Transcript Μαριάνθη Τσίρτου

ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ
ΤΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Μαριάνθη Τσίρτου
Χημικός
Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου Ύδρευσης
Γενικά για το Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου της Ύδρευσης
•Διαθέτει σύστημα διαχείρισης κατά EN ISO 9001:2008, ένα
διεθνές πρότυπο για τη διασφάλιση της ποιότητας, με σκοπό τη
δημιουργία και οργάνωση ενός πλαισίου λειτουργίας, ώστε να
παρέχονται συνεχώς βελτιούμενες υπηρεσίες με βάση τις
ανάγκες του καταναλωτή.
•Συμμετέχει σε προγράμματα διεργαστηριακών δοκιμών, οι
οποίες είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος παρακολούθησης
των επιδόσεων του εργαστηρίου στον τομέα των αναλύσεων.
Το Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου της Ύδρευσης
στο διαδίκτυο
Για πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του πόσιμου
νερού και τη λειτουργία του Εργαστηρίου Ποιοτικού
Ελέγχου Ύδρευσης, υπάρχει στο διαδίκτυο η ιστοσελίδα
της ΕΥΑΘ Α.Ε., www.eyath.gr.
“τι νερό πίνουμε”
εκτός των παραπάνω πληροφοριών,
αναλυτικές αναφορές για τη σημασία των παραμέτρων
που ελέγχονται,
απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις καταναλωτών,
αποτελέσματα
αναλύσεων
ανά
περιοχή
του
πολεοδομικού συγκροτήματος.
Η ιστοσελίδα ανανεώνεται και επικαιροποιείται τακτικά, με
την προσθήκη και νέων στοιχείων που αφορούν στην
ποιότητα του πόσιμου νερού.
ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΕΣ ΝΕΡΟΥ 2011
α/α Είδος δειγμάτων νερού
1.
2.
3.
4.
Αριθμός δειγμάτων
Δίκτυο διανομής νερού
Αντλιοστάσια, δεξαμενές, αγωγοί
Π. Αλιάκμονας, διώρυγα προσαγωγής
Γεωτρήσεις
~ 2500
~ 1150
~ 230
~ 50
ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΝΕΡΟΥ 2011
Εργαστηριακές αναλύσεις
Φυσικοχημικές
Μικροβιολογικές
Μέταλλα - ιχνοστοιχεία
Οργανικές ενώσεις (παρασιτοκτόνα,
πτητικές, πολυκυκλικοί αρωματικοί
υδρογονάνθρακες)
Αριθμός αναλύσεων
~ 50000
~ 15000
~ 2000
~ 100
ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΔΥΓ2/Γ/Π/ οικ. 38295/2007
με την οποία τροποποιήθηκε η ΚΥΑ Υ2/2600/2001
σε συμμόρφωση με την οδηγία 98/83/ΕΚ
του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
για την ‘’Ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης”
ΥΜ/5673/57 Υγειονομική Διάταξη,
“περί απολυμάνσεως του ύδατος των υδρεύσεων”
Γ3α/761/68 Υγειονομική Διάταξη, όπως τροποποιήθηκε,
“περί ποιότητας του πόσιμου νερού”
ΚΥΑ 46399/1352/1352
“Απαιτούμενη ποιότητα των επιφανειακών νερών
που προορίζονται για πόσιμα”
Συχνότητα Δειγματοληψιών
Σύμφωνα με την ισχύουσα υγειονομική νομοθεσία Υ2/2600/2001
(ΦΕΚ 892/ 11.7.2001), για 100.000-200.000 m3 ημερήσιο όγκο
διανεμόμενου ή παραγόμενου νερού, απαιτούνται από διάφορα
σημεία του δικτύου διανομής:
Ο έλεγχος της ποιότητας του νερού γίνεται μέσω της συλλογής
δειγμάτων από όλο το υδρευτικό σύστημα.
1. ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
603 δειγματοληψίες ετησίως
α/α
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ- Μονάδα μέτρησης
Παραμετρική τιμή
1
Οσμή
Αποδεκτή
2
Γεύση
Αποδεκτή
3
Θολότητα
Αποδεκτή
4
Χρώμα
Αποδεκτό
5
pH
6
Αγωγιμότητα - (μS/cm, 20oC)
2500
7
Αμμώνιο - (mg/l)
0,50
8
Αργίλιο - (μg/l)
200
9
Υπολειμματικό ελεύθερο χλώριο-(mg/l)
10
Κολοβακτηριοειδή
0
11
Escherichia Coli
0
12
Αποικίες 22ο C 72h
Χωρίς μεταβολή
13
Αποικίες 37ο C 48h
Χωρίς μεταβολή
14
Clostridium Perfringens -( αριθμός/100ml)
>6,5 και <9,5
0
2. ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
16 δειγματοληψίες ετησίως
α/α
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ- Μονάδα μέτρησης
Παραμετρική
τιμή
200
1
Σίδηρος - (μg/l Fe)
2
Μαγγάνιο - (μg/l Mn)
50
3
Βόριο (mg/l B)
1,0
4
Νάτριο (mg/l Νa)
200
5
Σελήνιο (μg/l Se)
10
6
Αρσενικό (μg/l As)
10
7
Αντιμόνιο (μg/l Sb)
5,0
8
Κάδμιο (μg/l Cd)
5,0
9
Χαλκός (mg/l Cu)
2,0
10
Χρώμιο (μg/l Cr)
50
11
Υδράργυρος (μg/l Hg)
1,0
12
Νικέλιο (μg/l Ni)
20
13
Μόλυβδος (μg/l Pb)
10
14
Θειικά - (mg/l SO42-)
250
15
Νιτρικά - (mg/l NO3-)
50
16
Νιτρώδη - (mg/l NO2-)
0,5
17
Φθοριούχα - (mg/l F-)
1,5
18
Κυανιούχα - (μg/l)
50
2. ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
16 δειγματοληψίες ετησίως
α/α
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ- Μονάδα μέτρησης
Παραμετρική
τιμή
19
Βρωμικά (μg/l)
10
20
Χλωριούχα (mg/l)
250
21
Οξειδωσιμότητα (mg/l O2)
5,0
22
Ακρυλαμίδιο (μg/l)
0,10
23
Βινυλoχλωρίδιο
0,5
24
1,2-διχλωροαιθάνιo (μg/l)
3,0
25
Επιχλωρυδίνη
0,10
26
Παρασιτοκτόνα
27
Σύνολο παρασιτοκτόνων (μg/l)
0,5
28
Βενζόλιο (μg/l)
1,0
29
Βενζο-α-πυρένιο (μg/l)
30
Τετραχλωροαιθένιο και Τριχλωροαιθένιο (μg/l)
10
31
Ολικά Τριαλογονομεθάνια
100
32
Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (μg/l )
33
Ολικός οργανικός άνθρακας
34
Εντερόκοκκοι
(μg/l)
(μg/l)
(μg/l)
0,10
0,010
(μg/l)
(mg/l TOC)
0,1
Χωρίς
μεταβολή
0
3. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
4 δειγματοληψίες ετησίως
α/α
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ- Μονάδα μέτρησης
Παραμετρική τιμή
1
PCB’s – PCT’s - (μg/l)
0,5 και 0,1(μεμον.)
2
Άργυρος - (μg/l Ag)
10
3
Φαινολικές ενώσεις -πλην πενταχλωροφαινόλης - (μg/l)
0,5
4
Υδρογονάνθρακες διαλ.ή γαλακτωμ. Ορυκτέλαια - (μg/l)
10
5
Επιφανειοδραστικοί παράγοντες - (μg/l)
200
6
Φωσφόρος - (mg/l P2O5)
5
7
Ξηρό υπόλειμμα - (mg/l)
1500
8
Κάλιο - (mg/l Κ)
9
Υδρόθειο
10
Παθογόνα βακτήρια:
12
Μη ανιχν. οργαν.
Σαλμονέλλες, Σταφυλόκκοι παθογόνοι
0
Βακτηριοφάγοι των κοπράνων
0
Ιοί των εντέρων
0
Ε. Coli O:157
0
Καμπυλοβακτηρίδιο
0
11
Κρυπτοσπορίδιο
0
12
Φύκη-Άλγη
0
13
Ίνες Αμιάντου, εκατομμύρια ίνες ανά λίτρο (MFL)
>10μm, σύμφωνα με την ΕΡΑ
7
ΟΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ
ΜΕΤΑΛΛΑ
μέθοδος ανάλυσης
Φασματοσκοπία Ατομικής Απορρόφησης
α. Ηλεκτροθερμική μέθοδος - φούρνος γραφίτη (AAS - GF)
(Ag, Al, B, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb)
β. Παραγωγή υδριδίων (FI - MHS)
(As, Sb, Se)
γ. Μέθοδος ψυχρού ατμού (FI – MHS)
(Hg)
δ. Εξασθενές χρώμιο: Μέθοδος 1.14758.0001 της Merck για
τον προσδιορισμό του Cr (VI), η οποία είναι ανάλογη με την
US Standard Methods 3500-Cr D.
ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ
Μέθοδος ανάλυσης
Γίνεται προκατεργασία του νερού με εκχύλιση στερεάς φάσης
με δίσκο C18 (solid phase extraction)
Προσδιορισμός των οργανοχλωριωμένων φυτοφαρμάκων:
Αέρια Χρωματογραφία με ανιχνευτή σύλληψης ηλεκτρονίων
(ECD)
Προσδιορισμός των οργανοφωσφορικών φυτοφαρμάκων
και τριαζινών:
Αέρια Χρωματογραφία με ανιχνευτή αζώτου – φωσφόρου
(NPD)
ΟΡΓΑΝΟΧΛΩΡΙΩΜΕΝΑ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ
ΟΡΓΑΝΟΦΩΣΦOΡΙΚΑ -ΤΡΙΑΖΙΝΕΣ
1 HCCP
17 Heptachlor epoxide
1 Dichlorvos (DDVP)
16 Chorpyrifos
2 Etridiazole
18 Chlordane-gamma
2 Mevinphos
17 Fenthion
3 Hexachlorbenzene
19 Cyanazine
3 Demeton-O
18 Parathion, methyl
4 HCH-alpha
20 4,4-DDE
4 Ethoprop
19 Dimethoate
5 Propachlor
21 Endosulfan I
5 Phorate
20 Trichloronate
6 HCH-gamma (Lindane)
22 Chlordane-alpha
6 TEPP
21 Malathion
7 Simazine
22 Tokuthion
8 Diazinon
23 Stirofos
7 HCH-beta
23 Dieldrin
8 Trifluralin
24 Endrin
9 HCH-delta
25 4,4-DDD
10 Metribuzin
26 Chlorobenzilate
9 Atrazine
24 Parathion
11 Heptachlor
27 Endosulfan II
10 Naled
25 Bolstar
12 Aldrin
28 4,4-DDT
11 Demeton-S
26 Ethion
13 Chlorothalonil
29 Endrin aldehyde
12 Sulfotepp
27 Fensulfothion
14 Alachlor
30 Methoxychlor
13 Disulfoton
28 Azinphos-methyl
15 Metolachlor
31 Endosulfan sulfate
14 Ronnel
29 EPN
16 DCPA
32 cis/trans Permethrin
15 Merphos
30 Coumaphos
ΠΟΛΥΚΥΚΛΙΚΟΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ
Μέθοδος ανάλυσης
Γίνεται προκατεργασία του νερού με εκχύλιση στερεάς
φάσης με
δίσκο (solid phase extraction)
Υγρή χρωματογραφία υψηλής πίεσης με ανιχνευτή
υπεριώδους (UV)
Πολυκυκλικοί αρωματικοί
υδρογονάνθρακες (ΠAY)
1.Βενζο (α) πυρένιο
Παραμετρική τιμή, μg/l
0,010
2.Βενζο (β) φθορανθένιο
3.Βενζο (λ) φθορανθένιο
Σύνολο
4.Βενζο (η,θ,ι) περυλένιο
2,3,4,5 =
5.Ινδενο (1,2,3-γ,δ) πυρένιο
0,100
ΟΛΙΚΑ ΤΡΙΑΛΟΓΟΝΟΜΕΘΑΝΙΑ
Μέθοδος ανάλυσης
Σύστημα εκρόφησης παγίδευσης πτητικών ουσιών
(purge and trap)
συνδεμένο με αέριο χρωματογράφο – φασματογράφο μάζας
(GC/MS)
Σύνολο των τριαλογονομεθανίων (ΤΗΜs):
Χλωροφόρμιο CHCl3
Bρωμοφόρμιο CHBr3
Διχλωροβρωμομεθάνιο CHCl2Br
Διβρωμοχλωρομεθάνιο CHClBr2
ΟΙ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ:
Στο Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου Ύδρευσης εκτελούνται
σε 2500 περίπου δείγματα πόσιμου νερού οι εξής αναλύσεις:
1. ολικά βακτήρια στους 22 οC και 37 οC ή αποικίες ή αποικίες
2. ολικό αριθμό κολοβακτηριοειδών
3. Κολοβακτηρίδιο (E. Coli), που αποτελεί δείκτη
κοπρανώδους πρόσμιξης
4. Θειοαναγωγικό κλωστρίδιο
Επίσης, δείγματα για εξειδικευμένες μικροβιολογικές
αναλύσεις στέλλονται στο Εργαστήριο Υγιεινής του Ιατρικού
Τμήματος ΑΠΘ.
Ίνες αμιάντου στο πόσιμο νερό:
ΔΥΓ2/19028/20-7-2005 Εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας
Κοινωνικής
Αλληλεγγύης, “Αμιαντοσωλήνες στο δίκτυο ύδρευσης”
και
…η παράμετρος του αμιάντου δεν περιλαμβάνεται στις ποιοτικές
παραμέτρους ελέγχου του πόσιμου νερού, όπως αυτές καθορίζονται
από την οδηγία 98/83/ΕΚ, σε εναρμόνιση με την οποία έχει εκδοθεί η
ΚΥΑ Υ2/2600/2001 “ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης” .
Παρά ταύτα, αναλύσεις για τον προσδιορισμό των ινών αμιάντου στο
πόσιμο νερό πραγματοποιούνται για λογαριασμό της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.
στο Εργαστήριο Σαρωτικού Μικροσκοπίου του Α.Π.Θ., καθώς και σε
εξειδικευμένα εργαστήρια των ΗΠΑ ή του Καναδά (μέθοδος ΕΡΑ
100.1)
Απολύμανση με χλώριο
Η απολύμανση του πόσιμου νερού με χλώριο επιβάλλεται από την
υγειονομική νομοθεσία για τη διασφάλιση της ποιότητας του νερού από
μικροβιολογικής - υγιεινολογικής άποψης.
Η χλωρίωση εφαρμόζεται σε 24ώρη βάση στις κεντρικές εγκαταστάσεις
επεξεργασίας νερού.
Η απολύμανση:
Αποτελεί μέτρο διατήρησης των συνθηκών υγιεινής, καταπολεμά τα
λοιμώδη νοσήματα και τη δημιουργία βιολογικής μάζας στα εσωτερικά
τοιχώματα των αγωγών μεταφοράς και των αγωγών του δικτύου
διανομής.
Ελέγχεται καθημερινά στο δίκτυο διανομής μέχρι τα ακρότατα σημεία
αυτού, μετρώντας το υπόλειμμα ελευθέρου χλωρίου σε 70 περίπου
σημεία.
Το χλώριο αντιδρά οξειδωτικά με ανόργανες και οργανικές ενώσεις,
που δεσμεύουν το ̈απαιτούμενο ̈ και παραμένει το ̈υπολειμματικό ̈
χλώριο
+
-
Cl2 + H2Ο  H + Cl + HOCl (υδρόλυση, Υποχλωριώδες Oξύ)
+
HOCl  H + OCl (ιονισμός, Υποχλωριώδες ιόν)
Δραστικές ενώσεις :
α. HOCl (μεγαλύτερη μικροβιοκτόνος δράση, επικρατεί σε pH ≤ 7)
β. OCl
pH
5
6
7
8
9
HOCl %
99,7
97,5
79,7
28,0
3,8
OCl- %
0,3
2,5
20,3
72,0
96,2
ΜΟΡΦΕΣ ΧΛΩΡΙΟΥ
Για μεγάλες εγκαταστάσεις: Αέριο Χλώριο
(πολύ τοξικό, διαβρωτικό, ευδιάλυτο στο νερό)
Για μικρές εγκαταστάσεις: υποχλωριώδες νάτριο (12%)
Απολύμανση του πόσιμου νερού
Υ2/2600/2001, άρθρο 10:
Εξασφάλιση της ποιότητας επεξεργασίας, εξοπλισμού και υλικών
Οι υπεύθυνοι … λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε να
εξασφαλίζεται ότι κάθε ουσία ή κάθε υλικό νέων εγκαταστάσεων που
χρησιμοποιείται … για την παραγωγή ή τη διανομή νερού ανθρώπινης
κατανάλωσης καθώς και οι προσμίξεις που προέρχονται από αυτές τις
ουσίες ή υλικά νέων εγκαταστάσεων δεν παραμένουν στο νερό
ανθρώπινης κατανάλωσης σε συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από εκείνες
που απαιτούνται για τους σκοπούς της χρήσης τους και δεν
υποβαθμίζουν άμεσα ή έμμεσα, την προστασία της ανθρώπινης υγείας.
Πλεονεκτήματα του πόσιμου νερού
του Δικτύου Ύδρευσης:
•Είναι νερό με εξαιρετικά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά.
•Έχει ευχάριστη γεύση, είναι άοσμο και διαυγές.
•Είναι τρεχούμενο και φτάνει στον καταναλωτή στη σωστή
θερμοκρασία
•Περιέχει σε διάλυση φυσικά μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία που του
δίνουν ευχάριστη γεύση και θρεπτική αξία.
•Εξαιτίας της σχετικά υψηλής φυσικής σκληρότητάς του, καθώς και
άλλων παραμέτρων έχει τάση απόθεσης αλάτων στους αγωγούς
μεταφοράς του, δημιουργώντας έτσι μια φυσική μόνωση από το υλικό
των αγωγών.
•Περιέχει διαλυμένο οξυγόνο που το κρατά ζωντανό και γευστικό.
•Είναι υγιεινό και μικροβιολογικά ασφαλές.
•Είναι απείρως φτηνότερο από όλους τους άλλους τύπους νερού.