Transcript örgüt - Yrd. Doç. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR

OKUL YÖNETİMİ
Dr. Mustafa Aydın BAŞAR
YÖNETİM ile ÖRGÜT birbirinden ayrıl(a)maz iki kavramdır.
Bir yerde örgütlenmeye gidilmiş, örgüt oluşmuş ise,
YÖNETSEL BİR SORUNUN varlığından da söz edilebilir.
ÖRGÜT;
ortak amaç(lar)ı gerçekleştirmek üzere biraya gelmiş,
güç ve eylemlerini bu yönde biraraya getirerek tümleştiren bireylerin
etkileşimiyle ortaya çıkan ilişkiler ağıdır.
ÖRGÜTÜN ÖĞELERİ
1. Birden çok insan,
2. Ortaklaşan amaçlar,
3. Gönüllü katılım, dayanışma
4. Etkili iletişim
5. Amaçlara dönük düzenli eylemler
6. Dış çevreye uyum
2
7. Yasallık
Bir örgütte, önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmeye yönelik
işleri yapmak üzere biraya getirilmiş insanları ve madde kaynaklarını
örgütleyip eşgüdümleyerek eyleme geçirme sürecidir.
* GERÇEKLEŞTİRİLECEK AMAÇ(LAR)
* İNSAN ve MADDE KAYNAKLARININ ÖRGÜTLENMESİ
* İŞBÖLÜMÜ İLE DAĞILAN İNSANLARIN
BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ
3
Y Ö N E T İ M
Süreç – Bilim - Sanat
AMAÇLARIN ETKİLİ VE VERİMLİ BİR BİÇİMDE
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ MAKSADIYLA;
Planlama, örgütleme, iletişim, eşgüdüm ve denetim işlevlerine ilişkin (SÜREÇ)
kavram, ilke, kuram, model ve tekniklerin (BİLİM)
sistematik ve bilinçli bir biçimde, ustalıkla uygulanması (SANAT)
ile ilgili etkinliklerin tümüdür.
4
YÖNETİMİN SÜREÇ YÖNÜ
 Bir veya birden fazla amaç,
 İnsan ve madde kaynaklarını kullanma yetkisi,
 Yöneten(ler) – Yönetilen(ler),
 İnsan ve madde kaynakları arasındaki optimum bir
uyum ve işbirliği sağlama,
 Otorite sağlama,
 Yönetici ile yönetilenler arasında uyum ve iletişim
(amaç birliği),
 Grupta işbölümü ve bu yolla ekonomikliği sağlayacak
uzmanlaşma,
 Zaman yönetimi,
 Rasyonellik (Verimlilik – etkililik)
5
YÖNETİMİN BİLİM YÖNÜ
Siyasal
Bilimler
Mantık
Psikoloji
Sosyoloji
Ekonomi
Antropoloji
Yönetim Bilimi
Tarih
Hukuk
--------Edebiyat
Felsefe
Matematik
6
YÖNETİMİN SANAT YÖNÜ
ENTELEKTÜEL YÖN
Genel kültür – Mantıklılık – Analiz ve sentez ruhu –
Sezgi ve hayal gücü – Yargı gücü – Düşüncelerini konu ve
sorunlara odaklaştırabilme, açık seçik ifade edebilme
KARAKTER YÖNÜ
Akıl ve duygu dengesi – Uyum – Dikkatlilik – İhtiyatlılık –
Girişkenlik – Hafıza gücü – Dinamiklik - Azim ve sebatkârlık –
Yöntemlilik – Tertip ve düzenlilik – Süratlilik - Ciddilik
SOSYAL YÖN
Dış görünüş – Hitap gücü – Sosyallik İş disiplini İşbirliği ve yöneltme gücü – Ölçülü ve dengeli hareket Otorite ve ikna gücü
Eğitim Örgütü nedir?
• Ortak amaçlar
• İşbirliği
• Bireysel ihtiyaç ve güçlerin aşılmasından 
Toplumsal ihtiyaçların karşılanması için
amaçlara yönelmek
• Örgütün var olabilmesi için temel öğeler:
1. İletişim içindeki bireyler
2. amacın gerçekleştirilmesi için katkı güdüsü
3. gerçekleştirilecek amaç
Bir örgütün tipik özellikleri nelerdir?
1. Toplumsal varlıklar olmaları
2. Amaç yönelimli olmaları
3. Etkinlik ve ilişkilerinin sürekliliği
Örgütler nasıl sınıflanabilir?
1. Karşılıklı yarar sağlayan örgütler
(sendikalar, kulüpler, siyasal partiler,
odalar...vb)
2. İşletmeler (banka, sigorta, mağaza..vb)
3. Hizmet Örgütleri (hastane, okul,...vb)
4. Kamu yararına çalışan örgütler (polis,
ordu,araştırma kuruluşları...vb)
Örgütlerin mülkiyetleri açısından
sınıflandırılması
1. Özel mülkiyete sahip örgütler
2. Kamu mülkiyetine sahip örgütler
3. Karma mülkiyete sahip örgütler
Örgütlerin topluma sağladıkları
hizmetler açısından türleri neler?
1.
2.
3.
4.
Ekonomik Örgütler
Politik Örgütler
Bütünleştirici Örgütler
Sürdürümcü Örgütler
Toplumun gereksinimini karşılamak
için kurulan örgütler neler?
1.
2.
3.
4.
5.
Mal örgütleri (makina, gıda üretim vb)
Hizmet örgütleri (???)
Güvenlik örgütleri (ordu, polis vb)
Meslek örgütleri (dernek, sendika vb)
Aracı örgütler (depolama, pazarlama vb)
Okul ne tür bir örgüttür?
• HİZMET ÖRGÜTÜ’ dür.
– Toplumun eğitimsel ihtiyaçlarını karşılamak
için kurulmuştur.
– Sosyal bir sistemdir.
– Kitlesel eğitimi hedefler
Okulları diğer örgütlerden ayıran
özellikler nelerdir?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Hammaddesi insan
Çatışma halinde olan değerlerin mevcudiyeti
Okul ürününün kalitesinin değerlendirmesi zor
Özel bir çevresinin olması
Okulun çevresindeki tüm biçimsel veya doğal
örgütlerden etkilenir ve etkiler
Çevredeki gruplar kendi yararları adına okulun
düşünce bağımsızlığını sınırlama çabasında
Okul kültür değişimini sağlayan temel örgüt
Okul bürokratik bir kurum
Okulun kendine özgü bir kişiliği var.
Okul eğitiminin görevleri/işlevleri
nelerdir?
1.
2.
3.
4.
Sosyal-kültürel görev
Politik görev
Ekonomik görev
Bireysel görev
Okul Müdürünün Sorumlulukları
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Okulun amaç ve felsefesini açıklamak
Okulun politikasını saptamak ve tanıtma
Okul etkinlik ve ihtiyaçlarını karşılamak
Okulda katılımcı ve demokratik yötemi geliştirmek
Okulda kişi ve gruplar arası ilişkiler kurmak
Öğretim ve eğitim etkinlikleri planlamak
Okul çevresi değerlerini incelemek ve destek almak
Okul içi ve dışı öğelerle iletişim ve eşgüdüm
Etkili bir işletme yönetimi geliştirmek ve uygulamak
Yapılan çalışmaları sürekli izlemek ve değerlendirmek
Okul Müdürünün yönetim süreçleri
açısından Görevleri
1.
2.
3.
4.
5.
Eğitim programları
Öğrenci işleri
İnsan kaynakları
Genel hizmetler (Okul işletmesi)
Okul geliştirme
Okul Müdürünün Eğitim Programları Görevleri
1. Kayıt, kabul, nakil, sınav, sınıf geçme, belge ve diploma
işlerini yapma.
2. Öğrenci ve okulun eğitim öğretim işleriyle ilgili istatistikleri
tutma.
3. Çevredeki ilköğretim görmemiş yetişkinleri saptama.
4. Öğrenci işlerinde yeni teknolojileri sağlama ve kullanma.
5. Okul yönetimi yıllık planını hazırlamak, uygulamak ve
sonuçlarını izleme.
6. Eğitsel amaçlı araştırma, inceleme, gezi çalışmalarının
yapılmasını sağlama.
7. Eğitim programlarının geliştirilmesi için araştırmalar
yoluyla verileri toplama.
Okul Müdürünün Öğrenci Hizmetleri Görevleri
8. Öğrenci işlerine yönelik yeni yöntemler geliştirme ve üst yönetime önerme.
9. Öğrencilere yönelik rehberlik hizmetlerini örgütlemek ve yürütme.
10. Eğitsel kollarla ilgili örgütleme ve denetlemeleri yapma.
11. Özel eğitime muhtaç ve yetenekli çocukların eğitimi için gerekli tedbirleri
alma
12. Yetişkinlerin eğitim gereksinimini belirleme ve karşılanması önlem alma.
13. Öğrenci yetenek düzeyini saptamak, geliştirilmesi önlemlerini belirleme.
14. Öğretmenlerin öğrencileri değerlendirme çalışmalarını denetleme,
geliştirme
15. Öğrenci sağlığı ve temizliği çalışmalarını örgütleme ve yürütme
16. Öğrencileri mezuniyet sonrası eğitim programlarına yöneltme
17. Mezuniyet sonrası öğrencileri izleme
Okul Müdürünün İnsan Kaynakları Görevleri
18. Okulun işgören gereksinimini üst yönetime bildirmek.
19. İşgörenin özlük işleriyle uğraşmak.
20. İşgören çalışmalarını planlama, etkili kullanımını sağlamak.
21. İşgörene yeni teknolojiler sağlama, kullanıma sunmak.
22. İşgörene verimli çalışma ortam ve imkanları sağlamak.
23.İşgörenin etkililiği için yeni yöntemler geliştirme ve üst yönetimlere
önermek.
24. İşgören için hizmetiçi eğitim imkanları sağlamak.
25. Verimi sürekli kılmanın yollarını araştırmak.
26. Öğretmenlerin işbaşında yetişmesi için öğretici yönetici davranışı
sergileme
27. Öğretmenlerin başarısını ortaya koyacak değerlendirmeler yapmak.
28. Okul disiplinini sağlayıcı tedbirler almak.
29. Öğretmenlerin planlarını incelemek, denetlemek.
30. Öğretmenlerin sınıf içi çalışmalarını denetlemek
31. İşgörenler, eğitsel kollar vb. toplantılarla ilgili çalışmaları yapmak.
Okul Müdürünün Genel Hizmetler Görevleri
32. İşlik, laboratuvar, kitaplık, çok amaçlı salon vb. mekanlarını kurma ve işletme.
33. Eğitim araç gereçlerini sağlama, kullanıma sunma ve denetleme
34. Tören ve anma günlerinin yapılması ile ilgili işleri yürütme
35. Okul aile birliği, koruma derneği çalışmalarına katılma
36. Okul çevre ilişkilerini sağlama
37. Okul bina ve bahçesinde uygun ve güvenli bir eğitim yapılması önlem. alma.
38. Bina, donatım ve eğitim araç. etkili kullanma,savurganlığı azaltıcı önl. alma
39. Bina yapım, onarım, donatım gereksi-nimlerini saptama, üst yönetime bildirme.
40. Okulun para kaynaklarını saptama, sağlama ve harekete geçirme
41. Okulun para kaynaklarını artırmak amacıyla çevre ile ilişki kurma
42. Döner sermaye işlerini (YİBO ve PİO’lar için) yapma
43. Öğrenci barınma, beslenme, bakım temizlik, etüd çalışmaları vb. uğraşma
Okul Müdürünün Okul Geliştirme Görevleri
44. Okul için vizyon ve misyon geliştirme
45. Okul geliştirme planları hazırlama
46. Okul geliştirme ekipleri kurma, ekiplere liderlik ve rehberlik yapma.
Yönetici = Lider ???
– Okul Yöneticisi ve Liderlik
– Lider ve Yönetici
“Hem yönetici hem lider olunabilir mi?
Nasıl?”
OKUL YÖNETİMİ ANLAYIŞLARI
1. DEMOKRATİK OKUL YÖNETİMİ
2. OTOKRATİK SOKUL YÖNETİMİ
3. SERBEST BIRAKICI O KUL YÖNETİMİ