Transcript ивер-Ñ€ÐµÑ Ð

ГОРНО И ДОЛНО
РЕСПИРАТОРНИ ИНФЕКЦИИ
2014 година
Горно респираторни инфекции (ГРИ)
(нос, синуси, фарингс, ларингс)
•
•
•
•
•
Ринитис
Синуситис
Тонсилитис
Фарингитис
Ларингитис (епиглоситис)
Акутни и хронични
Етиологија на ГРИ
1. Најчесто се вируси (200 типови: adeno,
RSV, rhino, para/influenca, corona...)
2. Бактерии: Strep. pyogenes (gr. A), Strep.
pneumoniae, Haem. Influence, Bordetella
pertussis, Corynebacterium diphteriae
3. Алергиска (инхалаторни и нутритивни
алергени),
4. Експозиција на штетни гасови, пареи,
чад од цигари
Симптоми на ГРИ
•
•
•
•
•
•
течење на секрет од носот/затнат нос
болно грло
Главоболка
кашлица
покачена температура (субфебрилност)
понекогаш кивавица
се јавуваат 2-3 денови по
експозиција и траат 7 до10
денови
симптом
Алергија
ГРИ
Грип (influenca)
Насолзени очи,
јадеж
често
ретко
(adenovirus)
суви очи, ретко
конјуктивит
Назален секрет
често
често
често
Назална
конгестија
често
често
понекогаш
Кивавица
многу често
многу често
понекогаш
Грлоболка
понекогаш
многу често
понекогаш
Кашлица
понекогаш
често
често (сува)
Главоболка
невообичаено
ретко
често
Фебрилност
никогаш
ретко, деца има
секогаш, висока
трае 3-4 денови
Малаксалост
никогаш
некогаш
изразена
Замор/слабост
ретко
некогаш
изразен (трае
неколку недели)
лесни
изразени
Мускулни болки нема
Ларингитис
Laryngitis
инфламаторниот процес ја опфаќа мукозната мембрана на
сите или поединечни нива на ларингсот
(преоптовареност, иритација, инфекција, алергија... )
Овие заболувања имаат различен тек кај децата под 4 год.
возраст и оние над 4 годишна возраст (специфични
варијации во структурата на ларингсот во овие две
возрасни групи).
Повеќето стручни трудови ја дискутираат улогата на
алергискиот фактор во етиопатогенезата на Laryngitis-от.
LARYNGITIS
Настанува во две форми
- акутен ( трае неколку денови до 3 недели)
- хроничен (подолго од 3 месеци)
рецидивирачки (повторувачки во тек на
неколку седмици или месеци)
Акутен ларингит – причинители
Вирусни (најчесто се Rhinovirusi,
Adenovirusi, Influenca, Parainfluenca, Corona,
RSV..)
Бактериски инфекции пр. Haemophilus,
ретко дифтерија
Алергиски
Вокален напор пр. викање, пеење,
Изложеност на штетни гасови, пареи, чад
од цигари
Хроничен ларингит- причинители
• Инхалаторни иританси пр. пареа, алергени, чад
од цигари
• Гастроезофагеален рефлукс
• Хроничен синуситис
• Инфекции пр. габички, ТБ..
•
•
•
•
•
Прекумерна употреба на алкохол
Професионална преоптовареност на гласот
Пушење
Канцер
Парализа на гласните жици
Промена на надворешни фактори
 Влажност
 Промена во
температура
 Воздушен притисок
БИОМЕТЕОТРОПИЗАМ
Етиологија ???
Некогаш етиологијата на ларингитите е
нејасна, особено на оние со повторувачки
епизоди.
Акутниот почеток на нападот без знаци за
акутна инфекција , краткото времетраење
од неколку часа или пократко, како и
одличниот одговор на симптоматската
терапија водат кон заклучок дека
алергиската конституција игра многу важна
улога во детската возраст.
Патофизиологија на ларингитот
• Инфламација на гласните жици во склоп на
инфекција, алергија, ГРИ, прекумерно
оптоварување, пушење или ГЕРБ
• Гласните жици стануваат едематозни, а тоа го
ограничува нивното нормално движење
• Инфламаторниот одговор пр. предизвикан од вируси
води до хиперемија и ексудација на течност
• Кинините и други медијатори на инфламацијата
водат до спазам на мазните мускули
засипнат глас, стридор, кашлица, свирење
Нутритивна алергија како причинител
за ларингит
 Може да се манифестира уште во рана детска
возраст ( до 3 години)
 Голем број од тие деца имаат позитивна
фамилијарна и лична анамнеза.
Инхалаторна алергија како причинител
за ларингит
Манифестација во детска возраст
Голем број од тие деца имаат позитивна
фамилијарна и лична анамнеза.
Фактори:
•
•
•
•
Домашна прашина
Коров
Полени
Животински влакна.....
Ларингит кај децата
предизвикувач = вируси
- може да се повтори неколку пати
- ризични фактори (основа на заболувањето) = нејасни
Поврзаност меѓу алергија и повторувачки ларингити
Можно да се адресира на асоцијацијата меѓу
 ларингит и продукција на IgE антитела и
 ларингит и атопично алергиско заболување иреспективно
од присуството или отсуството на IgE антитела
Како се продуцираат IgE антитела
•
•
При првиот контакт алергенот
ја минува мембраната и е
прифатен од антигенпрезентирачка клетка(АПК).
АПК го презентира алергенот
на Т-лимфоцитот, кој потоа ги
активира Б-лимфоцитите од
кои се ослободуваат молекули
наречени IgE антитела.
IgE антителата потоа се
позиционираат на мембраната
на мастоцитите. Мастоцитите
содржат гранули со хемиски
медијатори (Хистамин,
Простагландин итн....)кои ја
продолжуваат алергиската
реакција.
АЛЕРГИСКАТА КОМПОНЕНТА е мошне важен фактор
во повторувачките епизоди на Laryngitis-от кај децата
 Ларингеална инфламација како одговор на нутритивни ( млеко,
јајце, чоколадо...) или инхалирани алергени ( полен, мувла,
Dermath.ph…)
 Алергените стимулираат алергиски одговор во линија на
ларингсот и/или крвните клетки. Тие се врзуваат за површината
на антителата во ларингсот или се препознаваат како страни
крвни клетки во ларингсот. Алергените ги стимулираат овие
крвни клетки да ослободуваат медијатори што потоа се
резултира во инфламаторен одговор.
од искуство
Може да се посочи
зголемена асоцијација меѓу алергијата и повторувачките ларингити
Децата со повторувачки ларингит имаат
зголемени вредности на IgE антителаво однос на децата без повторувачки ларингит
Појава на
 Асоцијација меѓу продукцијата на IgE антитела до сигурни
респираторни инфекции и развој на повторувачки ларингити
 Зголемување на асоцијацијата меѓу повторувачки ларингит,
позитивна фамилна анамнеза за атописки заболувања, астма и
неспецифична бронхијална хиперсензитивност
Клинички манифестации на ларингит
Акутен
- афонија,
- кашлица,
- влошување на сув
ладен ветер,
- грлоболка поизразена
наутро и попушта на
топло
- Стридор,
- + алергија, едем на
увула
Хроничен
перзистирачки засипнат
глас
Дијагностицирање
• Сите клинички испитувања, вклучувајќи
• Кожни тестови (алергиска предиспозиција)
• Лични и фамилијарни анамнестички
податоци за постоење на алергија
Третман на ларингит
1. Општи мерки
-
поштеда на гласот
внес на повеќе течности,
гаргара со солена млака вода,
прекин со пушење/пасивно пушење,
симптоматска терапија
2. Медикаментозен третман
-
инхалаторен кортикостероид
антихистаминик
елиминирање на инфекцијата (антибиотик)
Терапевтски алгоритам за ларингит
1.
2.
3.
Инхалаторна терапија со Тописки стероиди:
BUDESONIDE (PULMICORT)
FLIXOTIDE
Во тек од 4-6 недели
Антихистаминска терапија по потреба, во зависност од
алерголошките тестови
Диета
Третман на бактериски ларингит (ГРИ)
1. amoxicillin-clavulanate како емпириска терапија
(висок % на пеницилин резистентни Str.
Pneumoniae/ Haemophilus influenzae),
2. Doxycycline како алтернативна примарна терапија,
(макролиди, trimethoprim-sulfamethoxazole, второ ген.
cephalosporins не се препорачуваат),
3. респираторни флуорокинолони (moxifloxacin/
levofloxacin) или комбинација од орален трето ген.
цефалоспорин (cefixime/cefpodoxime) плус
clindamycin се соодветна терапија од втор избор.
времетраење од 7- 10 денови
Upper Respiratory Tract Infections Sherif B. Mossad, 2013
Превенција на ларингит (ГРИ)
• најдобра превентивна мерка е хигиена на раце, често
миење раце, особено ако го фаќате лицето, носот, устата,
• често проветрување на просториите во зима,
• избегнување на контакт со веќе заболени,
• за деца, битно е да ја примат вакцината против
Haemophilus influenzae со цел да се заштитат од животно
загрозувачка заразна бактериска инфекција, да не викаат,
да не се “дерат”
• употреба на хартиени шамичиња (кивање, кашлање,
бришење на нос и нивно соодветно фрлање)
• вакцинирање против грип, особено кај особи со ризик
фактори (повозрасни, хронично болни, трудници...)
ЗАКЛУЧОК
1. Ларингитисот кај децата е многу важен дијагностички и
терапевтски проблем во лекарската практика.,
2. Се разликуваат неколку вида со различна етиологија и
симптоми, а според различен терапевтски третман
3. Наспроти современите терапевтски методи, Laryngitis-от кај
децата е се уште животно-загрозувачка состојба
4. Постои сигнификантна корелација меѓу рецидивните
ларингити и алергиската конституција во детската возраст.
5. Алергијата е мошне важен фактор во етиологијата на
рецидивните епизоди на ларингитит, но како тригер најчести
се вирусните инфекции.
6. Повторувачките епизоди на ларингит можат да бидат знак за
субсеквентен развој на астматско заболување
Долно респираторни инфекции (ДРИ)
бронхитис
пневмонија
Бронхитис
Инфламација на мукозната мембрана на
бронхите која обично се јавува после ГРИ
Акутен
Хроничен
Акутен бронхит- етиологија
• Вируси, бактерии, инхалаторни иританси
(пареи, гасови, честички), аерозагадување,
пушење
Хроничен бронхит
• Пушење/пасивно пушење, аерозагадување,
чести повторувачки ДРИ
Рецидивен бронхит
M. pneumoniae, C. pneumoniae, and L. pneumophilaprobably
cause fewer than 10% of exacerbations.
Пневмонија
(на 6-то место како причина за смрт)
Поделба:
- добиена од околината или во болнички услови,
- според причинителот (бактериска, вирусна,
габична, паразити)- како аеросол, со аспирација,
хематоген пат
- атипична т.н. walking pneumonia,
- според локализацијата (сегментна, лобарна,
базална, интерстицијална)
- кај имунокомпромитирани,
- аспирациона,
Најчести причинители на пневмонија
Амбулантски
Во болнички услови
Во единици за инт.нега
Strep. pneumoniae
Strep. pneumoniae
Strep. pneumoniae
Mycoplasma pneumoniae Mycoplasma pneumoniae
Staphylococcus aureus
Haemophilus influenzae
Chlamydophila
pneumoniae,
Legionella sp.
Chlamydophila
pneumoniae
Haemophilus influenzae
Gram-negative bacilli,
Респираторни вируси
(инфлуенца А/Б,
параинфлуенца, адено,
RSV,
Респираторни вируси
Haemophilus influenzae
www.atsu.edu/faculty/chamberlain/website/lectures/lecture/dxlrt.htm
Симптоми на пневмонија
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Температура и студ,
Гадење, повраќање,
Сува кашлица, покасно продуктивна,
Изразена малксалост,
Главоболка/мускулни болки,
Тешкотии со дишењето, стегање во градите
Тахипнеа,
Болки во градите,
Цијаноза на усните, периферијата
Симптом
Бактериска пневмонија
Атипична пневмонија
Појава на симптоми
Одеднаш, брзо
Постепено
Треска
Нанадејно, изразен студ
Повремено, морници
Аспект
Токсичен
Најчесто добар
Кашлица
Продуктивна
Сува, пароксизмална
Спутум
Пурулентен (крвав)
Мукоиден
Фебрилност
Висока (> 39оС)
Пониска, субфебрилност
Плеврална болка
Често
Ретко
Kонсолидација
Често
Ретко
Sпутум
Неутрофили
Мононуклеари
Диф.крвна слика
> 15000 Ле, неутрофилија
< 15000 Ле,
Ртг на бели дробови
Консолидација, лобарна
пневмонија
Недефиниран инфилтрат,
интерстицијална пневмон
Најчест причинител
Str. pneumnoiae
Mycoplasma pneumoniae
Итна консултација со лекар ако:
•
•
•
•
•
•
Постои кашлица која трае повеќе од 1 месец
Има недостаток на воздух или градна болка
Има свирење во градите и тахипнеа
Има висока фебрилнос ти главоболка
Ако е возраст > 65 год. или < 2 год.
Постои коморбидитет, состојба на имуносупресија
Дијагноза на пневмониа:
•
•
•
•
Анамнеза,
Клинички преглед,
Лабораториски иследувања,
Радиограм на граден кош (во 2 проекции)
• Бактериологија на спутум (Пнеумослајд),
серологија за вируси??
• Оксиметрија,
• Ултразвук на граден кош,
• КТ на граден кош???
Индекс за тежина на пневмонијата
(Pneumonia severity index - PSI или PORT score
клинички употреблив параметар кој
лекарите може да го применат за да ја
израчунаат можноста за морбидитет и
морталитет кај пациентите со
пневмонија добиена од околината.
 Демографски карактеристики,
 Коморбидитет
 Наоди од клиничкиот преглед
 Лабораториски и Ртг наоди
CURB 65
Клинички фактор
Поени
C
Конфузија (зешеметеност)
1
U
Уреа во крв ≥ 20 mg/dl (7 mmol/l)
1
R
Респираторна фреквенција ≥ 30/минута
1
B
Крвен притисок (blood pressure)
- Систолен < 90 mmHg
- Дијастолен ≤ 60 mmHg
Возраст ≥ 65
1
65
1
Вкупно
поени
% смртност
(за 30 дена)
Ниво на
ризик
Препорака за
лекување
0
0,7 %
низок
амбулантски
1
3,2 %
низок
амбулантски
2
13 %
среден
кратко болнички
дневна болница
3
17 %
среден/
висок
болнички
4
41,5 %
висок
болнички/
интензивна
5
57 %
висок
болнички/
интензивна
Третман на пневмонија
• Општи препораки: одмор, внес на повеќе
течности, витамини, соодветна исхрана, влажност во
просторијата,
• Антибиотик (кај бактериска), 7-10 денови
• Симптоматска терапија (антипиретик, аналетик,
секретолитик, бронходилататор, кортико терапија??)