Transcript Nowe elementy regulacji prawnej kar pieniężnych w ustawie o

dr hab. ANNA PISZCZ
Wydział Prawa
Uniwersytet w Białymstoku
[email protected]
Konferencja Naukowa „Znowelizowana ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów –
najważniejsze zmiany i kierunki dalszej modernizacji”
CARS/UOKiK, Warszawa, 19.01.2015
1. Nowa podstawa wymiaru kar pieniężnych
za naruszenia obowiązków podstawowych
1.1. PRZYCHÓD VS OBRÓT
 cel zmiany – eliminacja problemów wynikających ze stosowania kryterium przychodu
 zakres zmiany:
•
•
art. 106 ust. 1 – zamiast przychodu (art. 4 pkt 15) osiągniętego w roku
rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary – obrót osiągnięty w roku
obrotowym (art. 4 pkt 16a) poprzedzającym rok nałożenia kary
art. 106 ust. 3 – wprowadzono definicję obrotu (suma przychodów w ujęciu
bilansowym; w przypadku gmin, powiatów i województw – suma dochodów własnych
pomniejszonych o wpływy z podatków)
 skutki zmiany:
•
•
różne w zakresie wysokości kar in casu – przychody w ujęciu bilansowym mogą być
niższe albo wyższe niż przychody podatkowe, albo równe im
wyjaśnienie sytuacji j.s.t.
1.2. PODSTAWA WYMIARU KARY W RAZIE NISKIEGO OBROTU
 cel zmiany – zrównanie pozycji przedsiębiorców bez obrotów z pozycją przedsiębiorców
o niskich obrotach
 zakres zmiany:
•
było – kara do 200-krotności przeciętnego wynagrodzenia w razie braku przychodu
(art. 106 ust. 4) & do 10% przychodu w razie niskiego przychodu
• jest: „niski” obrót = do równowartości 100 tys. EUR
wymiar kary – art. 106 ust. 5-6, np.
Obrót (eur)/rok
2014
2013
2012
średnio
kara do
[ust. 1]
110.000
0
0
nd
11.000
[ust. 1]
110.000
1.000.000
9.000.000
nd
11.000
[ust. 5]
80.000
1.000.000
9.000.000
3.360.000
336.000
[ust. 6]
80.000
10.000
0
30.000
10.000
[ust. 6]
0
0
0
0
10.000
1.3. BRAK DANYCH DO USTALENIA OBROTU
Zasady:
 art. 106 ust. 3 pkt 3 – gdy brak RZiS, dokumentu równoważnego lub innego
podsumowującego przychody (pkt 1 i 2) – sumuje się udokumentowane przychody
uzyskane w roku obrotowym (w szczególności…)
 art. 106 ust. 7 – gdy przedsiębiorca nie dysponuje przed wydaniem decyzji danymi
finansowymi niezbędnymi do ustalenia obrotu za rok obrotowy poprzedzający rok
nałożenia kary – Prezes Urzędu, nakładając karę pieniężną na podstawie ust. 1,
uwzględnia:
•
obrót osiągnięty przez przedsiębiorcę w roku obrotowym poprzedzającym ten rok;
• w przypadku, o którym mowa w ust. 5 – średni obrót osiągnięty przez przedsiębiorcę
w trzech kolejnych latach obrotowych poprzedzających ten rok. Przepis ust. 6 stosuje
się odpowiednio.
2. Nowe zasady odstąpienia od wymierzenia kary
pieniężnej / jej obniżenia
2.1. Nowa dodatkowa podstawa prawna obniżenia kary
 tzw. dobrowolne poddanie się karze pieniężnej (art. 89a) – obniżenie o 10%
2.2. Leniency (odstąpienie od wymierzenia kary / jej obniżenia) po zmianie
Zmiany:
 dłuższy termin dla wnioskodawcy na zaprzestanie uczestnictwa w porozumieniu
 odstąpienia nie mógł uzyskać ten, kto: (1) był inicjatorem porozumienia, lub (2) nakłaniał
do uczestnictwa w porozumieniu; przypadek 1 usunięto – czy to coś zmienia? (art. 113b pkt
3)
 inny sposób określenia obniżenia kary (było: do max. 5, 7, 8% przychodu; jest: o max. 3050%, 20-30%, 20% kary (art. 113c ust. 2)
 rozciągnięcie leniency na osoby zarządzające (art. 113h-113j)
2.3. Leniency plus (odstąpienie od wymierzenia kary + „podwójne”
obniżenie kary w innej sprawie)
 cel nowej instytucji prawnej – zwiększenie wykrywalności niedozwolonych
porozumień ograniczających konkurencję
 podstawa prawna – art. 113d
 wątpliwości – „inne porozumienie”
3. Nowy rodzaj kar pieniężnych nakładanych na osoby
zarządzające (art. 106a)
 cel nowego rodzaju kar pieniężnych – zmniejszenie liczby naruszeń przepisów ustawy
oraz skuteczniejsze pozyskiwanie informacji dotyczących niedozwolonych porozumień
 górna granica kary pieniężnej – 2.000.000 zł
 art. 111 – czynniki uwzględniane przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych
4. Nowe (?) czynniki uwzględniane przy ustalaniu
wysokości kar pieniężnych
 rozbudowanie art. 111 (było: „Przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych, o których mowa
w art. 106–108, należy uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności
naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów ustawy”),
 na ile nowe brzmienie jest powtórzeniem Wyjaśnień Prezesa UOKiK w sprawie
nakładania kar pieniężnych?
5. Inne nowe elementy przepisów o karach pieniężnych
 nowe przesłanki nakładania kar za naruszenia proceduralne:
•
„uniemożliwianie
lub
utrudnianie
rozpoczęcia
lub
przeprowadzenia
kontroli/przeszukania” (art. 106 ust. 2 pkt 3-4, a także art. 108 ust. 2) – rozstanie z
„brakiem współdziałania w toku kontroli”,
• do 20 tys. zł kary za kopiowanie/wykorzystanie informacji (art. 108 ust. 5),
• do 5 tys. zł kary za zachowania świadków i biegłych (art. 108 ust. 6),
 zmiany w zakresie kar za niewykonywanie orzeczeń (art. 107):
•
kary pieniężne również za niewykonywanie decyzji z art. 27 ust. 2,
• opóźnienie zamiast zwłoki,
 doprecyzowanie kwestii związanych z wykonaniem decyzji w zakresie kary pieniężnej –
art. 112-113
Dziękuję za uwagę!