Transcript Yetişkinler

YETİŞKİNLER
ve
ÖĞRENME ÖZELLİKLERİ
1
Yetişkin
Fiziksel ve psikolojik gelişimini tamamlamış,
olgunluğa ulaşmış bireydir.
(Psikolojik ve fiziksel gelişimi ölçmek zordur.)
Birçok toplumda yetişkinliğin başlangıcı
zorunlu öğrenim yaşını bitirmiş,
tam zamanlı bir işe girmiş ve
evlenmiş olmakla tanımlanmaktadır.
Daha çok "bağımsızlık" ile ilgili bir kavramdır.
Bir toplumda,
kendi yaşantılarını yönetme sorumluluğunu üstüne alan
bireyler yetişkin kabul edilmektedir.
2
Yetişkin
Bir toplumda,
kendi yaşantılarını yönetme sorumluluğunu üstüne alan
bireylerdir.
Zihinsel, bedensel gelişimini tamamlamış ve
psikolojik olgunluğa erişmiş,
ekonomik bağımsızlığını kazanmış ve
toplumda bir sorumluluk üstlenmiş bireylerdir.
3
Yetişkinler;
büyük vücutlu
çok miktarda deneyimli
yerleşmiş alışkanlıklara sahip
otoriteye karşı bir refleks geliştirmiş
verilecek kararlar ve çözülecek sorunlara sahip
öğrenen bir kişi olmak dışında sorumlulukları olan
tutum, değer ve eğilimlerden oluşan duygusal çerçeve geliştirmiş
seçenekleri olan
kuvvetli desteğe cevap veren
ihtiyaçlarına yönelik davranışlar
kendini kontrol edebilen ve kısıtlı duygusal cevap veren
bir geçmişi olan, ancak değişebilen
öğrenme ile ilgili kuvvetli istek geliştirebilen
katabilecek fikirleri olan
4
geri kalmaktan korkan, gururlu kişilerdir.
Yetişkin ve Çocuk-Genç Öğrenmesi Arasındaki Farklar
* Yetişkinlerde benlik kavramı oldukça gelişmiştir.
Çevrelerine bağımlı değillerdir, kendilerini yönlendirebilir,
ne öğrenmek istediklerini tanımlayıp ifade edebilirler.
Çocuklar ise anne, baba, öğretmen vb. çevresindeki kişilere
bağımlıdırlar ve yönlendirme isterler.
* Çocukların yetişkinlere göre kavramları ve deneyimleri daha azdır
ve öğrenirken daha çok somut kavram ve örneklerle öğrenirler.
Yetişkinler ise soyut düşünebilir ve öğrenebilirler.
* Çocuklar öğrenirken sık tekrara gereksinim duyarlar.
Öğrenirken örnek yaşantılara dayalı genellemeleri yapmakta güçlük
çekerler, deneyimleri arttıkça öğrenmede daha kolaylaşır.
Yetişkinler ise sık tekrar gerektirmeden öğrenir ve genellemeler
yapabilecek yeterli tecrübeye sahiptirler.
* Çocuklar öğrendiklerinin bir çoğunu hemen uygulamaz,
ilerideki yaşantılarına ertelerler.
Yetişkinler ise öğrendiklerini hemen uygulamak isterler.
5
Yetişkinler eğitime gönüllü olarak katılırlar.
Eğitimden beklentileri oldukça yüksektir.
Beklentilerini karşılamayan
eğitimlerden uzaklaşırlar.
6
Yetişkinlerin Eğitimden Beklentileri
Eğitimin kendi konu ve işleri ile bağlantılı olmasını
isterler.
Eğitim konuları ile ilgili ise motive olurlar.
Eğitimde aktif katılımda bulunmak isterler.
Eğitimde çeşitlilik arzularlar.
Olumlu geri bildirim isterler.
Kişisel kaygıları vardır, güvenli ortam isterler.
Eğitim sırasında özgün birer birey olarak görülmek
isterler.
Özgüvenlerini korumak isterler.
Kişisel ihtiyaçlarının göz önüne alınmasını isterler.7
Yetişkinin Gelişim Özellikleri
Fiziksel
psikolojik
toplumsal
8
Fiziksel Gelişim Özellikleri
Görme Yeteneği:
20-25 yaşları arasında en yüksek düzeyde
40-45 yaşlarında birden bire düşme
İşitme Yeteneği:
Yaşın ilerlemesine bağlı olarak yetişkinin işitme gücünde azalma
ses tonunu iyi ayarlamalı,
dudak mimikleri görülecek biçimde konuşma
görsel-işitsel araçlar kullanma
Isıya Uyum Sağlama Yeteneği:
Isıya uyum sağlaması güçleşmektedir.
Çalışma Gücü:
Yaş ilerledikçe iç salgı bezlerinin etkinliği azaldığından,
hücreler daha çabuk yıpranır.
Kas gücünde de azalma olduğundan, istenilen hızda bir
9
çalışma ortaya konulamaz.
Psikolojik Gelişim Özellikleri
Yetişkinlik dönemleri;
Genç,
orta,
ileri yaşlar
Bir yetişkin, yaşı ilerledikçe, rollerini ve dolayısıyla beklentilerini
değiştirmek zorundadır (Gelişim ödevleri).
Gelişim Ödevleri;
Bireyin yaşamında belli bir dönem ya da
o dönem konusunda,
başarılması bireyi mutluluğa ve
sonraki görevleri başarmasına öncülük eden,
başarılmaması bireyi mutsuzluğa,
toplumca onaylanmamaya ve
sonraki görevlerde güçlük çekmeye yol açan görevdir.
10
Gelişim Ödevleri
Genç Yetişkinlik
Orta Yetişkinlik
İleri Yetişkinlik
11
Gelişim Ödevleri
Genç Yetişkinlik
1. Eş seçme,
2. Eşi ile birlikte yaşamayı öğrenme,
3. Bir aile kurma,
4. Çocuk yetiştirme,
5. Bir evin işlerini yürütme,
6. Çalışma hayatına başlama,
7. Yurttaşlık sorumluluklarını yerine getirme,
8. Uygun sosyal gruba katılma.
12
Gelişim Ödevleri
Orta Yetişkinlik
1. Toplumun bir üyesi olarak yetişkinlere özgü sorumlulukları
yerine getirme,
2. Belli bir ekonomik yaşam düzeyine ulaşma ve bunu sürdürme,
3. Ergenlik çağındaki çocuklarına sorumlu ve mutlu yetişkinler
olmasına yardım etme,
4. Yetişkinlere özgü boş zaman etkinliklerini geliştirme,
5. Birey olarak eşiyle özdeşleşme,
6. Orta yaşın getirdiği değişiklikleri kabullenme ve buna uyum
sağlama,
7. Yaşlı ana-babaya uyum sağlama.
13
Gelişim Ödevleri
İleri Yetişkinlik
1. Fiziksel güçteki ve sağlıktaki düşüşe uyum sağlama,
2. Emekliliğe ve azalan kazanca uyum sağlama,
3. Yaş grubuyla açıktan ilişki kurma,
4. Mutluluk verici fiziksel yaşama koşulları kurma,
5. Toplumsal ve yurttaşlık görevlerini yerine getirmede daha
özenli davranma.
14
Toplumsal Gelişim Özellikleri
Yetişkinin bulunduğu topluma veya gruba göre beklentileri ile
eğitime olan gereksinimlerinde farklılıklar olabilmektedir.
Bireyin mesleği gelir ve öğrenim düzeyi, cinsiyeti, evli olup,
olmadığı, yaşadığı yer, dinsel inançları halk eğitimi etkinliklerine
katılmasında önemli role sahiptir.
Gelecekte kullanma olasılığı olan bir bilgiyi öğrenme, özellikle
yetişkinlerde zaman tüketici ve verimsiz bir öğrenme yoludur.
Toplumda aldığı yeni rolü başarı ile oynayabilmesi için yetişkinin
belli bilgileri öğrenme gereğini duyması, onu öğrenmeye yöneltir.
15
Yetişkinin Eğitime Katılma Engelleri
kişisel,
ev yaşamı
dış etkenler
16
Kişisel Engeller
1. Bilinmeyenden korkma,
2. Gülünç olma korkusu,
3. Güvensizlik ve sosyal açıdan yetersiz olma korkusu,
4. Okuldan hoşlanmama,
5. Öğrenmeye karşı olumsuz tutum,
6. Eğitimin sağlayacağı yarardan emin olmama,
7. Zihinsel ve fiziksel eksiklikler.
17
Ev Yaşamından Kaynaklanan Engeller
1. Ev işlerinde fırsat bulamama,
2. Aile üyelerinden birinin veya hepsinin karşı koyması,
3. Evdeki koşulların öğrenme için gerekli çalışmaya elverişli
olmaması.
18
Dış Engeller
1. Vardiya çalışması,
2. Vücut yorgunluğu,
3. Ulaşım zorluğu,
4. Ekonomik yetersizlik.
19
Yetişkin Eğitiminin Ana Özellikleri
Eğitim yetişkinin deneyimlerine dayalı olarak yapılmalıdır.
Çünkü yetişkinlerin yaşam süresince geliştirilmiş zengin bir
deneyimleri vardır.
Öğrendiklerini uygulama ve yaşantısı ile ilgisini görme fırsatı
verilmelidir.
Kişisel katılım göz önünde tutulmalıdır.
Bunun için değişik katılımcı eğitim yöntemleri kullanılmalıdır.
Öğrenme sürecine faal olarak katılmalıdırlar
(programdan değerlendirmeye kadar).
20
Yetişkin Eğitiminin Ana Özellikleri
Eğitim yetişkinin deneyimlerine dayalı olarak yapılmalıdır.
Çünkü yetişkinlerin yaşam süresince geliştirilmiş zengin bir
deneyimleri vardır.
Öğrendiklerini uygulama ve yaşantısı ile ilgisini görme fırsatı
verilmelidir.
Kişisel katılım göz önünde tutulmalıdır.
Bunun için değişik katılımcı eğitim yöntemleri kullanılmalıdır.
Öğrenme sürecine faal olarak katılmalıdırlar
(programdan değerlendirmeye kadar).
21