Transcript Prof. dr hab. Katarzyna Laskowska, Obraz przestępczości i patologii
Obraz przestępczości i patologii społecznych w województwie podlaskim na przestrzeni ostatnich lat
1 dr hab. Katarzyna Laskowska, prof. UwB Wydział Prawa Uniwersytet w Białymstoku 1
Źródła informacji przedstawionych w prezentacji stanowią, w szczególności: bip.bialystok.kwp.policja.gov.pl; www.policja.podlaska.gov.pl; www.policja.gov.pl; http://dlakierowcow.policja.pl, a także dane z corocznych raportów KGP dotyczących przestępczości i patologii wśród nieletnich, dane z Wydziału Wywiadu Kryminalnego Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku i obliczenia własne oraz informacje z prasy lokalnej i ogólnopolskiej.
Charakterystyka województwa podlaskiego
• • • • • • •
Położone jest w północno-wschodniej Polsce.
Graniczy z Republiką Litewską (długość - 102 km) i Republiką Białoruś (długość - 204 km).
Obszar kraju).
województwa wynosi ok. 20.187 km 2 (6,5% powierzchni Zamieszkuje go niewiele ponad 1.200.000 ludzi (ok. 3% ludności Polski).
Leży ono na trasie ważnych drogowych i kolejowych szlaków komunikacyjnych prowadzących z Europy Środkowej na Wschód.
Część województwa (Pojezierze Augustowskie oraz Puszcza Suwalskie i Pojezierze Białowieska) stanowi obszar o charakterze turystycznym.
Znaczna część terenów ma charakter rolniczy.
Przestępczość stwierdzona w województwie podlaskim na tle przestępczości w Polsce w latach 2000-2009 Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Liczba przestępstw stwierdzonych w Polsce Liczba przestępstw stwierdzonych w woj. podlaskim Udział w % 1.266.910
1.390.089
1.404.229
1.466.643
1.461.217
1.379.962
1.287.918
1.152.993
1.082.057
1.129.577
33.570
34.022
34.023
36.842
36.444
31.873
27.725
26.652
25.498
25.819
2,65 2,45 2,42 2,51 2,49 2,30 2,15 2,31 2,36 2,28
Przestępczość stwierdzona w województwie podlaskim na tle innych województw w latach 2000-2009 L.p.
1.
Województwo Dolnośląskie 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 119.714 117.002 120.165 127.893 129.965 123.501 119.466 112.777 105.351 109.336
2.
Kujawsko-pomorskie 70.194
79.154
78.154
82.979
81.017
73.551
67.604
61.183
58.966
58.572
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie (z KSP) Opolskie 9.
Podkarpackie 10.
Podlaskie 11.
Pomorskie 12.
Śląskie 13.
Świętokrzyskie 14.
Warmińsko-Mazurskie 15.
Wielkopolskie 54.673
41.833
78.399
64.022
43.656
85.032
65.757
43.211
88.534
64.659
43.322
93.333
64.136
42.234
93.025
61.358
39.483
86.747
57.329
38.752
79.563
51.222
38.386
73.196
50.032
37.913
71.363
48.307
37.395
71.104
95.672
104.470 106.208 129.312 126.953 115.179 105.630
87.006
82.445
88.216
182.421 195.651 194.149 205.581 208.600 205.990 189.162 159.857 136.522 145.274
30.549
34.695
34.397
44.802
39.083
49.881
37.989
50.324
37.256
48.360
34.637
43.090
32.628
41.356
31.788
37.864
29.014
38.043
28.058
38.702
33.570
34.022
34.023
36.842
36.444
102.114 116.646 113.672 112.533 110.587
31.873
99.594
27.725
90.182
26.651
74.297
25.498
75.171
25.819
90.751
165.766 178.189 182.623 192.702 202.189 193.415 183.620 164.685 153.214 157.522
33.160
36.356
39.063
42.565
42.462
39.944
41.074
40.561
34.606 35.619
49.413
60.461
58.604
55.970
53.476
50.234
48.926
44.876
102.395 116.742 117.913 122.127 117.417 115.673 104.214
90.697
39.364
91.237
38.841
97.703
16.
Zachodnio pomorskie 72.342
79.487
72.593
68.512
67.096
64.874
60.687
57.947
53.318
58.358
Podejrzani w województwie podlaskim na tle liczby podejrzanych w Polsce w latach 2000-2009 Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Liczba podejrzanych w Polsce 405.275
533.943
552.301
557.224
578.059
594.088
587.959
540.604
516.626
521.699
Liczba podejrzanych w woj. podlaskim Udział w % 13.154
17.443
18.232
19.397
20.207
19.139
17.286
15.796
15.222
15.379
3,25 3,26 3,30 3,48 3,49 3,22 2,94 2,92 2,94 2,95
Wykrywalność przestępstw w województwie podlaskim na tle wykrywalności w Polsce w latach 2000-2009 Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Wykrywalność przestępstw w Polsce [%] 47,8 53,8 54,9 55,2 56,2 58,6 62,4 64,6 65,9 67,1 Wykrywalność przestępstw w woj. Podlaskim [%] 55,8 65,3 66,0 64,1 66,6 67,3 69,1 68,7 69,0 68,7
Dynamika wybranych kategorii przestępstw w woj. podlaskim w latach 2000-2009 Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Przestępstwa kryminalne 29.014
24.666
23.732
25.727
24.410
20.533
17.424
16.933
15.861
16.086
Przestępstwa gospodarcze 2.644
2.180
1.922
2.298
2.980
1.982
2.077
2.452
2.283
2.561
Przestępstwa narkotykowe 450 709 1.412
1.198
1.239
1.151
1.073
1.164
910 1.146
Dynamika zdarzeń w ruchu drogowym w woj. podlaskim w latach 2000-2009 Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Wypadki 1.538
1.407
1.452
1.361
1.226
1.185
1.135
1.162
1.136
1.041
201 185 209 215 200 210 208 209 162 179 Zabici Śmiertelność osób na 100 wypadków drogowych 7,6 7,6 6,9 6,3 6,1 5,6 5,5 5,6 7,0 5,8 Ranni 1.910
1.732
1.877
1.742
1.572
1.486
1.425
1.441
1.482
1.353
Czyny karalne popełniane przez nieletnich oraz nieletni sprawcy w województwie podlaskim w latach 2000 - 2009 Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ogółem przestępstw stwierdzonych Przestępstwa Czyny karalne nieletnich % udziału nieletnich Osoby podejrzane ogółem Sprawcy Nieletni sprawcy 33 570 34 022 34 023 36 842 36 444 31 873 27.725
26.652
25.498
25.819
2 347 2 524 1 726 1 607 1 515 1 375 1 314 1 242 1 044 1 144 6,9 7,4 5,1 4,4 4,2 4,3 4,7 4,7 4,1 4,4 13 154 17 443 18 232 19 397 20 207 19 139 17 286 15 796 15 222 15 379 1 891 1 865 1 522 1 744 1 831 1 722 1 496 1 447 1 342 1 355 % udziału nieletnich 14,3 10,7 8,3 8,9 9,1 9,0 8,7 9,2 8,8 8,8
Charakterystyka poszczególnych kategorii przestępczości
• • •
Przestępczość kryminalna – kradzieże cudzej rzeczy, rozboje i wymuszenia rozbójnicze, uszkodzenie rzeczy, uszczerbek na zdrowiu, bójka lub pobicie.
Obecnie kradzieże samochodów stanowią tu niewielki problem.
Przestępczość narkotykowa – posiadanie, handel, przemyt narkotyków.
Przestępczość gospodarcza – przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z kodeksu karnego skarbowego (w tym akcyzowe). Problem stanowi przemyt różnych towarów (papierosów, alkoholu, ikon, podrobionych ubrań markowych, kosmetyków i farmaceutyków).
Patologie na terenie województwa podlaskiego
• • • • • •
przemoc w rodzinie, alkoholizm, narkomania, wykorzystywanie dzieci (seksualne i w celu żebractwa), prostytucja i handel ludźmi, bezdomność i żebractwo.
Geneza przestępczości w województwie podlaskim
• • •
położenie geograficzne województwa w obszarze przygranicznym, na trasie szlaków komunikacyjnych o charakterze międzynarodowym (migracja, przerzut ludzi oraz przemyt towarów), sytuacja społeczno-ekonomiczna województwa (wysoki wskaźnik bezrobocia, niskie zarobki, rozwarstwienie społeczne), różnice w cenach alkoholu, papierosów i paliwa, zwłaszcza na Białorusi oraz różnice cen tych towarów w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej,
• • • •
słaba organizacja lokalnych grup przestępczych, specyfika społeczeństwa zamieszkującego tzw. ścianę wschodnią (wysoki poziom religijności, tradycyjne wychowanie w rodzinie), struktura wiekowa ludności zamieszkującej te tereny (początek dominacji ludzi starych), wysoka efektywność podlaskiej policji.
Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców województwa podlaskiego podczas spacerów o zmroku
Skuteczność Policji w walce z przestępczością w okolicy miejsca zamieszkania
Zagrożenia jakich najbardziej obawiają się mieszkańcy Polski/woj. podlaskiego
Przedsięwzięcia zmierzające do ograniczania przestępczości i patologii na terenie województwa podlaskiego (I) Wobec nieletnich
• Monitorowanie miejsc spotkań młodzieży (puby, kawiarenki internetowe, dyskoteki, kluby) oraz interweniowanie wobec przypadków spożywania i sprzedaży środków odurzających nieletnim i kierowanie wniosków do sądów dla nieletnich, a także ujawnianie czynów karalnych. Przykłady akcji:
„Stop patologiom”, Festiwal Małych Form Teatralnych pn. „Dramat i tragedię pozostaw teatrowi” oraz program „Bezpieczne wakacje/ferie”, „Bezpieczna komórka”, „Bezpieczna droga do szkoły/domu”, „Wychowawca podwórkowy”.
Przedsięwzięcia zmierzające do ograniczania przestępczości i patologii na terenie województwa podlaskiego (II) Wobec dorosłych
• Reagowanie na problemy osób zagrożonych przemocą, w tym domową (np.
„Stop przemocy”, „Program Wspierania Ofiar Przestępstw”,„Studenckie punkty informacyjne dla ofiar przemocy w rodzinie oraz patologii członków rodzin nieletnich zagrożonych zjawiskami społecznej”, „Nie będę obojętny”),
alkoholizmem, narkomanią, prostytucją (
„Stop patologiom”
), handlem ludźmi (np.
„Twoje życie – Twój wybór” (kampania informacyjna przeciwko handlowi ludźmi „Nie ufaj bezgranicznie” pod hasłem: „Kto o Tobie decyduje”).
Służą też przeciwdziałaniu korupcji (
„Stop korupcji”
).
Ponadto prowadzone są akcje edukacyjne wobec rodziców i opiekunów, np.:
„Znajdź czas dla swojego dziecka”.
Mieszkańcy województwa podlaskiego powinni czuć się bezpiecznie Niewysoki poziom przestępczości na jego obszarze, właściwy poziom działalności organów ścigania oraz wysoki poziom zadowolenia z życia gwarantuje im życie jak u „Pana Boga za piecem”.