Transcript 2 Ekonomik Sist emler

Ekonomik Sistemler
• Pazar Ekonomisi: Kaynaklar fiyat
mekanizmasına göre tahsis edilir. Pazar fiyatı
talep ve arzın güçlerine göre belirlenir.
• Kolektivist Ekonomi: Devlet ne üretileceğine,
ne kadar üretileceğine ve kimler için
üretileceğine karar vererek kaynakları buna
göre tahsis eder.
• Karma Ekonomi: Hem pazar, hem de planlı
ekonominin bazı özelliklerini taşır. Esasta
pazar ekonomisi geçerli olup, devlet bazı
üretim alanlarında varlık gösterir ya da
müdahale eder.
Pazar ekonomisi
Avantajlar
• Kaynaklar parasal seçimlere göre otomatik
olarak tahsis edilir.
• Tüketiciler ekonomide ne üretileceği
konusunda en önemli karar unsurudur.
• Üreticiler kâr ile motive olur ve tüketici
tercihlerindeki değişiklikler onlara yol
gösterir.
Pazar ekonomisi
• Dezavantajlar
• Daha fazla parası olanlar daha fazla söz
hakkına sahiptir.
• Rekabet uygun koşullarda olmayabilir ve
böylece firmalar pazara egemen olur ve de
tüketici seçimi sınırlanır.
• Dışsallıklar: Sistemin bazı kazanç ve
maliyetleri pazar ekonomisi sisteminde
firmalara olduğu kadar topluma
yansımayabilir.
Kolektivist Ekonomi: Avantajlar
• Dikkatli planlama aşırı üretimi ve kaynak
israfını önler.
• Planlı ekonomiler gelir dağılımı açısından
daha adaletlidir. Çünkü kaynaklar devlet
tarafından kontrol edilir.
• Aşırı talep durumunda fiyat artışlarına izin
verilmez, çünkü üretim devlet kontrolünde
artar.
Kolektivist Ekonomi : Dezavantajlar
• Planlama yetkilileri tüketici tercihlerini
yanlış değerlendirebilir
• Kâr ve benzeri teşviklerin olmaması
girişimciliği yok eder, insanların fazla
çalışmasını önler.
• Üretimin kontrolü rekabetin yok olmasına
ve verimliliğin düşmesine yol açar.
• Devlet bürokrasisi planlamayı ve üretim
kontrolünü artırır.
Serbest Pazar ekonomileri
• Fiyatlar üretici ve tüketiciler için önemli
sinyallerdir
• Kazançlar kaynak kullanımına yardımcı
olur
– Kaynaklar doğrudan daha kârlı alanlara yönelir
– Risk üstlenme ödüllendirilir
– En düşük maliyetle çalışma teşvik edilerek
etkinlik ve verimlilik artırılır.
Merkezi Kumanda Ekonomileri
• Fiyatlar kaynak kullanımında etkili değildir.
• Ulusal planlama firmalar ve endüstriler için
üretim için bir yol haritasıdır
• Girdi-Çıktı (input-output) analizleri çoğunlukla
ulusal planın düzenlenmesi için kullanılır
• Planlamalardaki uyumsuzluklar ve gerçek
tüketici beklentilerini karşılamadaki
başarısızlıklar istenmeyen üretime yol açar.
Karma Ekonomiler
• Hem serbest pazar hem de kamu
müdahalesi özelliklerini bünyesinde
barındırır
• Kamu müdahalesi doğrudan (kamu
yatırımları) ya da dolaylı (vergi vb.) olabilir.
• Kamu müdahalesi Pazar aksaklıklarını
giderir.