Transcript Relacje międzygatunkowe

EKOLOGIA

Poziom troficzny - to grupa organizmów
zajmująca taką samą pozycję w łańcuchu
pokarmowym. Wyróżniamy poziom: producentów,
konsumentów, reducentów.



Producenci - to organizmy autotroficzne, zdolne
do wytwarzania materii organicznej.
Konsumenci - to organizmy heterotroficzne,
przystosowane do pobierania materii organicznej
od innych organizmów. Są to np.: roślinożercy,
drapieżcy, pasożyty.
Reducenci - to organizmy, które rozkładają,
redukują substancje organiczne powodując ich
mineralizację.

Organizmy należące do różnych poziomów
troficznych ustawione w takiej kolejności, że każdy
poprzedni jest pokarmem dla następnego, tworzą
łańcuch troficzny.
Wyróżniamy dwa typy łańcuchów:
 łańcuch spasania - rozpoczyna się od
producentów, następne ogniwa tworzą
roślinożercy, drapieżcy, np.
- liście ziemniaka - stonka - bażant - człowiek
lub liście drzew - larwa owada (gąsiennica) - szpak
- kuna
 łańcuch detrytusowy - rozpoczyna się od
martwej materii organicznej (detrytusu), kolejne
ogniwa tworzą reducenci oraz konsumenci, np.
-detrytus - bakterie - pierwotniaki - skorupiaki ryby - człowiek






Strukturę troficzną biocenozy można przedstawić
graficznie w postaci piramidy.
Wyróżniamy:
piramidę liczebności - przedstawiającą ilość
osobników w poszczególnych poziomach
troficznych
piramidę biomas - przedstawiającą masę
organizmów poszczególnych poziomów troficznych
piramidę energii - przedstawiającą przepływ
energii i produktywność poszczególnych
poziomów troficznych. Ilość energii przepływającej
z jednego poziomu na następny zawsze maleje.
Powodem jest jej rozproszenie jako ciepła oraz
zużycie dla potrzeb organizmów na niższym
poziomie.
Relacje międzygatunkowe
Neutralizm
- jedna z nieantagonistycznych zależności
międzygatunkowych (choć w niektórych źródłach
zaliczana jest jako osobna grupa zależności), w
której jeden gatunek nie wpływa w żaden sposób
na drugi inny gatunek. W zasadzie neutralizm jest
brakiem oddziaływań między gatunkami
bocian i sikorka.
Symbioza
to zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch
gatunków, które przynosi korzyść wszystkim
stronom (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie
szkodzi (komensalizm). Symbiozy przygodnej
(nieprzymusowej)- protokooperacja
Komensalizm
- typ zależności o charakterze symbiozy między
dwoma lub więcej gatunkami, przy czym jeden z
gatunków czerpie z tej zależności wyraźne korzyści,
nie szkodząc pozostałym
rekin i podnawka
owady w ptasich gniazdach
Protokooperacja
- oddziaływanie międzygatunkowe w przyrodzie,
polegające na współpracy dwóch populacji
odnoszących wzajemne korzyści, lecz mogących
żyć także samodzielnie. Protokooperacja jest
rodzajem symbiozy przygodnej (nieprzymusowej).
Często występuje okresowo .
jamochłonów z krabami

Mutualizm
- symbioza obligatoryjna, związek ścisły i konieczny
Grzyby i glony
powszechnie spotykanym rodzajem symbiozy
- współżycie korzeni roślin i grzybów, gdzie grzyb
wspomaga pobieranie wody i soli mineralnych
stanowiąc "przedłużenie" systemu korzeniowego
rośliny, a sam pobiera substancje odżywcze z
korzenia powstające w drodze fotosyntezy.
mikoryza
Oddziaływania
antagonistyczne
Pasożytnictwo
to forma współżycia dwóch organizmów, z których
jeden czerpie korzyści ze współżycia, a drugi
ponosi z tego tytułu szkody. Osobnika, który
czerpie korzyści z pasożytnictwa nazywamy
pasożytem, a tego, który ponosi szkody żywicielem. Istnieją dwa rodzaje pasożytnictwa pasożytnictwo zewnętrzne i wewnętrzne
Pasożyt przyczepiony do skóry żywiciela pobiera z
organizmu substancje odżywcze niezbędne mu do
życia. Pasożyty zewnętrzne nie pasożytują zwykle
tak długo, jak pasożyty wewnętrzne.
Przykłady:
· pchły,
· kleszcze,
· pijawki,
· wszy.
Pasożytnictwo zewnętrzne
Pasożyt przyczepiony do organu wewnątrz
organizmu żywiciela pobiera substancje
niezbędne mu do życia. Ten typ pasożytów
pasożytuje zwykle przez dłuższy okres, lub nawet
przez całe życie żywiciela.
Przykłady:
· tasiemce,
· glista ludzka,
· owsiki.
Pasożytnictwo wewnętrzne
Występuje u mrówek.
Polega ono na wniknięciu do rozwiniętego
mrowiska królowej innego gatunku, zabiciu
istniejącej królowej i przejęciu całej kolonii.
Przez pewien czas istnieje kolonia mieszana,
składająca się z osobników należących do
jednego i drugiego gatunku. Po pewnym czasie
gospodarze wymierają a kolonia już jednego
tylko gatunku mrówek rozwija się dalej.
Pasożytnictwo czasowe
To metoda pobierania pokarmu polegająca na
zjadaniu innych osobników. W potocznym
znaczeniu drapieżnikami są jedynie mięsożercy,
zaś w ścisłym znaczeniu drapieżnikami są także
roślinożercy, wszystkożercy i pasożyty.
Drapieżnictwo jest jedną z form oddziaływań
antagonistyczych korzystną dla drapieżnika,
a niekorzystną dla ofiary; może mieć charakter
międzygatunkowy lub wewnątrzgatunkowy
(kanibalizm).
Drapieżnictwo
Jedna z antagonistycznych interakcji
międzypopulacyjnych, w której dwie populacje tego
samego lub różnych gatunków, zazwyczaj o
podobnych wymaganiach środowiskowych,
rywalizują o tę samą niszę ekologiczną.
Dochodzi do współzawodnictwa o ograniczone
zasoby środowiska, np. o pożywienie, miejsce do
życia. W wyniku tego oddziaływania obie populacje
tracą.
Konkurencja
Jedna z antagonistycznych zależności
międzygatunkowych, w której obecność
i czynności życiowe jednego gatunku wpływają
niekorzystnie na gatunek drugi, przy czym jest to
relacja jednostronna tj. obecność tego drugiego
gatunku dla pierwszego jest obojętna. Przykładem
amensala jest pędzlak - grzyb, który produkując
antybiotyk (penicylinę) - ogranicza rozwój bakterii
Amensalizm
Szkodliwy lub korzystny wpływ substancji
chemicznych wydzielanych przez rośliny danego
gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin.
Allelopatia odnosi się głównie do substancji
chemicznych wydzielanych do podłoża, które
wpływają na wzrost innych organizmów w
bezpośrednim otoczeniu, głównie roślin i bakterii.
Substancje mogą pobudzać lub hamować
kiełkowanie, a także wzrost i rozwój innych
gatunków roślin żyjących w bliskim sąsiedztwie,
lub zajmujących bezpośrednio po nich to samo
miejsce
Allelopatia
-
rozwój ekosystemów,
-
to proces kierunkowych zmian prowadzący do
stopniowego przekształcania się ekosystemów.
Sukcesja
- przejściowe stadia sukcesji, a całkowity szereg to
SERA
Stadia seralne
Ostateczna postać ekosystemu, która
wykształciła się w określonych warunkach
klimatyczno - geologicznych.
Klimaks
Zarastanie odsłoniętego zbocza klifowego, stoków
wulkanu pokrytych popiołami wulkanicznymi.
Sukcesja pierwotna
Biocenoza rozwija się na terenie zajętym wcześniej
przez inną.
Np:
- wyręby,
- ugory,
- pożarzyska
Sukcesja wtórna