Transcript Slayt 1

SOSYAL SORUMLULUK ve ETİK
06.06.2010
Mühendislik – Mimarlık
Fakültesi
Tekstil Mühendisliği Bölümü
Mehmet Arif ÖZER
DÜNYA TEKSTİLVE HAZIR GİYİM İHRACATI VE DÜNYA TİCARETİ
İÇİNDE PAYI
DÜNYA TEKSTİL VE HAZIR GİYİM
İHRACATI
MİLYAR DOLAR
TEKSTİL
HAZIR
GİYİM
TEKSTİL VE
GİYİM
DÜNYA
TİCARETİ
MİLYAR
DOLAR
2001
147.0
195.0
342.0
2002
152.0
232.5
2003
169.0
2004
YILLAR
DÜNYA TİCARETİ İÇİNDE
PAY
TEKSTİL
PAY %
TEKSTİL VE
GİYİM PAY
%
6.191
2.38
5.53
384.5
6.492
2.35
5.93
258.1
427.1
7.585
2.23
5.63
194.7
260.6
455.3
9.220
2.12
4.94
2005
203.0
278.0
481.0
10.475
1.94
4.60
2006
218.6
311.4
530.0
12.113
1.81
4.38
2007
238.1
345.3
583.4
13.883
1.72
4.21
2008
261.7
361.9
623.6
15.875
1.64
3.93
2
Kar amaclı kuruluşların temel amaçları;
•Kar elde etmek,
•Varlığını sürdürmek ve büyümek,
•Toplumsal sorumluluklarını yerine getirmektir.
Günümüzde tüketiciler, kuruluşları yalnızca ürün
ve hizmetleriyle değil, çevreye topluma
çalışanlara yönelik karar ve uygulamalarıyla da
değerlendirmektedir.
Ürün ve hizmetlerin niteliği
kadar, üretim süreç ve
yöntemlerinin
çevreye
etkisi, tüketicilerin tercih
ve
kuruluşa
yönelik
tutumlarını etkilemektedir.
TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRETİMİNDE
SOSYAL SORUMLULUK İLKELERİ

Günümüzde olduğu gibi, gelecekte de
insan onuruna ve haysiyetine saygının
sağlanmış olup korunması, sosyal
eşitliğin sağlanması, çevrenin korunup
yaşatılması en evrensel görevlerdir.
İktisadi gelişim ve sosyal ilerleme ancak
doğal yaşam şartlarının korunmasıyla
sağlanabilir.

Türkiye’den
alım
yapan
büyük
perakende mağaza zincirlerinin şart
koştuğu sosyal ve çevre standartları
yanında, Türkiye’nin de çalışma, sosyal
güvenlik ve milli eğitim mevzuatlarının
bir gereği olarak üretici firmaların
uymak
zorunda
olduğu
koşullar
aşağıdaki başlıklarda ele alınmıştır.

1. Genel İlkeler
Üretim yapan
fabrikalar, kendi
ülkelerinin
kanunlarına ve ilgili
diğer tüm kanun,
kural ve tüzüklere
uygun şekilde faaliyet
göstermelidir

2. Çevre
Fabrikalar, ilgili tüm çevre kanunları ve
tüzüklerine uymalıdır.

3. Ayrımcılık
Fabrikalar elemanları, kişilik özellikleri veya
inançları temelinde değil, işi yapabilme
becerilerini esas alarak istihdam edilmelidir.
Fabrika, işçilerini ırk, renk, cinsiyet,uyruk,
din, yaş, hamilelik, medeni durum, siyasi
görüş ve/veya sosyal açıdan ayrım
yapmaksızın istihdam etmelidir.
4. Çocukların Çalıştırılması
Fabrikalar sadece ya yasalarla
belirlenmiş olan yaş sınırını aşan ya da
en az 14 yaşında (bazı firmalar için 15
yaşında) (bunlardan hangisi büyükse)
eleman istihdam etmelidir. Ayrıca,
fabrikaların çocukların çalıştırılması ile
ilgili diğer kanunlara da uygun hareket
etmesi gerekmektedir

5.Ücretler ve Çalışma Saatleri
Fabrikalar çalışma saatleri, ücretler ve
fazla mesai ücretlerini ilgili kanunlar
çerçevesinde belirlemelidir.

6. Çalışma Koşulları
Fabrikalar, tüm işçilere saygılı ve dürüst bir
muamele göstermeli ve onlara sağlıklı ve güvenli
bir ortam sağlamalıdır. Fabrikalar çalışma koşulları
ile ilgili tüm kanun ve tüzüklere uymalıdır.

Fabrikalarda kurumsal cezalandırma veya diğer
fiziksel veya psikolojik zorlama yöntemleri
uygulanmamalıdır.
Fabrika
binaları
yeterli
aydınlatma ve havalandırmaya sahip olmalı,
koridorlar ulaşılabilir olmalı, makinelerin bakımı
yapılmalı ve tehlikeli maddeler uygun şekillerde
depolanıp atılmalıdır


7.Birlik Kurma Özgürlüğü
İşçiler istedikleri birliklere katılma özgürlüğüne
sahiptir. Fabrikalar, yasal ve barışçıl şekilde toplu
birlik oluşturan, örgüt kuran ve pazarlık eden
işçilere müdahale etmeyecektir. Bu konudaki karar
yalnızca işçiler tarafından verilebilir. İşçiler
yasalara uygun şekilde birlik kurma veya kurulmuş
olanlara katılma özgürlüğüne sahiptir.
Fabrika, işçilerin istedikleri birliklere katılmaya
yönelik yasal haklarıyla ilgili herhangi bir tehdit,
ceza, kısıtlama veya müdahalede bulunmaz
ETİK NEDİR?
Düşünce ve hareketlerimizin; genel kabul
gören “iyilik”, “doğruluk”, “dürüstlük”
gibi temel değer ve prensiplere
uyumudur.
Bu temel değerler toplumdan topluma
bazı farklılıklar gösterebilir ancak
temelde birbirine yakındır.
ETİK çok eski bir
kavramdır.
Yunanca ETHOS
kelimesinden gelir.
ETHOS: Bir canlının
sığındığı yer, gelenek,
alışkanlık, töre
anlamındadır.
ARİSTO şöyle der:
“Yasa TUTKULARDAN
ARINMIŞ akıldır.”
Eflatun ise;
“Akıl vücudun ihtiyaçlarını
KONTROL ETMELİdir.” der.
Bu, iki görüş temelinde
dürüstlük, doğruluk ve otokontrolü
barındırmaktadır.
DOĞRULUK,
DÜRÜSTLÜK, OTOKONTROL, KİŞİSEL
ÇIKARLARDAN
ARINMA gibi
kavramlar ETİĞİN
temelini oluşturur.
Etik ve Ahlak Arasındaki Fark
Ahlak dinsel ve geleneksel öğeleri de içinde
barındırır.
Etik ise evrenseldir.
Ahlak toplumun belirlediğidir,
Etik ise yapılması doğru olandır.
Ahlak, toplumdan topluma değişir.
Genellikle herhangi bir gerekçe gösterilmeden
doğru kabul edilen düşünce ve değerlerin
toplamıdır.
Buna karşılık etik, kuralları mantıklı olarak
yorumlamaya çalışır.
ETİK SİSTEMİNİN GELİŞİMİ:
Başta 1974’te Amerika’da
ortaya çıkartılan Watergate
ve benzeri siyasi skandallar
olmak üzere,
- Kamuya güvensizliğin
-Hükümetlere şüphe ile
yaklaşmanın yaygınlaştığı
dönemden sonra,
etik standartların geliştirilmesi
gündeme gelmiştir.
1977 yılında ;
İş Etiği,
Karakter Gelişimi,
Global Etik ve Uluslararası Programlar
olmak üzere üç ana dalda faaliyetlerini
yürütmekte olan
“Ethics Resource Center” kurulmuştur.
Türkiye ayağını 25 Aralık 2001’de kurulan
TEDMER temsil etmektedir.
Enron, Houston Texas kökenli bir enerji firmasıdır.
2001 yılı sonlarındaki iflasından önce yaklaşık 21,000
kişiyi istihdam etmekteydi ve doğal gaz, elektrik,
iletişim gibi alanlarda 2000 yılında 111 milyar dolar
olduğu iddia edilen cirosu ile dünyanın lider firmaları
arasındaydı.
Fortune dergisi, Enron u 6 yıl arka arkaya “Amerika
nın en Yaratıcı Firması” olarak adlandırmıştır.
2001 yılının sonunda ise finansal durumunu fiktif
olarak yükselttiği ortaya çıkmıştır.
Bunun yanında, bu skandal Arthur Andersen işbirliği
nedeniyle Arthur Andersen ın da batmasına neden
olmuştur.
Jeffrey Skilling
Enron ve benzeri skandallar
ardından, halka açık şirketlerin ve
çalışanlarının rol ve
sorumluluklarında bazı yasal
düzenlemeler yapılmıştır.
Sarbanes- Oxley Kanunu
ya da Sarbox Kanunu
bunlardan biridir. (2002)
Amerikan Senatörü Paul
Sarbanes ve Temsilcisi
Michael Oxley’in
soyadlarıdır.
Bunlar, halka açık şirketlerin muhasebe,
dokumantasyon, denetim, yonetim ve finansal
tablolari başta olmak uzere, her tür operasyonu ile
ilgilidir ve şirket Yönetim Kurulu , Profesyonel
Yönetim Takımı ve Denetim Firmalarını doğrudan
ilgilendirmektedir.
•Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi için yeni
standartlar,
•Firma Yönetimi için yeni standartlar ve cezalar,
•Dış Denetçiler için yeni standartlar
Sarbox ‘un 406. maddesi; halka açık firmaların
YAZILI etik standartları olup olmadığını, bu
standartlara karşı kimlerin sorumlu olduğunun
bildirmelerini ister. Firmalar, eğer YAZILI ETİK
KOD ları yoksa, neden olmadığını açıklamak
durumundadırlar.
Firma, yıl sonu raporlarını yayınlamalı(web
sayfası…vs) ya da istek üzerine bir kopyanın
ücretsiz olarak verileceğini kabul etmelidir.
Dünya neden etiğe bu kadar çok değer
göstermeye başladı?
Skandallar mı tüm dünyayı ayağa
kaldırdı?
SKANDALLAR
BUZDAĞININ
GÖRÜNEN KISMIDIR.
Bugünkü etik krizinin gerçek sebebi;
değerlere, hedeflere, amaçlara
kendilerini adamayan politikacıların,
liderlerin ve çalışanların etik olmayan
tutumlarından kaynaklanmaktadır.
Yapılan araştırmalarda,
ekonomilerde serbestleşme ve demokratikleşme
ile yolsuzlukların oranı arasında sıkı bir ilişki
olduğu gözlemlenmiştir.
Yolsuzlukların az olduğu ülkelerde piyasa
ekonomisi güçlü iken, yolsuzlukların çok olduğu
ülkelerde devletin ekonomiye müdahalesi
oldukça fazladır
Demokratikleşme açısından geri kalmış ülkelerde
yolsuzluklar daha yaygındır. Demokrasi özünde
açık ve şeffaf toplum rejimidir. Bu nedenle,
demokratik ülkelerde yolsuzlukların ortaya
çıkması ve denetim daha kolaydır.
“Volvo Rüşvetten Bezdi Yatırımından
Vazgeçti…”
Volvo Türkiye Genel Müdürü Larsson, şirketin arsa
alarak başlattığı Türkiye yatırımından , inanılmaz
rüşvet talepleri yüzünden vazgeçtiklerini söyledi.
Volvo Car Cooperation, dört yıl önce Türkiye’deki
şirketlerini aynı çatı altında toplamak amacıyla
bir genel merkez ofisi inşa etme kararı aldı.
Larsson’un ifadesiyle ‘gelecekteki önemli
projeler için başlangıç noktası olacak’ bu ofis için
toplam 3 milyon dolar bütçe ayrıldı.
Anlaştıkları danışmanlık şirketinin yaptığı
fizibilite sonunda Şile’de imar izinli bir arsa satın
alındı. İnşaata başlama aşamasında,
Belediye’den İSKİ’ye kadar çeşitli kurumlar,
çeşitli şekillerde rüşvet talep ettiler. İSKİ’den bir
yetkili, arsanın su havzası üzerinde olduğu ancak
bir otomobil karşılığında bunun kayıtlardan
silinebileceğini ima etti.
Larsson, rüşvet taleplerinin hiçbirine karşılık
vermedikleri için inşaata başlayamadıklarını
üstelik mahkemelik olduklarını ve davanın hala
sürdüğünü belitti.
FİRMALARDA ETİK
YÖNETİMİ
1990lı yılların başında Amerika’da “Etik
Yönetmenliği” kavramı ortaya çıkmıştır.
Türkiye’de bu eğitim ilk kez ERC İŞBİRLİĞİYLE
TEDMER tarafından verilmeye başlanmıştır.
(2003 yılında)
Amaç, çalışanların firma standartlarına,
prensip ve prosedürlerine, yasalara uyumunu
sağlanmasıdır.
Etik Yönetimi kapsamında kurumlarda; haksız
rekabetin önlenmesi, kalite ve etik unsurların
gözardı edilmemesi için Etik
kodların belirlenmesi gerekli ve önemlidir.
ETİK KODLAR
Firmanın temel değerleri doğrultusunda
oluşturulan standartlardır.
Firma değerlerini açıklar.
Firma kimliğini yansıtır; çalışanların ve
üçüncü kişilerin firmayı ve değerlerini
tanımasına olanak sağlar.
Çalışanların Karar aşamalarında, çizdiği net
sınırlarla, firma değerlerinin korunmasını sağlar.
Kısaca; Firma Anayasası diyebiliriz.
ETİK KODLAR
ETAY
ETİK DEĞERLERİMİZ
KİTAPÇIĞI
ETAY ETİK
DEĞERLER KİTAPÇIĞI
İÇERİK:
Firmanın en üst düzey yöneticisinin “etik” konusunda
bakış açısı;
Vizyon, Misyon ve Kalite Politikası
Temel Değerlerimiz
DAVRANIŞ İLKELERİMİZ
a) Müşteri İlişkilerimiz
b) Tedarikçi İlişkilerimiz
c) Resmi Kurumlarla İlişkilerimiz
d) Toplumla İlişkilerimiz
e) İhlallerin Raporlanması
Temel Değerlerimiz
BEŞ TEMEL DEĞERİMİZ VARDIR:
Dürüstlük
Sorumluluk
Karşılıklı Saygı
Sürekli Gelişim
Pozitif Yaklaşım
Bu değerler, kitapçığımızda detaylı olarak
açıklanmıştır.
ÖRN: Etay için “Dürüstlük” ne anlama gelir??
Davranış İlkelerimiz
Temel değerlerimiz doğrultusunda; günlük
kararlarımızda, tavır ve davranışlarımızda
bizlere rehberlik eden DAVRANIŞ STANDARTLARI
nı açıklar.
Dört başlık altında ele alınmıştır.
FİRMAMIZ VE ÇALIŞMA
ARKADAŞLARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZ
Temel değerlerimiz doğrultusunda; günlük
kararlarımızda, tavır ve davranışlarımızda
bizlere rehberlik eden DAVRANIŞ STANDARTLARI
nı açıklar.
FİRMAMIZ VE ÇALIŞMA
ARKADAŞLARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZ
Firma İmajı
Firma Kaynaklarının Kullanılması
Fikri Ve Sınai Mülkiyet Haklarına Saygı
Bilgisayarların Kullanımı
Çıkar Çatışmaları
Hediyeler, Rüşvet ve Usulsüz Ödemeler
Seyahat
İş Kayıtlarının Tutulması
FİRMAMIZ VE ÇALIŞMA
ARKADAŞLARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZ
İş Gizliliği
Taciz
Politik Katkılar
Zaman Yönetimi
İletişim
Eşit İstihdam Fırsatı
Liderlik
MÜŞTERİLERİMİZLE İLİŞKİLERİMİZ
Genel Firma Prensipleri
Rekabet için Bilgi Toplama
Ticaret Anlayışı
TEDARİKÇİLERİMİZLE İLİŞKİLERİMİZ
Genel Firma Prensipleri
RESMİ KURUM VE YASALARLA
İLİŞKİLERİMİZ
Yasal Yükümlükler
TOPLUMLA İLİŞKİLERİMİZ
Genel Firma Prensipleri
Çevrenin ve doğal kaynakların korunması
İHLALLERİN RAPORLANMASI
Sistemin kontrol altında tutulması çok önemlidir.
Olaylara verilen kritik tepkiler ve kararlar çok
önemlidir.
Liderlerin
kararlarında,
davranışlarında,
bakış açılarında
örnek olmaları ve
çalışanları doğru
yönlendirmeleri
gerekmektedir.
SONUÇ
Tüm çalışanlarımız değer
ve ilkelerimizin birer
koruyucusudur.
Etik standartlara uyum;
uzun vadeli bireysel
başarı ve firma
başarımızın anahtarıdır.
TEŞEKKÜRLER…