“ Investimi në dije shpërblehet me interesin më të mirë. ”

- Benjamin Franklin -

BALKAN SUNFLOWERS

BALKAN SUNFLOWERS

Praktisja në shkollë fillore bie për 80%

Mesatarisht rreth 450-500 fëmijë vijojnë qendrat/klubet e gjuhës për përgaditje parashkollore, ndihmë në detyrave të shtëpisë, argëtim dhe përkrahje, drekë, mbështetje me materiale shkollore etj.

Regjistrimet në shkolla në rritje!

Në Fushë Kosovë, rritja e regjistrimeve dhe zbritja e braktisjeve reklektohen në numrat që tregojnë që regjistrimi në shkollë fillore i fëmijëve të komuniteteve Rom, Ashkali dhe Egjiptian është rritë prej përafërsisht 350 nxënës në rreth 600 nxënës. Norma e vjetër e braktisjes ishte 120 nxënës nga 350 nxënës (34.3%). Të dhënat e fundit tregojnë një normë prej 14 nga afërsisht 600 (2.3%).

Rrjeti i qendrave për mësim nxënje

Programi parashkollor – mosha 5-6/7   5 qendra në Kosovë ( Fushë Kosovë, Graçanicë, Plemetinë 2x, Shtime ) Të gjithë fëmijët që nga mosha parashkollore janë të mirëseardhur të vizitojnë qendrat  Qëllimet: Përmes artit, muzikës dhe lojërave programi fokusohet në përforcimin dhe nxitjen e aftësive sociale dhe kognitive të përshtatshme për moshën, që nevojiten për vijimin e shkollës fillore  Zhvillimi i aftësive motorike të mëdha dhe të imëta  Përforcimi i aftësive gjuhësore ( shprehje,shkrim,exim) përshtatshëm për pjesëmarrje në aktivitete shkollore  Aftësitë gjuhësore nxiten përmes këngëve, diskutimeve me mësues, ushtrime dhe lojë pedagogjike etj.  Ngritja e vetëdijës rreth rëndësisë së edukimit dhe zhvillimit në fëmijërinë e hershme  Mbledhje të rregullta me prindër  Lehtësim/përkrahje për regjistrim të fëmijëve nga komuniteti Rom, Ashkali dhe Egjiptian për vijim të mësimit në shkolla të rregullta  Ndërmjetësim i bashkpunimit mes mësimdhënësve, drejtorë vetë shkollave dhe prindërve me qëllim të përkrahjes së regjistrimit dhe uljes së braktisjes, përmes programit të ndërmjetësuesve shkollor  Find more information here: www.learningcentersnetwork.org

BALKAN SUNFLOWERS

Partneritet për kohezion social përmes edukimit dhe zhvillimit në fëmijërinë e hershmë në Evropë (PRECEDE*)

*Partnership for Reconciliation through Early Childhood Education and Development in Europe Të gjitha shtetet partnere ose kanë përjetuar konflikt të dhunshëm brenda 25 viteve të fundit ose së paku trazira shoqërore drastike me pasoja të mëdha. Edhepse fëmijët kanë aftësi unike për ripërtrirje, ata janë të ndishëm, pa përjashtim edhe ndaj lëndimeve e vuajtjeve të prindërve. Investimi i dobët në fëmijërinë e hershme është e meta më e keqe e një shoqërie. Në të kundërtën investimet në fëmijërinë e hershme, që synojnë të sjellin metodologji dhe aktivitete që përkrahin diversitetin, gjithëpërfshirjen dhe tolerancën në të gjitha veprimet rreth fëmijërisë së hershme kontribuojnë në shëndetin, lumturinë , aftësinë e fëmijëve dhe rrisin mundësinë për një jetë më produktive dhe të lumtur për ta dhe gjithë shoqërinë, në të tashmen si dhe në të ardhmen.

BALKAN SUNFLOWERS

•

Partneritet për kohezion social përmes edukimit dhe zhvillimit në fëmijërinë e hershmë në Evropë (PRECEDE*)

*Partnership for Reconciliation through Early Childhood Education and Development in Europe Partneritet me • • • • • Shqipërinë Kroacinë Maqedoninë Irlandën Veriore dhe Serbinë • Qëllimet kryesore: • Përkrahja e ndikimit të shoqërisë civile në proceset e ndërtimit të paqes dhe kohezionit social përmes edukimit në fëmjërinë e hershme në rajonin e Ballkanit dhe Evropë.

BALKAN SUNFLOWERS

Rrjeti PRECEDE

• • • • • • • • • Aktivitet krysore: Hulumtimi dhe publikimi i raportit për situatën vendore rreth EZHFH në të gjitha shtetet partnere Bazuar në vlerësimin fillestar vendor rreth EZHFH , identifikimi i vazhdueshëm i mangësive në ligjet, politikat, strategjitë dhe/ose sfidat e zbatimit të tyre në EZHFH Themelimi i rrjeteve vendore dhe grupeve punuese që do të krijohen rreth komponentëve të hulumtimit, vëzhgimit, intstrumenteve programore dhe standardeve të cilësisë menaxheriale Ndërlidhja e rrjeteve vendore me rrjetin ndërkombëtar për ndërtimin e paqes me fëmijë të vegjël (0-8 vjeç) Zhvillimi i strategjive dhe materialeve avokuese për të gjitha shtetet partnere Aktivitete avokuese përball nevojave të identifikuara, brenda kornizave të programit Vlerësim, hulumtim dhe përshtatje ose/dhe krijim të instrumenteve programore për ndërtimin e paqes dhe kohezionin social në EZHFH (lojëra, aktivitete, planprograme, objekte), specifikisht për secilin shtet partnerë Ngritje e kapaciteteve brenda organizatave të shoqërisë civile bazuar në mangësitë që ata kanë identifikuar Mbështetje për çertifikim në “menaxhim cilësor” sipas standardeve evropiane për anëtarët e rrjetit

BALKAN SUNFLOWERS

•

Rrjeti

PRECEDE

Pjesëmarrje e OJQ-ve

ndryshme në trajnime/punëtori të përbashkëta në • • • • Hulumtim Monitorim Avokim partnere nga projekte të Ngritje e kapaciteteve të organizatave / menaxhim cilësor •

Shkëmbim i përvojave dhe të dhënave

fletushkave, përmbledhjeve/raporteve, etj. mes anëtarëve të rrjetit dhe ekspertëve të fushës, përmes komunikimit profesional: elektronik, lajmrimeve, ngjarjeve, konferencave, mbledhjeve

BALKAN SUNFLOWERS

“When you know better you do better.”

- Maya Angelou -

BALKAN SUNFLOWERS

Edukimi dhe Zbulimi i hershëm

• • •

Qëllimi

Qëllimi i projektit “Edukimi dhe zbulimi i hershëm" është i fokusuar në përmirësimin e performancës së zhvillimit të fëmijës, përmirësimi i kushteve të jetesës dhe sociale të fëmijëve me aftësi të kufizuara, dhe ofron ndihmë për prindërit e tyre.

Për fëmiun është e nevojshme të përkrahet intensivisht zhvillimi i hershëm sepse aftësia për nxënie dhe perceptimi është më e madhë në periudhën e parë të zhvillimit dhe ndihmon në permirësimin e mëtejm të zhvillimit të fëmijut Edukimi i Hershëm të jetë pjesë integruese ne sistemin e rregullt arsimor

Rëndësia e Edukimit të Hershëm

• • Ky projekt ofron mundësi më të mira të zhvillimit të hershëm te femijeve me aftësi të kufizuar (0-6 vjec) këshillim për prindërit dhe krijon lidhje me institucionet arsimore,sociale dhe shëndetsore për inegrimin e tyre në shoqërin kosovare . Motoja : “NDIHMA E HERSHME-NDIHMA ME E MIRE” Lehtëson jetën e femijëve dhe të prindërve të tyre,lehtëson regjistrimin e tyre në qerdhe,parashkollore dhe në shkollë, si dhe me ndihmën tonë ne zhvillimin e tyre lehtëson punën e prindërve dhe mësuesve në arsimimin e mëtejmë.

Pse e bëjmë këtë?

•

Mundësi të barabarta-cdo fëmijë ka të drejtë të edukimit

•

Të lehtësojm integrimin e fëmijëve me aftësi të kufizuar në sistemin e rregulltë arsimor

Sfidat

• • •

Mungesa e koordinimit dhe bashkëpunimit me Organizatat e Shoqerisë Civile të cilat veprojnë në këtë fushë Interesimi i qeveris lokale dhe nacionale- nuk ka fonde lokale për përkrahje Qëndrueshmeria e projektit

Rekomandime

• • •

Të rriten mundësit për edukimin në fëmijërin e hershme për fëmijet me aftësi të kufizuar Të krijohen politika zhvillimore për edukimin nëe fëmijerin e hershme Të vlerësohet/përdoren standardet e zhvillimit dhe te mesuarit në fëmijërinë e (2011/MASHT publikim- përkrahur nga UNICEF)

GIZ Punëtori Përkujdesja dhe Zhvillimi në Fëmijërinë e Hershme 18 September 2013

THEORY OF CHANGE: how we work to create impact for children We will… … be the innovator

develop and prove evidence-based, replicable breakthrough solutions to problems facing children

… be the voice

advocate and campaign for better practices and policies to fulfill children's rights and to ensure that children ’ s voices are heard (particularly those children most marginalized or living in poverty)

build partnerships

collaborate with children, civil society organizations, communities, governments and the private sector to share knowledge to ensure children ’ s rights are met

… achieve results at scale

support effective implementation of best practices, programs and policies for children, leveraging our knowledge to ensure sustainable impact at scale

Objektivat e Save the Children Vizioni yne: Çdo fëmijë të ketë arsimim të mirë cilesor dhe mëson aftësitë dhe njohuritë që ata kanë nevojë të lulëzojnë në shekullit të 21-të.

3. Përkujdesja dhe Zhvillimi në Fëmijërinë e Hershme Një numër në rritje i fëmijëve të vegjël të kenë qasje në përkujdesje cilësisore te Fëmijërisë së hershme dhe të programeve të zhvillimit që sigurojnë të drejtat e tyre në mbijetesë, shëndet dhe arsimim.

1. Edukimi Basik Të gjithë fëmijët kanë qasje në një të arsim basik cilësor Fëmijët dhe të rinjtë në rrezik -veçanërisht ata të cilët janë 2 . të përjashtuar dhe të margjinalizuar ose që jetojnë në shtete të brishta dhe të prekura nga konflikti. Edukimi në Emergjencë përgjigjeve humanitare.

4. Edukimi për Fuqizimin e Rinisë Të fuqizoj të rinjve e pambrojtur në vende rurale dhe urbane përmes edukimit dhe trajnimit për t'u bërë qytetarë aktive ekonomikisht, socialisht dhe politikisht.

për arsim cilësor të

Katër Principet e Programit te SC në Fëmijërinë e Hershme

Puna e Save the Children  Deri ne fund të vitit 2012 nga programi i edukimit gjithëpërfshirës kanë përfituar 10,162 fëmijë duke përfshirë këtu fëmijët nga komuniteti RAE, komunitete tjera si dhe fëmijët me nevoja të vecanta.

 Të gjithë kanë përfituar nga QASJA dhe KUALITETI në përfshirjen e tyre në edukimin parashkollor, fillor dhe jo formal.

 Punojmë në 14 shkolla fillore dhe 9 institucione parafillore/kopshte, në 9 komuna.

 Mbështesim trajnimin edukatoreve/mësimëdhënësve metodologjitë gjithpërfshirëse e për  Punojmë ngushtë me MASHT, DKA, OJQ, shkolla, kopshte, prindër dhe fëmijë, për të rritur vetëdijesimi mbi rëndësinë e fëmijerisë së hershme dhe të përqëndrohen në fushat kyçe të ndërhyrjeve

Indeksi për Inkluzion dhe të tjera  Quality pre-school and pre-primary education Akredituar nga MASHT si pilot projekt ne 2012.

 Përfshirë në planin strategjik të Edukimit për fëmijët me nevoja te veçanta 2010 2015 dhe Plani Strategjik për Edukim në Kosovë 2011-2016  Përmirësimi i kapaciteteve të menaxhmentit të intitucioneve parashkollore në planifikim të buxhetit  Mbështet procesin e zhvillimit të planeve të IP-ve përmes indeksit për inkluzion  Përfshirja e strukturave komunale të edukimit të dedikojnë dhe planifikojnë më shumë fonde për gjithëpërfshirjen e grupeve më të margjinalizuara të fëmijëve  Analizë e situatës në Përkujdesje dhe Zhvillim në Fëmijërinë e Hershme (fokus fëmijët 0-3 & familjet), në 5 komuna

Gjithëpërfshirja e fëmijëve me aftësi të kufizuara

 Realizimi i të drejtave të fëmijëve me aftësi të kufizuara – gjithpërfshirja në edukimin para-shkollor dhe fillor.

 përfshirë trupat avokuese të vetë-qëndrueshme) përmes partnerëve lokal & OJQ ve.

Promovimi i edukimit gjithpërfshirës – vetëdijesimi dhe fushtata avokuese (duke  Lobimi në nivel qendror dhe lokal dhe ngritja e kapaciteteve të institcioneve të administrimit lokal.

 Mbështetja e 8 qendrave burimore rajonale.

 Zhvillimi dhe ngritja e kapaciteteve të shkollës – trajnimi i stafit, materialet shkollore, rehabilitimi dhe të tjera.

Gjithëpërfshirja e fëmijëve të komunitetit RAE dhe Personave të Zhvendosur  Është hapur qendra e Kujdesit dhe Zhvillimit të Hershëm të Fëmijës në Mitrovicë – duke krijuar një mundësi & mjedis për zhvillimin e hershëm të fëmijëve.

 Është bërë një vlerësim i nevojave të fëmijëve të komuniteteve RAE, të moshave 3-6 vjeç. Bazuar në të gjeturat, janë identifikuar & praktikuar qasje të ndryshme.

 Aktivitete për të nxitur pjesëmarrjen e fëmijëve, përkrahjes ‘peer to peer’ & lidhjes fëmijë – shkollë.

 Sigurimi i klasave plotësuese & ekstra kurrikulare  Zvogëlimi i braktisjes së shkollimit të përgjithshëm përmes vetëdijesimit

“MOZAIK “– Mësimet e Mësuara  Qasja dygjuhësore në çerdhe (moshat 3-5 vjeç)  Të mësuarit e tolerancës dhe respektimit të divesitetit kulturor  Socializimi sa më i hershëm i fëmijëve në një mjedis multikulturor  Zhvillimi i qasjes pedagogjike të fokusuar në fëmijët e cila përfshin trajnimin mbi aftësitë për zgjidhjen e konflikteve të adaptuar varësisht nga mosha  Ndihmon komunitetet e ndryshme etnike të bashkëpunojnë & të komunikojnë me njëri-tjetrin.

 I pranuar nga MAShT dhe aktualisht Inclusion of children from non-majority communities

Sfidat

 Lokacioni - urbane vs. rurale.

 Monitorimi i implementimit të Indeksit Gjithëpërfshirës nga strukturat përkatëse të arsimit.  Procesi i ngadalshëm i akreditimit të çerdheve private.

 Mungesa e traditës në programet e Kujdesit dhe Zhvillimit të Hershëm të Fëmijës apo edukimit parashkollor.  Nuk është prioritet në nivelin qeveritar dhe komunal.  Nuk ka alokime të burimeve për mbështetjen e nismave politike për ngritjen e qasjes në shkollë.  Numër i vogël i çerdheve publike dhe klasave para-fillore.

 Mungesa e edukatorëve/eve dhe mësuesve/eve të kualifikuar/a (veçanërisht atyre që punojnë me fëmijë të moshave 0-3 vjeç)

JU FALEMINDERIT PËR VËMENDJEN

Melita Kabashi Save the Children, Zyra në Kosovë Koordinatore për Avokim, Komunikim dhe Media Tel: +381 (0) 38 55 26 91 (ext.101) Mob : +377 44 507 842 [email protected]