Transcript Eğitim Hemşiresi Remziye Düzcan Hasta Güvenliği

HASTA
GÜVENLIĞI
2013
İÇERİK
Kimlik Tanımlama
 Hasta Düşmeleri
Hasta Transferi
Hareket kısıtlama
 Acil Kodlar
İlaç Güvenliği
Onamlar
 GRS
Tıbbi Cihaz
Güvenliği
 Güvenli Cerrahi
Uygulamaları
Engelli Hastalara
Yönelik düzenlemeler
Transfüzyon güvenliği
Bası Ülserleri
İletişim ve Sözel
Order
Enfeksiyonların
önlenmesi
Radyasyon güvenliği
Bilgi güvenliği
Hasta güvenliği: Sağlık
hizmetine bağlı
hataların önlenmesi ve
sağlık hizmetine bağlı
hataların neden olduğu
hasta hasarlarının
eliminasyonu veya
azaltılması
Sağlık hizmetine bağlı
hata (tıbbi hata):
Hastaya sunulan sağlık
hizmeti sırasında
kasıtsız bir aksamanın
neden olduğu
beklenilmeyen sonuç
Ölüm Nedenleri
1.Kalp hastalıkları
2.Kanser
3.Serebrovasküler
hastalık
4.KOAH (COPD)
5.Tıbbi hatalar
6.Kazalar
7.Pneumonia/influenza
8.Diabetes
HASTA GÜVENLIĞI ÖNEMLI MI?
Hekimler
Çok önemli
%81.7
Önemli
%16.7
Önemsiz
%1.6
Hemşireler
Çok önemli %95.2
Önemli
%3.7
Önemsiz
%1.1
KİMLİK TANIMLAMA
KİMLİK TANIMLAMA

Hasta Kimliğinin Doğrulanmasında;

Beyaz Bileklik
* Tüm hastalara

Kırmızı Bileklik
*Alerjisi Olan Hastalara

Kol bandında hastanın adı-soyadı, protokol numarası, doğum
tarihi (gün ay yıl) bilgileri yer almalıdır. Barkodlu olmalıdır.

Kimlik doğrulaması; tanı ve tedavi için yapılacak tüm işlemlerde
yapılmalıdır.


Kimlik Tanımlayıcılarının Değiştirilmesi:

Hasta bir kliniğe nakil olduğunda,

Hastanın bir alerjisi tespit edildiğinde,

Kimlik tanımlayıcılar
değiştirilir.
özelliğini
kaybettiğinde
kol
bantları
HASTA DÜŞMELERİ









Hasta ilk defa kliniğe kabul edildiğinde;
0-16 yaş grubundaki hastalar için Çocuk Düşme Riski
Değerlendirme Formu(HARİZMİ)
Yetişkin hastalar için Düşme Riski Değerlendirme
Formu (İTAKİ) düzenlenerek düşme riski yönünden
değerlendirilir.
Düşme riski değerlendirme zamanları:
1. İlk Değerlendirme,
2. Post-Operatif Dönem,
3. Hasta Düşmesi,
4. Bölüm Değişikliği,
5. Durum Değişikliği.
HASTA DÜŞMELERİ



Düşme riski değerlendirmesi sonucunda yetişkin
hastalarda 5 ve 5 ‘in üstü,
0-16 yaş grubu hastalar için değerlendirme puanı
15 ve üstünde olan hastalar yüksek riskli kabul
edilir,
Dört yapraklı yonca figürüyle tanımlanır ve bu
tanımlayıcı hasta odasının giriş kapısına veya yatak
başına konulur.
HASTA DÜŞMELERİ



Düşen hasta olduğunda Düşme bildirim formu
doldurulur ve Kalite yönetim birimine verilir.
Hasta Güvenliği Komitesi gereken değerlendirmeyi
yaparak gerekirse DÖF başlatılır.
Hasta düşmeleri indikatör ile de takip edilir ve
gerekli iyileştirmeler yapılır.
HASTA TRANSFERİ




Hasta tetkik ve tedavi nedeni ile bulunduğu servis
dışına çıkacak ise sağlık çalışanı eşliğinde götürülür.
Doğru hastanın transferinin sağlanmasında Hasta
kimlik Tanımlanması’na dikkat edilir.
Taşıma sırasında hasta sürekli gözlenir.
Transferden önce bakımın devamını sağlayacak cihaz
ve aletlerin kullanılabilirliği kontrol edilir.
HASTA TAŞIMA






VE
KALDIRMA YÖNTEMLERI:
Hasta Taşıma–Kaldırma Kuralları ”Hasta Transferi
Talimatı”na göre uygulanır.
Hastaya yakın mesafede çalışılmalıdır.
Daha uzun ve kuvvetli kas grupları kullanılmalıdır.
Sırtın gerginliğini korumak için dizler ve kalçalar
bükülmelidir.
Yerden destek alacak şekilde her iki ayağı kullanarak
biri diğerinden biraz öne yerleştirilmelidir.
Kalkarken, ağırlığı kalça kaslarına vererek dizler en
uygun biçimde doğrultulmalıdır.
HASTA TAŞIMA







VE
KALDIRMA YÖNTEMLERI:
Baş her zaman düz tutulmalı, homojen ve
düzgün bir şekilde hareket ettirilmelidir.
Yavaş ve düzgün adımlarla yürümek gerekir,
adımlar omuzdan daha geniş olmamalıdır.
Ağırlık kaldırırken karın muntazam tutulup,
kalça kasılmalıdır.
Omuzlar, leğen kemiğinin ve omuriliğin
hizasında olmalıdır.
Yön değiştirirken ani dönme ve bükülmelerden
kaçınılmalıdır.
Hasta mümkün olduğunca az hareket
ettirilmelidir.
Hasta baş-boyun-gövde ekseni esas alınarak
en az 6 destek noktasından kavranmalıdır.
HASTA TAŞIMA
VE
KALDIRMA YÖNTEMLERI:
YATAN HASTALARDA HAREKET KISITLAMASI
Hareket kısıtlama kararı hekim tarafından verilmeli,
 Hareket kısıtlama kararı tedavi planında yer almalı,




Tedavi planında;
Uygulamanın başladığı tarih ve saat,
Uygulamanın hangi aralıklarla kontrol edileceği,
Uygulamanın sonlandırıldığı tarih ve saat belirtilmelidir.
Kısıtlılık hekim kararıyla kaldırılır.
Kısıtlılığın devamı ile ilgili karar en geç 24 saatte bir
gözden geçirilmelidir.
ACİL DURUM KODLARI
Renkli Kodlar, Belirlenmiş Olan Acil Duruma Göre;
Hastane çalışanlarını haberdar etmekte,
 Risk durumunda iletişime olanak tanımakta,
 Kısa ve net mesaj vermekte,
 Doğru müdahale için zaman kazandırmakta,
 Panik oluşmasına engel olmakta,
 Acil durumlara hazırlıklı olmayı mümkün kılmakta,
 Hasta ve çalışan güvenliğini sağlamaktadır.


Renkli kodların çalışanlar tarafından kabul görmesi
ve uygulanmasını sağlamak için belirlenen renk
kodlarıyla ilgili eğitimler verilmeli, hastaneyle ilgisi
bulunan herkesin haberdar olması sağlanmalı ve
ortak bir dil oluşturulmalıdır.
ACİL DURUM KODLARI


Sağlıkta Ulusal Renkli Kodlarda (URK) yer alan
her bir renkli kod için ayrı ortak bir numara
belirlenmek suretiyle ulusal düzeyde
uygulamada ortak bir dil oluşturulmuştur.
Numaralar kodların baş harflerine uygun olarak
alfabetik sırayla verilmiştir.
İLAÇ GÜVENLİĞİ


İlaç güvenliğini sağlamak amacıyla İlaç
Yönetimi Talimatı oluşturulmuş olup,
uygulamalar bu doğrultuda yapılmaktadır.
İlaç güvenlik sistemi dahilindeki dokümanların
ilgili birimlere dağıtımı hayati önem arz
etmektedir.
İLAÇ GÜVENLİĞİ
Aşağıdaki listelerin hazırlanması ve kullanım alanlarında
bulundurulması şarttır:







Acil Pediatrik İlaçlar
Görünüşü Benzer İlaçlar
Yazılışı ve Okunuşu Benzer İlaçlar
Psikotrop İlaçlar
Narkotik İlaçlar
Işıktan Korunması Gereken İlaçlar
Yüksek Riskli İlaçlar
Yapılacak advers etki bildirimleri için “TÜFAM(Türkiye
Farmakovijilans Merkezi) Advers Etki Bildirim Formu”
dış kaynaklı doküman olarak belirlenmiş olmalıdır.
İLAÇ GÜVENLİĞİ
İlaç Uygulamada 8 Doğru:







Doğru
Doğru
Doğru
Doğru
Doğru
Doğru
Doğru
Hasta
İlaç
Doz
Zaman
Yol
Etki
İlaç Formu ve Doğru Kayıt
İLAÇ GÜVENLİĞİ







İzleme:
İlaçların hastaya etkilerini izleme
İşbirliği içinde izleme (doktor, hemşire, hasta, eczane,
Laboratuvar)
İlaçların yan etkilerinin izlenmesi ve kaydı
Hangi etkilerin kaydedileceğinin tanımlanması
İlaç hatalarının raporlanması
İlaç Güvenliği ile ilgili oluşan olumsuzluklarda
!Güvenlik Raporlama Sistemi Olay Bildirim Formu
doldurulmalı ve kalite Yönetim Birimine bildirilmelidir.
İLAÇ GÜVENLİĞİ
İlaç Uygulamalarındaki Genel İlkeler:





Sakin ortamda/ dikkatli bir şekilde hazırlanmalı,
Başkasının hazırladığı ilaç verilmemeli,
İlaçlar hastanın yanında bırakılmamalı,
Etiketi tam olarak okunmayan ilaçlar kullanılmamalı,
Hastanın alerjisi olup olmadığı kontrol edilmeli,
GÜVENLİK RAPORLAMA SİSTEMİ
Bildirimi Yapılacak Olaylar asgari:
 İlaç güvenliği,
 Transfüzyon güvenliği,
 Cerrahi güvenlik,
Bildirimi yapılan olaylar ile ilgili gerektiğinde
düzeltici-önleyici faaliyetler başlatılmalıdır.
 Güvenlik raporlama sistemine yönelik eğitimler
verilmelidir.

.
HASTANIN BİLGİLENDİRİLMESİ VE RIZASININ
ALINMASI
Riskli girişimsel işlemler öncesinde hasta bilgilendirilmeli
ve rızası alınmalıdır.
Bilgilendirme Yapılacak Riskli Girişimsel İşlemler:

Cerrahi ya da invaziv girişim öncesi,

Anestezi ve sedasyon öncesi,

Kan ve kan ürünleri kullanımı öncesi,

Yüksek riskli tedavi ve girişimsel
öncesi bilgilendirilmiş onam alınır.
işlemler
BİLGİLENDİRME VE RIZA ALINMASI
İşlemin risklerikomplikasyonlarını,
İşlemin tahmini
süresini,
Hastanın/vasi veya
velisinin; adı
soyadı,imzasını,
İşlemi uygulayacak
hekimin adı,
soyadı,unvanı ve
imzasını,
Rızanın alındığı tarih
ve saati içermelidir.
İşlemin Nasıl
yapılacağını,
İşlemin kim
tarafından
yapılacağını,
İşlemden beklenen
faydaları,
İşlemin
uygulanmaması
durumunda
karşılaşılabilecek
sonuçları,
Varsa işlemin
alternatiflerini,
TIBBİ CİHAZ GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI
Tıbbi cihaz
yönetiminden “tıbbi
cihaz sorumlu ekibi”
sorumludur.
Tıbbi cihazların bölüm
bazında envanterinin
oluşturulması sağlanır.
Tıbbi cihazların
bakım, onarım, ölçme,
ayar ve
kalibrasyonlarına
yönelik plan
oluşturularak plan
dahilinde uygulama
yapılır.
Sertifika
numaras
ı
bulunur.
Kalibras
yonu
yapılan
cihazları
n
kalibras
yon
etiketi
bulunur.
Etikette;
Kalibras
yonu
yapan
firmanın
adı,
Geçerlili
k süresi,
Kalibrasyo
n tarihi,
GÜVENLİ CERRAHİ UYGULAMALARI
DSÖ,’’Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarır’’projesinde güvenli cerrahi
için bilinen 10 ana hedef belirlemiştir;
1.Doğru Hasta, Doğru Taraf
2.Anestezi Zararını Engelleme. Güvenli anestezi
uygulaması için, Anestezi Güvenlik Kontrol Listesi
3.Hava Yolu ve Solunum Kaybını Engelleme
4.Aşırı Kan Kaybını Engelleme
GÜVENLİ CERRAHİ UYGULAMALARI
5.Bilinen Alerji Sorgulanması
6.Cerrahi Alan Enfeksiyonunu Engelleme
7.Cerrahi Alanda Alet ve Spanç Kalmasını
engelleme
8.Patoloji numuneleri Güvencede olmalı
9.Ameliyathanede takım ruhu olmalı,
10.Doğru kayıt tutulmalı.
GÜVENLİ CERRAHİ UYGULAMALARI



Cerrahi işlemlerde hasta güvenliğini sağlamak için Ameliyathane
işleyiş prosedürü ve Yanlış Taraf Cerrahisi Önleme Talimatı
oluşturulmuştur.
Tüm cerrahi işlemlerde, klinikte doğru bölge ve taraf işaretleme
süreci hekim tarafından gerçekleştirilir.
Cerrahi Güvenlik Kontrol Listesi; “Klinikten Ayrılmadan Önce
“anestezi verilmeden önce, ameliyat kesisinden önce ve hasta
ameliyathaneden çıkmadan önce bölümleri gerekli kontroller
yapılarak doldurulacaktır.
 !Güvenli Cerrahi ile ilgili oluşan olumsuzluklar Güvenlik Raporlama
Sistemi Olay Bildirim Formu doldurularak kalite Yönetim Birimine
bildirilmelidir.
GÜVENLİ CERRAHİ UYGULAMALARI
ENGELLİ HASTALARA YÖNELİK DÜZENLEMELER






Otopark alanı, lavabo, tuvalet ve banyolar engelli
kişilerin kullanımına yönelik düzenlenmelidir.
Engelliler için yönlendirme levhaları yapılmalıdır.
Hissedilebilir zemin döşemesi yolları yapılmalıdır.
Asansörlerde görme engelliler için hissedilebilir yazılar
ve ses sistemi kurulmalıdır.
Danışma ve yönlendirme hizmetleri verilmelidir.
Engelli kişiler için çıkış rampaları ve tutunma barları
oluşturulmalıdır.
Engelli kişilerin sağlık hizmeti almaları ile ilgili olarak;
Poliklinik alanlarında öncelikli oturabilmeleri, öncelikli
kayıt yaptırmaları ve öncelikli muayeneleri için
düzenlemeler yapılmalıdır.
TRANSFÜZYON GÜVENLİĞİ








Yanlış transfüzyon uygulamalarını önlemek amacıyla;
Transfüzyon süreci talimatı ve Transfüzyon Merkezi
İşleyiş prosedürü oluşturulmuştur.
Transfüzyon hatalarının Nedenleri:
Kayıt sistemlerindeki eksiklikler,
Kimlik doğrulanmaması,
Uygulayıcıların dikkatsizliği,
Grubu uygun olmayan ürün kullanımı,
Saklanma zamanı geçmiş ürün kullanımı,
Cross match yapılmamış ürün kullanımı.
TRANSFÜZYON GÜVENLİĞİ
Olası reaksiyon
derhal durdurulur.

durumlarında
Transfüzyon
Hastadan 2 cc kan alınır. Kan torbası ile
Transfüzyon Merkezi’ne gönderilir.
!Ayrıca
”Güvenlik Raporlama Sistemi Bildirim
Formu” doldurulup, Kalite Yönetim Birimine
bildirilmelidir.
BASI YARALARI




Bası yarası riski oluşan her hasta “doku bütünlüğünde
bozulma riski “bakım planı ve ilgili diğer bakım planları
doğrultusunda değerlendirilir ve bakımları verilir.
YBÜ sin deki hastalar ise BRADEN SKALASI ile
değerlendirilir.
Bası yaraları oluşan hastaların takibi “Yoğun Bakım
Ünitesinde Bası Ülseri Oranları İndikatörü” ile yapılır.
3 ayda bir kalite yönetim biriminde analizler
yapılarak,gerekli önlemler alınır.
2012 YILI YOĞUN BAKIMLAR BASI
YARASI ORANI
İLETİŞİMDEN KAYNAKLI HATALARIN ÖNLENMESİNE YÖNELİK
UYGULAMALAR
İletişim süreci;
kaynak ve alıcı
arasındaki karşılıklı
mesaj alışverişi olarak
tanımlanır.
Hastanelerde iletişim
süreci, hastalar, sağlık
çalışanları, idari ve
diğer çalışanlar
arasında
gerçekleştirilir.
Sağlık çalışanları
arasındaki iletişim bazı
faktörler nedeniyle
engellenebilmektedir.
Bunlar;
Sağlık hizmetlerinin
karmaşık hale gelmesi
Hiyerarşi (hekimhemşire, hemşirepersonel arasında)
Dil farklılıkları
Okunaksız bir yazıyla
yazılmış order
Hastalarla ilgili eksik
veriler
Yoğun ve stresli
çalışma ortamları
Hastanın durumu ve
tedavi planlarındaki
günlük-anlık değişiklikler
Gürültü
İLETİŞİMDEN KAYNAKLI HATALARIN ÖNLENMESİNE
YÖNELİK UYGULAMALAR






İletişim Hasta Güvenliğini Nasıl Tehdit Ediyor?
Hastanemizde iletişim, özellikle doktor-doktor arası
konsültasyon süreçlerinde, hemşire doktor arası sözel istem
alım sürecinde ve hemşire-hemşire arası nöbet teslim
süreçlerinde hasta güvenliği açısından risk oluşturmaktadır.
Bu süreçlerde, hata kaynaklarını aşağıdaki gibi sıralamak
mümkündür;
Sözel/Telefonla İstem Uygulamaları
Kısaltma ve Sembollerin Kullanılması
Kritik Test Sonuçlarının İletilmesi
İLETİŞİMDEN KAYNAKLI HATALARIN ÖNLENMESİNE YÖNELİK
UYGULAMALAR;
Sözel/telefonla İstem Alımına Yönelik Uygulamalar:

Sözel İstem;
steril girişimler, hastaya acil ilaç verilmesi gibi zorunlu durumlar
dışında uygulanmamalıdır.

Sözel istem alımı sırasında mutlaka doğrulama yapılmalıdır

Sözel istem kayıt altına alınmalıdır.

İşlemin doğru hastaya yapılması sağlanmalıdır.(Doğrulama işlemi
hasta kol bandından yapılır)


Yüksek hata potansiyeli nedeni ile, kemoterapi ilaçları ve yüksek
riskli ilaç listesinde yer alan ilaçlar için (resüsitasyon durumları
hariç) sözel/telefon talimat kabul edilmez.
İLETİŞİMDEN KAYNAKLI HATALARIN ÖNLENMESİNE
YÖNELİK UYGULAMALAR
Kısaltma ve Sembollerin Kullanımında Standardizasyon:

Hastanemizde kullanılmaması gereken kısaltma ve
sembollere ilişkin liste oluşturulmuştur.

Liste tüm sağlık çalışanları tarafından biliniyor ve
uygulanıyor olmalıdır.
KULLANILMAMASI
GEREKEN
KISALTMALAR
ANLAMLARI
OLUŞABİLECEK
HATALAR
ASA
Asetil salisilik asit
Anestezi değerlendirme testi İlacın ismi tam olarak
ile karışabilir
yazılmalıdır
KCL
Potasyum Klorür ampul
HCL ile karışabilir
İlacın ismi tam olarak
yazılmalıdır
MS, MSO4
Morfin sülfat
Magnezyum Sülfat ile
karıştırılabilir
İlacın ismi tam olarak
yazılmalıdır
MgSO4
Magnezyum sülfat
Morfin sülfat ile
karıştırılabilir
İlacın ismi tam olarak
yazılmalıdır
S.G
Suda glikoz
Konsantrasyon karışıklığına
neden olabilir
İlacın ismi tam olarak
yazılmalıdır
S.S
Serum Sale
Yüksek risk gurubundaki
ilaçtır
İlacın ismi tam olarak
yazılmalıdır
IU
Uluslar arası ünite
IV (intravenöz) yada ‘10’ ile
karıştırılabilir
Uluslar arası ünite
yazılmalıdır
U
Unite
“0 veya4 “ rakamları ile
karıştırılabilir
Unite kullanılmalıdır
µg
Mikrogram
mg ile karıştırılabilir
mcg kullanılmalıdır
D5
%5 Dekstroz
Konsantrasyon karışıklığına
neden olabilir
İlacın ismi tam olarak
yazılmalıdır
1.0 mg
1 mg
10 mg olarak algılanabilir
Doz miktarı tam olarak
yazılmalıdır
.5 mg
0.5 mg
Nokta görülmediğinde 5 mg
olarak anlaşılabilir
Doz miktarı tam olarak
yazılmalıdır
cc
cubic centimeter
Sıfır rakamı ile karışma riski
ml kullanılmalıdır.
bulunuyor
SC
Subkütan
Yazım sırasında SL ile
karışma riski bulunuyor.
DOĞRU
KULLANIM
subkütan ya da cilt altı
yazılmalıdır.
İLETİŞİMDEN KAYNAKLI HATALARIN ÖNLENMESİNE
YÖNELİK UYGULAMALAR;



Doğrulama:
Hasta ile ilgili her türlü bilginin, bir sağlık
çalışanından diğer sağlık çalışanına iletilmesi
esnasında iletilen tüm bilgiler doğrulanmalıdır.
Doğrulama işlemi özellikle sözel istem alımı ve kritik
test sonuçlarının iletilmesi esnasında mutlaka
uygulanmalıdır.
ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE ÖNLENMESİ
IZOLASYON ÖNLEMLERI
ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE ÖNLENMESİ
EL HİJYENİNİN SAĞLANMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER
Hastane
enfeksiyonlarının
önlemek,
kontrolünü sağlamak,
Enfeksiyonları sağlık
personeli, hasta, hasta
refakatçileri ve
ziyaretçiler tarafından
ellerle çapraz
bulaşmasını engellemek
için el temizliği
yöntemleri “ El Hijyenı
Rehberi”nde belirtilen
hususlar doğrultusunda
yapılır.
Eğitimler ;Yılda en
az iki kez verilir.
Eğitimler meslek
gruplarına göre
düzenlenmelidir.
Malzemeye erişim,
İdari destek,
Yönetici rol model
olmalı,
Çalışanların teşviki,
Sağlık çalışanlarının
cilt bakımını
desteklemek.
EL ANTISEPTIKLERI
Sağlık hizmeti sunulan
alanlarda alkol bazlı el
antiseptikleri bulunmalıdır.
-Pediatri kliniklerinde
el antiseptikleri cepte
bulundurulur

Her yatak başında alkol
bazlı el antiseptik
solüsyonları bulunmalıdır.

RADYASYON GÜVENLIĞI




Hasta mahremiyeti:
Hastalara ait giyinme kabini bulunmaktadır.
Hastalar tek tek çekim odasına alınır.
BT ve röntgen çekimleri için uygun önlük giydirilir.
Hasta ve yakınlarının radyasyondan korunmasına yönelik
tedbirler:




Hasta yakınları gerek olmadığı durumlarda içeriye alınmaz.
BT ve röntgen çekimleri sırasında gerek görülürse hasta
yakınlarına kurşun yelek giydirilir.
BT ve röntgen çekim odalarında farklı ebatlarda radyasyon
koruyucular bulundurulur.
Gebe ve gebelik şüphesi olanlar radyasyon güvenliği
konusunda bilgilendirilerek bebeği koruyucu önlemler alınır.
BİLGİ GÜVENLİĞİ
GİZLİLİK:
 Hastaya ait bilgiler(hastalığına)
 Demografik bilgiler
 Anamnez
 Teşhis ve tetkik bilgileri
BÜTÜNLÜK:
 Bilginin bütünlüğünün bozulmaması için gerekli tedbirler
alınmalı.
ERİŞİLEBİLİRLİK:
 İstenen veya ihtiyaç duyulan veriye zamanında yetkili kişi
erişmeli,
KURTARILABİLİRLİK:
 Veritabanı şifresi en üst yöneticiye mutlaka teslim edilmeli,
değişiklikler bildirilmeli.
 Yedek dosyaları saklanmalı (farklı mekânda)
TEŞEKKÜRLER