Transcript prezentacja_Norwegia

Maria Sibińska, Katedra
Skandynawistyki UG
Norwegia: Atlas Gerhardusa Mercatora (1595)
 Norðrvegr
W
relacji Ottara (sporządzonej dla króla Alfreda
w r. 880 ) używa się nazw Norðweg oraz
norðmannaland
 Islandzkie sagi: Noreg(h)r lub Norveg(h)r
 XIV w. Noreg(h)e, Norig(h)e, Norg(h)e
 Od r. 1917 dwie oficjalne nazwy: Norge / Noreg
•
•Ponad 385 tys. km kw
•Ponad 5 mil mieszkańców
•Linia brzegowa 20 tys. km
•Ca 240 tys wysepek
•Klimat łagodzony Golfstromem
OSLO
średnia temperatura XII – II – °C VI – VIII 21 °C
średnia opadów 877 mm
BERGEN
średnia temperatura XII – II 4 °C VI – VIII 19 °C °C
średnia opadów 2300 mm
TROMSØ
średnia temperatura XII – II –4 °C VI – VIII 10 °C
średnia opadów 1000 mm
5 regionów
•19 województw
( FYLKE - folk)
+ Svalbard
• 433 gminy
Największe miasta
OSLO 632 990 tys
Bergen 260 tys
Trondheim 180 tys
Stavanger 130 tys
W północnej Norwegii
największym miastem
Tromsø 70 tys (8 miejsce
w Norwegii)
BERGEN
Kościół Mariacki XII w
Trondheim, czyli Nidaros
założone Olava Tryggvasona w 997 r.
Muzeum Insygniów
Najważniejsza świątynia
Norwegii (XI-XIII), związana z
prawdopodobnym miejscem
pochówku św Olava (Olava
Haraldssona)
STAVANGER „stolica przemysłu naftowego”
- główna siedziba STATOIIL
Norsk Oljemuseum
Muzeum przemysłu
naftowego
Tromsø, zwane „Paryżem Północy”
W północno-wschodnie tereny (Finnmarksvidda ) to rozległy płaskowyż
płaskowyż, pokryty bagnami, jeziorami, pocięte potokami
(Raj wędkarzy – okonie, pstrągi i palie)
roślinność tundrowa
Chrobotek reniferowy
szw. renlav
norw.
reinlav
•Pierwsze znaleziska z roku
1950
•Kolejne z lat 60-tych i 70tych
•Ryty z okolic fiordu Alta
wpisano na listę pomników
kultury UNESCO w 1985
roku
•(najstarsze rysunki ca
5200 p.n.e)
Kautokeino, Norwegia (1969:
następca tronu norweskiego Harald z
księżniczką Sonią w podróży po
Finnamarku)
Mari Boine
W kolejnych edycjach indeksu demokracji ośrodka
badawczego Economist Intelligence Unit (EIU) plasuje
się na pierwszym miejscu
Pod uwagę brane m. in kultura politycznej, proces
wyborczy , swobody obywatelskie, udział obywateli w
życiu politycznym, funkcjonowanie rządu
 Od
r. 2001 do 2006 i ponownie od 2009 do
2011 Norwegia zajmowała pierwsze miejsce
na publikowanej przez ONZ liście krajów
tworzonej wg według wskaźnika rozwoju
społecznego WRS
 Czynniki brane pod uwagę to m.in.:




średnia oczekiwana długość życia
poziom edukacji
standard życia
jakości życia szczególnie dzieci
Od r 1900 produkt narodowy brutto wzrósł o 3100%
 Od
połowy lat 70-tych XX w jest krajem
samowystarczalnym jeśli chodzi o ropę
naftową
 W ciągu lat 80- i 90- tych XX w - najbardziej
dochodową gałęzią norweskiej gospodarki
 Przemysł naftowy przynosi Norwegii ¼ jej
produktu narodowego brutto
 Norwegia największym producentem ropy i
gazu na głowę mieszkańca (poza Środkowym
Wschodem)

0,26% produktu narodowego brutto
Lasy pokrywają 37% powierzchni
kraju
Około 99% energii powstaje
dzięki elektrowniom
wodnym (pozostałe źródła
to węgiel kamienny i
energia słoneczna)
Obecnie
0, 39 % produktu
narodowego brutto
 opieka
zdrowotna & nauka (w tym wyższe
studia) są finansowane przez państwo
 pomoc socjalna
 opieka nad rodziną


urlopy rodzicielskie (49/59 tygodni, w tym 14
tygodni dla ojca)
zasiłki opiekuńcze i wychowawcze
 Łącznie
na szkolnictwo na wszystkich
szczeblach wydawane jest 7,6 % produktu
narodowego brutto (średnia krajów
Organizacji Europejskiej Współpracy
Gospodarczej to 6,3% w roku 2010)
 gmina:
przedszkola, szkoły podstawowe,
gimnazja
 województwo: szkoły średnie
 państwo
uniwersytety (8) i szkoły wyższe
Kunnskapsdepartementet
Przedszkole
10 letnie obowiązkowe
szkolnictwo
podstawowe .
Od 6 do 16 lat
Szkoły średnie
(zagwarantowane )
Szkolnictwo wyższe
•Państwowe dotacje 35-40%
•Reszta gmina, rodzice
•77% jedno- i dwulatków, 96% 3-5latlów
(\http://www.psykologtidsskriftet.no/?seks_id=145934&a=4)
•Szkoła podstawowa (1-7)
•Gimnazjum (8-10)
•„Programy ogólnokształcące” (3 lata)
•„Programy zawodowe” (2+1 / 2+2)
•Uniwersytety (8)
•Państwowe i prywatne szkoły wyższe
•25 % Norwegów ma wyższe wykształcenie
•43 % mieszkańców stolicy ma wyższe wykształcenie
 Dzień
konstytucji (17.05.1814)
 Pierwsze obchody organizowane od lat 20tych XIX w.

 0d
Henrik Wergeland
1844 obchodzony bez przeszkód
9
na 10 imigrantów obchodzi 17.maja
Kautokeino
Kransekake
Zamek królwski
1866
Ulica Karla Johana
Storting
OPERA
Holmenkollen
Frognerparken
121 figur Gustava Vigelanda (1869-1943)
Złośnik
17 metrowy „Monolit”
Krąg życia
Oslo Pass
- Bezpłatne wejście do ponad 30 muzeów
- Przejazdy komunikacją miejską
-Zniżki np. na koncerty
CENY 2014
Bilet normalny
24 h 290 kr
48 h : 425 kr
72 h : 535 kr (zob VISIT NORWAY)
Galeria Narodowa (Nasjonalgalleriet)
Muzeum Muncha ( Munch-museet)
Muzeum Łodzi Wikingów w Oslo (Bygdøy)
Skansen (Norsk
Folkemuseum) Bygdøy
Muzeum Kon-Tiki ( Bygdøy)
-miedzy innymi tratwy Hayerdala
- projekcja filmu dokumentalnego
Hayerdala
TWIERDZA AKERSHHUS

Bokmål („język książkowy”)
- ewoluował z duńskiego
80%
 Nynorsk
(„nowonorweski”)
- powstał na podstawie dialektów jako
‘projekt’ XIX-wiecznych językoznawców
20%
Na mocy uwały Stortingu z roku 1885 obie
formy są równoprawne
TAK
 NIE
 Bardzo dziękuję
 Nazywam się…..
 Jestem z Polski
 Do widzenia!

Ja
 Nei
 Tusen takk
 Jeg heter .......
 Jeg er fra Polen
 Ha det !

Å
o
SKÅL
Æ
otwarte e
Vær så god
/ væszogu/
Ø
okrągłe e
ØL
DO [du]
DU – ty [dü]
Zwykłe litery – dziwna wymowa

Tiger

Tigger
H. Ibsen
Dom lalki
Upiory
Dzika kaczka
Wróg ludu
K. Hamsun
Głód
Pan
Błogosławieństwo
ziemi
S. Undset
Krystyna córka
Lavransa

autor popularnych powieści
dla młodzieży i dorosłych

W
w tym bestsellerowego Świata Zofii,
młodzieżowej książki będącej wprowadzeniem
do filozofii.
Polsce ukazały się m.in.: Przepowiednia
Dżokera (1990), Tajemnica Bożego Narodzenia
(1992) W zwierciadle, niejasno (1993),
Dziewczyna z pomarańczami (2004), Zamek w
Pirenejach (2010)
 komenda
policji
 Harry Hole mieszka w Oslo, Sofies gate, w
pobliżu Bislett Stadion.
*zadebiutowała poezją w 1974
* tworzy różne gatunki
* jednak najbardziej znana jako autorka
kryminałów