Transcript 2 MB - Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście

KLASTER: 2 + 2 > 4
Przyczynek do budowy strategii
Klastra Morskiego Pomorza Zachodniego
Szczecin,
31.01.2011
© Szczecin and Swinoujscie
Seaports Authority
KLASTER: 2 + 2 > 4
Istotą koncepcji klastrowej jest postrzeganie innowacji zachodzących
w przedsiębiorstwach jako efektu złożonego procesu – konkurencji,
współpracy i wymiany informacji.
Klaster może pomóc podwyższyć konkurencyjność stowarzyszonych
w nim podmiotów poprzez :
- dzielenie się wiedzą,
- dzielenie się najlepszymi praktykami,
- prowadzenie wspólnych badań,
- wspólna edukację i szkolenia,
- dzielenie się innowacyjnymi metodami organizacji,
- wspólną promocję,
- podejmowanie inicjatyw gospodarczych i legislacyjnych.
Najważniejsze dla idei klastrowej jest to, że nikt nie działa
w odosobnieniu, że wszystkie podmioty tworzą jeden organizm,
że działalność jednych ma wpływ na drugie. Zrozumienie oraz
wykorzystanie interakcji zachodzących pomiędzy poszczególnymi
podmiotami i sektorami jest niezwykle istotne dla poprawy
działania całego organizmu.
KLASTER: 2 + 2 > 4
Klastry nie są drogą “na skróty”
do rozwoju gospodarczego.
Są one innowacyjnym narzędziem,
które pozwala firmom
łączyć ich kompetencje w podziale pracy,
współpracować we wprowadzaniu
innowacji i wspólnie występować na rynku.
KLASTER: 2 + 2 > 4
KLASTER ->
WSPÓŁPRACA +
KONKURENCJA +
WYMIANA INFORMACJI
WZROST ZROZUMIENIA INTERAKCJI I ZALEŻNOŚCI
POMIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI SEKTORAMI
I PODMIOTAMI
POPRZEZ WSPÓŁDZIAŁANIE
PRZEŁOŻY SIĘ NA POPRAWĘ DZIAŁANIA
CAŁEJ GOSPODARKI
KLASTER: 2 + 2 > 4
WIZJA klastra
Klaster Morski Pomorza Zachodniego jest szeroko
znany ze względu na swój dynamizm i siłę;
tworzą go – we współpracy z sektorem naukowobadawczym oraz organami władzy i administracji –
prężne, nowoczesne firmy mówiące na forach
zewnętrznych jednym głosem, dysponujące wciąż
rosnącym potencjałem gospodarczym oraz wysoko
wykwalifikowanymi kadrami.
Klaster stanowi bazę ekspercką oraz liczącego się
partnera dla decydentów wszystkich szczebli
w kwestiach dotyczących gospodarki morskiej,
wpływając w ten sposób na kreowanie morskiej
polityki regionu, państwa i wspólnoty europejskiej.
KLASTER: 2 + 2 > 4
MISJA klastra
Misją Klastra Morskiego Pomorza Zachodniego
jest zbudowanie trwałych więzi
i wypromowanie nowego wizerunku zintegrowanego
i innowacyjnego środowiska interesów morskich
poprzez harmonizację działań na rzecz wzmocnienia
międzynarodowej pozycji konkurencyjnej regionalnych
podmiotów branży morskiej.
Efektywność budowanych więzi będzie zależeć od partnerów
klastra, od tego, na ile zaangażują się oni we wspólne działania
i nie pozostaną biernymi konsumentami klastra.
KLASTER: 2 + 2 > 4
CELE STRATEGICZNE klastra
 Budowa prężnego ośrodka gospodarki morskiej,
będącego jednocześnie zaawansowanym
technologicznie węzłem logistycznym dla
południowego rejonu Bałtyku.
 Połączenie w sposób zrównoważony funkcji turystycznorekreacyjnych regionu z rozwojem przemysłów morskich
i transportu.
 Stworzenie nowoczesnego ośrodka przemysłu
stoczniowego i usług towarzyszących.
 Wypromowanie regionu jako uznanej bazy szkoleniowonaukowej oraz badawczo-rozwojowej dla potrzeb
międzynarodowej gospodarki morskiej.
 Ustanowienie forum ekspertów gospodarki morskiej,
mającego wpływ na tworzenie i weryfikację
ustawodawstwa i planów rozwojowych regionu,
kraju i Europy.
KLASTER: 2 + 2 > 4
Cele klastra będą realizowane m.in. poprzez:
 osiągnięcie masy krytycznej w celu uzyskania i utrzymania
dostrzegalności klastra i jego udziałowców,
 stworzenie więzi partnerskich pomiędzy udziałowcami klastra,
budowanie kultury współpracy i eliminację barier
komunikacyjnych,
 stworzenie bazy danych i forum wymiany informacji pomiędzy
podmiotami klastra,
 tworzenie zbiorów ‘najlepszych praktyk’, benchmarking,
wprowadzanie rozwiązań innowacyjnych i nowych technologii,
 przygotowywanie i prowadzenie wspólnych projektów
badawczo-rozwojowych,
 komercjalizację osiągnięć naukowych,
 efektywne kształcenie kadr operacyjnych i zarządzających
w odpowiedzi na potrzeby zgłaszane na forum klastra,
 przyciąganie interesujących firm i młodych talentów do regionu,
 wykreowanie marki klastra morskiego, budowanie marki
regionu,
 promocję firm działających w obrębie klastra oraz wspólnych
przedsięwzięć,
 lobbing, współtworzenie polityki morskiej państwa i jej
uregulowań prawnych.
KLASTER: 2 + 2 > 4
-
Korzyści, jakich osiągnięcie umożliwi klaster, będą zależeć
od :
jasnego określenia własnych potrzeb przez jego
partnerów,
zaufania, jakie zostanie pomiędzy nimi wypracowane,
otwartości w precyzowaniu swoich potrzeb,
kreatywności ludzi reprezentujących partnerów,
gotowości do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem.
KLASTER: 2 + 2 > 4
PARTNERZY KLASTRA MORSKIEGO
Zgodnie z definicją – morskie organizacje klastrowe
obejmują więcej niż jeden sektor gospodarki morskiej.
Obok organizacji klastrowych, stanowiących platformę
współpracy wszystkich firm i podmiotów z sektorów, które
są ze sobą powiązane, występują związki, które w ramach
poszczególnych sektorów łączą wszystkie firmy i/lub
organizacje.
W konsekwencji, organizacje klastrowe oraz związki
sektorowe uzupełniają się nawzajem. Dlatego, związki
jednego sektora współpracują ze związkami
i firmami z innych sektorów w celu realizacji wspólnych
interesów.
KLASTER: 2 + 2 > 4
PARTNERZY KLASTRA MORSKIEGO
Potencjalni, sektorowi partnerzy klastra morskiego:
KIGM – Krajowa Izba Gospodarki Morskiej O/Szczecin
RIPS – Rada Interesantów Portu Szczecin
RIPŚ – Rada Interesantów Portu Świnoujście
PIG – Północna Izba Gospodarcza
ZARR – Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego
BPO – Baltic Ports Organization
ESPO – European Seaports Organization
Cruise Europe
KLASTER: 2 + 2 > 4
PARTNERZY KLASTRA MORSKIEGO
Gospodarka morska: podejście zintegrowane
Zrozumienie współzależności podmiotów tworzących
gospodarkę morską powinno znaleźć odbicie w ścisłym
współdziałaniu.
KLASTER: 2 + 2 > 4
PARTNERZY KLASTRA MORSKIEGO
•
•
•
Gospodarka morska jest niezmiernie różnorodna – podmioty
tworzące ją mają rozmaite cele i sposoby działania. Tworząc
klaster „morski” nie możemy bezpośrednio wzorować się na
innych organizacjach, np. na klastrze chemicznym. Najpierw
musimy zrozumieć KIM jesteśmy, potem określić jakie
WSPÓLNE CELE nas łączą, a potem możemy SFORMALIZOWAĆ
tę wspólną działalność.
Powodzenie klastra zależne jest w dużej mierze od tego, czy
jego ‘trzon’ będzie odpowiednio silny. Dlatego też niezwykle
istotne jest, aby podmioty o zasadniczym znaczeniu dla
gospodarki morskiej od samego początku były zaangażowane
w organizację i utworzenie formalnej postaci klastra.
Jakkolwiek to wynik badań powinien jednoznacznie określić
trzon gospodarczy branży morskiej naszego regionu oraz
wszystkie jego działające elementy, jednak już teraz można
wskazać podmioty, wokół których powinna koncentrować się
działalność klastrowa.
KLASTER: 2 + 2 > 4
PARTNERZY KLASTRA MORSKIEGO
TRZON klastra
 armatorzy: obecnie najmocniejsze ekonomicznie i kadrowo
podmioty gospodarcze regionu zachodniopomorskiego;
 Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A., wraz
z firmami operującymi na jego terenach (skupionymi
w RIPS) stanowiący swoisty klaster portowy;
 stocznie: choć w tym wypadku kwestia jest nieco
problematyczna ze względu na kłopoty z odzyskaniem
bezpieczeństwa ekonomicznego przez niektóre z nich;
Niezbędnym dopełnieniem trzonu gospodarczego są również:
 uczelnie – Akademia Morska, Uniwersytet Szczeciński
i Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
posiadające potencjał intelektualny i badawczorozwojowy,
 organy władzy i administracji miejskiej i regionalnej,
w tym morskiej - niezbędny składnik trzonu dobrze
funkcjonującego klastra oraz
 stowarzyszenia i instytucje, w tym reprezentujące interesy
sektora MŚP.
ZASADA POTRÓJNEJ HELISY
KLASTER: 2 + 2 > 4
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Istotą działania klastra jest współpraca stowarzyszonych
w nim podmiotów dla osiągnięcia wspólnych celów.
Klaster jest platformą umożliwiającą współpracę.
Jej skuteczność jest uzależniona od zaangażowania
i wkładu pracy podmiotów.
Nie wymaga ona sformalizowanej struktury.
Z drugiej strony, ujęcie tej współpracy w określone ramy
może przyczynić się do podniesienia jej efektywności.
Struktura organizacyjnej klastra, powinna być
jak najbardziej elastyczna i otwarta. Każdy z podmiotów
powinien być odpowiednio reprezentowany,
przy zachowaniu całkowitej swojej
odrębności/niezależności
i mieć równe prawo głosu na forum klastra,
niezależnie od swojej wielkości.
KLASTER: 2 + 2 > 4
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Konsorcjum Partnerów - podstawa struktury klastra,
oddaje jego istotę, tj. odrębność jego uczestników przy
jednoczesnej współodpowiedzialności za podejmowane działania
oraz prowadzenie tych działań na zasadzie partnerstwa
Rada Klastra – ciało poprzez które działa Konsorcjum
Sekretariat Techniczny – ciało realizujące
działania klastra
jako jego administrator, ale też jego merytoryczny członek
Zespół Rewizyjny - występujący jako ‘sumienie’ klastra
Powyższa struktura jest propozycją i wymaga pomocy prawnej przy jej
sformalizowaniu.
KLASTER: 2 + 2 > 4
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Formy działania Konsorcjum Partnerów
Grupy tematyczne
Zespoły projektowe
Spotkania organizowane ad hoc
Proponowane grupy to:
I transport, spedycja, logistyka: żegluga morska, żegluga
śródlądowa,
II porty i przemysł około portowy,
III sektor stoczniowy,
IV rybołówstwo i przetwórstwo,
V turystyka wodna, sport i rekreacja, morskie dziedzictwo
kulturowe,
VI ochrona środowiska, zasobów morskich i przybrzeżnych,
pogłębianie i utrzymanie dróg wodnych,
VII edukacja, badania i rozwój,
VIII „think tank”, czyli grupa interdyscyplinarna (integracja
poprzez dialog i wymianę myśli).
KLASTER: 2 + 2 > 4
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
KONSORCJUM PARTNERÓW
Zespół rewizyjny
RADA KLASTRA
Sekretariat
techniczny +
Koordynator
Grupy
tematyczne
PROJEKTY – zespoły projektowe
- spotkania ad hoc
-
RADA
HONOROWA
KLASTER: 2 + 2 > 4
DOKUMENT ZAŁOŻYCIELSKI
Zostanie przygotowany przez profesjonalną kancelarię
prawną, w odpowiedzi na potrzeby i sposób organizacji
konsorcjum.
Będzie zawierać: nazwę, cele i zakres działania
konsorcjum, a także czas obowiązywania umowy,
opis struktury organizacyjnej i kompetencje organów,
prawa i obowiązki członków, sposób przyjmowania
nowych członków, sposób zakończenia konsorcjum
Dokumentowi założycielskiemu będzie towarzyszyć
deklaracja przystąpienia podmiotu do konsorcjum
wraz ze wskazaniem jego reprezentanta.
KLASTER: 2 + 2 > 4
POTRZEBY FINANSOWE
Wystąpią co najmniej trzy rodzaje projektów wymagających
finansowania:
- Przedsięwzięcia związane z utworzeniem formalnych
struktur klastra oraz z obsługą prawną, organizacyjną
i administracyjną działalności klastra,
- Projekty realizowane przez klaster w interesie wszystkich
jego uczestników lub w szeroko pojętym interesie
gospodarki morskiej,
- Projekty powstające z inicjatywy i w interesie różnych
grup partnerów działających w ramach klastra i przez nie
realizowane.
KLASTER: 2 + 2 > 4
POTRZEBY FINANSOWE
UWAGA – inicjatywa klastrowa nie powinna być
postrzegana przez jego partnerów głównie jako
instrument pozyskiwania dofinansowania ze środków
publicznych. Klaster nie jest organizacją, która ma
aplikować w imieniu pojedynczych podmiotów lub
ich grup o dofinansowanie ich konkretnych projektów, tj.
nie będzie beneficjentem ani pośrednikiem tego rodzaju
dofinansowania. Klaster będzie natomiast wspomagał
takie przedsięwzięcia od strony merytorycznej oraz
poprzez promocje i lobbing.
KLASTER: 2 + 2 > 4
POTRZEBY FINANSOWE
Oprócz możliwości dofinansowania, z funduszy
publicznych oraz unijnych, kosztów związanych
z wykonywanymi lub zlecanymi ekspertom
opracowaniami, projektami, planami, studiami,
analizami oraz promocji i lobbingu,
inne możliwe
źródła finansowania działań konsorcjum
będą zależały od przyjętej formy prawnej.
W przypadku konsorcjum będą to:
• wkład pracy własnej partnerów
oraz
• składki członkowskie.
KLASTER: 2 + 2 > 4
Propozycje działań organizacyjnych
Pierwsze kroki zmierzające do stworzenia inicjatywy
klastrowej powinny się koncentrować na:
• budowie zaufania pomiędzy partnerami
• zachęcaniu kolejnych do udziału
• planowaniu wspólnych przedsięwzięć.
KLASTER: 2 + 2 > 4
Propozycje działań organizacyjnych
1. Zdefiniowanie celów działania, wstępne określenie zakresu zainteresowań/
potrzeb i chęci współpracy członków klastra.
2. Zaangażowanie (pozyskanie) władz regionalnych, miejskich i wojewódzkich
w działania klastra morskiego.
3. Zaproszenie do współdziałania podmiotów wpisujących się w grupy klastrowe –
docelowo: integracja dużej części sektora (ok. 70%), która da podstawy dla
prawdziwie dobrej, skutecznej działalności; doprecyzowanie ich zakresu działania
i opracowanie planów pracy.
4. Uzgodnienie podstawowych zasad organizacji klastra i koordynacji jego działań;
opracowanie zasad rozliczania zadań i kontroli finansowej.
5. Przygotowanie i podpisanie dokumentu założycielskiego.
6. Przygotowanie planu pracy i tymczasowego budżetu.
7. Rozpoczęcie pracy nad wnioskiem o dofinansowanie budowy klastra i jego
pierwszych działań.
8. Ustalenie systemu komunikacji oraz platformy wymiany informacji; w tym
przygotowanie założeń dla uruchomienia strony internetowej.
Niektóre z działań organizacyjnych powinny toczyć się równocześnie, jednak pewne
jest, że bez określenia punktu pierwszego, czyli potrzeb członków klastra i celów
współpracy, podejmowanie dalszych kroków będzie przedwczesne. Nie ma natomiast
żadnych powodów, dla których praca merytoryczna już zaangażowanych partnerów
nie miałaby być prowadzona równolegle do działań organizacyjnych,
bez zbędnego oczekiwania na sfinalizowanie kwestii formalnych.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
ANDRZEJ BARON
Specjalista ds. rozwoju portów
ZARZĄD MORSKICH PORTÓW
SZCZECIN i ŚWINOUJŚCIE S.A.
Bytomska 7
70-603 SZCZECIN
tel: +48 91 430 83 22
fax: +48 91 462 48 42
www.port.szczecin.pl
e-mail: [email protected]
© Szczecin and Swinoujscie
Seaports Authority