Transcript sistem
SİSTEM: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere, biraraya gelen (getirilen), birbirine dayalı ve birbirini düzenli biçimde etkileyen parçalardan oluşan anlamlı bir bütündür. Sistemler, çevrelerinden girdiler alarak ve çevrelerine çıktılar sunarak yaşamlarını sürdürürler. Bu durum, sisteme; AÇIK SİSTEM özelliği kazandırır. Ekonomik Sistem Siyasal Sistem Toplumsal Sistem Kültürel Sistem Teknolojik Sistem Ç E V R E Doğal Sistem G İ R D İ S Ü R E Ç (İŞLEME) *İşlenen Girdi *İşleyen Girdi *Kullanılan Girdi *Teknoloji Ç I K T I *Ürüne Dönüştürülen Güç *Ürün D Ö N Ü T E V GİRDİ R E ÇIKTI * İşlenen Girdi * İşleyen Girdi * Kullan. Girdi Ürün Yaşama Güvencesi (Dayanıklı-Tükenen) * Teknoloji DÖNÜT Pazar Başatlı – Teknoloji Başatlı Ç Ç E V R E Sistemin girdilerini aldığı, çıktılarını verdiği, böylece etkileştiği öteki sistemlerin tümüdür. Sistem, içinde yeraldığı, doğal, toplumsal, ekonomik, kültürel, teknolojik, siyasal sistemleri doğrudan ya da dolaylı olarak ETKİLER / ETKİLENİR. Ç E V R E Genel Çevre Özel Çevre Pazar Başatlı Teknoloji Başatı Dirik Çevre Dirik Örgüt Duruk Çevre Duruk Örgüt Toplumsal Sistemler Siyasal Sistemler Ekonomik Sistemler ÖRGÜT SİSTEM Kültürel Sistemler Doğal Sistemler Teknolojik Sistemler G İ R D İ Sistemin amacını gerçekleştirmek için çevreden aldığı güçtür. Girdiler; İşlenen güç İşleyen güç (Ürüne dönüştürülen hammadde, -öğrenci-) (Hammaddeyi ürüne dönüştürecek insangücü, öğretmen) Kullanılan güç (Ürüne dönüştürmede kullanılan ve tüketilen) DAYANIKLI - TÜKENEN Teknoloji (Ürünün nasıl elde edileceğini kılavuzlayan bilgi, üretim bilgisi) G İ R D İ L E R * İşlenen Girdi * İşleyen Girdi * Kullanılan Girdi - Dayanıklı - Tükenen * Teknoloji (Üretim Bilgisi) S Ü R E Ç (İŞLEME) Sistemin, amaçlarını gerçekleştirmek üzere, dışarıdan aldığı gücü kendi gücüne çevirmesi çabaları. YÖNETİM SÜREÇLERİ Karar – Planlama – Örgütleme – İletişim Koordinasyon – Değerlendirme YÖNETİM İŞLEVLERİ Eğitim programları (üretim) yönetimi – Öğrenci hizmetleri yönetimi İşgören hizmetleri yönetimi – Genel hizmetler yönetimi Bütçe yönetimi S Ü R E Ç YÖNETİM İŞLEVLERİ ÜRETİMİN YÖNETİMİ İŞGÖREN HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ GENEL HİZMETLERİN YÖNETİMİ PARANIN YÖNETİMİ YÖNETİM SÜRECİ (Sorun Çözme-Karar verme) PLANLAMA ÖRGÜTLEME EŞGÜDÜMLEME İLETİŞİM DEĞERLENBDİRME Ç I K T I Dışarıdan alınan gücün, sistemce kendi gücüne dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ürün (mal, hizmet, düşünce, duygu) Çıktının nicelik ve niceliği ; Sistemin yaşama güvencesi ve bağımsızlığının da güvencesidir. Ç I K T I Ürünün ortaya koyulma amaçları; a) Kendini yaşatma Yaşama amacını gerçekleştirme b) Soyunu yaşatma Kendisine benzer canlı ya da sistem doğurma c) Takas Kendine girdi veren sistemlere borcunu ödeme D Ö N Ü T Sistemin, iç çevre ve dış çevre etkenlerle, girdi, işleyiş çıktı düzeninin bozulmasına yönelik ortaya çıkabilecek her türlü durum ve değişkene ilişkin, toplanan verilere (bilgi) DÖNÜT denir. ÖRGÜTÜN DÖNÜT VERİLERİ YÖNETİM ALT SİSTEMİNCE TOPLANIR. DİĞER ALT SİSTEMLER DE YÖNETİM SİSTEMİNE DÖNÜT BİLGİLERİNİ İLETMEKLE GÖREVLİDİR. YÖNETİM ile ÖRGÜT birbirinden ayrıl(a)maz iki kavramdır. Bir yerde örgütlenmeye gidilmiş, örgüt oluşmuş ise, YÖNETSEL BİR SORUNUN varlığından da söz edilebilir. ÖRGÜT; ortak amaç(lar)ı gerçekleştirmek üzere biraya gelmiş, güç ve eylemlerini bu yönde biraraya getirerek tümleştiren bireylerin etkileşimiyle ortaya çıkan ilişkiler ağıdır. ÖRGÜTÜN ÖĞELERİ 1. Birden çok insan, 2. Ortaklaşan amaçlar, 3. Gönüllü katılım, dayanışma 4. Etkili iletişim 5. Amaçlara dönük düzenli eylemler 6. Dış çevreye uyum 15 7. Yasallık Bir örgütte, önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmeye yönelik işleri yapmak üzere biraya getirilmiş insanları ve madde kaynaklarını örgütleyip eşgüdümleyerek eyleme geçirme sürecidir. * GERÇEKLEŞTİRİLECEK AMAÇ(LAR) * İNSAN ve MADDE KAYNAKLARININ ÖRGÜTLENMESİ * İŞBÖLÜMÜ İLE DAĞILAN İNSANLARIN BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ 16 Y Ö N E T İ M Süreç – Bilim - Sanat AMAÇLARIN ETKİLİ VE VERİMLİ BİR BİÇİMDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ MAKSADIYLA; Planlama, örgütleme, iletişim, eşgüdüm ve denetim işlevlerine ilişkin (SÜREÇ) kavram, ilke, kuram, model ve tekniklerin (BİLİM) sistematik ve bilinçli bir biçimde, ustalıkla uygulanması (SANAT) ile ilgili etkinliklerin tümüdür.17 YÖNETİMİN SÜREÇ YÖNÜ Bir veya birden fazla amaç, İnsan ve madde kaynaklarını kullanma yetkisi, Yöneten(ler) – Yönetilen(ler), İnsan ve madde kaynakları arasındaki optimum bir uyum ve işbirliği sağlama, Otorite sağlama, Yönetici ile yönetilenler arasında uyum ve iletişim (amaç birliği), Grupta işbölümü ve bu yolla ekonomikliği sağlayacak uzmanlaşma, Zaman yönetimi, Rasyonellik (Verimlilik – etkililik) 18 YÖNETİMİN BİLİM YÖNÜ Siyasal Bilimler Psikoloji Sosyoloji Ekonomi Antropoloji Mantık Tarih Hukuk --------Edebiyat Felsefe Matematik 19 YÖNETİMİN BİLİM YÖNÜ Siyasal Bilimler Mantık Psikoloji Sosyoloji Ekonomi Antropoloji Yönetim Bilimi Tarih Hukuk --------Edebiyat Felsefe Matematik 20 YÖNETİMİN SANAT YÖNÜ ENTELEKTÜEL YÖN Genel kültür – Mantıklılık – Analiz ve sentez ruhu – Sezgi ve hayal gücü – Yargı gücü – Düşüncelerini konu ve sorunlara odaklaştırabilme, açık seçik ifade edebilme KARAKTER YÖNÜ Akıl ve duygu dengesi – Uyum – Dikkatlilik – İhtiyatlılık – Girişkenlik – Hafıza gücü – Dinamiklik - Azim ve sebatkârlık – Yöntemlilik – Tertip ve düzenlilik – Süratlilik - Ciddilik SOSYAL YÖN Dış görünüş – Hitap gücü – Sosyallik İş disiplini İşbirliği ve yöneltme gücü – Ölçülü ve dengeli hareket Otorite ve ikna gücü YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞİMİ Kaba Güç Anamal Din Anaerkil Çağ Tarım Devrimi Ataerkil Çağ * Doğayı sömürme * Barınma doğal sığınaklarda * Anne egemen (doğurganlık) * ToplumBilgi Bürokrasi Endüstri Devrimi Bilimsel Çağ Klasik Kuramlar Neoklasik Kuramlar Çağdaş Kuramlar 22 Y Ö N E T İ M K U R A M LA R I ve YA K LA Ş I M LA R A) Gelişim sürecine göre B) Yönetim anlayışına göre 23 Gelişim sürecine göre DAHA YENİ YAKLAŞIM. YENİ YAKLAŞIM. NEOKLASİK KLASİK * Bilimsel İşletme (F. Tayol) * Yönetim Süreçleri (H. Fayol) Bürokratik Yönetim (Max Weber) * Yön. Formülleştiril. (L. Gulick-L.Urwick) * Dirik Yönetim (M.P. Follett) * İnsan İlişkileri (Elton Mayo) * İşbirliği (C. Bernard) * Rasyonel Karar (Herbert Simon) * Sosyal Sistem (Talcot Parsons) * Hizmetlerin Takası (Peter Blau) * Örgütte Uyum (Amitai Etzioni) * Bilişim (Shannon–W. Weaver) * Sibernetik (Norbert Wiener) * Yöneylem Araştırma (R.AckoffW.Churchman) * Genel Sistem (l. Bertalanffy) * Açık Sistem (D. Katz - R. Kahn) 24 Yönetim Anlayışlarına göre YAPISAL KURAMLAR Bilimsel Yönetim Bürokrasi Takımerki SİSTEM KURAMLARI Genel Sistemler Açık Sistem YÖNETSEL KURAMLAR Yönetim Süreçleri Dirik Yönetim (Rasyonel) Karar Verme Örgütte Uyum İşbirliği Hizmetlerin Takası DAVRANIŞSAL KURAMLAR Endüstriyel Psikoloji İnsan İlişkileri X ve Y Kuramı Rol Kuramı NİCEL KURAMLAR Yöneylem Araştırması Bilişim Kuramı Sibernetik OLUMSALLIK KURAMI 25