برنامه ريزي استراتژيك ۱
Download
Report
Transcript برنامه ريزي استراتژيك ۱
به نام خداوند بخشنده مهربان
1
((خداوندا بر محمد و آلش درود فرست ،و
مرا عافيت بخش ،عافيت كافي و شفابخش
و برتر و روز افزون ،
عافيتي كه در بدنم عافيت توليد كندو در يك
كلمه عافيت دنيا و آخرت .
2
و بر من منت نه ،به تندرستي و امنيت و
سالمت در دين و بدن و بصيرت در دل و
پيشرفت در امورو هراس و بيم از تو و
توان و قدرت بر انجام طاعتي كه مرا به
آن فرمان دادي و اجتناب از نا فرمانيت كه
مرا از ان بر حذر داشته اي ))
صحيفه سجاديه – دعاي آن حضرت براي
تندرستي
3
اصول برنامه ريزي استراتژيك و
عملياتي
واحد آموزش سالمت
معاونت بهداشتي دانشگاه جندي شاپور
اهواز
بهار 1383
4
چرا برنامه ؟
يافتن بايد ها و نبايد ها طراحي مدل اجراپيش بيني ،تامين و تجهيز نيروي انساني ،وسايل و تجهيزات مورد نياز
اجراي سيستم پايش و ارزشيابيضرورت اولويت بندي به دليل محدوديتمنابع
5
به دليل تفاوت ماهيت كاري در سطوح
مختلف يك تشكيالت ،برنا مه ريزي هاي
مختلفي در سطوح مختلف مورد نياز مي
باشد .
6
برنامه ريزي چيست ؟
از وظايف مديريت مشخص كننده جهت گيري هاي فعاليت هادر ساز مان
تهيه و توزيع و تخصيص عوامل و وسايلمحدود براي رسيدن به هدف هاي مطلوب
در حداقل زمان و با حداقل هزينه7
انواع برنامه ريزي :
/1برنامه ريزي جامع /2-برنامه ريزي عملياتي
8
برنامه ريزي جامع :
بيان كننده جهت گيري كالن سازمان توسط مديريت ارشد انجام ميشود .داراي تاثير گسترده در ساز مان ساير برنامه ها را تحت تاثير قرارمي دهد .
طوالني مدت است .9
برنامه ريزي جامع :
/1برنامه ريزي استراتژيك
/2برنامه ريزي دراز مدت
10
برنامه ريزي استراتژيك :
يك برنامه واحد ،همه جانبه ،و تلفيقي است كه
محاسن يا نقاط قوت اصلي
ساز مان را با عوامل و تغييرات محيط مربوط
مي سازد و به نحوي طراحي ميشود كه با
اجراي صحيحي آن ،از دست يابي به اهداف
ساز مان ،اطمينان حاصل ميشود .
11
برنامه ريزي استراتژيك :
انعطاف پذير مي باشد .سيستم را باز فرض مي كند . بر مبناي تغييرات جامعه و تغييرالگوهاي اپيدميو لوژيك ،متغير مي باشد .
ضروري ترين و مناسب ترين شكلبرنامه ريزي جامع در سطح كالن ساز مان
12
برنامه ريزي عملياتي :
به فعل در آوردن تصميمات و چهار چوب هاي
تعيين شده توسط برنامه ريزي استراتژيك مي
باشد .
شناخت ،پيش بيني ،تعيين مراحل و تواليعمليات به تفكيك زمان ،هزينه و نيروي
انساني الزم .
كنترل13
برنامه ريزي عملياتي :
شناخت ،پيش بيني ،تعيين مراحل وتوالي عمليات به تفكيك زمان ،هزينه و
نيروي انساني الزم ،كنترل و در صورت
لزوم تجديد نظر در آنها .
14
برنامه تلفيقي ( تاكتيكي ) :
تركيب برنامه ريزي جامع و عملياتي را برنامه
ريزي تلفيقي مي گويند .
15
برنامه استراتژيك:
تابع ارزشها ،ايديو لوژي و سياستهايسازمان .
در پي حل مسايل اساسي رشد و توسعه سازمان
بلند مدت و رو به سوي آينده دارد . به منافع بلند مد ت مي انديشد . امكانات آتي و احتمالي را در نظر مي گيرد .16
برنامه ريزي عملياتي :
در سطح مديريت اجرايي وجود هدفهاي مشخص ،محدود ،عيني ،دست يافتني .
-متوجه منافع فعلي و در معرض ديد و يقين
17
برنامه ريزي عملياتي :
اينده پيش بيني شده در برنامه استراتژيكرا در عمل پياده مي كند .
كوتاه مدت را مي بيند . ديد واقع گرايانه داشته و متكي به امكاناتموجود است .
18
براي تدوين برنامه استراتژيك ،نيازمندشناخت نقاط قوت ،ضعف درون ساز مان
مي باشيم .
سازمان مجموعه اي از عناصر ؤ اجزاداراي روابط متقابل با يكديگر مي باشد كه
يه دنبال توليد يك برونداد يا محصول نهايي
است .
19
اولين قدم براي شناخت سيستم ،درك دقيق
تغييري است كه از فعاليت آن انتظار ميرود
.
برونداد سيستم ،برآيند كميت و كيفيت كليه
تغييراتي است كه در درون آن رخ مي دهد
.
20
هيچ تغييري را در سيستم نمي توان يافتكه مستقيم يا غير مستقيم ،محصول نهايي
را تحت تاثير قرار ندهد .
پس !
برونداد سيستم برآيند كليه فرآيندهايي به
عمل آمده در آن سيستم مي باشد .
21
هر سيستم تعدادي سيستم هاي كوچكتر (
زير سيستم ) دارد و خود نيز جزيي از
سيستمهاي بزرگتر مي باشد .
لذا تغييرا انجام شده در ساير سيستم هانيز مي تواند فعاليت هاي جاري در سيستم
مورد نظر را تحت تاثير قرار دهد .
در برنامه ريزي استراتژيك به اين مطلب
در تحليل ذينفعان پرداخته ميشود .
22
سازمان براي شناخت نقاط قوت و ضعف خود
نياز مند شناخت فرايندهاي موجود و داشتن
استاندارد هايي براي مقايسه وضعيت فعلي
انجام فرايند با وضعيت آرماني است .
لذا پاسخ به دو سوال ضروري است :
/چگونه فر ايند را بشناسيم ؟
/استاندارد چيست و چگونه مي توان فرآيند را
استاندارد نمود ؟
23
سازمان مي بايست سيماي دقيق ،واقعي و
به روز از كميت و كيفيت فر آ يند هاي
خود داشته باشد .
و براي اين كار نياز مند سيستم پايش و
ارزشيابي مي باشد .
24
يك ساز مان پويا در برخورد با شرايط متحول
داخلي و خارجي نياز مند انعطاف پذيري ؤ
داتشن برنامه و عمل به ان مي باشد .
پس !
نياز مند دا شتن طرحي براي مداخله مي باشد.
25
در هر ساز مان مي بايست پاسخ روشن به
اين سواالت وجود داشته باشد :
اين ساز مان براي پاسخگويي به چهنيازي ايجاد شده است ؟
توقع ميرود اين ساز مان چه تغييري درجامعه ايجاد كند ؟
26
چه فعاليت هايي در اين ساز مان انجامميسود ؟
بر اثر اين فعاليتها ،به طور واقعي چهتغييراتي ايجاد شده است ؟
ارتباط اين تغييرات با تغيير نهاييموردنظر ساز مان در جامعه چيست ؟
27
ارتباط اين فعاليتها با يكديگر چگونه است ؟
آيا فعاليتي در ساز مان وجود دارد كهتاثيري بر محصول نهايي نداشته باشد ؟
28
فرآيند مجموعه فعاليتهاي به هم پيوسته اي
است كه براي ايجاد يك يا چند تغيير تعريف
شده ،طراحي و پياده شده باشد .
هر فرآيند قابل تقسيم به فر ايند هاي
كوچكتر بوده و خود مي تواند جزيي از يك
فر ايند بزرگتر باشد .
29
براي تحليل نقاط قوت و ضعف يك
ساز مان و ريشه يابي مشكالت آن ،بايد با
تمر كز بر روي فعاليتهاي كوچك ،فعاليت
هاي تشكيل دهنده آن را به دقت مورد
شناسايي و ارزيابي قرار داد .
30
فرآيند هايي كه در بخش سالمت ارائهميشود
/فرآيند خدمت ( :به طور مستقيم با گيرنده
خدمت سر و كار دارد ).
/فرآيند پشتيبان ( :ماهيت ستادي ،
تداركاتي ،نظارتي و مديريتي دارد) .
31
نقطه اغاز فرآيند از درونداد شروع شده و
حداقل در برونداد خاتمه مي يابد .
جهت ارائه خدمت وجود مواد ،ابزار ،
نيروي انشاني و مكان فيزيكي الزم است
ارائه هر خدمت به يك روش مشخص و
استاندارد مي بايست انجام شود .
32
استاندارد چيست ؟
ويژگي هاي قابل سنجش در نتيجه و اجزاي فر
آ’ند است كه در صورت تحقق ،آن جز يا
نتيجه مطلوب تلقي مي گردد .
استاندارد ها ذاتا متغيرند و به دو دسته
استاندادر هاي كمي
استانداردهاي كيفي
تقسيم ميشوند .
33
بدون مشخص نمودن استاندارد هاي هر يك از
اجزا فرايند هاي ساز مان ،
/1تحليل نقاط قوت و ضعف داخلي ساز مان
/2طراحي و اجراي سيستم پايش و ارزشيابي
/3اصالح ( بهبود كيفيت ) فرآيند
امكان پذير نمي باشد .
34
مراحل استاندارد سازي فرآيند :
/1تعيين نقطه شروع ،نقطه پايان – برونداد و
درونداد فرآيند
/2تعيين استاندارد هاي برونداد
/3تعيين استاندارد هاي درونداد ( تعيين نوسان
ويژگيهاي ورودي فر آيند )
35
مراحل استاندارد سازي فرآيند :
/4طراحي روش اجراي فرآيند با توجه به
نيروي انساني و امكانات واقعا موجود
/5تعيين استنادارد هاي مواد – ابزار و فضاي
فيزيكي
/6شناسايي عوامل محيطي
36
طراحي و اجراي هر برنامه درساز مان
براي اثبات رابطه علت و معلولي ميان
فعاليت و هدف است .
تا زماني كه اين فعاليت در عمل اجرا نشود
و با روش علمي بررسي نشود ،نمي توان
اين فرضيه را ثابت شده دانست .
براي انجام اين كار ساز مان نيازمند
داشتن سيستم پايش و ارزشيابي مي باشد .
37
دو سوال عمده :
/1آيا فعاليت ها در عمل مطابق با استاندارد ها
اجرا ميشود ؟
/2آيا اجراي فعاليتها كه مطابق استاندارد انجام
شده ،تحقق اهدافي كه حاصل برنامه ريزي
بوده است را به دنبال داشته است يا خير ؟
پاسخ سوال اول از طريق پايش و پاسخ سوال
دوم از طريق ارزشيابي داده ميشود.
38
/براي سنجش فعاليت ها و هدفها نياز به
شاخص مي باشد .
/ارتباط شاخص ها با هم بايد تعريف شود.
/چه داده ها يي براي محاسبه شاخص مورد نياز
است ؟
/شيوه جمع اوري داده ها ؟
/دوره زماني جمع آوري داده ها ؟
/دوره محاسبه شاخص ها و شيوه تحليل شاخص
ها ؟
39
بر نامه ريزي استراتژيك :
رقابت بنگاه ها و صنايع بزرگ درسالهاي بعد از جنگ جهاني دوم ،مديريت
و برنامه ريزي استراتژيك را ضروري
ساخت .
40
براي داشتن برنامه استراتژيك مي بايست
از آن چه مي خواهيم بشويم ( دور نما )
شروع كنيم ،سپس آن چه را مي خواهيم
انجام دهيم ( رسالت ) را بنويسيم .
تحليل داخلي و تحليل خارجي ساز مان را
انجام دهيم .
41
/ذينفعان ساز مان را شناخته و رتبه بندي
كنيم .
/براي انجام رسالت و دست يافتن به دور
نماي ترسيم شده ،هدف هاي كلي و
اختصاصي را بنويسيم .
/فعاليتهايي را كه براي تحقق اهداف
اختصاصي الزم است ،تعيين كنيم .
42
/شرح فعاليت ،بودجه بندي ،سيستم پايش
و ارزشيابي مناسب را طراحي و اجرا
نماييم .
/بر اساس نتايج به دست امده از پايش و
ارزشيابي ،برنامه ها را اصالح نماييم .
43
برنامه استراتژيك :
/برنامه واحد – همه جانبه -تلفيقي
/نقاط قوت و ضعف اصلي ساز مان را با
عوامل و تغييرات محيط مربوط ميسازد .
/مجموعه اي از اهداف كالن ،سياستها و
برنا مه هاي كلي است كه به منظور
رسيدن به هدف طراحي شده است .
44
برنامه استراتژيك ،ترتيب گام برداشتن را
مشخص مي كند .
راهنمايي براي تالشها و فعاليتهاي ساز
ماني است .
يك كار جمعي است اعضا تيم از تجربه و
دانش هم استفاده مي كنند .
شركت تمام اعضا در برنامه ريزي ضامن
اجراي برنامه است .
45
مديريت استراتژيك ،پاسخگوي شرايط
متحول خارج از ساز مان است و داراي
سه عنصر اصلي است .
/1تجزيه و تحليل استراتژيك كخ منجر به
درك موقعيت استراتژيك ساز مان مي گردد
.
/2انتخاب استراتژيك كخ منجر به انتخاب
راه صحيح مي گردد .
/3اجراي استراتژيها
46
روشهاي بررسي نظرات اعضا در تيم
برنامه ريزي استراتژيك :
/1روش دلفي
/2روش تعامل آزادانه افكار
/3روش تصميم گيري گروه اسمي
47
روش دلفي :
/نوعي تصميم گيري جمعي
/بحث رو در رو انجام نميشود .
/يك كار شناس به عنوان رابط سوال هاي
طرح شده را ميان كار شناسان توزيع مي
كند ،جواب ها جمع آوري ميشود .سپس
به همه باز خورد داده ميشود .
/اين چرخه مي تواند 4تا 5بار ادامه يابد
تا نظرات به هم نزديك شود .
48
روش تعامل آزدانه افكار :
/هر كس ازادانه عقايد خود را عنوان مي
كند .
/عقيده هيچكس مورد داوري قرار نمي
گيرد .
49
روش تصميم گيري گروه اسمي :
/مشكل در معرض ديد افراد قرا ر داده
ميشود .
/هر گروه به طور انفرادي نظرخود را در
مدت حداكثر 5تا 10دقيقه مي نويسد .
/نظر افراد يا گروه ها در تابلو نوشته
ميشود .
/اعضا ،آرا را او لويت بندي مي كنند .
/در صورت نياز چند بار راي گيري
ميشود .
50
مسايل مطرح در برنامه ريزي استراتژيك
/فعاليت اصلي ساز مان چيست ؟
/فعاليت اصلي ساز مان چه بايد باشد ؟
/توليد يا خدمت ارائه شده توسط ساز مان
كدام است ؟
51
بازار رقابتي ( محدوده جغرافيايي ) اين
ساز مان كجاست ؟
/چه كساني گيرندگان خدمت اين ساز مان
هستند ؟
/براي رسيدن به اهداف ،چه رقابتي بايد
انجام شود ؟
52
فرايند برنا مه ريزي استراتژيك :
از
/1تحليل نقاط ضعف ،قوت ،فرصت و
تهديد
/2تحليل ذينفعان
دور نما و رسالت ساز مان تعيين ميشود .
53
در قدم بعد :
هدف هاي كلي
هدف هاي اختصاصي
فعاليتها
بودجه بندي فعاليتها
طراحي سيستم پايش و ارزشيابي
تعيين مي گردد .
54
دور نما VISION :
/نماي آينده ساز مان
/فرهنگ مناسب با دور نما در ساز مان
ايجاد مي گردد .
/پاسخ مناسب به تغييرات احتمالي در محيط
را دارد .
به يافتن ياران مناسب كمك مي كند .
55
دور نما بر اساس:
/فلسفه وجودي ساز مان
/كسب و كار ساز مان
/نظر رهبري ساز مان
شكل مي گيرد .
56
دور نما :
/چهار چوب مناسبي براي روابط دورن
ساز ماني و ذينفعان و مشتريان مي باشد .
/بيان كننده هدف هاي كلي ساز مان در
اينده است .
57
اجزا دور نما :
/مقصود
/توجيه ( علت و توجيه رسيدن به مقصود
/فايده رسيدن به مقصود
58
مثال دور نما :
قصد :
ما قصد داريم با طراحي ،اجرا و
ارزشيابي برنامه هاي آموزشي ،ارتباطي
و اطالع رساني
59
توجيه :
به نيت توانمند سازي فرد و جامعه در
جهت شناخت حق سالمت خويش و
مسئوليت پذيري در مقابل آن و مشاركت
در برنامه ريزي و اجراي ارتقا سالمت
توسطافراد و گروه ها
60
فايده :
باعث اصالح و تغيير رفتار هاي فردي و
اجتماعي در جهت ارتقا سالمت فرد و
جامعه شويم .
61
خصوصات يك دور نماي خوب :
/ارزويي روشن براي رسيدن به اينده
/چالش بر انگيز و رو به كمال
/محكم و انعطاف پذير
/باعث شوق و اميد واري
/معني دار براي ذينفعان
/حتي االمكان كوتاه ،ساده و به ياد ماندني
62
مشخصات مطرح شده در دور نما :
/همخوان با عملكرد ساز مان
/مشخص كننده نوع عملكرد ساز مان
/تعيين ارزشيها ،باور ها و فرصت هاي
محيطي
/باعث ايجاد نوعي حس رقابت
/باعث افزايش توان ساز مان و كار كنان
63
دور نما پاسخ به اين سواالت است :
/ما كه هستيم؟
/چه كاري انجام ميدهيم ؟
/منتهي اليه مقصد ما كجاست ؟
/در آينده قرار است كجا باشيم ؟
64
رسالت : MISSION
علت وجودي اين ساز مان چيست ؟
پاسخ به اين سوال بيان رسالت ساز مان
است .
/رسالت وجه مشخصه ساز مان از
ديگران است .
رسالت ادامه حيات و بقا ساز مان را تعيين
مي كند .
65
رسالت مشخص مي كند :
/ساز مان چه بايد بكند .
/ساز مان چه كاري نبايد بكند .
نكته :
رسالت بايد محدود ،مشخص ،ساده ،
مختصر ،شفاف ،شوق اور باشد .
66
اجزا رسالت :
/1تعريفي از كسب و كار ساز مان
/2بيان اهداف اصلي ساز مان
/3بيان فلسفه وجودي و ارزش هاي
سازمان
67
عناصر تشكيل دهنده رسالت :
/تعيين مشتريان
/چه چيز انها را قانع مي كند ؟
/ويژگي محصول توليده شده در ساز مان
چيست ؟
/محدوده جغرافياي فروش يا عرضه
محصول توليدي ساز مان كدام است ؟
68
براي توليد اسن محصول از چه تكنولوژي
يا برنامه طراحي شده مي بايست استفاده
نمود .
/فلسفه ؤ اعتقادات و ارزشهاي ساز مان
كدام است ؟
69