Transcript nr 1
PROCES AMERYKAŃSKI
PROCES – POJĘCIE PRAWNE
PROCES LEGISLACYJNY – DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU
UCHWALANIE USTAW PRZEZ PARLAMENT
PROCES SĄDOWY – ZASADY, REGUŁY I PRZEPISY
NORMUJĄCE DZIAŁALNOŚĆ SĄDÓW W
ADMINISTROWANIU SPRAWIEDLIWOŚCIĄ
- NORMY OKREŚLAJĄ CHARAKTER PROCESU;
- SĄDY POSTĘPUJĄ WEDŁUG ŚCIŚLE OKREŚLONYCH
PROCEDUR;
- EFEKTEM PROCESU MA BYĆ SPRAWIEDLIWOŚĆ
PROCES W SYSTEMIE WŁADZY
KONSTYTUCJA FEDERALNA
RZĄD FEDERALNY
KONGRES
EGZEKUTYWA
SĄDY FEDERALNE
KONSTYTUCJE STANOWE
LEGISLATURY
STANOWE
WŁADZA
WYKONAWCZA
SĄDY STANOWE
RODZAJE PROCESÓW SĄDOWYCH
CYWILNY
ARBITRAŻOWY
APELACYJNY
PRACOWNICZY
ADMINISTRACYJNY
KARNY
AMERYKAŃSKIE PROCESY
JOHN PETER ZENGER
AMISTAD
AARON BURR
SCOTTSBORO BOYS
McVEIGH
HISTORIA PROCESU W PIGUŁCE
- STAROŻYTNA GRECJA – udział obywateli
- STAROŻYTNY RZYM – prawo do apelacji
- WCZESNE ŚREDNIOWIECZE (FRANKOWIE) – ograniczanie
wpływu obywateli
- EPOKA FEUDALNA (FRANCJA, NIEMCY) – partykularyzm,
średniowieczne metody sądzenia
- ŚREDNIOWIECZNA ANGLIA – sądy królewskie
- FRANCJA, NIEMCY XVI-XVIII WIEK – sądownictwo delegowane
i zastrzeżone
- PROCES INKWIZYCYJNY – surowe reguły
- PRZEMIANY PO KONGRESIE WIEDEŃSKIM (1815) –
niezależność i niezawisłość władzy sądowniczej
- ANGLIA XIX I XX WIEK – reforma prawa
PRAWO KARNE - ŚREDNIOWIECZE
- najstarsza forma reakcji na przestępstwo to krwawa
zemsta (zemsta rodowa);
- kara miała charakter sakralny (grzech obrażający boga);
- pokój boży i rozejm boży;
- mir – zapewnienie szczególnej ochrony osobom i
miejscom;
- podział przestępstw na publiczne i prywatne;
- jednakowo karano za przestępstwa umyślne i nieumyślne;
- przez pewien okres odpowiadała cała rodzina;
- wśród kar wyróżniano: karę śmierci, główszczyznę, kary
publiczne, kary na czci, kary majątkowe;
- prymitywne środki dowodowe;
PRAWO KARNE – XV-XVII wiek
- wzrosła liczba przestępstw ściganych z urzędu;
- podział przestępstw na zbrodnie i wykroczenia, a także
przestępstwa przeciw państwu, osobie i religii;
- pojawia się kwestia winy i obrony koniecznej;
- wymierzenie kary – atrybut wyłączny władzy państwowej;
- odpowiedzialność zależała od zamiaru i od usiłowania;
- istnienie kar cielesnych za niektóre przestępstwa;
- przy wymierzaniu kary sędziowie brali pod uwagę
pochodzenie społeczne i kwestie ewentualnej recydywy;
- represje za czary;
- kara śmierci zwykła i kwalifikowana;
PRAWO KARNE PROCESOWE
DEFINICJA: ogół norm prawnych regulujących postępowanie
sądowe w sprawach wynikających z naruszenia prawa
karnego
NARUSZENIE prawa karnego to popełnienie czynu
zabronionego z punktu widzenia prawa karnego
(przestępstwa)
OBEJMUJE:
- reguły postępowania organów państwowych w procesie
karnym;
- tryb i formy dokonywania czynności procesowych;
- uprawnienia i obowiązki uczestników postępowania
procesowego;
ZASADY PROCESU KARNEGO
- DOMNIEMANIE NIEWINNOŚCI
- SKAZANIE POD WARUNKIEM UDOWODNIENIA WINY
- PRAWO DO OBRONY
- SPRAWIEDLIWY PROCES
- ZASADA PRAWDY MATERIALNEJ ORAZ SWOBODNEJ
OCENY DOWODÓW
- MOŻLIWOŚĆ ODWOŁANIA SIĘ OD WYROKU
„the twofold aim of criminal justice is that
guilt shall not escape or innocence suffer."
GENEZA AMERYKAŃSKIEGO PROCESU
KARNEGO
- Anglicy wprowadzali swój system prawny i sądowy w
koloniach;
- sądownictwo lokalne było wzorowane na angielskim, ale
z biegiem czasu stawało się ‘bardziej kolonialne’;
- Anglia nakładała prawa na kolonie, na podstawie
których ludność uzyskiwała określone uprawnienia
(Virginia 1606, Massachusetts 1629, Maryland 1632);
- kolonie wydawały unormowania związane z prawami
procesowymi (np. Body of Liberties, MS 1641,
Pennsylvania Charter of Privileges 1701);
- w latach 70-tych XVIII wieku wszystkie kolonie oprócz CT
i RI uznawały moc angielskiego common law na swoim
terenie;
GENEZA AMERYKAŃSKIEGO PROCESU
KARNEGO
ELEMENTY PROCESOWE ZACZERPNIĘTE Z ANGLII:
-
ława przysięgłych (grand jury i trial jury);
kontradyktoryjność;
czynności przedprocesowe;
waga ugody;
due process of law;
niektóre prawa oskarżonego;
współpraca organów dochodzeniowo-śledczych;
wpływ sędziego na dopuszczalność dowodów;
kara śmierci * ;
ETAPY PROCESU KARNEGO
-
PRZESTĘPSTWO
ŚLEDZTWO/DOCHODZENIE Z URZĘDU
ZATRZYMANIE
ARESZTOWANIE
PIERWSZE POJAWIENIE SIĘ W SĄDZIE
OSKARŻENIE (NEGOCJACJE)
PRZESŁUCHANIE WSTĘPNE/ GRAND JURY
ROZPRAWA GŁÓWNA (JURYSDYKCJA)
OŚWIADCZENIE OSKARŻONEGO
WYBÓR PRZYSIĘGŁYCH
MOWY POCZĄTKOWE
PROCES DOWODOWY (KONTRADYKTORYJNOŚĆ)
MOWY KOŃCOWE
INSTRUKCJE DLA ŁAWY PRZYSIĘGŁYCH
WERDYKT/WYROK