Transcript Randıman Bağımsız Denetim A.Ş.

ENVANTER ve DÖNEM SONU
İŞLEMLERİ
İBRAHİM DEĞİRMENCİ
Yeminli Mali Müşavir
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
1
1
1
2
1 2
1 1 1
3 1 2
1 3 1 1
1
1
1
2
2
2
1
2 1
1 1
2 2 1
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
2
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
3
KONU BAŞLIKLARI
A- ENVANTER İŞLEMLERİ
1- DÖNEM SONU (BİLANÇO GÜNÜ)
2- ENVANTER TANIMI
3- ENVANTER TÜRLERİ
4- ENVANTER LİSTELERİ
5- ENVANTER İŞLEMLERİNDE SÜREÇ
6- YARGI KARARI
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
4
B- DÖNEM SONU DEĞERLEME İŞLEMLERİ
1- KASA MEVCUDU
2- BANKALARDAKİ MEVCUTLAR
3- MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ
4- ALACAK ve BORÇLAR
5- ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
6- ORTAKLAR CARİ HESABI
7- EMTİA
8- KIYMETİ DÜŞEN MALLAR
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
5
9- İNŞAAT İŞLERİNDE YAPILACAK DÖNEM SONU İŞLEMLERİ
10- TAKİP EDEN YILDA GELEN FATURALAR
11- PEŞİN ÖDENEN VERGİLER
12- DURAN VARLIKLAR
13- AMORTİSMANLAR
14- KREDİ BORÇLARININ DEĞERLEMESİ
15- KIDEM TAZMİNATI KARŞILIKLARININ HESAPLANMASI
16- YANSITMALARIN YAPILMASI
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
6
1- DÖNEM SONU (BİLANÇO GÜNÜ):
“Dönem Sonu yada Bilanço Günü” deyimi,
envanter ve bilançoların düzenlendiği hesap
döneminin son gününü ifade etmektedir.
İktisadi kıymetlere ilişkin envanter işlemi ne
zaman
tamamlanırsa
tamamlansın,
envanter sonuçları bilanço günündeki
neticeleri gösterir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
7
Dönem Başı Bilançosu
-------------/-------------Yevmiye Defteri Kaydı
--------------/--------------Defteri Kebir Hesaplarını Sınıflama
GENEL GEÇİCİ MİZAN
ENVANTER İŞLEMLERİ
Kesin Mizan
Dönem Sonu Bilançosu
Gelir Tablosu
8
2- ENVANTER TANIMI:
Türk Ticaret Kanunu’nun 73. maddesinde envanter
çıkarmanın;
saymak,
ölçmek,
tartmak
ve
değerlendirmek
suretiyle,
bilanço
günündeki
mevcutları, alacakları ve borçları, kat’i bir şekilde ve
müfredatlı olarak tespit etmek olduğu, mevcutlar
alacaklar ve borçların işletmeye dahil iktisadi
kıymetleri ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
9
Vergi Usul Kanunu’nun 186. maddesinde ise
envanter çıkarmanın, bilanço günündeki
mevcutları, alacakları ve borçları saymak,
ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin
bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmek
olduğu şu kadar ki ticari teamüle göre
tartılması, sayılması ve ölçülmesi mutad
olmayan malların değerinin tahminen tespit
olunacağı, mevcutlar, alacaklar ve borçlar
işletmeye dahil iktisadi kıymetleri ifade
edeceği hüküm altına alınmıştır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
10
Bir diğer açıdan baktığımızda envanter, muhasebe
kayıtlarının doğruluğunu ölçmek için muhasebe dışında,
bu kayıtlardaki rakamların temsil ettikleri mevcutların,
borç ve alacakların tespiti ve değerlenmesi suretiyle
kontrolüdür. Yani, muhasebe kayıtlarıyla gerçek durum
arasındaki farkın tespitidir.
Görüldüğü üzere envanter, işletmeye dahil iktisadi
kıymetlerin hem miktar hem de tutar olarak tespitine
yönelik bir işlemdir. Miktar tespiti fiili ve kaydi sayım
ile, tutar tespiti ise, bulunan miktarlara VUK’da yer alan
değerleme ölçüleri kullanılmak suretiyle yapılır. Ancak
sadece geçici vergi dönemlerinde emtia mevcudunun
kayıtlar üzerinden tespitine izin verilmiştir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
11
3- ENVANTER TÜRLERİ :
a) Muhasebe Dışı Envanter: İşletmede kayıtlı bulunan
varlık ve kaynakların kayıtlı değerleri ve miktarları
dikkate alınmaksızın bilanço günü itibariyle tek tek
sayılması, ölçülmesi, tartılması ve değerlenmesi
işlemlerini kapsayan bir süreçtir.
b) Muhasebe İçi Envanter: Tespit edilen miktar ve
değerler doğrultusunda gerekli düzeltme kayıtlarının
yapılmasıdır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
12
4- ENVANTER LİSTELERİ:
Envanter esas itibariyle defter üzerine çıkarılır.
Şu kadar ki, işlerinde geniş ölçüde ve çeşitli
mal kullanan büyük müesseseler envanterlerini
listeler halinde tanzim edebilir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
13
Bu takdirde envanter listelerinin:




Sayfa üzerinden numaralanarak sıralanması;
Envanterin tanzim tarihine göre tarihlenmesi;
Envanter çıkaran memur ile teşebbüs sahibi veya vekili
tarafından imzalanması;
Aynen envanter defteri gibi saklanması; şarttır.
Yukarıdaki esaslara göre envanter listeleri tanzim
edenler, envanter defterine listeler muhteviyatını
icmalen kaydederler. ( VUK Madde: 188 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
14
5- ENVANTER İŞLEMLERİNDE SÜREÇ:





Muhasebe dışı envanterin yapılarak iktisadi kıymetlerin
gerçek durumunun tespit edilmesi,
Muhasebe dışı envanter sonuçları ile genel geçici
mizandaki hesap kalanlarının karşılaştırılıp, farkların
tespit edilmesi,
Farkların nedenlerine göre gerekli düzenleyici kayıtlar
ile, devir kayıtlarının yapılarak, muhasebe içi
envanterin tamamlanması,
Kesin mizanın düzenlenmesi,
Envanter
sonuçlarını
yansıtan
mali
tabloların
düzenlenmesi.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
15
6- YARGI KARARI:
“Gerek bilanço esasına göre defter tutanların, gerekse de
emtia üzerine iş yapan işletme hesabı esasına göre defter
tutanların çıkarması zorunlu olan emtia envanterinin, emtia
cins ve miktarına ilişkin ayrıntılı bilgiyi içermesi
gerektiğinden, emtia envanterine dahil edilen kıymetlerden
bir veya bir kaçında cins veya miktar bakımından noksanlık
saptanması, ilgililerin dönem kazançlarının gerçeğe uygun
belirlenmediğine
ilişkin
delil
bulunduğunu
gösterir.
Envanterlerden saptanan bu noksanlığın, yükümlüler
tarafından hukuken geçerli nedenlerle açıklanabilmesi
gerekir. Bu yolda yeterli açıklama yapılamaması halinde,
noksanlık matraha alınmak suretiyle ilgilinin re’sen
vergilendirilmesini gerektirir.” ( Danıştay Vergi Dava Daireleri
Genel Kurulu )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
16
B- DÖNEM SONU DEĞERLEME İŞLEMLERİ:
Değerleme, muhasebe dışı envanterin fiziki
sayımdan sonraki ikinci aşamasını oluşturur ve
fiziki sayımları yapılmış olan iktisadi
kıymetlerin
bilanço
günündeki
parasal
kıymetlerinin belirlenmesidir.
Kazancın tespitini özsermaye mukayesesine
bağlayan sistemlerde vergi matrahı, dönem
sonu ve dönem başında işletmeye dahil iktisadi
kıymetlerin değerleri esas alınmak suretiyle
tespit edilir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
17
Vergi Usul Kanunu’nun 258. maddesinde değerleme,
vergi matrahlarının hesaplanması ile ilgili iktisadi
kıymetlerin takdir ve tespiti şeklinde tanımlanmış ve
aynı Kanunun 259. maddesinde,
“Değerlemede,
iktisadi
kıymetlerin
vergi
kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz
oldukları kıymetler esas tutulur.”
ifadesine yer verilmiştir. Vergi Usul Kanunu’nun 258 ve
müteakip maddelerinde, bilançoda yer alan aktif ve
pasif kıymetlerin ne şekilde değerleneceği her bir
iktisadi kıymet açısından hüküm altına alınmıştır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
18
Değerleme,
vergi
matrahlarının
hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir
ve tespitidir.
Tanım uyarınca değerleme;
a) Tespit
b) Takdir
şeklinde yapılmaktadır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
19
Tespit, mükelleflerce VUK’nunda yer alan
değerleme ölçüleri kullanılarak yapılan
değerleme işlemi,
Takdir ise, mutat değerleme ölçüleri
kullanılarak değerleme yapılamadığı takdirde
idare tarafından yapılan takdir işlemidir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
20
DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
Vergi Usul Kanunu’nun 261. maddesinde,
değerlemenin,
iktisadi
kıymetin
nevi
ve
mahiyetine göre, aşağıdaki ölçülerden biri ile
yapılacağı belirtilmiştir.








Maliyet bedeli
Borsa rayici
Tasarruf değeri
Mukayyet değer
İtibari değer
Vergi değeri
Rayiç bedel
Emsal bedeli ve ücreti.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
21
1- KASA MEVCUDU (100):
Kasa
mevcutları
itibari
kıymetleriyle
değerlenir. İtibari değer, her nevi senetlerle
esham ve tahvillerin üzerinde yazılı olan
değerdir.
a) Kasa Fazlalıklarının Durumu
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
22
b) Yabancı Paraların Değerlemesi
Yabancı
paralar
borsa
rayici
ile
değerlenir. Yabancı paranın borsa rayici
yoksa, değerlemeye uygulanacak kur
Maliye Bakanlığı’nca tespit olunur. ( VUK
Madde: 266, 280 ve 284 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
23
2- BANKALARDAKİ MEVCUTLAR (102):
Bankalardaki
mevcutlar
mukayyet
değerleriyle değerlenir. Mukayyet değer,
muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap
değeridir. ( VUK Madde: 265 ve 281 )
a) Banka Hesap Durumunun Teyidi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
24
b) Yabancı Para Mevcutlarının Değerlemesi
Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir.
Yabancı paranın borsa rayici yoksa,
değerlemeye uygulanacak kur Maliye
Bakanlığı’nca tespit olunur. ( VUK Madde:
266, 280 ve 284 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
25
c) Vadeli Mevduat Faizlerinin Hesabı
Mevduat ve kredi sözleşmelerine müstenit
alacak ve borç tutarları, değerleme gününe
kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte
dikkate alınır.
d) Banka Stopajlarının Belgelendirilmesi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
26
3- MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ
(110-111-112-118):
Menkul Kıymetler VUK’nun 279’uncu
maddesine
göre
aşağıda
belirtilen
değerleme ölçülerine göre değerlenir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
27
MENKUL KIYMET
DEĞERLEME ÖLÇÜSÜ
* Hisse Senedi
Alış Bedeli
* Yatırım Fonu Katılma Belgesi (A Tipi)
Alış Bedeli
Borsa Rayici (Dönem Sonu Değeri)
* Kar ve Zarar Ortaklığı Belgeleri
Alış Bedeli
* Hazine Bonoları
Borsa Rayici
* Devlet Tahvilleri
Borsa Rayici
* Eurobondlar
Borsa Rayici ( Kur Farkları Dahil)
* Gelir Ortaklığı Senetleri
Kıst Getiri
* Özel Sektör Tahvilleri
Borsa Rayici / Kıst Getiri
* Finansman Bonoları
Kıst Getiri
* Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
Kıst Getiri
Yatırım Fonu Katılma Belgesi (B Tipi)
* Banka Bonoları ve Banka Garantili Kıst Getiri
Bonolar
* Gayrimenkul Sertifikaları
Borsa Rayici / Kıst Getiri
* Repo ve Ters Repo İşlemleri
Kıst Getiri
28
4- ALACAK ve BORÇLAR
(120-121-320-321…):
Alacak ve Borçlar mukayyet değerleriyle
değerlenir.
a) Yazılı Cari Hesap Mutabakatı
T.T.K. Hükümlerine Göre
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
29
b) Yabancı Para Cinsinden Alacak/Borç
Değerlemesi
Yabancı para cinsinden olan alacak ve
borçlar borsa rayici ile değerlenir. Yabancı
paranın borsa rayici yoksa, değerlemeye
uygulanacak kur Maliye Bakanlığı’nca tespit
olunur. ( VUK Madde: 266, 280 ve 284 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
30
c) Çek/Senetli Alacaklarda Reeskont İşlemleri
d) Değerleme Kur Farklarının
Muhasebeleştirilmesi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
31
5- ŞÜPHELİ ALACAKLAR KARŞILIĞI
(128-129):
a) Şüpheli Alacaklar Karşılığı Ayrılması
Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame
ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;


Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;
Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla
istenilmesine
rağmen
borçlu
tarafından
ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine
değmeyecek derecede küçük alacaklar;
şüpheli alacak sayılır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
32
Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için
değerleme gününün tasarruf değerine
göre pasifte karşılık ayrılabilir. Bu
karşılığın hangi alacaklara ait olduğu
karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı
alacaklarda bu karşılık teminattan geri
kalan miktara inhisar eder.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
33
b) Önceki Yıllarda Ayrılan Karşılıkların Durumu
Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen
miktarları tahsil edildikleri dönemde karzarar hesabına intikal ettirilir. (VUK
Madde: 373) Bu nedenle şirket avukatından
önceki yıllarda ayrılan Şüpheli Alacak
Karşılıklarının durumuna ilişkin yazılı bilgi
alınmalıdır.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
34
6- ORTAKLAR CARİ HESABI (131-331):
a) Adatlandırma Yoluyla Faiz Yürütülmesi
b) Katma Değer Vergisi Hesaplanması
c) Fatura Kesilmesi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
35
7- EMTİA (152-153-157) :
Emtia, maliyet bedeliyle değerlenir.
Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin
iktisap edilmesi veyahut değerinin
artırılması
münasebetiyle
yapılan
ödemelerle bunlara müteferri bilimum
giderlerin tamamını ifade eder.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
36
a) Kur Farklarından Pay Verilmesi
Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği
tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete
intikal ettirilmesi zorunludur. Stokta kalan emtia
ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur
farklarının ise, ilgili bulundukları yılda gider
yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi
mümkün bulunmaktadır. ( VUK G.T. 238 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
37
b) Kredi Faizlerinden Pay Verilmesi
İşletmelerin finansman temini maksadıyla
bankalardan
veya
benzeri
kredi
müesseselerinden
aldıkları
krediler
için
ödedikleri faiz ve komisyon giderlerinden dönem
sonu
stoklarına
pay
vermeleri
zorunlu
bulunmamaktadır. Buna göre mükellefler söz
konusu
ödemelerini
doğrudan
gider
yazabilecekleri gibi, diledikleri takdirde stokta
bulunan emtiaya isabet eden kısmı maliyete
dahil edebileceklerdir. (VUK G.T. 238 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
38
c) Değerleme Yöntemleri

Fiili Maliyet

İlk Giren İlk Çıkar (FİFO)

Son Giren İlk Çıkar (LİFO)

Ortalama Maliyet
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
39
d) Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesaplanması
Emtianın maliyet bedeline nazaran değerleme
günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir
düşüklük gösterdiği hallerde mükellef, maliyet
bedeli yerine 267’nci maddenin ikinci sırasındaki
usul hariç olmak üzere, emsal bedeli ölçüsünü
tatbik edebilir. (VUK Madde: 262 ve 274 )
e) Dönem Sonu Muhasebe Kayıtlarının Yapılması
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
40
8- KIYMETİ DÜŞEN MALLAR (157):
Yangın, deprem ve su basması gibi afetler
yüzünden
veyahut
bozulmak,
çürümek,
kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller
neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir
azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin
hesaplanması mutat olmayan hurdalar ve
döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal
bedeli ile değerlenir. (VUK Madde:278)
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
41
a) Hurdaların Değerlemesi
b) Hurdalarda KDV Uygulaması
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
42
9-İNŞAAT İŞLERİNDE YAPILACAK DÖNEM SONU
İŞLEMLERİ :
a) Geçici Kabul Tutanaklarının Temin Edilmesi
b) Stopaj Tutarlarının Ödendiğinin Teyid
Edilmesi
c) Müşterek Giderlerin Dağılımı
d) Amortisman Dağılımı
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
43
10- TAKİP EDEN YILDA GELEN
FATURALAR:
a) Muhasebe Kayıtlarına Alınma
b) KDV’nin İndirim/Gider Yazılma Durumu
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
44
11- PEŞİN ÖDENEN VERGİLER (193):
a) Ödenen Geçici Vergi Tutarı
b) Tevkif Yoluyla Ödenen Vergiler
c) Dönem Sonu Muhasebe Kayıtları
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
45
12- DURAN VARLIKLAR
(25-26-27 Grup):
İktisadi işletmeler dahil bilimum maddi ve
gayri maddi duran varlıklar maliyet bedeli
ile değerlenir. ( VUK Madde: 269, 270,
271, 272 ve 273 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
46
Maliyet bedeline, satın alma bedelinden başka, aşağıda
yazılı giderler de girer;




Makine ve tesisatın gümrük vergileri, nakliye ve montaj
giderleri;
Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve
arsasının tesviyesinden mütevellit giderler.
Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye
giderleri ile Emlak Alım ve Özel Tüketim Vergilerini
maliyet bedelini ithal etmekte veya genel giderler
arasında göstermekte mükellefler serbesttirler. ( İlgili
Madde: VUK 269, 271, 272) (İlgili G.T. 143, 163 )
İnşa edilen binalarda ve gemilerde, imal edilen makine ve
tesisatta, bunların inşa ve imal giderleri, satın alma
bedeli yerine geçer.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
47
a) Kredi Faizleri
Yatırımların finansmanında kullanılan kredilerle
ilgili faizlerden kuruluş dönemine ait olanların
sabit kıymetle birlikte amortisman yoluyla itfa
edilmek üzere yatırım maliyetine eklenmesi
gerekmekte; işletme dönemine ait olanların ise,
ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider
yazılması yada maliyete intikal ettirilmek
suretiyle amortismana tabi tutulması mümkündür.
( VUK G.T. 163 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
48
Ayrıca yatırım dönemi tamamlandıktan
sonra işletme döneminde de söz konusu
döviz kredileri nedeniyle ortaya çıkabilecek
kur farkı gelirleriniz için ya ilgili
bulundukları
yıllarda
doğrudan
gelir
yazmanız ya da maliyete intikal ettirmek
suretiyle maliyetten düşerek amortismana
tabi tutmanız mümkün bulunmaktadır.
(GİB. Özelgesi )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
49
b) Kur Farkları
Döviz kredisi kullanılarak yurt dışından sabit
kıymet ithal edilmesi sırasında veya sonradan bu
kıymetlere ilişkin borç taksitlerinin değerlemesi
dolayısıyla ortaya çıkan kur farklarından, sabit
kıymetin iktisap edildiği dönem sonuna kadar
olanların, kıymetin maliyetine eklenmesi zorunlu
bulunmakta; aynı kıymetlerle ilgili söz konusu
dönemden sonra ortaya çıkan kur farklarının ise,
ait oldukları yıllarda doğrudan gider yazılması
yada maliyete intikal ettirilerek amortisman
konusu yapılması mümkündür. ( VUK G.T. 163 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
50
Yatırımlarınızı yurt içi ve yurt dışı döviz kredisi ile
yaptığınızdan dolayı makine teçhizat için malın
ithal ve montajının yapılacağı tarihe kadar
önceden verilmiş olan döviz cinsinden sipariş
avansları yabancı para ile olan alacak niteliğinde
olduğundan, dönem sonlarında Vergi Usul Kanunu
hükümlerine
göre
yabancı
paralar
gibi
değerlenerek oluşan kur farkları sipariş edilen
makine teçhizatın maliyetiyle ilgilendirilmesi
mümkün bulunmaktadır. (GİB. Özelgesi)
c)Faiz Giderleri İle Faiz Gelirlerinin
Netleştirilmesi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
51
13- AMORTİSMANLAR (257-268-278):
a) Amortisman Tablolarının Oluşturulması
b) Cari Yıl Amortismanlarının Hesaplanması ve
Muhasebeleştirilmesi
c) Kıst Amortisman Uygulaması
d) Sabit Kıymet Yenileme Fonu
e) Satılan Varlıklardan Elde Edilen Kar / Zarar Kaydı
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
52
14- KREDİ BORÇLARININ DEĞERLEMESİ
(300-400):
a) Yabancı Para Cinsinden Kredilerin
Değerlemesi
b) Devre Faizlerinin Tahakkuk
Ettirilmesi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
53
15- KIDEM TAZMİNATI KARŞILIKLARININ
HESAPLANMASI (372):
a) Cari Yıl Karşılıklarının Hesaplanması
b) Fiilen Ödenen Kıdem Tazminatlarının
Muhasebeleştirilmesi
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
54
16- YANSITMALARIN YAPILMASI:
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
55
17- TİCARİ KARDAN MALİ KARA GEÇİŞ
İŞLEMLERİ:
a) Ticari Kara Eklenecek Unsurlar (K.K.E.G.)







Ödenen G.Z., G.F., P.Z. ve Her Türlü Para
Cezaları,
Binek Oto M.T.V.,
Kıdem Tazminatı Karşılıkları,
Özel İletişim Vergileri,
Yapılan Bağış ve Yardımlar,
Ödenmeyen S.G. Primleri,
Geçmiş Yıl Vergileri / Özel Vergiler
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
56
b) Ticari Kardan İndirilecek Unsurlar
 Fiilen Ödenen S.G. Primleri,
 Fiilen Ödenen Kıdem Tazminatı Karşılıkları,
 Vergiden İstisna Kazançlar,












İştirak Kazançları,
Emisyon Primi Kazançları,
Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satış Kazancı,
Yurtdışı İnş. ve Onarım İşlerinden Sağ. Kazançlar,
Serbest Bölge Kazançları,
Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kazançları,
Uluslararası Gemi Sicili Kazanç İstisnası,
Ar-Ge İndirimi,
Sponsorluk Harcamaları
Bağış ve Yardımlar
Yatırım İndirimi
Geçmiş Yıllar Mali Zararları
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
57
18- VERGİ KARŞILIKLARININ HESAPLANMASI:
a) Dönem Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergi
(370)
b) Dönem Kazancından Mahsup Edilecek Vergi
(371)
 Ödenen Geçici Vergi Tutarı
 Tevkif Yoluyla Ödenen Vergiler
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
58
19- DÖNEM SONUNDA DÜZENLENMESİ
GEREKEN MALİ TABLOLAR:
a) Temel Mali Tablolar




Gelir Tablosu
Bilanço
Satışların Maliyeti Tablosu
Kar Dağıtım tablosu
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
59
b) Ek mali Tablolar



Fon Akım Tablosu
Nakit Akım Tablosu
Özvarlıklar Değişim Tablosu
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
60
c) Ek Mali Tabloları Düzenlemek Zorunda Olanlar
Kuruluş şekli ne olursa olsun 2011 yılı Aktif
Toplamı 10.806.000 TL’nin ve Net Satışlar
Toplamı 24.012.700 TL’nin altında kalan
işletmeler yukarıda belirtilen ek mali tabloları
düzenlemek zorunda değildir. Ancak ek mali
tabloları düzenlemek zorunda olan mükellefler,
verecekleri yıllık gelir veya kurumlar vergisi
beyannamesine söz konusu tablolardan sadece
“Kar Dağıtım Tablosu”nu ekleyeceklerdir.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
61
20- MALİYET HESAPLARININ İZLENMESİ:
a) Bilanço Esasına Göre Defter Tutacak Mükellefler




2012 yılı için;
Yıllık;
- Alış tutarı 142.000 TL,
- Satış tutarı 198.000 TL,
Yıllık gayrisafi iş hasılatı 77.000 TL,
İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı
142.000 TL’yi aşan,
mükellefler bilanço esasına göre
zorundadırlar. (V.U.K. madde 177)
defter
tutmak
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
62
b) Maliyetini 7/A Seçeneğine Göre İzleyecek
Olanlar
VUK’nun 182 ve izleyen maddelerinde bilanço
esasına göre defter tutmanın usulleri
belirlenmiş bulunmaktadır. Bilanço usulüne
göre defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait
teşebbüs ve işletmelerin; 2011 yılı Aktif
Toplamı 1.800.000 TL veya Net Satışları
Toplamı 3.557.000 TL’yi aşan üretim ve
hizmet işletmelerinin 2012 yılında maliyet
hesaplarını 7/A seçeneğine göre tutmaları
zorunludur.
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
63
Diğer taraftan, ticaret şirketleri ile 2011 yılı Aktif
Toplamı 1.800.000 TL’nin ve Net Satışları Toplamı
3.557.000 TL’nin altında kalan üretim ve hizmet
işletmelerinden isteyenler, giderlerin izlenmesinde 7/B
seçeneğini uygulayabileceklerdir.
İmalat defterine kaydolunan malumatı ihtiva edecek
şekilde sınai muhasebe tutanlar, Maliye Bakanlığından
müsaade almak şartıyla ayrıca imalat defteri tutmazlar.
Ancak, muhasebe işlemlerini Muhasebe Sistemi Uygulama
Genel Tebliğlerinde yer alan 7/A seçeneğine göre izleyen
mükelleflerin imalat defteri tutma mecburiyetleri,
1.1.1996 tarihinden itibaren kaldırılmıştır. ( VUK: G.T.
246 )
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
64
=== TEŞEKKÜRLER ===
Randıman Bağımsız
Denetim A.Ş.
65