Transcript bilinguis - Centrum Nauki Języków Obcych

Dwujęzyczność, CLIL, EMILE próba definicji.
Rodzaje dwujęzyczności
Marek Zając, Stowarzyszenie BILINGUIS
AEDE
Polska
___
23 stycznia 2013 r.
Dwujęzyczność w szkole
podstawowej w świetle badań
naukowych w Belgii
• Atuty nauczania dwu- i wielojęzycznego:
– dzieci mówiące po niderlandzku, uczące się języka francuskiego
dwujęzycznie (20% zajęć) uczą się języka w sposób
zintegrowany z innymi przedmiotami i bardziej naturalnie.
– pozytywne działanie nauczania dwujęzycznego dotyczy nie tylko
nauki języka, ale także ma pozytywny wpływ na podnoszenie
języka ojczystego.
– zaobserwowano także, że dzieci uczące się dwujęzycznie miały
lepsze wyniki z matematyki.
• Według naukowców z ULB. lekcje prowadzone dwujęzycznie
stymulują mózg dziecka, i działa on bardziej wydajnie.
• Mózg dziecka uczącego się dwujęzycznie lepiej radzi sobie
z wykonaniem obliczeń, niż dziecka jednojęzycznego
Dwujęzyczność opóźnia
objawy alzheimera
• Kanadyjscy naukowcy wykazali, że u osób, które na co
dzień posługują się co najmniej dwoma językami,
wystąpienie pierwszych symptomów demencji może
opóźnić się nawet o pięć lat.
Neurology (listopad)
Pierwsze szkoły dwujęzyczne
w Europie
• 1949 - Bułgaria. Liceum języków obcych
(angielski, niemiecki, francuski)
• 1950 - Bułgaria. Liceum z językiem obcym
wykładowym
• 1957/1958 - Polska. Liceum im. Narcyzy
Żmichowskiej
NAUCZANIE DWUJĘZYCZNE
BILINGWALNOŚĆ (DWUJĘZYCZNOŚĆ):
zdolność jednostki do posługiwania się dwoma
kodami językowymi (językami) i ich korelatami.
Termin bilingwalność odsyła do osoby, podczas
gdy termin bilingwizm, szerszy znaczeniowo,
odnosi się do osoby, ale również do wspólnoty
[Duverger : 2005]
CLIL/EMILE
Zintegrowane nauczanie językowo-przedmiotowe
Content and Language Integrated Learning
Enseignement d’une Matière Intégré à une Langue Etrangère
CLIL:
Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe:
Nauczanie różnych przedmiotów objętych
programem nauczania za pomocą co najmniej
dwóch języków, z których jeden jest językiem
używanym w głównym nurcie edukacji (na ogół
urzędowym językiem kraju), a drugi językiem
docelowym (którym może być język obcy, język
regionalny lub język mniejszości bądź inny urzędowy
język kraju), poza samymi lekcjami.
USTAWA o systemie oświaty z
dnia 7 września 1991 r.
• 49. 2b) Oddział dwujęzyczny — należy przez to
rozumieć oddział szkolny, w którym nauczanie jest
prowadzone w dwóch językach: polskim oraz obcym
nowożytnym będącym drugim językiem nauczania,
przy czym prowadzone w dwóch językach są co
najmniej dwa zajęcia edukacyjne, z wyjątkiem zajęć
obejmujących język polski, część historii dotyczącą
historii Polski i część geografii dotyczącą geografii
Polski, w tym co najmniej jedne zajęcia edukacyjne
wybrane spośród zajęć obejmujących: biologię,
chemię, fizykę, część geografii odnoszącą się do
geografii ogólnej, część historii odnoszącą się do
historii powszechnej i matematykę
Podstawa programowa
Ponadto, zadaniem nauczyciela w oddziałach dwujęzycznych
jest rozbudzenie w uczniach zainteresowania dorobkiem
kulturowym i cywilizacyjnym danego obszaru językowego, w
kontekście dorobku kraju ojczystego, oraz rozwijanie postaw
ciekawości i tolerancji wobec innych kultur. Oczekuje się, że
uczeń opanuje pewien zasób wiedzy na temat danego obszaru
językowego z zakresu takich dziedzin, jak: literatura, sztuka,
historia, geografia, polityka. Warunkiem osiągnięcia wymagań
określonych w podstawie programowej jest zapewnienie
uczniom kontaktu z autentycznym językiem poprzez stały
dostęp do autentycznych materiałów (filmy, gazety,
czasopisma, Internet, literatura piękna, publikacje popularnonaukowe, itp.), regularny kontakt z rodzimymi użytkownikami
języka oraz uczestnictwo w projektach i programach
współpracy i wymiany międzynarodowej.
• Zajęcia z języka obcego nowożytnego powinny być
prowadzone w odpowiednio wyposażonej sali. Wśród
niezbędnych pomocy powinny znaleźć się słowniki, pomoce
wizualne, odtwarzacz płyt CD, komplet płyt do nauczania.
Zalecany jest też dostęp do komputerów z łączem
internetowym.
Nauczanie dwujęzyczne
w polskiej oświacie
CLIL + JND = Nauczanie dwujęzyczne
JND = język nowożytny (drugi)
ŻABA
FROG
dwujęzyczność
współrzędna
ŻABA
dwujęzyczność
złożona
FROG
FROG
ŻABA
dwujęzyczność
podporządkowana
PRZEŁĄCZANIE KODU
code-switching
sposób komunikowania się używany przez
rozmówców bilingwalnych (lub
rozmówców, którzy właśnie stają się
dwujęzyczni) w rozmowach pomiędzy
sobą; ten sposób – świadomy lub nie –
polega na używaniu przemiennie różnych
(o różnej długości) jednostek leksykalnych
obu języków w ramach jednej interakcji
werbalnej. [Duverger: 2005]
Modele lekcji prowadzonej
dwujęzycznie
• Model A: lekcja głównie w języku angielskim
• Typ A: jednoogniskowy – dotyczy niemal
wyłącznie skoncentrowania się na przedmiocie,
okazjonalnie występują odniesienia do kwestii
lingwistycznych j. polskiego lub angielskiego
• Typ B: dotyczy sytuacji, w której występuje
skupienie się na przedmiocie oraz na kwestiach
lingwistycznych j. polskiego lub angielskiego,
przedmiot jest nauczany przy ciągłej uwadze
poświęcanej formom wspierania nauki języka i
rozwoju jego znajomości podczas lekcji.
• Model B: lekcje częściowo w j. angielskim,
częściowo po polsku (50/50)
• Typ A: jednoogniskowy dotyczy niemal
wyłącznie skoncentrowania się na przedmiocie.
Język angielski i polski są wykorzystywane na
wiele sposobów, przechodzenie z jednego w
drugi może być nagłe i przeprowadzone
stosownie do potrzeb.
• Typ B – dwuogniskowy: Poprzez użycie 2
języków przedmiot jest nauczany przy ciągłej
uwadze poświęcanej głównie formom
wspierania nauki j. ang i rozwoju jego
znajomości podczas lekcji.
• Model C – Lekcje z ograniczonym
użyciem j. angielskiego (przy
obecności code-switching)
• Typ A – jednoogniskowy – polski dominuje
w czasie lekcji
• Typ B – dwuogniskowy: przedmiot jest
nauczany poprzez użycie dwóch języków.
Jednak polski dominuje, ograniczone są
formy wspierania nauki j. ang i rozwoju
jego znajomości podczas lekcji.
• Model D – lekcje z użyciem j. angielskiego
przy szczególnych okazjach
• Typ A – lekcja prowadzona głównie po
angielsku, zamykająca cykl zajęć
przeprowadzonych po polsku
• Typ B – lekcja prowadzona po polsku oparta na
materiałach angielskich
• Typ C – kurs zawierający prace projektową, np.
w formie modułu projektowego, zaprezentowana
po angielsku, większość treści uczniowie
poznają wcześniej po polsku.
www.ore.edu.pl
www.ore.edu.pl
Kurcz I. Psychologiczne
aspekty dwujęzyczności.
www.eurydice.org.pl
Kurcz I. Psychologia języka
i komunikacji. Wyd. SCHOLAR
Gdańskie Wydawnictwo Psycholoiczne
www.jows.ore.edu.pl