Transcript Działalność gospodarcza i odpłatna stowarzyszeń i

Realizator
Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich „OPUS”
Adres: 91-415 Łódź, pl. Wolności 2
e-mail: [email protected]
tel. 042 632 22 18
Instytucja
pośrednicząca
II stopnia
Działalność gospodarcza i
odpłatna stowarzyszeń i fundacji
w aspekcie księgowym
Projekt „OŚRODEK WSPIERANIA EKONOMII SPOŁECZNEJ” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków
Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 7.2.2 Wsparcie ekonomii społecznej.
Podstawa prawna
Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest
zarobkowa – działalność , która ma przynieść w zamierzeniu zysk
(choć czasem zdarza się strata), bez znaczenia jest sposób
przeznaczenia uzyskanego w ten sposób majątku.
działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie
i eksploatacja zasobów naturalnych,
a także działalność zawodowa
wykonywana w sposób
zorganizowany i – działalność prowadzona w sposób profesjonalny,
zapewniający bezpieczeństwo i pewność obrotu
ciągły – działalnością gospodarczą jest działalność mająca stały
charakter, powtarzalny .
2
Podstawa prawna
prawo o stowarzyszeniach
Art. 34
Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą,
według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. –chodzi
przepisy regulujące funkcjonowanie przedsiębiorców
Dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia – chodzi tu o
dochód (przychód minus koszt) uzyskany przez stowarzyszenie w ramach
prowadzonej działalności gospodarczej
służy realizacji celów statutowych i
nie może być przeznaczony do podziału między jego członków. –
dochód nie może być dzielony, musi być przeznaczony albo na działalność statutową
albo na rozwój działalności gospodarczej.
3
Podstawa prawna
ustawa o fundacjach
Art. 5 ust. 5
Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą
w rozmiarach służących realizacji jej celów.- działalność gospodarcza nie
może stanowić celu działania fundacji, bądź być formą jego realizacji, lecz należy
traktować ją wyłącznie jako źródło dochodu, ma mieć charakter pomocniczy.
Jeżeli fundacja ma prowadzić działalność gospodarczą
Wartość środków majątkowych fundacji przeznaczonych na
działalność gospodarczą nie może być mniejsza niż tysiąc złotych.
4
KROKI DO PODJĘCIA DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ

Krok pierwszy - określenie decydentów

Krok drugi – wybór przedmiotu działalności gospodarczej


Krok trzeci – określenie formy wykonywania działalności
gospodarczej
Krok czwarty - przygotowanie biznesplanu
5
KROKI DO PODJĘCIA DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ

Krok piąty - decyzja o podjęciu działalności gospodarczej

Krok szósty – zgłoszenie zmiany nr REGON

Krok siódmy – rejestracja sądowa

Krok ósmy – zgłoszenie do urzędu skarbowego
6
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Żadna organizacja III sektora nie jest
podmiotowo zwolniona z obowiązków
podatkowych wobec państwa. Zwolnione są jedynie
poszczególne sfery działań społecznych
prowadzonych przez organizacje oraz szczególne dla
niech zdarzenia; są więc swego rodzaju wyjątkiem.
7
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO

Nawet jeżeli wszystkie dochody organizacji są
zwolnione z podatku dochodowego osób prawnych
na podstawie art 17 ustawy, to jednak
organizacja ma nadal obowiązek stosowania się do
obowiązujących zasad sprawozdawczości dotyczącej
tego podatku.
Sprawozdawczość taka musi być przekazana do
właściwego, ze względu na siedzibę organizacji,
urzędu skarbowego
8
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO

Ważne więc, by z prowadzonej przez organizację
dokumentacji księgowej jasno wynikało,
iż organizacja prowadzi działalność zgodnie z
zapisami odpowiednich przepisów - by móc
wykazać, iż dane zwolnienie czy zaniechanie
płacenia podatku przysługiwało organizacji.
9
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO

Ze zwolnienia z podatku dochodowego może
korzystać organizacja, której działalność określona w
statucie i przez nią prowadzona mieści się w ramach
określonych w ustawie.
Ustawa o podatku dochodowym osób prawnych z
dnia 15 lutego 1992 r. z.p.z.w art. 17 ust. 1, określa
podstawowe zwolnienia z podatku dochodowego
dotyczące organizacji pozarządowych.
10
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO

Podobnie jest w przypadku innych obowiązków
podatkowych: organizacje pozarządowe nie są
automatycznie zwolnione z podatku VAT.
Zwolnienie z VAT określone jest w art. 43 ust. 1
pkt 1 Ustawy o podatku od towarów i usług (z
11.03.2004 r.).
11
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Z punktu widzenia stowarzyszeń i fundacji ważny
jest zapis, iż zwolnione z VAT są: (oznaczone
symbolem PKWiU-91) "usługi świadczone przez
organizacje członkowskie, gdzie indziej
niesklasyfikowane (wyłącznie statutowe)".
Jest to zwolnienie niezależne od wysokości
przychodów związanych z tymi usługami.
12
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Jeśli jednak organizacja prowadzi działalność, która
nie mieści się w katalogu usług zwolnionych
z VAT (np. prowadzi działalność wydawniczą,
organizuje koncerty), to może skorzystać ze
zwolnienia tylko wtedy, jeśli łączna kwota
przychodów związanych z prowadzoną przez siebie
działalnością nie przekroczyła w roku
poprzednim lub bieżącym 50 000 zł - (art.
113 ust.1 ustawy o VAT).
13
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO

Działalność gospodarcza a odpłatna
działalność pożytku publicznego.
W przypadku organizacji pozarządowych nowym
rozwiązaniem jest wprowadzenie pojęcia odpłatnej
działalności pożytku publicznego. W świetle
obecnych przepisów w Polsce odpłatna
działalność statutowa podlega
opodatkowaniu VAT, również w przypadku, gdy
nie stanowi działalności gospodarczej).
14
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Rachunkowość organizacji nie prowadzącej działalności
gospodarczej prowadzona jest na podstawie zapisów :

ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz.U. z 2002
r.Nr 76, poz. 694 z późn. zm.)

oraz Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych
zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami
handlowymi nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. z 2001
r. Nr. 137,poz. 1539)
15
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Obowiązek prowadzenia rachunkowości według
przytoczonych powyżej przepisów dotyczy osób
prawnych (fundacje i stowarzyszenia), ale także
jednostek które nie podlegały rejestracji w KRS,
np. stowarzyszeń zwykłych czy uczniowskich
klubów sportowych.
16
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO


Każda organizacja bez względu na rodzaj
prowadzonej działalności jest zobowiązana do
sporządzania sprawozdania finansowego
(bilans, rachunek wyników oraz informacja
dodatkowa), a także sprawozdań i zgodnie z
obowiązującymi przepisami deklaracje do
odpowiednich urzędów.
Co najmniej raz do roku ustalić należy również
wynik na działalności.
17
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Jeśli organizacja nie prowadzi działalności
gospodarczej może zastosować pewne
uproszczenia w prowadzeniu rachunkowości
wynikają one z uproszczonego wzoru
sprawozdania finansowego oraz z możliwości
odstąpienia od zasady ostrożnej wyceny.
18
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Rozpoczęcie przez organizację działalności
gospodarczej powoduje m.in. konieczność
sporządzania bardziej rozbudowanego sprawozdania
finansowego według wzoru określonego w ustawie o
rachunkowości.
19
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Rachunkowość organizacji prowadzącej działalności
gospodarczej prowadzona jest na podstawie zapisów :

ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz.U. z 2002
r.Nr 76, poz. 694 z późn. zm.)

nie stosuje się w tym przypadku zapisów Rozporządzenia
Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości
dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi
nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. z 2001 r. Nr.
137,poz. 1539)
20
Zagadnienia księgowe a typy działalności
prowadzonej przez NGO
Zasadniczą zmianą będzie uzupełnienie kont
syntetycznych i analitycznych o konta dotyczące
działalności gospodarczej oraz konieczność stosowania
zasad ostrożnej wyceny oraz tworzenia rezerw
21
Rachunek czy faktura


Organizacja potwierdzając sprzedaż towaru lub
usługi zobowiązana jest do wystawienia rachunku.
Gdy jednak organizacja jest zarejestrowana jako
aktywny płatnik VAT (jest tzw. „vatowcem”) wtedy
rachunek musi być zastąpiony fakturą.
22
Zakończenie wykonywania działalności gospodarczej
Organizacja pozarządowa może podjąć decyzję o zakończeniu
wykonywania działalności gospodarczej z różnych przyczyn.
Dwie najczęściej spotykane przyczyny to:

po pierwsze działalność gospodarcza mogła okazać się nie opłacalna.

po drugie w wyniku jej prowadzenia powstały zobowiązania, a
przedsiębiorca zaprzestał ich spłacania.
Zaistniałe sytuacje rodzą ustawowe obowiązki związane z zakończeniem
tej działalności.
23
Ważne
Ani stowarzyszenie, ani fundacja nie są powoływane w celu prowadzenia
działalności gospodarczej.
Podstawowym celem tych podmiotów jest zawsze prowadzenie
działalności statutowej.
Działalność gospodarcza może mieć tylko i wyłącznie charakter
pomocniczy, służący pozyskiwaniu środków ma działalność statutową.
24
Ważne
Prowadzenie działalności gospodarczej nie
jest przeszkodą do uzyskania statusu organizacji
pożytku publicznego pod warunkiem, że
działalność ta jest prowadzona w rozmiarach
służących realizacji celów statutowych
25
Organizacja jako
przedsiębiorca
Organizacje pozarządowe mogą prowadzić każdy rodzaj działalności, o
ile nie wyłączają tego inne przepisy (ograniczenia możemy spotkać w
prawie bankowym czy prawie ubezpieczeń).
Trzeba też pamiętać, że niektóre rodzaje działalności pociągają za sobą
konieczność uzyskania koncesji lub zezwolenia.
26
Organizacja jako
przedsiębiorca
Chcąc prowadzić działalność gospodarczą musimy w pierwszej kolejności
zapisać to w statucie.
Zapisy takie muszą pojawić się przynajmniej w 2 miejscach:
w osobnym rozdziale/paragrafie poświęconym działalności gospodarczej w
rozdziale o majątku organizacj
i
27
Pamiętaj !
Zyski, dochody z działalności gospodarczej muszą być przeznaczone
na działalność statutową organizacji.
Organizacja może prowadzić działalność gospodarczą w tym samym
zakresie w jakim prowadzi działalność statutową.
Nie może natomiast pokrywać się zakres działalności gospodarczej i
odpłatnej statutowej.
28
Pamiętaj !

W związku z działalnością gospodarczą nie można korzystać z
pracy wolontariuszy.

Organizacja posiada obowiązek składania rocznych
sprawozdań do KRS.
29
Warto wiedzieć i stosować
Dochód z działalności gospodarczej powinien służyć
realizacji strategii działania organizacji, a nie
zmieniać charakter jej działalności.
Działalność gospodarcza nie jest prowadzona po to, aby
całkowicie uniezależnić się od grantodawców, ale aby
zwiększyć ilość źródeł finansowania w celu
stabilizacji finansowej.
.
30
Warto wiedzieć i stosować
Dochód z działalności gospodarczej powinien pokrywać
przede wszystkim koszty administracyjne oraz
płynność finansową, a środki na działania
programowe należy w dalszym ciągu pozyskiwać od
grantodawców.
Źródło: ESWIP
31
Warto wiedzieć i stosować
Należy promować w środowisku fakt, że zysk z
działalności gospodarczej jest przeznaczany na
rozwój społeczny, a nie do kieszeni członków
stowarzyszenia.
Źródło: ESWIP
32
Warto wiedzieć i stosować
Władze publiczne powinny pomagać organizacjom w ich
działalności skierowanej na zysk, ponieważ mogą
zmniejszyć przez to dotacje ze środków publicznych.
Władze publiczne powinny tworzyć przyjazne i
przejrzyste prawo podatkowe dla działalności
gospodarczej, ale też zapobiegające ewentualnym
nadużyciom.
Źródło: ESWIP
33
Dlaczego warto zarabiać?


Organizacje nie mają bezpośredniego, finansowego
zysku z tytułu realizacji projektów. Rodzajem zysku
może być zakupiony sprzęt, czas pracy pracowników
powięcony na pisanie kolejnego projektu, promocja.
Organizacja może nawet „stracić” na realizacji
projektu: np. wymóg wkładu własnego, niepokryte z
grantu niektóre koszty.
34
Jestem za...

aby grantodawcy nie ograniczali rozwoju

aby nie tylko rozdzielać istniejące fundusze
grantodawców, lecz tworzyć nowe źródła
finansowania
35
Jestem za...

aby NGO były bardziej autonomiczne

aby mogły bez skrępowania realizować swoje
działania na rzecz rozwoju społecznego
36
Problemy

Brak kapitału

Przyzwyczajenie do dotacji

Nieumiejętność prowadzenia działalności gospodarczej

Niechęć przed innowacjami

Postawa roszczeniowa – należy się
37
Źródło: ESWIP
Problemy



Nastawienie na grantodawcę, nie na klienta
Opory natury etycznej - lęk przed zatarciem różnic wobec
biznesu
Łatwość pozyskania grantu wobec wysiłku związego z
wypracowaniem zysku - „łatwe pieniądze” z dotacji
Źródło: ESWIP
38
Typy działalności gospodarczej
Jan Herbst, Kondycja ekonomii społecznej w Polsce 2006 39