,1
4
3
2,33
2
1
1,81
1
0
<120 / 80
120-129
130-139
Am J Med. 2006;119(2):133
Yıllık kreatinin artış sıklığı / 1000
Hipertansiyon ve Renal Hasar
12
9
6
3
0
90–104
105–114
>115
Diyastolik kan basıncı (mmHg)
Whelton PK et al. J Hypertens 1992; 10(Suppl): S77–S84
Ülkemizde Mevcut Durum

Her üç kişiden biri hipertansif

Her dört kişiden biri obezite sınırlarında

Diabeti de işin içinde katarsak

Her yüz kişiden yedisi diabetli, yedisi diabete aday

Bu durumda koruyucu hekimlik adına birinci
basamakta yapmamız gereken çok iş var
Kan Basıncı Hedefi
Komplike olmayan HT
< 140/90 mmHg
Diabetes Mellitus
< 130/80 mmHg
Hedef Organ Hasarı
< 130/80 mmHg
Proteinüri > 1gr
< 125/75 mmHg
Kan Basıncını Nereye Kadar Düşürelim
160/100 mmHg
130/80 mmHg
115/75mmHg
140/90 mmHg
2
1
Hipertansiyonu Önlemek İçin
Yaşam Tarzı Değişikleri

Fazla kilolardan kaçınmak

Tuzu kısıtlamak

Fiziki aktiviteleri artırmak

Stresten uzak durmak

Hayvansal besinlerden kaçınmak

Bitkisel besinleri daha fazla tüketmek

Vitamin ve minerali yeterli almak

Alkol alımını kısıtlama ve sigaranın kesilmesi
HİPERTANSİYON TEDAVİSİNDE PRENSİPLER
-Ömür boyu sürecektir.
-Hasta her gün ilacını alacaktır.
-Günde tek doz ilaçlar seçilmelidir.
-İlaçların yan etkileri hastanın hayatını
etkilememelidir.
-İlaçlar arası etkileşime dikkat
edilmelidir.
-İlaçların maliyeti de düşünülmelidir.
Tedaviyi Zorlaştıran Faktörler
 Hastalığını kabul etmemekte veya kabul etmeleri
oldukça zaman almaktadır
 Hastalığın ömür boyu süreceğini kabulde
zorlanmaktadırlar
 İlaçların düzenli alınması gerektiğini kabulde
zorlanmakta ve tansiyon normale inince ilaçları
bırakmak istemektedirler
 İlaçların karaciğer böbrek gibi organlarına zarar
vereceğini zannetmektedirler
Beyin
Göz
Kalp
Böbrek
Damar
TEŞEKKÜRLER