Transcript Warunki życia i pracy w Norwegii
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W GDAŃSKU
Warunki życia i pracy NORWEGIA
Ewa Staniewicz Doradca EURES Gdynia, 14.10.2010
Norwegia ”droga na północ”
O G Ó L N E I N F O R M A C J E
• • • Statystyka: Długość: 1750 km 4,8 mil. 19 ludności regionów • • • • Największe miasta: Oslo (522 000) Bergen (237 000) Trondheim (154 000) Stavanger (112 000) Położenie i powierzchnia • • • Europa Północna, Półwysep Skandynawski, wybrzeże Morza Północnego i Oceanu Atlantyckiego, na zachód od Szwecji. stolica: Oslo powierzchnia kraju: 387.000km²
O G Ó L N E I N F O R M A C J E
Klimat • • umiarkowany ciepły na południu, subpolarny na północy i wschodzie średnia temperatura w Oslo waha się od 4,7o C w styczniu, do 17,3o C w lipcu.
• Strefa czasowa: przesunięcie do przodu o 1 godzinę latem o 2 godziny • Waluta: korona norweska NOK
J Ę Z Y K
• Podstawową odmianą jest Bokmaal (język książkowy) i Nynorsk, oparty przede wszystkim na dialektach norweskiej prowincji. • Większość Norwegów mówi w j. angielskim • ….. Ale większość norweskich pracodawców chce, abyś mówił w j. norweskim lub innym języku skandynawskim • Pytaj doradców Eures Adviser o kursy językowe w swoim kraju • Norweskie Urzędy nie zapewniają obywatelom UE/EOG bezpłatnych kursów nauki j. norweskiego
Bezrobocie w Norwegii
(Sierpień 2010) 2.5% 3.5% 3.0% 2.5%
•
Stopa bezrobocia: 2.9 %
•
Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych: 76 100 2.4% 2.6% 2.3% 2.8% 3.0% 2.8% 2.2% 3.3% 2.8
3.4% 4.0% 2.5% 3.2% 3.6% 3.0%
Norweski rynek pracy
Niedobory: • Mechanicy (skilled workers) • Inżynierowie • Specjaliści IT • Usługi medyczne (lekarze, pielęgniarki, asystujące pielęgniarki, pielęgniarki ze specjalizacją) • Branża hotelowo- turystyczna (sezonowo – szefowie kuchni, kelnerzy) • Pracownik sprzedaży Na dłuższe kontrakty: – Pracownicy do produkcji energii odnawialnej
CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH RYNKÓW PRACY
P R Z E M Y S Ł M O R S K I
• Wysoka konkurencja • Wysoko wykwalifikowany personel z długoletnim doświadczeniem • Niedobory: inżynier nafciarz
B R A N Ż A IT
• duża aktywność pod koniec lat 90 • 2002/2003: upadłość i zwolnienia • 2006: wzrost zapotrzebowania • 2010: duże zapotrzebowanie na wysoko wyspecjalizowany personel
S E K T O R M E D Y C Z N Y
• D entyści: sektor publiczny • Lekarze specjaliści • Lekarze do pracy na terenach wiejskich • Pielęgniarki: specjalistyczne wykształcenie • Pielęgniarki asystujące • Brak zapotrzebowania na personel niewykwalifikowany
B U D O W N I C T W O
• Wzrost zapotrzebowania na wykwalifikowanych pracowników: Stolarze Elektrycy Pracownicy do budowy konstrukcji budowlanych • Preferowana znajomość j. skandynawskiego
T R A N S P O R T
• Wzrost zapotrzebowania na: Kierowców samochodów ciężarowych Kierowców autobusów Pracowników magazynowych • Ważne certyfikaty • Wahania sezonowe
BRANŻA HOTELOWO - TURYSTYCZNA
• Szefowie kuchni • Kelnerzy • Barmani • Znajomość języka • Praca sezonowa • Duże zapotrzebowanie w Oslo, Akershus, Buskerud, Telemark, Oppland
POLACY W NORWEGII
• Możliwość przebywania na terenie kraju: Pobyt do 3 miesięcy nie wymaga rejestracji.
Pobyt do 6 miesięcy bez podejmowania pracy nie wymaga rejestracji Pobyt powyżej 3 miesięcy z zamiarem podjęcia pracy
-
należy zarejestrować się on - line
https://selfservice.udi.no/
a następnie zgłosić się na
Policję
lub do
Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych.
Po dokonaniu rejestracji zostaje wydany certyfikat rejestracji (brak jakichkolwiek opłat), który nie wymaga odnawiania.
Dokumenty wymagane w procedurze rejestracji:
- Pracobiorcy:
dowód osobisty lub paszport; zaświadczenie o zatrudnieniu lub umowa o pracę, której zapisy są zgodne z norweskim prawem pracy • Rejestracja w najbliższym Urzędzie Ewidencji Ludności w celu otrzymania tzw. D-nummer www.folkeregisteret.no
• Rejestracja w urzędzie podatkowym (Skattekort ) przy podjęciu pracy
Bezpośredni kontakt z pracodawcą
POSZUKIWANIE PRACY
www.eures.europa.eu
www.eures.no
www.nav.no
www.gulesider.no
wersja angielska
Poszukiwanie pracy Norweski Urząd Zatrudnienia NAV
Każdy ma prawo zarejestrować się w NAV jako
osoba poszukująca pracy
• Biura pracy NAV zapewniają : -oferty pracy, -dostęp do komputerów/Internetu, -dostęp do telefonu/faksu oraz fotokopiarek. •
NAV Servicesenter
udostępnia przez telefon informacje na temat wolnych miejsc pracy
Tel: (+47) 800 33 166 poniedziałek – piątek 8.00–18.00
• Rejestracja → osobiście → drogą poczty elektronicznej na
http://www.nav.no
Poszukiwanie pracy II
• Przygotuj Curriculum Vitae (CV) w j. angielskim: – Dane osobowe (imię i nazwisko, adres, telefon, e-mail itp.) – Wykształcenie – Doświadczenie zawodowe – Kursy/szkolenia – Umiejętności językowe – Hobby – Referencje (poprzedni pracodawca + numer telefonu) • Pamiętaj, że w CV zwyczajowo podaje się dane w kolejności od ostatniej szkoły / ostatniego miejsca pracy.
EUROPASS – CV w formacie europejskim
Poszukiwanie pracy III
• Szukaj pracy na portalach internetowych: – www.eures.europa.eu – www.nav.no (choose English) • Zarejestruj swoje CV na www.eures.no/NAV EURES in English/CV b aza dla poszukujących pracy z terenu Unii Europejskiej • Skontaktuj się z doradcą EURES w danym regionie
Useful web sites
Recognition of qualifications:
www.nokut.no
. (vocational and higher education) www.safh.no
. (authorization of health personnel) www.invia
. (information about recognition of foreign education and professional qualifications)
Warunki pracy i płacy
Pracownikowi przysługuje prawo do umowy o pracę Wynagrodzenie jest ustalane pomiędzy pracownikiem a pracodawcą - nie ma płacy minimalnej !
Zatrudnienie na czas nieokreślony z reguły rozpoczyna się okresem próbnym - 2 tygodniowy okres wypowiedzenia) ( max 6 miesięcy Normalny czas pracy nie powinien przekraczać 9 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo Nadgodziny płatne są dodatkowo 40% Prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego – 25 dni roboczych ( wraz z sobotami) Prawo do wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego O terminie wykorzystania urlopu ma prawo decydować pracodawca ale ma on również obowiązek przedyskutowania tego z pracownikiem Państwowa Inspekcja Pracy obsługuje infolinię obsługiwaną również w języku polskim, tel. 815 48 222 (następnie wybierz cyfrę 1) podaj hasło POLSKI po otrzymaniu odpowiedzi Infolinia czynna jest we wtorki i piątki od 09.00 do 15.45
Urząd Podatkowy
Osoby pracujące w Norwegii muszą posiadać kartę podatkową Aby otrzymać kartę podatkową należy stawić się, w Urzędzie Podatkowym odpowiednim dla miejsca zamieszkania w Norwegii i przedstawić komplet dokumentów: ważny paszport lub inny dokument tożsamości pozwolenie na pobyt lub pracę, umowę o pracę, - D-nummer lub norweski pesel Kartę tę należy następnie przekazać pracodawcy Brak karty podatkowej podatku potrącenia 50% Twego wynagrodzenia z tytułu należnego Ważne: podanie prawidłowego adresu zamieszkania w Norwegii i w kraju rodzinnym
W przybliżeniu płacimy 35% do 40 % podatku
Krajowy Zakład Ubezpieczeń
Nie jest wymagana rejestracja osobista - procedura ubezpieczenia jest przeprowadzana przez pracodawcę Składka potrącana z pensji jako część podatku Stawki: 7,8 % dla pracowników, 10,7% dla samo-zatrudnionych • Jako członek Norweskiego Systemu Ubezpieczenia masz prawo do zasiłków takich jak: – Zasiłek dla bezrobotnych(również E301, E303) – Zasiłki chorobowe, rehabilitacyjne – Emerytury/renty – Zasiłek na dzieci – Inne świadczenia i zasiłki NAV SERVICE Tel: 810 33 810 (norweski, angielski, polski)
Opieka medyczna
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ)
gwarantuje dostęp do pomocy medycznej w nagłych przypadkach na takich samych zasadach jak osoby objęte norweskim systemem ubezpieczenia zdrowotnego
www.nfz.gov.pl
Udział własny
opłata zryczałtowana nie podlegająca refundacji. Dotyczy to również osób objętych norweskim systemem ubezpieczenia zdrowotnego Przykładowe wysokości udziału własnego:
wizyta u lekarza podstawowej opieki 125 NOK w ciągu dnia, - 210 NOK wieczorem, w nocy oraz w dni świąteczne (wizyta domowa – odpowiednio 170 i 280 NOK
Wizyta u lekarza specjalisty w ciągu dnia – 265 NOK.
Leczenie stomatologiczne jest pełnopłatne Dzieci do lat siedmiu otrzymują wszystkie świadczenia medyczne bezpłatnie Koszty leczenia w Norwegii są bardzo wysokie
pełna cena wizyty u lekarza internisty to 400–600 NOK, stomatolog 1000 –1500 NOK, koszt jednej doby w szpitalu – ok. 3000 NOK, bez zabiegów i operacji
Norwegia to drogi kraj Przeci ętne ceny są o 200 - 300 % wyższe niż w naszym kraju. 1 NOK około 0,46 złotego.
Przykładowe ceny wybranych produktów: – chleb 10 - 25 kr, – mleko 10 kr, – jogurt 5 kr, – piwo 0,33 l. 20 – 45 kr, – 1 kg mięsa 100 kr, – czekolada 20 kr. Ta ńsze produkty można kupić w supermarketach.
Transport przejazd autobusem na odcinku 200 km to ponad 100 zł, dlatego warto zainteresować się ofertą tanich przewoźników lotniczych lub transportem morskim Koszt minuty połączenia do Polski to od 1 do 5 koron w zależności od operatora.
ZAKWATEROWANIE
Aby wynająć mieszkanie, najczęściej daje się ogłoszenie w lokalnej lub regionalnej gazecie lub korzysta z pośrednictwa maklera nieruchomości. Informacje o mieszkaniach do wynajęcia można znaleźć : w lokalnych gazetach np. „Aftenposten” www.aftenposten.no/english/ - w Internecie www.finn.no, www.htl.no
Koszt wynajmu mieszkania w Oslo / na miesiąc ( 2010 r.) to ok.
1 pokojowe - NOK 4500 (550 Euro) 2 pokojowe - NOK 7000 (850 Euro).
3 pokojowe - NOK 8500 (1050 Euro) Cena wynajęcia pokoju to ok. 3.000 NOK Osoba zamierzająca wynająć mieszkanie lub dom powinna zawrzeć umowę najmu z właścicielem. Umowy te są zawierane zwykle na rok a potem na okres pięciu lat. Okres wypowiedzenia wynosi zazwyczaj 3 miesiące.
WAŻNE ADRESY
• • • • • •
Ambasada RP W Oslo
Olav Kyrres Plass 1, 0244 Oslo tel. (0047) 24110850/851 email: [email protected]
www.oslo.polemb.no
Ambasada Królestwa Norwegii w Gdyni
ul. T. Wendy 15, 81-341 Gdynia tel. (58) 6618004 email: [email protected]
Norweski Urząd ds. Cudzoziemców
www.udi.no
Norweski Urząd Podatkowy
www.skatteetaten.no
Oficjalna strona Norwegii w Polsce
www.amb-norwegia.pl
Centrum Obsługi Pracowników Zagranicznych
www.sua.no
www.norway .no
www.toll.no ( Urząd Celny) www.husbanken.no ( bank mieszkaniowy)
Good ideas
• Nauka j. norweskiego • Sprawdź jakie posiadasz kwalifikacje i jakich ofert pracy możesz poszukiwać • Wyślij CV i list motywacyjny • Korzystaj ze stron internetowych w celu znalezienia informacji