Transcript Systemy Zarządzania Bezpieczeństwem (SMS)
Systemy Zarządzania Bezpieczeństwem (SMS) w ramach Krajowego Programu Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym
Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny
Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - CAT, 15 maja 2014 roku
Moduł I
Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny
Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - CAT, 15 maja 2014 roku
Uczestnicy Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem ICAO Poziom międzynarodowy Poziom europejski EU/ EC EASA Eurocontrol Poziom narodowy Rada Ministrów Prezydent Sejm i Senat
Organizacje Podmioty lotnicze PAŻP MIiR ULC Rada ds. KPBwLC KZPP PKBWL ZLZ
Poziom międzynarodowy
Relacje w zakresie bezpieczeństwa
ICAO Poziom europejski EASA EU/ EC Międzynarodowe obowiązki traktatu Międzynarodowe obowiązki traktatu Międzynarodowe obowiązki traktatu Eurocontrol Poziom narodowy Standaryzacja Akredytacja Audyty Parlament Rząd Standardy ESARP s Audyty Rekomendacje Bezpieczeństwa Regulacje Certyfikacja typu MIiR Nadzór Rada ds. KPBwLC KZPP Rekomendacje Bezpieczeństwa Polityka Regulacje Instrukcje Kierowanie Organizacje Podmioty lotnicze Rekomendacje Bezpieczeństwa Regulacje, certyfikacje, licencje, nadzór Raportowanie związane z SMS Zalecenia profilaktyczne Baza danych zaleceń profilaktycznych Rekomendacje Bezpieczeństwa Dobrowolne Raportowanie ULC PKBWL Rekomendacje Bezpieczeństwa Badanie wypadków i poważnych incydentów Baza danych zaleceń bezpieczeństwa ZLZ Zespół Lokalizacji Zagrożeń PAŻP Koordynacja W zakresie lotnictwa Lotnictwo Sił Powietrznych MW, WL SAR
Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności KG PSP
KPBwLC podstawowe relacje w ramach zarządzania bezpieczeństwem poziom MTBiGM MIiR Rada ds. KPBwLC KZPP MIiR-DL Polityka Regulacje ALoSP Instrukcje Kierowanie ZLZ Zespół Lokalizacji Zagrożeń PKBWL ULC PAŻP Organizacje Podmioty lotnicze
Idea i cele Krajowego Programu Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym
1. Ewolucja w Zarządzaniu Bezpieczeństwem poprzez zwiększenie efektywności Nadzoru przy jednoczesnej optymalizacji jego kosztów; 2. Usystematyzowanie i ujednolicenie przepisów w skali Państwa, jednoznaczne określenie zakresów odpowiedzialności; 3. Nowy system zakłada zaangażowanie podmiotów lotniczych w procesy nadzorowania Zarządzaniem Bezpieczeństwem w swojej działalności – w ramach Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem – SMS.
Rozwój lotnictwa cywilnego wymusza przejście od tradycyjnej formy prowadzenia nadzoru do Zarządzania Bezpieczeństwem , w którym wykorzystuje się przede wszystkim 2 narzędzia: 1. Krajowy Program Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym (KPBwLC); oraz 2. Systemy Zarządzania Bezpieczeństwem (SMS) w podmiotach.
Prezes ULC: centralny organ administracji rządowej nadzorowany przez MIiR – byłby odpowiedzialny za realizację* założeń przyjętych w Krajowy Program Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - w szczególności: 1. prowadzenie ciągłego nadzoru** (w tym nad funkcjonowaniem Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem SMS) i ukierunkowanie tegoż nadzoru wynikające z analiz ryzyka; 2. zbieranie i wymiana danych związanych z bezpieczeństwem (w tym danych z Systemów Zarządzania Bezpieczeństwem SMS); 3. ustalanie wskaźników poziomu bezpieczeństwa – SPIs (do obserwacji trendów zachodzących w różnych obszarach lotnictwa cywilnego); 4. promowanie bezpieczeństwa ***.
Elementy KPBwLC (SSP1) – podział odpowiedzialności 1. Polityka i cele państwa w zakresie bezpieczeństwa: 1.1 obowiązujące w państwie przepisy dotyczące bezpieczeństwa; 1.2 określenie w ramach państwa zakresów odpowiedzialności za bezpieczeństwo; Parlament Parlament Parlament / MIiR / MIiR / MIiR 1.3 badanie wypadków i incydentów; 1.4 polityka zapewniania przestrzegania przepisów.
2. Zarządzanie ryzykiem przez państwo: 2.1 wymagania dotyczące SMS podmiotów lotniczych; 2.2 uzgadnianie warunków SMS podmiotów lotniczych.
MIiR / PKBWL Parlament / MIiR MIiR / Prezes ULC KE (EASA) Prezes ULC 3. Zapewnianie bezpieczeństwa przez państwo: Prezes ULC 3.1 nadzór nad bezpieczeństwem; 3.2 zbieranie, analizowanie i wymiana danych dotyczących bezpieczeństwa; / MIiR 3.3 ukierunkowanie nadzoru dzięki danym dotyczącym bezpieczeństwa, na obszary wymagające szczególnej uwagi i o największych potrzebach.
4. Promowanie bezpieczeństwa przez państwo: MIiR 4.1 wewnętrzne szkolenia, komunikacja i upowszechnianie informacji dotyczących bezpieczeństwa; / / Prezes ULC* ZLZ 4.2 zewnętrzne szkolenia, komunikacja i upowszechnianie informacji dotyczących bezpieczeństwa.
Elementy KPBwLC (SSP1) – podział odpowiedzialności 2. Zarządzanie ryzykiem przez państwo: MIiR / Prezes ULC 2.1 wymagania dotyczące SMS podmiotów lotniczych; KE (EASA) / MIiR 2.2 uzgadnianie warunków SMS podmiotów lotniczych.
Prezes ULC 3. Zapewnianie bezpieczeństwa przez państwo: Prezes ULC 3.1 nadzór nad bezpieczeństwem; 3.2 zbieranie, analizowanie i wymiana danych dotyczących bezpieczeństwa; 3.3 ukierunkowanie nadzoru dzięki danym dotyczącym bezpieczeństwa, na obszary wymagające szczególnej uwagi i o największych potrzebach.
Dokument opisujący KPBwLC będzie aktualizowany raz na 4 lata.
Plan Działania do KPBwLC – stanowiący załącznik do dokumentu opisującego KPBwLC będzie aktualizowany co roku.
Plan działania będzie zawierać również listy Wskaźników Poziomu Bezpieczeństwa (SPIs): obowiązkową i sugerowaną (różne dla różnych rodzajów podmiotów lotniczych). Z czasem - po zebraniu odpowiedniej ilości danych z podmiotów – dodane zostaną poziomy alarmowe, a następnie cele dla wartości tych SPIs.
Podmioty lotnicze będą zachęcane do wdrażania własnych dodatkowych SPIs.
KPBwLC
Dokument opisujący KPBwLC SMS 1 Plan Działania do KPBwLC SMManual 1 Lista SPIs + p.a. + c. dla SMS 1 : SPI SPI SPI 1 3 1 1 1 1 2 ; SPI … SPI SPI 1 1 1 1 A3 … … 1 1 1 1 2 ; SPI 1 1 1 C1 C2 C3 SPI 1 k ; SPI 1 1 Ak 1 ; SPI 1 Ck Etap I Lista SPIs: SPI SPI 2 1 Etap II SPI SPI 1 2 ; SPI ; SPI A1 A2 ; SPI C1 C2 SPI 3 … SPI k SPI SPI 3 k ; SPI … … ; SPI A3 Ak C3 Ck SMS 2 Lista informacji organizacyjnych: (np. liczba SP, pilotów, etc.)
Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny
3 Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - CAT, 15 maja 2014 roku SMS n
7 7 7 6 6 4,5 6 5 5 4 5 4 3,5 4 3 4 3 2,5 2 3 3 2 1,5 2 2 1 1 0,5 0 0 Oś Oś Oś czasu
cele (KPBwLC vs podmiot) Trend wartości danego SPI i poziomy alarmowe oraz cel (KPBwLC) Trend wartości danego SPI
Wartości danego SPI poziom alarmowy I poziom alarmowy II Wartości danego SPI cel wyznaczony w ramach KPBwLC Kierownictwo podmiotu lotniczego
Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny
Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - CAT, 15 maja 2014 roku
Moduł II
Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny
Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - CAT, 15 maja 2014 roku
Wybrane działania ULC w zakresie Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym:
Europejska Baza Danych w zakresie Monitorowania Parametrów Lotu (FDM) propozycja: Prezes ULC wystąpił do KE i EASA z propozycją utworzenia Europejskiej Bazy Danych w zakresie Monitorowania Parametrów Lotu (FDM).
Wybrane działania ULC w zakresie Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym:
Europejska Baza Danych w zakresie Monitorowania Parametrów Lotu (FDM) - propozycja: Sytuacja obecna:
-
operatorzy (zwłaszcza ci z nielicznymi flotami samolotów wyposażonych w FDR-y) – mają problemy z oceną czy osiągane przez nich wartości Wskaźników Poziomu Bezpieczeństwa (SPIs) są odpowiednie; Nadzory Lotnicze (zwłaszcza w Państwach z nielicznymi flotami samolotów wyposażonych w FDR-y) – trudności z wyznaczeniem poziomów racjonalnych alarmowych dla Wskaźników Poziomu Bezpieczeństwa (SPIs).
Wybrane działania ULC w zakresie Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym:
Europejska Baza Danych w zakresie Monitorowania Parametrów Lotu (FDM) propozycja: Przeznaczenie Bazy:
-
dla operatorów – pełny dostęp do swoich własnych danych FDM;
-
dla nadzorów Lotniczych i EASA – dostęp tylko dodanych zagregowanych.
Wybrane działania ULC w zakresie Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym:
Europejska Baza Danych w zakresie Monitorowania Parametrów Lotu (FDM) - propozycja: Zalety:
-
dla operatorów (zwłaszcza mniejszych) – możliwość „śledzenia” swoich Wskaźników Poziomu Bezpieczeństwa (SPIs) w odniesieniu do średniego
-
poziomu dla wszystkich; dla nadzorów Lotniczych i EASA – dostęp do średniego poziomu Wskaźników Poziomu Bezpieczeństwa (SPIs) pozwalający na wyznaczanie realnych poziomów alarmowych.
Moduł III
Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny
Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym - CAT, 15 maja 2014 roku
Aktualizacja:
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych , zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 oraz uchylenia dyrektywy 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzeń Komisji (WE) nr 1321/2007 i (WE) nr 1330/2007.
Uwaga: Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 15 listopada 2015 r.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Najważniejsze cele:
jak największe ujednolicenie i harmonizacja na poziomie europejskim; zwiększenie zakresu dostępu Krajowych Władz Lotniczych do informacji – również na poziomie europejskim; lepsza wymiana informacji między Władzami Lotniczymi, EASA i ECR (KE); - przeorganizowanie dotychczasowego systemu raportowania w celu uzyskania większej efektywności; uwzględnienie najlepszych praktyk światowych; dopasowanie systemu europejskiego do wymogów Załącznika 19 ICAO „Zarządzanie bezpieczeństwem”.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Inne istotne elementy:
nowe podejście do bezpieczeństwa lotniczego, polegające na zarządzaniu ryzykiem ma uzupełnić a nie zastąpić dotychczasowy system oparty na sprawdzaniu zgodności z przepisami; dotyczy ono przede wszystkim zdarzeń lotniczych, które nie przerodziły się w wypadki – a więc „niejako” uzupełnia rozporządzenie 996/2010; podkreślenie kluczowego znaczenia analiz ryzyka (analizy dla pojedynczych zgłoszeń oraz w oparciu o całe zestawy danych); uwzględnienie konieczności przekazywania informacji zwrotnej nie tylko organizacjom przesyłającym raporty ale również indywidualnym zgłaszającym (
proszę dokładnie przeczytać preambułę
).
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Najistotniejsze zmiany:
przedefiniowanie relacji systemów obowiązkowego i dobrowolnego zgłaszania zdarzeń lotniczych; - wprowadzenie wymogu prowadzenia analiz ryzyka; uwzględnienie zasad i wymogów systemu zarządzania bezpieczeństwem (SMS) oraz Kultury Sprawiedliwego Traktowania (Just Culture); zgłaszanie zdarzeń lotniczych ma się obywać poprzez organizacje; uproszczenia dla nieskomplikowanych technicznie statków powietrznych.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Zalety:
zgodność z filozofią ICAO; możliwość skorzystania z „outsourcingu” w zakresie analiz ryzyka; uproszczone listy zdarzeń dla nieskomplikowanych technicznie statków powietrznych (czyli ogromnej części lotnictwa ogólnego) w ramach systemu obowiązkowego; możliwość wspólnego prowadzenia systemu obowiązkowego i dobrowolnego zgłaszania i analizy zdarzeń; uwzględnienie zasad / wymogów Kultury Sprawiedliwego Traktowania (Just Culture); częściowe ujednolicenie relacji pracodawca – pracownik na poziomie europejskim – w zakresie kwestii związanych ze zgłaszaniem zdarzeń lotniczych.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Wady:
wciąż za mały nacisk położony na podejmowanie decyzji na podstawie analiz ryzyka; brak ujednolicenia przepisów karnych związanych z raportowaniem zdarzeń na poziomie europejskim; prawdopodobnie w momencie wejścia w życie nowego rozporządzenia nie będzie jeszcze załączników do niego; wspólny europejski system klasyfikacji ryzyka wciąż jeszcze nie jest całkowicie opracowany.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Wymogi w stosunku do organizacji:
mają ustanowić u siebie co najmniej dwa systemy raportowania: obowiązkowy i dobrowolny; istnieje możliwość wykorzystania do tego celu tego samego personelu i wspólnej bazy danych; podmioty lotnicze mają zapewnić taką organizację gromadzenia, przetwarzania i analizowania zgłoszeń by odpowiednio chronić poufność osoby raportującej w sposób zgodny z zasadami Kultury Sprawiedliwego Traktowania (Just Culture); przesyłanie wszystkich zgłoszeń do Krajowej Bazy Danych; przesyłanie do ULC wyników prowadzonych analiz ryzyka.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Analizy ryzyka:
Przyczyny: niedostateczny poziom identyfikacji zagrożeń oraz analizy zdarzeń na wszystkich poziomach: europejskim, krajowym jak i w organizacjach lotniczych; - brak ujednoliconej metodologii prowadzenia takich analiz pozwalającej na porównywanie ich wyników; chęć oparcia działań naprawczych i/lub zapobiegawczych na rzeczowych, miarodajnych danych – > wynikach analiz ryzyka.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Analizy ryzyka (cd):
Najważniejsze założenia: Monitorowana będzie efektywność wykorzystywania informacji pozyskanych na podstawie analizy pojedynczych zdarzeń, ich zbiorów, jak i całej bazy danych. Prowadzenie analiz ryzyka ma się odbywać na wszystkich poziomach systemu zarządzania bezpieczeństwem w lotnictwie cywilnym w Europie: w EASA, Państwach Członkowskich oraz organizacjach lotniczych (certyfikowanych i zatwierdzanych) – np. takie same obowiązki będą dotyczyć „groundhandling-u”.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Analizy ryzyka i działania naprawcze:
Zarówno od organizacji jak i Państw Członkowskich oraz EASA będzie się wymagać analizowania informacji zgromadzonych dzięki systemom zgłaszania zdarzeń, w celu oszacowania ryzyka i podjęcia ewentualnych działań prewencyjnych (zapobiegawczych).
Skuteczność tych działań będzie monitorowana pod kątem uzyskanej poprawy poziomu bezpieczeństwa, w razie potrzeby będą podejmowane odpowiednie działania profilaktyczne i/lub naprawcze.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Analizy ryzyka - rodzaje:
Wstępna analiza ryzyka - bezpośrednia analiza zgłoszeń prowadzona w celu wstępnej identyfikacji zdarzeń, które wymagają natychmiastowego działania lub większej uwagi; - Zbiorcze analizy ryzyka prowadzone na podstawie wszystkich danych zebranych w bazie w celu identyfikacji trendów oraz obszarów największego ryzyka.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Europejski system klasyfikacji ryzyka:
Na poziomie międzynarodowym (ECR/EASA) i krajowym (Władza Lotnicza) analizy ryzyka mają być docelowo prowadzone z wykorzystaniem wspólnego europejskiego systemu klasyfikacji ryzyka.
Na poziomie podmiotów lotniczych prowadzenie analiz ryzyka z wykorzystaniem wspólnego europejskiego systemu klasyfikacji ryzyka będzie zalecane ale nie wymagane – pod warunkiem, że wykorzystywana w organizacji metodologia będzie spełniała odpowiednie kryteria.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych
Europejski system klasyfikacji ryzyka: Uwaga: Komisja opracuje ten system do dnia 15 maja 2017 r.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych ARMS i Event Risk Classification:
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych ARMS i Event Risk Classification (cd):
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Ochrona pracowników:
Pracownicy nie podlegają – z wyjątkiem przypadków rażącego niedbalstwa – żadnym konsekwencjom ze strony swego pracodawcy w związku z informacjami zgłoszonymi zgodnie z kryteriami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu. Od organizacji wymaga się również przyjęcia i realizacji polityki Kultury Sprawiedliwego Traktowania (Just Culture) tj. zbioru zasad opisujących sposób zapewnienia odpowiedniej ochrony pracownikom.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Ochrona pracowników (cd):
Rozporządzenie 376/2014 zawiera także wymaganie powołania lub wytypowania organów krajowych, do których pracownicy mogą zgłaszać naruszenia powyższych zasad. Państwa Członkowskie mają również wprowadzić system sankcji za łamanie ww. zasad.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Uproszczenia: W przypadku nieskomplikowanych technicznie statków powietrznych wymogi zgłaszania zdarzeń zostaną uproszczone, aby ułatwić raportowanie i zmniejszyć potencjalne obciążenia administracyjne dla małych organizacji – trwają prace nad uproszczonymi listami zdarzeń.
Rozporządzenie 376/2014 w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym oraz podejmowanych w związku z nimi działań następczych Uproszczenia: możliwość wspólnego prowadzenia systemu obowiązkowego i dobrowolnego – ci sami analitycy, ta sama baza danych.
Czy są jakieś pytania?
Dziękuję za uwagę.
Prezentację przygotował: Piotr Michalak - Pełnomocnik Prezesa ULC ds. Zarządzania Bezpieczeństwem, Radca Generalny [email protected]