Transcript mayoz bölünme

MİTOZ BÖLÜNME
MAYOZ BÖLÜNME
MERAM ABDULLAH AYMAZ İLKÖĞRETİM OKULU
FEN BİLGİSİ ZÜMRESİ 2005-06
Türler devamlılığı, üreme ile sağlanır.Canlının kendine
benzer yeni canlılar oluşturmasına üreme denir.
Canlılarda özelliklerin taşınmasını ve sonraki
nesillere aktarılmasını sağlayan kalıtsal madde
DNA’dır. Canlıya
ait özellikler yeni canlıya aktarılmadan önce
DNA kromatin iplik denen ince, uzun ipliklerden
oluşmuş bir yumağa benzer.
Hücre bölünmesi esnasında kromatin iplik
kısalıp, kalınlaşarak kromozomu oluşturur.
Kromozom canlıların özelliklerinin nesilden
nesile aktarılmasını sağlar.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
bölünme
Hücre Nasıl Çoğalır?
Çok hücreli canlılarda, büyüyüp gelişme, organ, doku
gibi yapıların yenilenmesi için, tek hücreli canlılarda
üremenin gerçekleşmesi için hücreler çoğalmak
zorundadır.
Hücrelerin çoğalması bölünerek gerçekleşir.Hücrelerin
bölünme hızı ve sıklığı canlının türüne göre, canlıdan
canlıya, aynı canlının değişik dokularında farklılık
gösterir.
Embriyo, epidermis, kemik iliği hücrelerinde sürekli ve
hızlı bölünme olur.Alyuvar, sinir hücresi, retina
hücresinde bölünme olmaz.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
bölünme
Bölünmeden sonra
oluşan yeni hücreler
küçüktür.Hücrenin
tekrar bölünebilmesi
için belli bir büyüklüğü
erişmesi gerekir.
Embriyo hücrelerinde
bölünme, yeni
hücreler gelişimini
tamamlamadan, peş
peşe olur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
bölünme
Hücre bölünmesi;
Canlının büyüyüp gelişme, hücre sayısını arttırma
ihtiyacı
Yaralanan veya zarar gören doku ve yapıların
onarılması
Eşeyli üreyen canlılarda üreme hücrelerinin oluşumu
Bölünme ile üreyen canlılarda çoğalma
Hücrenin büyümesi sonucu artan hacim - yüzey
oranına göre, sitoplazmanın besin, gaz alışverişi ve
atık madde ihtiyaçlarını karşılamak için olur.
•Hücre bölünmesi çekirdek tarafından yürütülür.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
bölünme
Hücrelerde mayoz ve mitoz olmak üzere iki
çeşit bölünme görülür.
Canlıların vücut hücrelerinde bulunan kromozom
sayısı “2n” ile gösterilir.
Bu hücrelere diploit hücre denir.
Her canlı türü için kromozom sayısı sabittir. Yani bir
canlı türünün bütün bireylerinde aynı sayıda
kromozom vardır.
Örneğin insanda 23 çift, 2n = 46 kromozom vardır.
Bu sayı bütün insanlarda aynıdır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
bölünme
Tabloda bazı canlıların kromozom sayıları gösterilmiştir:
Canlının
kromozom
sayıları
farklıdır.
Fakat farklı yapıdaki bazı canlıların kromozom sayısı ise aynıdır.
Canlılardaki bu farklılık genlerden kaynaklanmaktadır
m-aymaz fen bilgisi zümresi
bölünme
Kromozom
Eşlenmiş
Kromozom
Kardeş
Kromatitler
Sentromer
Tek
Kromatitli
Kromozom
m-aymaz fen bilgisi zümresi
Çift
Kromatitli
Kromozom
Protein Kılıf
mitoz bölünme
AYNI HÜCRELERİ OLUŞTURAN BÖLÜNME
MİTOZ
Bakteriler, amip, öglena (kamçılı hayvan),
paramezyum (terliksi hayvan) gibi bir
hücrelilerle çok hücrelilerin vücut
hücrelerinde ve üreme ana hücrelerinde
görülür.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
Mitoz bölünme sonucunda;
•Aynı genetik yapıda
(kromozom sayısı ve yapısı
değişmemiş) iki hücre oluşur.
•Kalıtsal karakterler ana
hücrenin aynısıdır.
•Sinir hücresi, alyuvar, retina
hücrelerinde, üreme
hücrelerinde mitoz bölünme
görülmez.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
Haploid Hücre
Diploid Hücre
N
N
2N
N
m-aymaz fen bilgisi zümresi
2N
2N
bölünme
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
İNTERFAZ :
Mitoz bölünme değişik
safhalarda incelenir.
Mitoz ile oluşan hücreler
yeni bir mitoz
bölünmeye kadar bir
hazırlık aşaması geçirir.
Bu evreye İNTERFAZ
denir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
İnterfazda;
•ATP, DNA, RNA ve protein
üretimi hızlanır.
•Bu aşamanın en önemli olayı
kromatin iplik (DNA ve proteinden
oluşur) ve sentroiller kendini
eşleyerek iki katına çıkar.
Bitki hücrelerinde sentrozom olmadığı için sentrozom
eşlenmesi görülmez.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
Mitoz iki aşamadır.
1.Çekirdek bölünmesi
2.Stoplazma bölünmesi
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
A.ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ:
Çekirdek bölünmesi 4 aşamada gerçekleşir.
1.Profaz
2. Metafaz
3. Anafaz
4.Telofaz
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
1.PROFAZ:
Kromatin iplikler helezon şeklinde kıvrılıp,
kısalarak ve kalınlaşır, böylece kromozomları
oluşturur.
İnterfazda kromatin iplik kendini eşlediğinden
kromozomlar birbirinin aynısı iki parçadan oluşur.Bu
parçalara KARDEŞ KROMATİT adı verilir. Kromatitler
birbirlerine sentromerlerle bağlıdır.
İnterfazda oluşan sentroiller hücrenin iki kutbuna
doğru çekilmeye başlar. Oluşan iğ ipliklerinin
sentroillere bağlı olduğu görülür.
Profazın sonuna doğru çekirdekçik ve çekirdek zarı
erimeye başlar.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
2.METAFAZ:
Kromozomlar iğ ipliklerine tutunarak hücrenin
ortasında toplanırlar.
Kardeş kromatitler arasındaki sentromerler kopar.
Böylece her bir kromozom iki kromatite ayrılır.
Kromozomların en belirgin olduğu
safhadır.Kromozom sayısı bu safhada tespit edilir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
3.ANAFAZ:
Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak iğ
iplikleri üzerinde hareket ederek zıt kutuplara
çekilir.
Anafaz sonucunda kardeş iki kromatit zıt iki
kutba ulaşmış olur.
Not:Kromozom sayısı ve yapısı aynı olan hücrelerin
oluşmasını sağlayan , bu safhadaki kardeş
kromatitlerin ayrılması olayıdır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
4.TELOFAZ:
Telofazda olan olaylar profazın tersidir.
İğ iplikleri kaybolur.
Kromozomlar tekrar açılarak kromatin ipliklere
dönüşür.
Çekirdekçik ve çekirdek zarı yeniden oluşur.
Böylece birbirinin aynı özelliklere sahip 2n
kromozomlu iki çekirdek oluşur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
2.STOPLAZMA BÖLÜNMESİ:
Çekirdek bölünmesinden sonra stoplazma
bölünmesi gerçekleşir.
Stoplazma bölünmesi bitki hücresinde farklı
hayvan hücresinde farklı olur.
Hayvan hücresinde stoplazma bölünmesi
hücrenin ortasından boğumlanmasıyla olur.
Bitki hücresi kalın bir hücre çeperi ile çevrili
olduğundan boğumlanma olmaz. Hücrenin ortasında
ARA LAMEL denen bir tabaka gelişerek stoplazmanın
ikiye bölünmesi sağlanır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz bölünme
Kısacası…
Mitoz bölünme geçiren hücreler tekrar
mitoz bölünme geçirebilir.Mitoz
bölünmede oluşan hücre sayısı 2n
formülü ile bulunur.(n geçirilen mitoz
bölünme sayısıdır.
Örneğin;bir hücre 3 mitoz bölünme
geçirdikten sonra ortamda
toplam:23=8 hücre oluşur
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
MAYOZ BÖLÜNME
•Mayoz bölünme eşeyli üreyen canlıların eşey (üreme )
hücrelerinde görülür.
•Mayoz bölünme sonunda dört yeni hücre oluşur.
•Oluşan yeni hücrelerin kromozom yapıları birbirinden farklıdır.
•Mayoz bölünme ile kromozom sayısı yarıya iner.
•Mayoz bölünme ile diploit (2n kromozomlu) hücreden haploid
(monoploid, n kromozomlu) hücreler oluşur.
•Dişi bireyde mayoz bölünme ile yumurta hücreleri, erkek
bireyde sperm hücreleri oluşur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
Mayoz bölünme iki aşamada gerçekleşir.
1)Mayoz-I
2)Mayoz-II
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
Mayoz bölünmenin evreleri
2N
MAYOZ-1
1
İnterfaz
Profaz 1N
Metafaz 1
m-aymaz fen bilgisi zümresi
-
NProfaz 2
Metafaz 2
2
Anafaz 1
Telofaz 1
N
MAYOZ-2
N
Anafaz 2
N
Telofaz N
2
mayoz bölünme
U
Z
U
N
C
A
S
I
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
MAYOZ I:
•Üreme ana hücrelerinde yarısı anneden yarısı babadan gelmiş
46 kromozom vardır.
•Bu kromozomlarda aynı karakterden sorumlu olanlara eş
kromozomlar (homolog kromozomlar) denir.
•Eş kromozomlar belirli noktalardan temas ederler.Bu olaya
SİNAPSİS denir.
•Sinapsis sırasında eş kromozomlar arasında gen değişimi
olur.Bu olaya crossing-over denir.Bu olay aynı türün bireyleri
arasında farklı karakterler ortaya çıkmasını sağlar.
Mayoz I de eş kromozomlar sentromerlerinden iğ ipliklerine
bağlanır ve karşılıklı kutuplara çekilir.
Daha sonra stoplazma bölünür ve n kromozomlu iki hücre
oluşur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
İnterfaz-Hazırlık evresi
Mitoz bölünmedeki
olayların aynısı
görülür.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
PROFAZ 1
Ana ve baba canlıdan gelen homolog kromozomlar yanyana
gelrek birbirine sarılır ve 4 kromatitli bir yapı oluşturur.bu
olaya sinpsis denir.sinaps yapan kromatitler arasında gen alışverişi olur.Bu olaya krossing-over denir.
Eşlenmiş olan sentrozomlar karşılılı kutuplara çekilirler ve iğ
ipliklerini oluştururlar.
Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur.
Profaz evresinde sinapsis olayı her zaman görülür ama
krossing-over her zaman görülmeyebilir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
METAFAZ 1
Homolog kromozlar ekvatoral düzlemde çift
sıra halinde dizilirler.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
ANAFAZ 1
Homolog kromozlar birbirinden ayrılırlar ve
kutuplara doğru çekilirler.
Mayoz bölünmede kalıtsal yapısı farklı
hücrelerin meydana gelmesini sağlayan olay
homolog kromozomların ayrılmasıdır.
Kromozom sayısının yarıya indirildiği evredir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
TELOFAZ 1
Kromozomlar kutuplarda
toplanır,çekirdek zarı ve
çekirdekçik yeniden oluşur, iğ
iplikleri kaybolur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
MAYOZ II:
Mayoz I de oluşan haploit (n kromozomlu) iki hücre
tekrar bölünür.
Mayoz II mitoz bölünmeye benzer.Ancak bir hazırlık
evresi olmadığından ve kromozomlar kendini
eşlemediğinden kromozom sayısı yarıya düşer.
Kromozomlardaki kardeş kromatitler birbirinden
ayrılır ve n kromozomlu (haploid, monoploid) 4 yeni
hücre (sperm ve ya yumurta) oluşur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
PROFAZ 2
Çekirdekzarı ve çekirdekçik erir.
Sentrozomlar kendini eşleyerek iğ
ipliklerini oluşturur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
METAFAZ 2
Sentromerleriyle bağlı olan eş
kromozomlar birbirinden ayrılarak
ekvatoral düzlemde tek sıra halinde
dizilirler.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
ANAFAZ 2
İğ ipliklerinin kısalmasıyla
kardeş kromatitler birbirinden
ayrılarak karşılıklı kutuplara
çekilirler.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
TELOFAZ 2
Kutuplara çekilen kromatitlerin
etrafında çekirdek zarı oluşur.bu
kromatitlere bundan sonra kromozom
denir.bu olaydan sonra sitoplazma
bölünür.
Sonuçta 2n kromozomlu bir hücreden
4 tane n kromozomlu hücre oluşur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
Mayoz bölünmede çeşitliliğin oluşmasında;
•Homolog kromozomların ayrılması
•Krossing-overolayının olması etkilidir.
Mayoz-1 ve Mayoz-2’de gerçekleşen Ortak olaylar;
•Hücre sayısının artması
•Sentrozomon eşlenmesi
•Sitoplazma bölünmesinin gerçekleşmesi.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
Mayoz bölünmenin canlılara kazandırdığı iki önemli özellik vardır.
1.Mayoz bölünme sonucunda oluşan hücrelerin birbirinden farklı
olması ile canlıların çeşitliliği ve birbirine benzememesi sağlanır.
2.Kromozom sayısı yarıya iner.
Örneğin insan vücut hücrelerinde 2n=46 kromozom
vardır.Mayoz bölünme ile n=23 kromozomlu sperm ve yumurta
hücreleri oluşur.
Yumurta ve sperm birleştikten sonra 2n kromozomlu bebeği
oluşturan hücre meydana gelir.
Hücre mayoz bölünmeye başlamadan önce hazırlık evresi
(interfaz) geçirir.
•İnterfazda kromatitler kendini eşler ve kromozom sayısı iki
katına çıkar.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mayoz bölünme
MİTOZ ve MAYOZ BÖLÜNMENİN FARKLARI
MİTOZ BÖLÜNME
MAYOZ BÖLÜNME
Vücut hücrelerinde görülür.
Üreme hücrelerinde görülür.
2n kromozomlu iki hücre
oluşur.
n kromozomlu dört hücre
oluşur.
Oluşan hücrelerin gen yapısı
ana hücre ile aynıdır.
Oluşan hücrelerin gen yapısı
ana hücreden farklıdır.
Tek hücrelilerde üremeyi, çok
hücrelilerde yaraların
onarılmasını ve büyümeyi
sağlar.
Üremeyi ve canlılığın
çeşitliliğini sağlar.
Hem eşeyli hem eşeysiz
üremede görülür.
Sadece Eşeyli üremede görülür.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
mitoz-mayoz bölünme
Canlılarda
Üreme-Çoğalma
MERAM ABDULLAH AYMAZ İLKÖĞRETİM OKULU
FEN BİLGİSİ ZÜMRESİ 2005-06
Canlıların kendilerine benzer yeni canlılar
meydana getirmelerine ÜREME denir.
Üreme;
•Eşeyli üreme
•Eşeysiz üreme
olmak üzere 2 kısımda incelenir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
A. EŞEYSİZ ÜREME
Bir canlıdan başka bir eşeye ihtiyaç duymadan yeni
canlılar oluşturabilmesine eşeysiz üreme denir.
•Oluşan canlılar ana canlıyla aynı özelliklere
sahiptirler.
•Çeşitlilik oluşmaz.
•Değişen şartlara uyum sağlaması zorlaşır.
Eşeysiz üreme çeşitli şekillerde yapılır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
1. BÖLÜNEREK ÜREME
•BAKTERİ
•ALG
•AMİP
•ÖGLENA
•PARAMESYUM
gibi canlılarda görülen
üreme şeklidir.
Hücrenin ikiye bölünmesi ile gerçekleşir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
2. TOMURCUKLANMA İLE ÜREME
•BİRA MAYASI
•SÜNGERLE
•TATLI SU HİDRASI
•MERCAN
gibi canlılarda görülen
üreme şeklidir.
Ana canlı üzerinde oluşan bir veya birkaç çıkıntı
olgunlaşarak ana canlıdan ayrılır veya ana canlıya
bağlı olarak koloni oluşturur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
3. SPORLA ÜREME
•MANTARLAR
•ALGLER
•KARAYOSUNLARI
•EĞRELTİ OTLARI
•SITMA PLAZMADYUMU
gibi canlılarda görülen üreme şeklidir.
Bu canlıların spor keselerinde üretilen sporlar, olumsuz
koşullarlara dayanıklı sağlam bir örtü ile kapalı özel
hücrelerdir.Bu hücreler uygun ortam koşullarında çimlenerek
gelişir ve yeni canlıyı meydana getirir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
4. VEJETATİF ÜREME
Ana canlı üzerinden düzenli veya düzensiz olarak
ayrılan parçalar gelişerek yeni bir canlı oluşturur.
Vejetatif üremenin türlere özgü çeşitleri vardır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
4. VEJETATİF ÜREME
a. Rejenerasyonla Üreme
•TOPRAK SOLUCANI
•DENİZ YILDIZI
•PALNARYA
gibi canlılarda görülür.
Bu canlıdan kopan herhangi bir parça yeni bir canlı oluştuğu
gibi ana canlının eksilen bölgesi de kendisini tamamlar.
NOT: İnsanlarda yaraların iyileşmesi, yarısı kesilen karaciğerin
kendisini tamamlaması rejenerasyonla olur. Ama bu üreme değildir,
yenilenmedir. Kertenkelenin kopan kuyruğunun yenilenmesi gibi…
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
4. VEJETATİF ÜREME
b. Çelikle Üreme
Kolay kök salan bitkilerde
kullanılan bir yöntemdir. Bitkinin
kök ve gövdesinden kopan
parçaların köklenerek yeni bir
bitkiyi oluşturmasıdır.
Söğüt , kavak, çilek, gül, üzüm, ayva bitkilerde bu
yöntem uygulanabilir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
4. VEJETATİF ÜREME
c. Yumru İle Üreme
Patates ve yer elması gibi yumru
gövdelerinin göz denilen
kısımlarının her birinden bir çok
yeni patates bitkisi oluşturabilir.
Bu kısımların bulunduğu parçalar
toprağa ekildiği zaman yeni
patates bitkileri oluşur.
Patates, soğan gibi bitkilerde bu yöntem
uygulanabilir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
4. VEJETATİF ÜREME
d. Sürünücü Gövde Üreme
Ana bitkiden oluşan sürünücü
gövde gibi yapılar toprak
üzerinde veya altında sürünerek
kök salar ve yeni bitkiyi
oluştururlar.
Çilek, zambak, ayrık otunda bu çoğalma şekline
rastlanır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
4. VEJETATİF ÜREME
e. Doku Kültürü İle Üreme
Herhangi bir bitkiden alınan bir
parça kültür ortamında
(laboratuar) bekletilerek yeni bir
bitkinin oluşması ve gelişmesi
sağlanmaktadır.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
B. EŞEYLİ ÜREME
Bir canlıdan başka bir eşeye ihtiyaç duyarak yeni
canlılar oluşturabilmesine eşeyli üreme denir.
Eşeyli üremede üreme hücrelerine (sperm-gamet)
GAMET denir. Gametler mayoz bölünme sonucu
oluşur.gametlerin birleşmesiyle oluşan hücreye zigot
denir.
Farklı iki ataya ait kalıtsal özellikler, eşeyli çoğalma
ile bireyde ortaya çıkar. Böylece canlı çeşitliliği artar.
Daha güçlü ve dayanıklı bireyler oluşur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
B. EŞEYLİ ÜREME
Eşeyli üreme 3 aşamada meydana gelir.
a. Gamet oluşumu
b. Döllenme
c. Gelişme
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
Erkek Birey
Dişi Birey
Sperm ana hücresi
Yumurta ana hücresi
Gamet
Oluşumu
Mayoz bölünme
Sperm
Yumurta
Döllenme
ZİGOT
mitoz
Gelişme
birey
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
B. EŞEYLİ ÜREME
a.Gamet oluşumu :
Üreme hücreleri mayoz bölünme ile oluşur ve
kromozom sayıları yarıya iner.
Oluşan bu hücrelere gamet adı verilir.
Erkek bireydeki gamete sperm dişi bireydeki
gamete yumurta denir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
B. EŞEYLİ ÜREME
a. Yumurta Oluşumu : Yumurta ile spermin
birleşmesine döllenme , oluşan hücreye de zigot
adı verilir. İki kısma ayrılır.
1. Dış Döllenme : Dış döllenme ortamı
sudur.Balıklarda, kurbağalarda ve suda yaşayan
omurgasızlarda görülür.
Su döllenme şansı az olduğundan;
• suya çok sayıda gamet bırakma
• gametleri aynı zamanda aynı yere bırakma
• tenha yerlerin seçilmesi
Türlerin nesillerini devam ettirmeleri açısından önemlidir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
B. EŞEYLİ ÜREME
1. İç Döllenme : Döllenme ortamı ana canlının
vücududur.
Böcekler, Kuşlar, sürüngenler ve memelilerde
görülür.
Bu üreme şeklinde çok sayıda sperm az sayıda yumurta üretilir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
B. EŞEYLİ ÜREME
c. Gelişme Olayı : Zigotun mitoz bölünmeler
geçirerek yavru canlıyı oluşturmasına gelişme denir.
Gelişme;
• Memelilerde vücut içinde
• Böcek kuş ve sürüngenlerde vücut dışında olur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
İNSANDA GELİŞME
İnsanlarda gelişme : döllenme sonucu meydana
gelen zigot hemen mitozla bölünmeye başlar. Bir
süre sonra aynı hücrelerden oluşan bir topululuk
oluşur.dut meyvesi görünümündeki bu hücre
topluluğuna MORULA denir.
•Zigotun ilk 7 haftasındaki evreye EMBRİYO denir.
•Bu evreden sonra embriyo insan şeklini alır.bundan
sonraki aşamada canlıya FETÜS (CENİN) denir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
İNSANDA GELİŞME
PLASENTA : Canlının etrafında oluşan yapıya plasenta denir.
Plasenta bir noktasından göbek kordonu ile bebeğe
bağlıdır.Göbek kordonu madde taşınması için kullanılır.Bebek
besin ve oksijenini göbek kordonu ile sağlar.Boşaltımını da
yine bu yolla annenin boşaltım sistemi sayesinde yapar.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
İNSANDA GELİŞME
1.ÇİFT YUMURTA İKİZLERİ:
Normal durumlarda anne vücudunda oluşan dört yumurtadan
üçü erir ve biri döllenerek zigotu oluşturur.Bazen ise
yumurtalardan ikisi erimeden kalır ve iki ayrı sperm
tarafından döllenir.
Bu durumda iki farklı zigot oluşur.
Bu zigotlar farklı plasentalar içinde gelişerek farklı
zamanlarda doğmuş iki kardeş gibi iki farklı bebeği oluşturur.
Zigotları oluşturan sperm ve yumurtalar farklı olduğundan
bebekler farklı genetik yapılarda olur.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
İNSANDA GELİŞME
2.TEK YUMURTA İKİZLERİ:
Zigot oluştuktan sonra mitoz
bölünmeler geçirerek gelişir.Bazen ilk
mitoz bölünmeden sonra oluşan iki
hücre farklı yerlerde gelişerek iki birey
oluşturur.
Zigotlar aynı sperm ve yumurtadan
oluştuğu için kalıtsal karakter olarak
birbirinin aynısıdır.
Zigotlar aynı plasenta içinde gelişir.
m-aymaz fen bilgisi zümresi
üreme
Size güzel bir hikayemiz var…
Anne karnındaki ikizler