Transcript dosyayı indir

EŞEYLİ ÜREME
Dişi eşey hücresi (yumurta) ile erkek eşey
hücresinin (sperm) birleşmesiyle oluşan
zigottan yeni bir canlının meydana gelmesi
olayı eşeyli üreme olarak adlandırılır. Eşeyli
üremede dişi ve erkek bireyin genetik
özellikleri yavrulara aktarılır
Döllenme
Erkek ve dişi üreme hücrelerinin
çekirdekleri birleşir. Bu
olaya döllenme denir. Döllenme sonucu
oluşan döllenmiş yumurta
hücresine zigot denir. Zigot, n kromozom
erkek üreme hücresinden, n kromozom dişi
üreme hücresinden aldığı için 2n
kromozomludur.
Mitoz bölünme vücut
hücrelerinde görülür.
Peki mayoz bölünme hangi
hücrelerde görülür?
Sadece Üreme Ana Hücrelerinde (2n) görülür.
DİŞİDE YUMURTALIKLARDA
ERKEKTE TESTİSLERDE MEYDANA
GELİR
Mayoz Bölünme
Aşamaları
46
46
Hazırlık
evresinde
DNA
eşlenince
ana hücrede
46+46 =92
kromatit
vardır
23 anneden (sarı) 23 babadan (mor) gelen kromatin iplik
olsun.
Toplam 46 iplik var.
Bu 46 iplik DNA eşlenmesiyle 92 olur tane olur
Hazırlık evresi…
Hem DNA hem sentrozomlar eşlenir
Sentrozomlar
Çekirdek zarı
Kromatin iplikler
46
46
46 sarı anadan gelen kromatin iplik kardeş kromatitleri olan kromozoma,.
46 mor babadan gelen kromatin iplik kardeş kromatitleri olan
kromozoma dönüşür
46
46
Anaya ait 23 çift kromatit ile babaya
ait 23 çift kromatit karşılıklı (ananın
1. çifti ile babanın 1. çifti ,2. çift ile 2.
çifti şeklinde) dizilir ve parça
değişimi yapar
Parça değişimi..
Kardeş olmayan kromatidler
Kardeş kromatidler
Homolog kromozom çifti
Parça değişimi..
Parça değişimi..
46
46
Parça değişimi yapmış kromatitlerin ( iki
kromatit bir homolog kromozomu
oluşturmaktadır) 23 çifti bir tarafta,23 çifti
karşılarında olmak üzere hücrenin ekvator
bölgesinde dizilirler.
46
46
Homolog kromozomların 23 ‘ü bir kutba,
23 ‘ü diğer kutba çekilirler.
Bu durumda kutuplara çekilen
kromatit sayısı 46 tek (23 çift) dır..
23
23
23 kromozomlu iki çekirdek oluşur.
23
23
Kromatitler çözülmeden ikinci bir çekirdek eşlenmesiyle bir birinden ayrılır.
Bunun sonucunda her bir hücreye 23 tek kromatit gider ve kromatin ipliklere
dönüşür.
Çekirdekçik ve çekirdek zarı oluşur.
İğ iplikleri kaybolur.
Kromozom sayısı n olan iki hücre oluşur.
Sitoplazma boğumlanarak bölünür.
Ardından Mayoz –II başlar.
MAYOZ - II
Mayoz-II, mitoz gibidir. Ancak hazırlık evresi gerçekleşmez. Mayoz
farklı
bölünmenin sonunda, ana hücreden ……………..,
kromozom sayısı
yarıya düşmüş, ………….
dört
……………
hücre oluşur. Oluşan bu hücreler,
üreme hücreleridir.
……………
Mayoz bölünmeyle Sperm
hücrelerinin oluşumu
4 sperm de
yaşar
Sperm
Sperm
Sperm
Sperm
Mayoz bölünmeyle
yumurta hücresinin oluşumu
3 yumurta erir,
1 tanesi kalır.
Yumurta
NOT
KROMOZLAR
Mayoz 2 de KARDEŞ
KROMATİDLER ayrılır..
Mitoz bölünmede 1 hücreden 2 hücre
oluşuyor.
Peki Mayoz bölünmede bir hücreden kaç
hücre oluşuyor?
Bir hücreden 4 yeni hücre oluşur
2n
n
n
n
n
Mitoz Bölünme vücut hücrelerinde görülür
Peki ya Mayoz Bölünme hangi hücrelerde
görülür?
EŞEYLİ ÜREYEN CANLILARIN EŞEY
ANA HÜCRELERİNDE GERÇEKLEŞİR
Mitoz bölünmede kromozom sayısı
değişmiyordu
Peki ya mayoz bölünmede?
Kromozom sayısı Mayoz 1 ‘de yarıya iner
Mitoz Bölünmede parça değişimi yoktur
Peki mayoz bölünmede?
Mayoz 1’de parça değişimi görülür
Eğer parça değişimi olmasaydı tüm canlılar
tıpatıp birbirine benzerdi.
Mitozda tek çekirdek ve stoplazma bölünmesi
yaşanır
Peki ya Mayoz’da?
Mitozda tek çekirdek bölünmesi, Mayoz’da ise
2 çekirdek bölümesi görülür
Mitoz çok hücrelilerde büyüme gelişme ve
onarım sağlar
Peki ya Mayoz?
Mayoz sayesinde yumurta, sperm ve polen
oluşur
4 Yumurtadan 3 ü erir
4 spermden hepsi yaşar
Mayoz Bölünmenin Özellikleri
Mayoz
Bölünme
Sonucu oluşan
Hücreler
Sperm Hücresi
Yumurta Hücresi
Spor hücresi
Polen Hücresi
Mitozda kardeş kromzomlar ayrılıyor
Peki ya Mayoz’da?
Mayoz 1 de HOMOLOG kromozomlar
Mayoz 2’de KARDEŞ kromozomlar
ayrılıyor
Mitoz’da tüm hücreler birbirinin
aynısıydı
Peki ya Mayoz’da?
Parça değişimi gözlendiğinden canlılar
birbirine tıpatıp benzemiyorlar
Mitoz bölünme canlının tüm yaşamı
boyunca devam ederdi
peki ya mayoz?
• Ergenlik döneminde başlar, üreme
dönemi boyunca sürer.
Tek yumurta ikizleri nasıl olur?
Tek yumurta ikizlerinde bir sperm hücresi TEK
bir yumurtayı döller. Fakat zigot rahim içine
yerleştikten sonra ikiye bölünür.
• Tek yumurta ikizleri TEK BİR YUMURTANIN
ikiye bölünmesiyle oluştuğundan
• -Cinsiyetleri - Kan gurupları - Dış görünüşleri
(Boy – kilo hariç) – Göz renkleri
• -Saç renkleri -Saç şekilleri -Kısacası genotip
ve fenotipleri AYNI olur.
Fakat boy ve kilo ve de zeka düzeyi
çevre etkisiyle değişebilir. Bir de
parmak izleri birbirinden farklıdır.
Çift Yumurta İkizleri nasıl olur?
Çift yumurta ikizleri anneden gelen İKİ
YUMURTANIN , babadan gelen İKİ sperm ile
döllenmesi sonucu oluşur. İKİ ayrı zigot, iki ayrı
göbek bağı, iki ayrı plasenta oluşur
Çift yumurta ikizleri farklı yıllarda
doğan kardeşler gibi ayrı yumurta ve
spermden oluştukları için cinsiyetleri
AYNI ya da FARKLI olabilir. Fenotip ve
genotip farklıdır.
Mayoz geçiren hücre tekrar mayoz
geçirebilir mi?
Mitoz geçiren bir hücre tekrar tekrar mitoz
bölünme geçirebilir. Fakat ;
Bir kere mayoz geçiren hücre bir daha mayoz
geçiremez
Çünkü;
2n kromozomlu bir ana hücre 1 mayoz geçirdiğinde
n kromozomlu olur. Bir kez daha mayoz geçirirse
n/2 kromozom olması gerekir ki böyle bir
kromozom yoktur
Mayoz bölünmenin amacı nedir?
Eşeyli Üremenin temeli MAYOZ
bölünmedir. Mayoz bölünme:
• 1)Mayoz, bitki, hayvan ve insanlarda üreme
hücrelerinin oluşmasını sağlar. Yani mayoz
bölünme sonucunda yumurta ve sperm oluşur
• 2)Canlılarda nesiller boyunca kromozom sayısının
(hep 46 kromozom)hep sabit kalması sağlanır.
• 3)Ayrıca mayoz sırasında gerçeklesen parça
değişiminden dolayı oluşan hücreler ana
hücreden farklı genetik yapılara sahip olur. Yani
mayoz bölünme tür içinde çeşitliliği sağlar.
Mayoz 1 ile Mayoz 2 arasındaki
farklılıklar nelerdir?
Mayoz 1 de homolog kromozomlar ayrılır,
Mayoz 2’de …………………………..ayrılır
Mayoz 1’de DNA eşlenir, Mayoz 2’de
DNA ……………….
Mayoz 1’de Kromozom sayısı yarıya iner,
Mayoz 2’de …………………
Mayoz 1’de parça değişimi görülür,
Mayoz 2’de ………………………
Karşılaştırılan Özellik
GÖRÜLDÜĞÜ HÜCRE
OLUŞAN HÜCRE SAYISI
MİTOZ BÖLÜNME
Vücut hücrelerinde görülür.
İki hücre oluşur.
MAYOZ BÖLÜNME
Üreme ana hücrelerinde görülür.
Dört hücre oluşur.
GERÇEKLEŞME SAYISI
Mitoz geçiren bir hücre bir daha Mayoz geçiren bir hücre tekrar
mayoz geçiremez.
mitoz geçirebilir.
KROMOZOM SAYISI
Kromozom sayısı sabittir.
Kromozom sayısı yarıya iner.
YENİ HÜCRELERİN
GENETİK YAPISI
Oluşan hücrelerin genetik
yapıları ana hücre ile aynıdır.
Oluşan hücrelerin genetik yapıları
KALITSAL ÇEŞİTLİLİK
PARÇA DEĞİŞİMİ
KROMOZOMLARIN
AYRILMA BİÇİMİ
Kalıtsal çeşitlilik sağlamaz.
Kromozomlar arasında parça
değişimi olmaz.
Kardeş kromatidler ayrılır.
ana hücreden farklıdır.
Kalıtsal çeşitlilik sağlar.
Kromozomlar arasında parça
değişimi olur. (Mayoz-I)
Homolog kromozomlar ayrılır.
SÜRE
Hayat boyu devam eder.
Belli bir dönem görülür.
AMACI
Canlılığın devamını sağlar.
Soyun devamını sağlar.