Transcript Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten

Onverklaard maakt onbemind?
De aanpak van SOLK in de eerste lijn
dr. Loes van Bokhoven
Huisarts Elsloo
Staflid vakgroep Huisartsgeneeskunde UM
 Somatisch
 Onvoldoende
 Lichamelijke
 Klachten
verklaarde
Doel
Stapsgewijze aanpak SOLK
 Aansluiting bij NHG Standaard SOLK
 Samenwerking in eerste lijn
 Dialoogmodel

Het begin
Casus – Daniëlle Ploeg
45 jaar, kapster
 2 weken moe, hele dag slapen
 langzaam begonnen

Stelling 1

Ik volg vanaf het eerste consult een 2sporenbeleid
Stelling 2

Mijn eerste consult besteed ik aan de
vraagverheldering
Stelling 3

Mijn patiënt verwacht meestal aanvullend
bloedonderzoek
Ideeën van patiënten
Overschatten diagnostische waarde
 Goede uitslag is bewijs gezondheid
 Goede screening op ernstige ziekte
 Steun van omgeving en media
 Wisselend onderhandelbaar

Stelling 4

Aanvullend bloedonderzoek vraag ik aan
ter geruststelling van mezelf
Stelling 5

Ik wacht meestal eerst een paar weken af
of de klachten vanzelf verdwijnen, voordat
ik bloedonderzoek aanvraag
Stelling 6

Ik bestel de patiënt met onverklaarde
klachten meestal actief terug op het
spreekuur
Samengevat,
consultvoering bij nieuwe klachten
Goede vraagverheldering
 Direct 2-sporen beleid
 Aanvullend lab beperkt zinvol
 Overweeg uitstel van lab
 Overweeg actief terugbestellen

Na enkele weken
De NHG standaard SOLK (mei 2013)
NHG Standaard SOLK
Mei 2013
SOLK definitie
Lichamelijke klachten
 Enkele weken
 Onvoldoende verklaring voor aandoening

Exploratie van klachten
Ernst
 Uitsluiten angst/depressie
 SCEGS

Vraag

Weet u waar SCEGS voor staat?
SCEGS
S: somatisch
 C: cognitief
 E: emotioneel
 G: gedragsmatig
 S: Sociaal

SCEGS

S: somatisch
◦ Klachten
◦ Medicatie, intoxicaties
◦ Gericht lichamelijk onderzoek
SCEGS
S: somatisch
 C: cognitief (ideeën patiënt):

◦
◦
◦
◦
◦
Oorzaak
Vatbaarheid
Klachtbevorderend gedrag
Beloop
Verwachtingen t.a.v. hulp
SCEGS
S: somatisch
 C: cognitief
 E: emotioneel

◦ Effect van klachten op patiënt
◦ Ongerustheid
SCEGS
S: somatisch
 C: cognitief
 E: emotioneel
 G: gedragsmatig

◦ Aktiviteiten bij klachten
◦ Effect van aktiviteiten op klachten
◦ Vermijding (+waarom)
SCEGS
S: somatisch
 C: cognitief
 E: emotioneel
 G: gedragsmatig
 S: Sociaal

◦ Reacties van omgeving
◦ Invloed op werk en privé
Vraag

Wie past SCEGS toe in het consult?
Mate van ernst
Aantal klachten
 Aantal ‘clusters’ (tractus)
 Mate van functionele beperkingen
 Duur van de klachten

Aanbevelingen beleid

Stap 1:
◦
◦
◦
◦

Voorlichting
Herstel belemmerende factoren
Gezamenlijk tijdcontingent plan
Actieve monitoring
Stap 2:
◦ Verwijzing binnen eerste lijn

Stap 3:
◦ Verwijzing tweede lijn
Voorlichting
 Positief
 Geen
aanwijzing voor ziekte
 Aansluiten bij DEZE patiënt
◦ Vragen/ zorgen
◦ Vicieuze cirkels
Vicieuze cirkel
Fietsen naar
werk
vermoeiend
Slechte
conditie
Doodmoe,
hele dag
slapen
Gestopt
met fitness
Vicieuze cirkel
Geen
Ontspanning
meer
Slecht slapen
‘s avonds
doorwerken
moe
Baas
ontevreden
Spierpijn en
duizelig op
het werk
langzaam
Wie past dit al toe in de praktijk?
Valkuilen
Bij de inhoud:
 Vragen los van klachten
 Inperken/ bagatelliseren
 Snelle interpretaties
Bij de organisatie:
 Tijdsintensief
 Lastig voor huisartsen?
 Arts-gerichte benadering
 Verschil met gangbare routines
Een alternatief: Dialoogmodel
uitwerking Westelijke Mijnstreek
Huisarts heeft eerste contact
 Exploratie door POH GGZ via Dialoog
 Gezamenlijk plan Huisarts-POH-patiënt
 (2-sporen consultatie tweede lijn)

Dialoogmodel
(Maurer en Westermann)
REGeL
Relationele stijl
 Emoties
 Gedachten
 Evenwicht
 Lichamelijk

Visualisatiehulpmiddel
Voorbeeld
Dialoogmodel
Afstemming en samenwerking
 Verbindt visies patiënt en professional
 hoopvol perspectief
 Aandacht voor eigen kracht/ hulpbronnen
 Gezamenlijke besluitvorming

Vaardigheden
Gewone taal
 Visualisatietechniek (incl beknopt
noteren)
 ‘Dialogische attitude’

En, werkt het?

Ouders:
◦ Minder twijfels over behandeling
◦ Meer gezamenlijke besluitvorming
◦ Betere acceptatie behandeling
◦ Plaatje helpt bij begrijpen informatie

Professionals:
◦ Meer gezamenlijke besluitvorming
◦ Systematische aanpak, met plaatje, bevordert
echte dialoog
Beleid
Wie schakel je in als er meer hulp
nodig is?
Sociale kaart diagnostiek

2-sporen aanpak:
◦ 1,5 lijns zorg (model VU)
◦ Consult tweede lijn (model WM)
◦ Overname door tweede lijn: Gespecialiseerde
centra (Medpsy)
Sociale kaart - behandeling
Stap 1
 Voorlichting (thuisarts.nl)
 1e lijn: fysio-/oefentherapeut met affiniteit
Stap 2
 Gespecialiseerde fysio-/oefentherapeut
 Generalistische basis GGZ met affiniteit
Stap 3
 Revalidatie (graded exercise)
 Interdisciplinaire teams
Onverklaard maakt Onbemind?
Onverklaard maakt Onbemind?
Niet als je weet wat je ermee moet!
Top 10 aangevraagd bloedonderzoek










1 Hb
2 BSE
3 Leuko count
4 Leuko diff
5 Glucose
6 TSH
7 Hematocriet
8 Creatinine
9 GGT
10 ALAT
Motivaties voor bloedonderzoek








Routines
Tolerantie van onzekerheid
Diagnostische onzekerheid
Tijdsdruk
Tactisch (ipv verwijzing of duurderdere diagnostiek)
Ovv patiënt
Ter geruststelling
Testen is makkelijk, kosten- en tijdseffectief
Klein pakket
Groot pakket
Onterecht
afwijkend
38/49
77%
96/109
88%
Onterecht
normaal
3/124
2%
1/64
2%
Opbrengst
pathologie
11/173
6
13/173
8