Transcript 2-1. İrtifak

DÜZCE
16 Haziran 2014
İrtifak
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  1
Mevzuat
-Genel Hükümler
-4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
-2886 sayılı Devlet İhale Kanunu
-Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
-Diğer Mevzuat
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  2
2886 sayılı Kanun;
Kapsam:
Madde 1 – Genel bütçeye dahil dairelerle katma
bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin …
kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve
taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre
yürütülür.
Page  3
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Kavramlar-Tanımlar
Ayni Hak
Gayrimenkul üzerinde alım, satım, kiralama, rehin, ipotek gibi tüm
işlemleri gerçekleştirebilme hakkıdır.
Eşya hukukunda, mülkiyet başta olmak üzere sahip olma hakkıdır.
Türk Dil Kurumu’nun (TDK) sözlüğünde ‘Ayni Hak’,
“Taşınır veya taşınmaz üzerinde doğrudan doğruya egemenlik
yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklar” şeklinde
karşılık bulmaktadır.
Page  4
Tanımlar
Mülkiyetin gayrı ayni hak
Tapu kaydı ve nitelikleri belirli olan
hazinenin özel mülkiyetindeki/devletin
hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz
mal üzerinde sükna hakkı hariç olmak
üzere irtifak hakları ile kat irtifakı tesisi.
Page  5
Tanımlar
Sınırlı ayni hak
Malikin mülkiyet hakkına sınırlama getiren ve eşya üzerinde
kullanma ve yararlanma yetkilerinden biri veya ikisini sağlayan
haktır. Sınırlı ayni haklar da mülkiyette olduğu gibi hak sahibine,
eşya üzerinde doğrudan doğruya bir egemenlik sağlıyor. Ancak bu
egemenlik içerik bakımından mülkiyetteki kadar geniş değildir.
Sınırlı ayni hak sahibi kişi, ancak hakkının içeriğini oluşturan yetkiler ölçüsünde
eşyaya egemen olabiliyor. Mülkiyet hakkı hak sahibine tam egemenlik
sağlarken, sınırlı ayni haklarda bu kısmi yada sınırlanmış bir egemenlik olarak
karşımıza çıkıyor. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bunu bir örnekle
açıklayalım. Diyelim ki bir eve sahipsiniz fakat evde oturma, evden yararlanma ve
istifade etme hakkını bir başkasına devrettiniz. Bu durumda o ev üzerinde kullanma
hakkı taşıyan kişi sınırlı ayni hak sahibi oluyor.
Page  6
Sınırsız Ayni hak Sadece mülkiyet hakkından bahseder.
Sınırlı Ayni hak; 3 e ayrılır;
İrtifak Hakkı; Bir gayrimenkul ve şahıs lehine
kurulan hak sahibine sınırlı yararlanma hakkı
sağlamaya irtifak hakkı denir.
Rehin Hakkı; Borcun ödenmemesi durumunda
alacaklı kişinin hak sahibine ait malları icra yolu ile
satması ve alacağını karşılamasına denir.
Taşınmaz Yükü;
Bir taşınmazın sahibi o taşınmazdan sorumlu olmak
üzere bir kimseye bir şeyi vermek ve yapmakla
yükümlü tutmasına denir.
Page  7
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Ayni Hak-İlkeler
Mutlaklık İlkesi;
Ayni hakka sahip olan kişi hak iddia ettiği eşyayı herkese karşı
hak ileri sürebilir.
Belirlilik İlkesi;
Ayni hak sahibi, hak sahipliğini iddia ettiği eşyayı belirtmek
zorundadır. Mesela, bir ev içerisinde yer alan eşyalara şu vazo,
yatak, dolap benim diyebilmelidir.
Kamuya Açıklık İlkesi;
Ayni hakların mutlak haklardan olması, bu hakların sahiplerinin
herkesçe bilinmesini gerektirir.
Page  8
Türk Medeni Kanunu
İrtifak Hakkı
İKİNCİ KISIM
SINIRLI AYNÎ HAKLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
İRTİFAK HAKLARI VE TAŞINMAZ YÜKÜ
BİRİNCİ AYIRIM
TAŞINMAZ LEHİNE İRTİFAK HAKKI
Page  9
Türk Medeni Kanunu
İrtifak Hakkı
a-) Taşınmaz İrtifak Hakkı ( Arzi İrtifak )
b-) Şahsi İrtifak Hakları
1-) İntifa Hakkı
2-) Sükna Hakkı
3-) Üst Hakkı
4-) Kaynak Hakkı
c-) Diğer İrtifak Hakları
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  10
Medeni Kanun- İrtifak Hakkı Konusu;
A.Konusu
Madde 779.- Taşınmaz lehine irtifak hakkı, bir
taşınmaz üzerinde diğer bir taşınmaz lehine konulmuş
bir yük olup, yüklü taşınmazın malikini mülkiyet hakkının
sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmaya veya
yararlanan taşınmaz malikinin yüklü taşınmazı belirli
şekilde kullanmasına katlanmaya mecbur kılar.
Yapma borçları, irtifaka başlı başına konu olamaz; ona
ancak yan edim olarak bağlanabilir.
Page  11
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Medeni Kanun-İrtifak Hakkı Kurulması;
B. Kurulması
1. Tescil
Madde 780.- İrtifak hakkının kurulması için tapu kütüğüne tescil
şarttır. …
2. Sözleşme
Madde 781.- İrtifak hakkının kurulmasına ilişkin sözleşmenin
geçerli olması, resmî şekilde düzenlenmesine bağlıdır.
3. Kendi taşınmazı üzerinde irtifak hakkı
Madde 782.- Malik kendisine ait iki taşınmazdan biri üzerinde
diğerinin lehine irtifak hakkı kurabilir.
Page  12
Dr. Mustafa ÇİÇEK
II. Sona ermesi
1. Genel olarak
Madde 783.- İrtifak hakkı, tescilin terkini veya yüklü ya da yararlanan taşınmazın yok
olmasıyla sona erer.
2. Her iki taşınmaza aynı kimsenin malik olması
Madde 784.- Yüklü ve yararlanan taşınmazlara aynı kimse malik olursa, bu kişi, irtifak
hakkını terkin ettirebilir.
Terkin edilmedikçe irtifak, aynî hak olarak varlığını sürdürür.
3. Mahkeme kararı
Madde 785.- Lehine irtifak kurulan taşınmaz için bu hakkın sağladığı hiç bir yarar
kalmamışsa, yüklü taşınmazın maliki bu hakkın terkinini isteyebilir.
Yüküne oranla çok az yarar sağlayan bir irtifak hakkının, bedel karşılığında kısmen
veya tamamen terkini istenebilir.
Page  13
C. Hükümleri
I. Kapsamı
1.Genel olarak
Madde 786.- İrtifak hakkı sahibi, hakkının korunması ve kullanılması için gerekli olan
önlemleri alabilir; ancak, hakkını yüklü taşınmazın malikine en az zarar verecek biçimde
kullanmak zorundadır. Yüklü taşınmazın maliki, irtifak hakkının kullanılmasını
engelleyecek ya da zorlaştıracak davranışlarda bulunamaz.
2. Tescile göre
Madde 787.- İrtifaktan doğan yetki ve yükümlülükleri açıkça belirlediği ölçüde tescil, irtifakın
kapsamını belirlemede esas oluşturur.
Tescilden açıkça anlaşılmadığı hâllerde kapsam, tescilin sınırları içinde, irtifak hakkının
kazanılma sebebine veya uzun süreden beri davasız ve iyiniyetle kullanılış biçimine göre belirlenir.
3. İhtiyaçların değişmesi
Madde 788.- Yararlanan taşınmazın ihtiyaçlarındaki değişiklik, yüklü taşınmazın irtifaktan doğan
yükünü ağırlaştıramaz.
4. Özel kanun hükümleri ve yerel âdet
Madde 789.- Tarla yolu, yaya veya araba geçidi gibi geçit hakları ile hayvan otlatma, hayvan
sulama, tarlalara veya arklara su alma hakları ve benzeri hakların kapsamını belirlemede taraflar
arasındaki anlaşma veya özel kanun hükümleri, yoksa yerel âdet uygulanır.
Page  14
II. Bakım giderleri
Madde 790.-
İrtifak hakkının kullanılması için gerekli tesislerin bakımı,
yararlanan taşınmaz malikine aittir.
Tesisler yüklü taşınmazın malikine de yararlı ise, bunların
bakım giderlerine her iki malik yararları oranında katılır.
Page  15
III. Değişiklikler
1. İrtifak hakkının ilişkin olduğu yerin değiştirilmesi
Madde 791.- İrtifak hakkı yüklü taşınmazın yalnız belli bir kısmının kullanılması
koşuluyla kurulmuşsa, bu taşınmazın maliki, menfaatini ispat etmek ve giderleri
üstlenmek kaydıyla; irtifakın, hakkın kullanılmasını güçleştirmeyecek biçimde
taşınmazın başka bir yerine naklini isteyebilir.
İrtifak hakkının kullanılacağı yer tapu kütüğünde belirtilmiş olsa bile yüklü taşınmaz
maliki bu yetkiyi kullanabilir.
Mecraların bir yerden başka bir yere naklinde komşuluk hukuku kuralları da göz
önünde tutulur.
Page  16
Dr. Mustafa ÇİÇEK
III. Değişiklikler
2- Bölünme
a. Yararlanan taşınmazın bölünmesi
Madde 792.- Yararlanan taşınmazın parsellere bölünmesi hâlinde kural, irtifak
hakkının her parsel yararına devam etmesidir.
Ancak, durum ve koşullara göre irtifak hakkı yalnız bir parselin yararına
kullanılabiliyorsa, yüklü taşınmazın maliki diğer parseller için irtifak hakkının terkinini
isteyebilir.
Tapu sicil memuru, bu istemi irtifak hakkı sahibine bildirir ve onun bir ay içinde itiraz
etmemesi hâlinde irtifak hakkını terkin eder.
b. Yüklü taşınmazın bölünmesi
Madde 793.- Yüklü taşınmazın parsellere bölünmesi hâlinde kural, irtifak hakkının her
parsel üzerinde devam etmesidir.
Ancak, irtifak hakkı belirli parseller üzerinde kullanılmıyorsa, durum ve koşullara göre
de kullanılamayacaksa, bu parsellerin maliklerinden her biri, kendi taşınmazı
üzerindeki irtifak hakkının terkinini isteyebilir.
Tapu sicil memuru, bu istemi irtifak hakkı sahibine bildirir ve onun bir ay içinde itiraz
etmemesi hâlinde irtifak hakkını terkin eder.
Page  17
2886 sayılı Kanuna göre İrtifak
2886 sayılı Kanun bir USÜL düzenlemesidir.
İhale –irtifak konusunda- usül hükümlerindeki sakatlık
Hukuki cezai sorumluluk doğurur.
İşlemin sıhhatını etkiler
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  18
İrtifak
2886 SAYILI DEVLET İHALE KANUNU ve
HAZİNE TAŞINMAZLARININ İDARESİ HAKKINDA YÖNETMELİK
HÜKÜMLERİ UYARINCA KIYILARDA GERÇEKLEŞTİRİLECEK OLAN YATIRIMLAR
HARİÇ DİĞER AMAÇLI YATIRIMLAR İÇİN TESİS EDİLECEK
İRTİFAK HAKKI İŞLEMLERİ
2886 51. maddeye göre pazarlık usulüyle yapılabilir; yürütülür.
Page  19
Dr. Mustafa ÇİÇEK
2886 –Pazarlık Usulü
Pazarlık usulünde ihale:
Madde 50 – Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle
bağlı değildir. İhaleleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre. bir veya
daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak
suretiyle yapılır.
Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale
yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilir.
Page  20
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Biten yapının kullanılabilmesi ilgili belediye/ Özel İdareden alınacak yapı
kullanma izin belgesi ile mümkündür.
Yapı kullanma izin belgesi Mal sahibi/ Vekilinin müracaatı üzerine yapının
ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında Fen Bakımından mahsur
görülmediğinin tespiti halinde verilebilmektedier.
Bu inceleme müracaat tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde
tamamlanmak zorundadır.
Aksi halde yapı iskan ruhsatı almış sayılmaktadır.
Page  21
Dr. Mustafa ÇİÇEK
İrtifak
2634 SAYILI TURİZMİ TEŞVİK KANUNU UYARINCA ;
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA
ADLARINA KESİN TAHSİS YAPILAN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN
İRTİFAK HAKLARI
.
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  22
İrtifak
6831 SAYILI ORMAN KANUNU UYARINCA
ORMAN BAKANLIĞINCA
ADLARINA KESİN İZİN VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS EDİLEN
İRTİFAK HAKLARI
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  23
İrtifak
5225 SAYILI KÜLTÜR YATIRIMLARI VE GİRİŞİMLERİNİ TEŞVİK KANUNU
UYARINCA ;
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞINCA ;
ADLARINA KULLANDIRMA KARARI VERİLEN YATIRIMCILAR LEHİNE TESİS
EDİLEN İRTİFAK HAKLARI
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  24
İrtifak
3096 SAYILI TÜRKİYE ELEKTRİK KURUMU DIŞINDAKİ KURULUŞLARIN ELEKTRİK
ÜRETİMİ, İLETİMİ, DAĞITIMI VE TİCARETİ İLE GÖREVLENDİRİLMESİ HAKKINDAKİ
KANUN,
4628 SAYILI ELEKTRİK PİYASASI KANUNU,
4646 SAYILI DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNU VE
5015 SAYILI PETROL PİYASASI KANUNU HÜKÜMLERİ
UYARINCA YAPILAN İŞLEMLER
Page  25
ÖZEL İRTİFAK HAKLARI
1-Anayasanın 43'üncü Maddesi
2-3621 Sayılı Kıyı Kanunu (11.madde ve diğer maddeler.)
3-2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu (9, 13, 17, 31 ve 51 inci vd. diğer maddeler)
4-3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu (ek 7 nci maddesi)
5-3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde
Yaptırılması Hakkında Kanun
6-4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (19 uncu maddesi)
7-5838 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 23 üncü
maddesi ile 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma
Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna eklenen Ek
Madde 3
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  26
Özel İrtifak
1-Kıyı ile doldurma ve kurutma yoluyla elde edilen/edilecek alanlarda (yat limanları dahil)
her türlü kıyı yapıları ile proje bütünlüğü içindeki geri sahalarda Hazinenin özel
mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile bütünlük arz eden yatırımlar
2-4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi
Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 maddesi uyarınca yayımlanan
Kamu Taşınmazlarının Yatırımlara Tahsisine İlişkin Usul Ve Esaslar kapsamındaki
işlemler
3-4046 sayılı Özelleştirme uygulamalarının düzenlenmesine bazı kanun ve kanun
hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına Dair Kanun ile ilgili işlemler
4-3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesinde
Yaptırılması Hakkında Kanun gereğince tesis edilecek irtifak hakkı ve kullanma izni
Page  27
Dr. Mustafa ÇİÇEK
İRTİFAK
Genel değerlendirme
Dr. Mustafa ÇİÇEK
Page  28