Genital Kanserler - Doç. Dr. Ayşe GÜRBÜZ
Download
Report
Transcript Genital Kanserler - Doç. Dr. Ayşe GÜRBÜZ
Postmenopozal Dönem
ve Genital Kanserler
Doç Dr Ayşe
GÜRBÜZ
Post menopozal dönem kadın yaşamında
fertilitenin bittiği dönemi simgeler .
Bu olgu bazen kadınlarımız arasında
jinekolojik muayene dönemininde bittiği
gibi algılanmaktadır.
Genital Kanserler
Over
Endometrium
Serviks
Vajen
Vulva
Over Kanseri
56-60 yaş arası sık
20 yaşından 80 yaşına kadar artar sonra azalır.
20 yaş öncesi epitelyal over kanserlerinin sadece
%1 ‘i görülür.
Tüm over malignitelerinin %30 –40ı 65 yaş
sonrası izlenir.
Postmenopozal over tümörlerinin %30’u
maligndir.
Over Kanseri
Geç yaşta menopoz ile ilişkili bulunmuştur
Over karsinomu jinekolojik kanser
ölümlerinin başlıca nedenini oluşturur.
Çoğunluğu ileri evrede tesbit edildiği için
hastalık kötü prognozludur.
Olguların %70 ‘inde bölgesel veya uzak
metastazlar mevcuttur.
5 yıllık sürvi %30’un altında
Olguların %25’inde hastalık stage I de
saptanmakta
Bu olgularda 5 yıllık survi %90 ‘dır.
Adnexiyel kitlelerde erken tanı ve malign
benign ayrımının doğru şekilde yapılması
evreler arası survi farkı nedeniyle çok
önemlidir.
Postmenopozal dönemde saptanan adnexiel
kitlelere uzun süre hemen cerrahi
uygulanmıştır
Post menopozal uniloküler kist
Dorum çalışması (otopsi çalışması)
234 postmenopozal kadın
36 (%15.4) ünde basit kistik oluşum
.11(%4.7) olguda paraovaryan kist
1/36 olguda borderline bilateral seröz
kistadenoma ,diğerleri benign
Post menopozal uniloküler kist
Bailey Çalışması:
1. Postmenopozal 7705 kadında 256 (%3.3)
oranında over kisti saptanmış .%90’ı
uniloküler.
2. 125(%49’u) 2 ay içinde gerilemiş.%51’i
persiste etmiş.45 olguya cerrahi uygulanmış.
Hiç kanser olgusu saptanmamış.
3. Malignite %0(0/256)
Tanı ve Takip Araçları
TVS Ultrasonografi
Dopler Ultrasonografi
3 Boyutlu Ultrasonografi
CT,MRI,PET
Ca-125
Ultrasonografi
Post menopozal olgularda 5 cm ‘nin
altında uniloküler kistler %3-20 oranında
bildirilmiştir.
Postmenopozal overde yeni kist oluşumu
ve resolusyonu olmaktadır
İnsidental kist saptandığında %50-70’i
kendiliğinden gerilemektedir
10 cm altında ve uniloküler kistlerde
malignite riski %1’in altındadır.
Ultrasonografi
Benignite kriterleri
İnce septa veya septa
yokluğu
İnce kist cidarı
5 cm altında kist
Solid komponent yokluğu
Doplerde akım olmaması
veya yüksek dirençli akım
Ultrasonografi
Malignite kriterleri
Solid patern
Kalın septa
Kalın cidar
Dopler bulgusu
Boyut
Asit veya peritoneal
kitle varlığı
TV Sonografi
Görüntüleme yöntemleri arasında
sensitivite ve spesifitesi en yüksek olan
model
Dai 36 over tümör olgusunda TVS, 3DPD,
MRI ve PET duyarlılığını sırasıyla
96.7%, 76.7%, 96.7% ve 83.3% olarak
bulmuş.Spesifitesi ise tüm yöntemlerin
benzer.
Ca-125
Over karsinomuna spesifik değil
Diğer kanserlerdede yüksek(endometrial, fallop tüpü,
germ hücreli, servikal, pankreatik, meme, kolon)
Benign durumlar (endometriosis, fibroidler, PID,
adenomyosis, fonksiyonel over kistleri, gebelik)
Diğer hastalıklar (renal,kalp, karaciğer
Normal kadınların %1’indede yüksek
Normal değer<35
– Benign durumların çok azında >100-200
CA 125
. Evre I hastalıkta %50 yükselir
Evre II hastalıkta %90 yükselir
Başka nedenlerle de (fizyolojik-patolojik)
yükselir
Spesifitesi %96.6, sensitivitesi ise %3.1. 1
yıllık ve 7 yıllık takip sonrası sensitivite
sırasıyla %75 ve %57. Seri bakılması
yanlış pozitifliği azaltır,sensitiviteyi
arttırır.
CA 125
Premenopozal over kanseri olgularının
%49’unda,postmenopozal olguların
%98’inde Ca125 65 U/ml üzerinde
2-4 haftalık aralarla seri ölçümler Ca
tanısında değerli
Postmenopozal dönemde 100U/ml
üzerinde değer sensitivite %97
CT,MRI,PET
Onyeka ve arkadaşları CT’nin
sensitivitesini %83, TVS’nin sensitivitesi
%67 olarak bulmuştu ancak spesifite TVS
de daha yüksekti.
MRI ve PET TVS ye göre yanlış pozitifliği
azaltmakta ancak özellikle erken evre
lezyonlarda sensitiviteyi düşürmektedirler.
Post menopozal dönemde uniloküler
kistlerin yönetiminde TVS ve Ca 125
birlikte yer almakta
Kompleks 5 cm altında kist varlığında ,Ca 125
normal ise 4 hafta sonra TVS ve Ca 125 tekrar
edilir herhangi birinde artış varsa cerrahi yoksa 36 aylık aralarla takip edilir.
Kompleks 5 cm altında kist mevcut ancak Ca 125
yüksek ise cerrahi
Kompleks 5 cm veya üstünde ise Ca125 normal
ise yine cerrahi
Kompleks 5 cm üstünde ve Ca 125 yüksek ise
cerrahi
SONUÇ
Postmenopozal dönemde uniloküler ,5 cm
altında kistler TVS ve Ca 125 ile güvenle
3-6 aylık aralıklarla takip edilebilir.
Takip sırasında Ca 125’in artması veya
kistin kompleks hale gelmesi cerrahi
endikasyonu nedenidir.
Kompleks 5 cm altında kist varlığında ,Ca 125
normal ise 4 hafta sonra TVS ve Ca 125 tekrar
edilir herhangi birinde artış varsa cerrahi yoksa 36 aylık aralarla takip edilir.
Kompleks 5 cm altında kist mevcut ancak Ca 125
yüksek ise cerrahi
Kompleks 5 cm veya üstünde ise Ca125 normal
ise yine cerrahi
Kompleks 5 cm üstünde ve Ca 125 yüksek ise
cerrahi
TAKİP ALGORİTMİ
Endometrium
Kanseri
Semptomlar
Vaginal kanama (%90)
Akıntı
Pelvik Bası
Hematometra –Pyometra
Anormal PAP smear
Servikal sitolojide endometrium ca için
riskli bulgular
Histiositlerin varlığı
Atipik hücrelerin varlığı
Normal endometrial hücrelerin varlığı
Postmenopozal Kanama
Nedenleri
Kanama Sebepleri
Sıklık(%)
Endometrial Atrofi
60-80
HT
15-25
Endometrial Polip
2-12
Endometrial Hiperplazi
5-10
Endometrial Kanser
10
Endometrium
Kanseri
Gelişmiş ülkelerde en sık rastlanan
jinekolojik kanserdir
Ortalama 60-61 yaşlarında görülür
% 5 i 40 yaş altında görülür
% 20-25 i Menopoz öncesi görülür
% 75-80 i postmenopozda görülür
Endometrium
Kanseri
Geç yaşlarda Menopoz ile ilişkili
49 X 52 yaşta menopoza
girenlerde 2.4 kez artmakta
Kimlerde tarama yapılabilir
Östrojen alan postmenopozal hastalar
Obez postmenopozal hastalar
Ailede endometrium, over, meme ca
öyküsü olanlar
Geç menopoz(>52 yaş)
Premenopozal anovulatuar hastalık
Transvajinal USG
Asemptomatik
poastmenopozal
dönem
kadınlarında 5 mm cut-off değeri olarak
alındığında, 5 mm nin altında endometrial
kalınlığı olan kadınlarda endometrium kanseri
son derece nadiridir. Bu nedenle TVS umut vaat
eden bir yöntemdir.
Endometrium kalınlığı >5
olan hastalara
endometrial biyopsi yapılır
Tanısal yöntemlerin hassasiyeti
Endometrial biyopsi
Brush smear
Brush+Biyopsi
Pap test
% 90-95
% 76
% 91
% 67
Endometrium
Kanseri
Tanı
Endometrial biopsi
Pipelle
FC
Histereskopik biopsi
Tedavi
Cerrahi
Radyoterapi
Kemoterapi
Kombine tedavi
Destekleyici tedavi
Serviks Kanseri
Serviks kanseri uzun preinvasif dönemi,
servikal sitoloji programlarının varlığı ,
etkin preinvazif tedavi yöntemleri varlığı
nedeniyle önlenebilir bir kanserdir.
HPV infeksiyonu etyolojide rol oynar
Ortalama yaşı 52.2 olup 35-39 ve 60-64
yaşlar arasında 2 piki vardır.
Serviks Kanseri
Tüm kadınlara 21-70 yaş arasında yıllık
sitoloji taraması önerilmektedir .
Eğer son 10 yılda en az 3 normal smear var
ve patolojik smear yoksa tarama 70
yaşında sonlandırılabilir.
HPV testini taramaya katan ülkeler
mevcuttur.
Serviks Kanseri
Semptomlar
Postkoital kanama
Anormal uterin kanama
Sulu ,kanlı kötü kokulu akıntı
Anormal smear
İleri evrelerde bacak ödemi siyatalji tek
taraflı hidronefroz
Serviks Kanseri
Tanı
Kolposkopi eşliğinde servikal biopsi
LEEP
Konizasyon
Serviks Kanseri
Tedavi
Erken Evre Stage I-IIa:Cerrahi veya
Kemoradyasyon
İleri Evre Stage IIb-IV:Kemoradyasyon
Vagen Kanseri
Ortalama 60 yaşta görülür .
Genital kanserlerin %1-2sini oluşturur.
%80-90 squamos hücreli kanserdir.
%2-5 malign melanom ,ve %10-15
adenokanserdir.
Vulva Kanserleri
İki tip ağırlıktadır
a.40 yaş civarında görülen siğil tipi Hpv
infeksiyonu ile ilişkili tip
b.Yaşlı hastalarda squamos hiperplazi ve
lichen sklerosis alanlarıa koşu alanlarda
görülen tip .Kronik vulvit ile
ilişkilendirilmiştir.
SONUÇ
Postmenopozal dönem genital kanserlerin
en sık görüldüğü dönem olup bu dönemde
6 aylık en geç yıllık jinekolojik muayene
gerekliliği konusunda toplum bilinci
artırılmalıdır.